Μετά τα μηνύματα που πήραν όλα τα κόμματα από τα τελευταία αποτελέσματα των ευρωεκλογών και ο τρόπος που τα μετέφρασαν, με έκαναν να σκεφτώ ότι μας λείπει ως χώρα ένα Ινστιτούτο ή Ίδρυμα ή Στούντιο. Δεν έχω αποφασίσει ακόμα. Όλοι φτιάχνουν ένα, άλλωστε, που θα ασχολείται και θα αναλύει τον τρόπο που σκέπτονται τα κόμματα και οι πολιτικοί μας στη σύγχρονη Ελλάδα.
Στο «ψάξιμό» μου αυτό, για να αποφασίσω, ανακάλυψα ότι το ινστιτούτο είναι οργανωσιακός φορέας που δημιουργήθηκε για συγκεκριμένο σκοπό. Γενικά ο όρος χαρακτηρίζει κάθε οργάνωση πολλών προσώπων με κύριο σκοπό επιδίωξης την εφαρμογή κάποιου κοινού σχεδίου, που κατά κανόνα αποβλέπει σε ανώτερη επιστημονική, ή εκπαιδευτική, ή τεχνική ανάπτυξη, ή ακόμα και ηθική δημιουργία.
Κατά το γενικό αυτόν ορισμό, θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει ακόμα και την Πολιτεία και την Εκκλησία, όπως και τα διάφορα ιδρύματα αυτών, ως ινστιτούτα, χαρακτηρισμός όμως που δεν ισχύει εξ αφορμής του περιορισμένου κάθε φορά αριθμού μελών τους.
Με το χρόνο, η έννοια αυτή περιορίστηκε σε κυρίως πνευματικά, επιστημονικά (ερευνητικά) και τεχνολογικά ιδρύματα, τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά. Στην Ευρώπη, μάλιστα, περιλαμβάνονται και ιδιωτικές σχολές, με οικότροφους μαθητές, όπως ιδιαίτερα παιδαγωγικά οικοτροφεία. Τον όρο αυτόν χρησιμοποιούν και θρησκευτικά τάγματα, με τη σημασία του εσωτερικού κανονισμού ή του καταστατικού τους, εξ ου και περιληπτικά η σύγχρονη ονομασία πολλών τέτοιων ταγμάτων.
Στην Ελλάδα ο όρος αυτός συνηθίζεται περισσότερο σε ονομασίες επιστημονικών, ερευνητικών κέντρων, πνευματικών ιδρυμάτων, ιδρυμάτων αρχαιολογικής έρευνας, καθώς και από φορείς ταχύρυθμης εκπαίδευσης, σεμιναρίων και σχολών ξένων γλωσσών (φροντιστήρια).
Μάλλον δε μου κάνει. Μετά σκέφτηκα να φτιάξω ένα Ίδρυμα. Διάβασα, λοιπόν, ότι το ίδρυμα είναι ένας οργανισμός, κερδοσκοπικός ή μη, ο οποίος εξυπηρετεί ένα συγκεκριμένο σκοπό. Στο άρθρο 108 του Αστικού Κώδικα αναφέρεται: Αν με ιδρυτική πράξη μια περιουσία ορίστηκε για να εξυπηρετηθεί ορισμένος σκοπός, το ίδρυμα αποκτά προσωπικότητα με διάταγμα που εγκρίνει τη σύστασή του.
Επομένως, ίδρυμα είναι η έχουσα νομική προσωπικότητα οργάνωση που επιδιώκει ορισμένο σκοπό με την περιουσία που τάχθηκε για την εξυπηρέτηση του σκοπού. Το ιδιωτικό ίδρυμα, σε αντίθεση με ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα, δεν απαιτεί γενικά χρήματα από το κοινό. Κι ένα ιδιωτικό ίδρυμα δεν έχει τις νομικές απαιτήσεις και τις ευθύνες αναφοράς ενός εγγεγραμμένου, μη κερδοσκοπικού ή φιλανθρωπικού ιδρύματος. Πολλά ιδρύματα δεν ασχολούνται με τη φιλανθρωπία: ορισμένα ιδιωτικά ιδρύματα χρησιμοποιούνται για σκοπούς προγραμματισμού ακινήτων.
Μπερδεύτηκα πάλι. Μάλλον κι αυτό δε μου κάνει.
Ανεβαίνοντας με το αυτοκίνητο στην πρωτεύουσα, παρατήρησα δεξιά και αριστερά των μεγάλων δρόμων διάφορες φωτεινές επιγραφές με τη λέξη Στούντιο. Εντυπωσιάστηκα. Ρώτησα, το έψαξα, έμαθα πώς λειτουργούν και, τελικά, κατάλαβα ότι τα συγκεκριμένα «στούντιο» είναι αυτά που λέγαμε εμείς οι πιο παλιοί, μπουρδέλα. Ένας χώρος περισυλλογής, αναζωογόνησης, ανάτασης ψυχής και καθαρισμού του μυαλού. Αυτό που λέμε ξελαμπικάρισμα στη λαϊκή γλώσσα.
Μετά πολλές σκέψεις, αποφάσισα. Στούντιο θα ανοίξω και ίσως βρω τον τρόπο που σκέπτονται τα κόμματα και οι πολιτικοί μας έπειτα από εκλογές. Άλλοι φτιάχνουν ινστιτούτα και ιδρύματα, εγώ στούντιο. Το έχω ψάξει, και μέχρι να το φτιάξω… μιλάμε πάλι…
Υ.Γ. Για να σοβαρευτούμε, ένα μήνυμα έστειλε ο λαός στην κυβέρνηση: να κυβερνήσει σωστά, αλλιώς να πάει στο σπίτι της, και στην αντιπολίτευση να ενωθεί γιατί διαλύεται. Απλό το μήνυμα και δε χρειάζονται ινστιτούτα, ιδρύματα κι άλλα τέτοιου είδους.
Του Κώστα Δεληγιάννη
