Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο η κυβέρνηση θα πρέπει να επιλύσει ένα δυσεπίλυτο «σταυρόλεξο», που και η ίδια συν-δημιούργησε (κυρίως με την αναβλητικότητα που… προξενεί το πολιτικό κόστος) και αφορά στις συντάξεις χηρείας του ιδιωτικού τομέα.
Ο «ΝΟΜΟΣ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ» ΚΑΙ ΟΙ… ΜΕΤΑ-ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ
Με βάση το γνωστό ως νόμο Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016), που η κυβέρνηση της Ν.Δ. είχε δεσμευτεί ότι θα καταργήσει, αλλά εξακολουθεί να εφαρμόζει κανονικά έπειτα από 5 χρόνια, προβλέπεται η περικοπή κατά 50% των συντάξεων χηρείας για όλους τους συνταξιούχους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Το 2019 η περικοπή εφαρμόστηκε μόνο στις συντάξεις του Δημοσίου και στις συντάξεις του ΟΓΑ (ΟΠΕΚΑ). Οι συντάξεις χηρείας που δίδονται στον ιδιωτικό τομέα δεν «πειράχθηκαν».
Σύμφωνα με το νόμο, οι δικαιούχοι σύνταξης χηρείας λαμβάνουν – για μία τριετία μετά το θάνατο του συνταξιούχου – ποσό ίσο με το 70% της σύνταξης του θανόντος. Μετά την τριετία το ποσό της χηρείας μειώνεται κατά 50% και η σύνταξη χηρείας περιορίζεται από το 70% στο 35% της σύνταξης του θανόντος.
Τι δηλαδή; Π.χ. μια σύνταξη του ιδιωτικού τομέα που κυμαίνεται από 400 έως 700 ευρώ (βιώσιμο μέγεθος θεωρείται η σύνταξη των 1.000 ευρώ), θα μειωθεί κάτω από το μισό… Ο άνθρωπος, που έχασε τον άνθρωπό του, με δεδομένο ότι οι πάγιες και ανελαστικές δαπάνες δε μειώνονται μετά την αποδημία του ενός εις Κύριον, θα υποχρεωθεί να ζήσει με λιγότερα από τα μισά…
ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ…
Σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις, ο λόγος της εξαίρεσης των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα από την περικοπή ήταν η απουσία του κατάλληλου λογισμικού. Μπορεί αρχικά και για λίγο να ήταν ένας λόγος, αλλά σήμερα με την πρόοδο της τεχνολογίας είναι απλά δικαιολογία.
Πέρασαν ήδη τέσσερα χρόνια και τώρα η απόφαση έχει καταστεί και περίπλοκη για το υπουργείο, αλλά μπορεί να αποδειχθεί (κυρίως λόγω της μεγάλης καθυστέρησης) εξαιρετικά ανάλγητη για τους συνταξιούχους χηρείας.
Φυσικά, επειδή «έχει φθάσει ο κόμπος στο χτένι», οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν από Σεπτέμβριο…
Δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι θα αποφασιστεί η επιστροφή (παρά ταύτα, είναι μία από τις επιλογές) από τους συνταξιούχους χηρείας του ιδιωτικού τομέα… των «αχρεωστήτως καταβληθέντων».
ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΕΙΝΑΙ 4
Διαβάστε τα σενάρια που έχει να επεξεργαστεί το υπουργείο και βγάλτε τα συμπεράσματά σας:
Α. Περικοπή κατά 50% και των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα αναδρομικά από το 2020 που ξεκίνησε η περικοπή των συντάξεων στο δημόσιο τομέα. Στην περίπτωση αυτή, οι δικαιούχοι των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα θα κληθούν να επιστρέψουν τη διαφορά που έλαβαν όλα αυτά τα χρόνια, σε σχέση με τις συντάξεις που θα ελάμβαναν εάν γινόταν η περικοπή από το 2020, όπως στο δημόσιο τομέα! Στο συγκεκριμένο σενάριο, μια τέτοια απόφαση θα έχει μεγάλο κοινωνικό και πολιτικό κόστος.
Β. Περικοπή των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα, με έναρξη εφαρμογής «από σήμερα», χωρίς να αναζητηθούν τα αναδρομικά των προηγούμενων ετών. Όμως, μπορεί να ξεσηκωθούν οι συνταξιούχοι του Δημοσίου, να προσφύγουν στα δικαστήρια και να ζητήσουν την αναδρομική κατάργηση και γι’ αυτούς της μείωσης των συντάξεων χηρείας. Λογικά θα έχουν πολλές πιθανότητες να δικαιωθούν…
Γ. Μη περικοπή των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα.
Και αυτή η επιλογή θα προκαλέσει την αντίδραση των συνταξιούχων του δημοσίου τομέα.
Δ. Κατάργηση της περικοπής των συντάξεων χηρείας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Ακόμα… χειρότερα: Μεγάλο κόστος στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ, που δεν μπορεί παρά να καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ –πάλι- μπορούν οι συνταξιούχοι του Δημοσίου να προσφύγουν στα δικαστήρια, ζητώντας την επιστροφή των αναδρομικών μειώσεων από το 2020.
Επιμέλεια στήλης: Παναγιώτης Ξεροβάσιλας
Νομικός/ Οικονομολόγος
