Σαν σήμερα, η δολοφονική επίθεση κατά του Γρηγόρη Λαμπράκη

Σαν σήμερα, η δολοφονική επίθεση κατά του Γρηγόρη Λαμπράκη

Σαν σήμερα 22 Μαΐου 1963 – Ο Γρηγόρης Λαμπράκης δέχεται τη δολοφονική επίθεση – Όσα ακολούθησαν – Η εξομολόγηση της συντρόφου του

Σαν σήμερα, ο Γρηγόρης Λαμπράκης δέχεται τη δολοφονική επίθεση, που θα του στερήσει τη ζωή πέντε ημέρες μετά. Είναι αργά το απόγευμα της 22άς Μαΐου του 1963. Θεσσαλονίκη. Έξω σουρουπώνει και ο Γρηγόρης Λαμπράκης βγαίνει από το ξενοδοχείο Κοσμοπολίτ στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε φτάσει το πρωί, με αφορμή την ομιλία που θα απηύθυνε σε εκδήλωση της «Επιτροπής δια την διεθνή ύφεσιν και ειρήνην». Το σκηνικό τεταμένο. Ακροδεξιοί πραγματοποιούν αντισυγκέντρωση στην καρδιά της συμπρωτεύουσας, έξω από το κτίριο όπου ήταν προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση. Οι αρχές είχαν ήδη ενημερωθεί για τη συγκέντρωση «αντιφρονούντων», ενώ διαβήματα είχαν καταθέσει στελέχη της ΕΔΑ. 

Σαν σήμερα 22 Μαΐου η επίθεση στον Γρηγόρη Λαμπράκη

Δημοσιεύματα της εποχής αναφέρουν ότι στο σημείο της συγκέντρωσης βρίσκονται περί τους 180 χωροφύλακες, αλλά και ο επιθεωρητής Χωροφυλακής Βόρειας Ελλάδας υποστράτηγος Κωνσταντίνος Μήτσου και ο διευθυντής των αστυνομικών δυνάμεων της πόλης, συνταγματάρχης Ευθύμιος Καμουτσής. Όμως, δεν δίνουν εντολή για διάλυση της συγκέντρωσης. Ο Γρηγόρης Λαμπράκης προπηλακίζεται ενώ βρίσκεται στον δρόμο για τα γραφεία του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος και άτομα άρχισαν να πετούν πέτρες εναντίον του. Κατάφερε να ολοκληρώσει την ομιλία του. Έφυγε από τον χώρο της εκδήλωσης και κινήθηκε προς το ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει. Στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Ελ. Βενιζέλου – και παρά το γεγονός ότι η αστυνομία είχε αποκλείσει όλους τους δρόμους – ένα τρίκυκλο εμφανίστηκε από το πουθενά, πλησίασε τον Λαμπράκη με ιλιγγιώδη ταχύτητα και τον έριξε στο έδαφος. Ο Λαμπράκης δέχθηκε χτύπημα με ένα μεταλλικό αντικείμενο στο κεφάλι και σωριάστηκε αιμόφυρτος. Οδηγός του τρίκυκλου ήταν ο Σπύρος Γκοτζαμάνης, μεταφορέας, γνωστός στον υπόκοσμο της Θεσσαλονίκης. Ένας από τους εθελοντές συνοδούς του Λαμπράκη, ο Μανώλης Χατζηαποστόλου, πήδηξε μέσα στην καρότσα του τρίκυκλου και άρχισε να συμπλέκεται με το άτομο που κρατούσε τον λοστό. Αργότερα έγινε γνωστό ότι επρόκειτο για τον Μανώλη Εμμανουηλίδη, καταδικασμένο για βιασμό, παιδεραστία, κλοπή κ.α. Ακολούθησε άγρια πάλη. Το τρίκυκλο σταμάτησε, ο Γκοτζαμάνης κατέβηκε και ένα γκλομπ χτύπησε τον Χατζηαποστόλου, έως ότου εμφανίστηκε ένας απλός τροχονόμος, ο οποίος μη γνωρίζοντας όσα είχαν προηγηθεί, συνέλαβε τον Γκοτζαμάνη κατόπιν υποδείξεων των περαστικών.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ. Η κυβέρνηση διέθεσε ειδικό αεροσκάφος για να μεταφέρει στη συμπρωτεύουσα τον ειδικό νευροχειρουργό Δώρο Οικονόμου, για να χειρουργήσει τον βουλευτή της ΕΔΑ. Γρήγορα διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχε καμία ελπίδα να ζήσει. Ο Γρηγόρης Λαμπράκης πέθανε πέντε ημέρες αργότερα, στις 27 Μαΐου.

Δημοσίευμα της εφημερίδας «Μακεδονία» μετά τη δολοφονική επίθεση κατά του Γρηγόρη Λαμπράκη © Εφημερίδα Μακεδονία / Βικιπαίδεια
Δημοσίευμα της εφημερίδας «Μακεδονία» για την κηδεία του Γρηγόρη Λαμπράκη

Η μαρτυρία για τις στιγμές μετά τη δολοφονική επίθεση κατά του Γρηγόρη Λαμπράκη

Σύμφωνα με τη μετέπειτα καταγγελία του Θ. Γρέβια, φοιτητή τότε και υποστηρικτή του Γ. Λαμπράκη, αφότου ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο ΑΧΕΠΑ, αφέθηκε να πεθάνει. Μιλώντας στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», ο Γρέβιας δηλώνει χαρακτηριστικά: «Τον άφησαν βαριά τραυματισμένο, χωρίς ορό στο νεκροθάλαμο του νοσοκομείου. Το σχέδιό τους πέτυχε». Ο Θ. Γρέβιας περιέγραψε τις στιγμές που ακολούθησαν όταν ο Γρηγόρης Λαμπράκης μεταφέρθηκε σοβαρά τραυματισμένος στο νοσοκομείο: «Τα μεσάνυχτα βρισκόμασταν έξω από την κεντρική είσοδο του νοσοκομείου, όταν εξήλθε ένας γιατρός. Απευθύνθηκε σε μας, ρωτώντας αν ήμασταν εκεί για τον Λαμπράκη. Του απαντήσαμε “ναι”. Είπε ότι χρειαζόταν ένας από μας, γιατί δεν επαρκούσε το νοσηλευτικό προσωπικό. Πήγα εγώ. Κατέβηκα με τον γιατρό στο πρώτο υπόγειο. Από ένα μακρόστενο διάδρομο μπήκαμε σε ένα κλειστό θάλαμο. Στην είσοδο βλέπω τη γραμματέα της οργάνωσής μας Καίτη Τσαρουχά, να κρατάει στα χέρια της τον βαρύτατα τραυματισμένο πατέρα της, Γιώργη Τσαρουχά (χτυπήθηκε το ίδιο βράδυ), βουλευτή Καβάλας της ΕΔΑ. Στο βάθος δεξιά ξαπλωμένο ανάσκελα, το σώμα του Γρηγόρη Λαμπράκη. Ο γιατρός μου ζήτησε να καθίσω σε μια καρέκλα, πίσω από το κεφάλι του, να τοποθετήσω τα χέρια μου στην κάτω σιαγόνα και να κρατώ συνεχώς το κεφάλι του προς τα πίσω και έφυγε. Του είχαν κάνει τραχειοστομία. Δεν ήταν διασωληνωμένος, δεν είχε ορό. Κατά διαστήματα το στήθος του τρανταζόταν από ακανόνιστες εισπνοές και εκπνοές. Ο χώρος όπου βρισκόμασταν δεν ήταν θάλαμος νοσηλείας. Ούτε τα κρεβάτια ήταν κρεβάτια νοσηλείας. Το κρεβάτι στο οποίο ήταν ο Λαμπράκης, αποτελούνταν από τρεις ξύλινες σανίδες πάνω σε δύο μεταλλικά “Π”, πιθανότατα νεκροκρέβατο. Μάλλον ήταν ο νεκροθάλαμος του νοσοκομείου».

Πηγή: Athens Voice