50% (τουρισμός – υπηρεσίες), μεταποίηση 65% & 90% (συνεργασίες)
«Τρέχει» τους επόμενους μήνες το πρόγραμμα LEADER /CLLD 2023-2027 από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, που προωθεί την αειφόρο ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, αντιμετωπίζοντας τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μια καινοτόμο προσέγγιση στο πλαίσιο της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης της Ε.Ε.
Παρακάτω παρουσιάζονται τα βασικά και πιο σημαντικά σημεία του αναμενόμενου προγράμματος, όπως προβλέπονται για το Γενικό (πανελλαδικό) LEADER /CLLD 2023-2027 και σε Πίνακα παρέχονται επιμέρους πληροφορίες ανά Υπο-Παρέμβαση. Με πρωτοβουλία των Τοπικών Κοινοτήτων (Ομάδων) Δράσης, το γενικό πρόγραμμα έχει εξειδικευτεί, έχουν οριστεί οι Όροι Επιλεξιμότητας από την Κοινότητα – Ομάδα Δράσης της Μεσσηνίας, σύμφωνα με την Τοπική Στρατηγική Ανάπτυξης, που θα διευκρινίζονται απόλυτα στην επερχόμενη πρόσκληση ενδιαφέροντος.
Με άλλα λόγια, ο κάθε Τόπος (Κοινότητα – Ομάδα Δράσης) εξειδικεύει / έχει εξειδικεύσει την Τοπική Αναπτυξιακή Στρατηγική, στο πλαίσιο του εγκεκριμένου από την Ε.Ε. γενικού προγράμματος.
Με βάση την παρούσα ανάλυση οι υποψήφιοι επενδυτές μπορούν να προσανατολιστούν από τώρα (όταν προκηρυχθεί το πρόγραμμα θα «είναι πολύ αργά» για προετοιμασία ενός πλήρους και αξιολογήσιμου επενδυτικού φακέλου) και να αρχίσουν την ωρίμανση (προετοιμασία) του επενδυτικού τους φακέλου.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LEADER /CLLD 2023-2027
Βασικός στόχος του προγράμματος LEADER /CLLD 2023-2027 είναι η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ.
Η φιλοσοφία σχεδιασμού και εφαρμογής του προγράμματος διατηρείται μέσω της υποστήριξης ανάπτυξης των τοπικών επιχειρήσεων, αλλά και μέσω της ενίσχυσης δημόσιων υποδομών και επενδύσεων για την εξυπηρέτηση του τοπικού πληθυσμού.
Επιπρόσθετα και δεδομένης της διαφοροποίησης των αναγκών των αγροτικών περιοχών, αλλά και των απρόβλεπτων φαινομένων, όπως η πανδημία COVID-19, οι πυρκαγιές και η κλιματική αλλαγή, που έχουν επιπτώσεις στις περιοχές αυτές, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη συνεργατικών δράσεων και πρωτοβουλιών με κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση, καθώς και πολιτικών «Έξυπνων Χωριών» για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων σε τμήματα περιοχών LEADER.
Για την παρέμβαση LEADER 2023-2027 αλλά και τη βελτίωση βασικών υποδομών, όπως η αγροτική οδοποιία, θα διατεθεί το 7,1% των πόρων του Πυλώνα 2 ( 2% των πόρων του Στρατηγικού Σχεδίου).
ΕΝΙΣΧΥΟΜΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ: Μέσω της παρέμβασης μπορούν να ενταχθούν και υλοποιηθούν πράξεις που στοχεύουν στις ακόλουθες κατηγορίες:
(i) Ενδυνάμωση της τοπικής οικονομίας. Στην κατηγορία αυτή ενδεικτικά είναι επιλέξιμες ακόλουθες κατηγορίες πράξεων:
• Μεταποίηση των γεωργικών προϊόντων με αποτέλεσμα γεωργικό ή και μη γεωργικό προϊόν
• Διαφοροποίηση και εμπλουτισμός τουριστικών δραστηριοτήτων μέσω του εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων επιχειρήσεων διανυκτέρευσης και την ίδρυση αυτών μόνο σε ορεινές περιοχές και νησιά με πληθυσμό μικρότερο των 3.500 κατοίκων, την ίδρυση και εκσυγχρονισμό επιχειρήσεων στον τομέα της εστίασης και ψυχαγωγίας, επιχειρήσεων παροχής εναλλακτικών και άλλων μορφών τουρισμού, καθώς και λοιπών επιχειρήσεων στον τομέα του τουρισμού
•Ίδρυση και εκσυγχρονισμός βιοτεχνιών και επιχειρήσεων χειροτεχνίας και παραγωγής μετά την 1η μεταποίηση, καθώς και επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών προς τον τοπικό πληθυσμό.
•Ενίσχυση επιχειρήσεων με σκοπό την εξοικονόμηση νερού και ενέργειας, καθώς και την ενίσχυση επιχειρήσεων στον τομέα της βιο-οικονομίας και της κυκλικής οικονομίας.
(ii) Εκπαίδευση τοπικού πληθυσμού. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμες οι δράσεις εκπαίδευσης / επιμόρφωσης του τοπικού, γενικού πληθυσμού σε θέματα βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων, καθώς και σε λοιπά θέματα όπως αυτά θα προκύψουν από τη σύνταξη της τοπικής στρατηγικής και συμβάλλουν σε συγκεκριμένους τομείς της τοπικής ανάπτυξης. Στην εν λόγω κατηγορία δεν μπορούν να είναι επιλέξιμες λοιπές πράξεις γενικής εκπαίδευσης/επιμόρφωσης που καλύπτονται από αντίστοιχες δράσεις του ΕΓΤΑΑ ή λοιπών ταμείων ή υπηρεσιών.
(iii) Ενδυνάμωση του τοπικού κοινωνικού ιστού. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμες δράσεις ενίσχυσης βασικών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του τοπικού πληθυσμού, καθώς και δράσεις που στοχεύουν στην κοινωνική ένταξη, την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και την ενσωμάτωση προσφύγων / μεταναστών. Οι εν λόγω δράσεις θα είναι σύμφωνες με την τοπική στρατηγική και τις ανάγκες εξυπηρέτησης αυτής και θα δρουν με συμπληρωματικό τρόπο ως προς τις αντίστοιχες δράσεις του ΕΚΤ και του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης.
(iv) Βελτίωση ποιότητας ζωής τοπικού πληθυσμού. Στην κατηγορία αύτη είναι επιλέξιμες δράσεις ενίσχυση έργων υποδομών μικρής κλίμακας και ενίσχυσης υπηρεσιών και υποδομών αναψυχής.
(v) Διατήρηση και βελτίωση των πολιτιστικών στοιχείων. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμες δράσεις ενίσχυσης πολιτιστικών εκδηλώσεων και μελετών, υπηρεσιών και υποδομών που συνδέονται με τον πολιτισμό και την τοπική παράδοση.
(vi) Προστασία και ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμη η ενίσχυση έργων αναβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος με σκοπό την ανάδειξη τους και έργων πράσινων υποδομών “green infrastructure” για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κινδύνων από φυσικές καταστροφές.
(vii) Δικτύωση και συνεργασία. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμες δράσεις οι οποίες συμβάλλουν:
• Στη συνεργασία μεταξύ μικρών τοπικών επιχειρήσεων, με σκοπό τη διοργάνωση κοινών μεθόδων εργασίας, κοινή χρήση εγκαταστάσεων, ανάπτυξη και εμπορία κοινών προϊόντων κ.λπ.
• Στη συνεργασία τοπικών δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και ΜΚΟ, με σκοπό την κοινωνική, πολιτιστική και περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής, καθώς και την προώθηση της υγιεινής διατροφής και τη μείωση της σπατάλης τροφίμων.
• Smart Villages: συνεργασία για την ολιστική και καινοτόμο ανάπτυξη των χωριών.
ΟΜΑΔΕΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: Στο πανελλήνιο Δίκτυο LEADER συμμετέχουν οι 50 Ομάδες Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) οι οποίες συμβάλλουν στη διάχυση της γνώσης σε τοπικό επίπεδο, συμβάλλοντας παράλληλα στην εμπλοκή των τοπικών φορέων στο σχεδιασμό και στην ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών. Το Δίκτυο, μέσα από τη συνεργασία του με το Δίκτυο ΚΓΠ, συμβάλλει κυρίως στη διάδοση των αποτελεσμάτων των Επιχειρησιακών Ομάδων της Χώρας σε τοπικό επίπεδο, μέσω των εκάστοτε ΟΤΔ, αλλά και στην ανάπτυξη συνεργασιών φορέων για τη δημιουργία νέων Επιχειρησιακών Ομάδων μέσω της οργάνωσης ενημερωτικών τεχνικών συναντήσεων με φορείς και παραγωγούς.
ΤΟ «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LEADER» ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Το πρόγραμμα της Μεσσηνίας προβλέπει ανάλογες Υπο-Παρεμβάσεις (για Ιδιωτικές και Δημόσιες επενδύσεις), πάντα στο πλαίσιο του γενικού πλαισίου για τη χώρα.
Οι κατηγορίες των παρεμβάσεων που θα περιλαμβάνονται στο νέο πρόγραμμα Leader είναι ενδεικτικά:
ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ (επιδότηση από 50% έως 90%):
•Ενίσχυση μεταποιητικών μονάδων για την παραγωγή γεωργικών προϊόντων (65%)
•Ενίσχυση μεταποιητικών μονάδων για την παραγωγή μη γεωργικών προϊόντων (50%)
•Ενίσχυση μονάδων του δασοκομικού τομέα (50%)
•Ενίσχυση επιχειρήσεων στους τομείς της βιοτεχνίας, χειροτεχνίας και παραγωγής ειδών μετά την 1η μεταποίηση (50%)
•Ενίσχυση επιχειρήσεων του τουριστικού κλάδου (50%)
•Ενίσχυση επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών (50%)
•Εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, ενίσχυση βιο-οικονομίας και κυκλικής οικονομίας (65%)
•Συνεργασία μεταξύ μικρών τοπικών επιχειρήσεων (90%)
ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ (επιδότηση 100%):
•Εκπαίδευση τοπικού πληθυσμού στον πρωτογενή, δευτερογενή, τριτογενή τομέα
•Ενίσχυση βασικών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του τοπικού πληθυσμού (παιδικοί σταθμοί, χώροι άθλησης, πολιτιστικά κέντρα)
•Ενίσχυση βασικών υπηρεσιών που στοχεύουν στην κοινωνική ένταξη, την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και την ενσωμάτωση προσφύγων/μεταναστών
•Έργα υποδομής μικρής κλίμακας (δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης εντός οικισμών, ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων)
•Ενίσχυση υπηρεσιών και υποδομών αναψυχής, ανάπλασης τουριστικών πληροφοριών και λοιπών υποδομών μικρής κλίμακας
•Ενίσχυση πολιτιστικών ή αθλητικών εκδηλώσεων
•Ενίσχυση μελετών, υπηρεσιών και υποδομών που συνδέονται με τον πολιτισμό και την αποκατάσταση και αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομίας
•Έργα αναβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος με σκοπό την ανάδειξη αυτού
•Έργα πράσινων υποδομών για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κίνδυνων από τις φυσικές καταστροφές
•Συνεργασία μεταξύ τοπικών δημόσιων ή/και ιδιωτικών φορέων ή΄/και ΜΚΟ για την κοινωνική ή/και πολιτιστική ή/και περιβαλλοντική προστασία και αναβάθμιση της περιοχής, την προώθηση της υγιεινής διατροφής και της μείωσης σπατάλης τροφίμων
•Έξυπνα χωριά: συνεργασία για την ολιστική και καινοτόμο ανάπτυξη των χωρών.
-Σε επόμενο φύλλο θα προχωρήσουμε σε αναλυτική παρουσίαση του Leader Μεσσηνίας, προκειμένου να βοηθηθούν οι υποψήφιοι επενδυτές στην ωρίμανση ενός πλήρους και αξιολογήσιμου επενδυτικού φακέλου.
