Σύντομες σημειώσεις ενός βιαστικού ταξειδιού
Τσερνίτσα… Για πρώτη φορά κάνω το γύρο των Αλαγωνιακών μας χωριών, όπου οι συμπολίται μου Καλαματιανοί, κατά πρώτον λόγον, έρχονται ν’ ανανεώσουν τον αέρα των πνευμόνων των κατά την εποχή αυτή, κατά την οποία η Καλαμάτα μεταβάλλεται… σε Γη του πυρός.
Αν και τα άλλα χωριουδάκια είναι τόσο ωραία, τόσο δροσερά, πρέπει να πούμε πως διαθέτουμε θαυμάσιους τόπους παραθερισμού, τους οποίους λίγο περισσότερη καλή θέλησις θα έκαμνε εξαίρετους.
Δε συναντάτε στην Τσερνίτσα μέσα πράσινο. Εν τούτοις δεν σας απογοητεύει το γεγονός αυτό, γιατί πολιορκείσθε από μια απέραντη έκταση πρασινάδας, η οποία σας αποστέλλει αδιακόπως ένα θαυμάσιο δροσερό αεράκι.
***
Ενδεκάτη πρωινή. Γενική έξοδος των παραθεριστών. Τους βλέπετε με τα απέριττα μπαστουνάκια των, να σκαρφαλώνουν στα βράχια ή να κατηφορίζουν στις ρεματιές με την πηχτή σκιά των καστανιών και των καρυδιών που γλυκοψιθυρίζουν και στο πιο ανάλαφρο αεράκι, συνοδεύοντας τη μουσική των κελαρυζόντων νερών τόσων πηγών που αναβλύζουν κάτω εκεί στις ρεματιές των αλαγωνιακών βουνοπλαγιών.
Γνωρίζονται όλοι των. Η εξοχή δεν χρειάζεται πολλές διατυπώσεις στο σημείο αυτό. Και συντροφιές – συντροφιές εξερευνούν καθημερινά κι από έναν καινούριο τομέα του πρασίνου θησαυρού των.
Είναι φυσικό, τώρα, ανάμεσα στις εξαιρετικές αυτές τοποθεσίες να αφυπνίζεται το αίσθημα και να μη λείπη ένα λεπτό και ευγενικό φλερτ, που γίνεται δεκτό με μεγάλη ευχαρίστηση.
Κι έτσι οι περίπατοι εμφανίζουν μεγαλύτερη ζωηρότητα και γίνονται πιώτερο διασκεδαστικοί…
***
Η πρωινή έξοδος, βέβαια, δεν εμφανίζεται ως γενικώτατος κανών. Παρατηρούνται και οι εξαιρέσεις των ραχανιντζήδων που καταπλέουν νωρίς κάτω απ’ τα απόσκια των καφενείων και δεν εννοούν να το κουνήσουν ρούπι από εκεί.
Και δίνει και παίρνει ο χτύπος στο τραπέζι, κι ανεβοκατεβαίνουν οι… «εφτάρες», κι ακολουθεί η βίαιη κριτική, ενώ δίπλα κρατεί το τάβλι δαιμονιωδώς κι η πολιτική τίθεται… επί τάπητος!
***
Απογευματάκι… Ζωηροτάτη η κίνησις στο δρομάκι που φέρνει έξω προς τ’ αμπέλια. Είναι η… κοσμική ώρα του βουνού. Στον απογευματινό περίπατο θεωρείται απαραίτητος μία περιποιημένη εμφάνισις, ολίγον ρουζ, ολίγον φρεσκάρισμα των οντουλέ, μερική περγιαντίνη στα μαλλιά, γραβάτα και σιδέρωμα.
Χωρίς εντούτοις να λείπουν και… οι ρωμαντικοί, που ανεζήτησαν κάποια κορφούλα κι ήρθαν εκεί την ώρα αυτή ν’ αγναντέψουν τον ήλιο… έναν ήλιο που έλαμψε και σβύνει τώρα, όπως έλαμψαν κι έσβυσαν τα όνειρά των…
***
Κι όταν το σούρουπο ακολουθήση κι έπειτα οι πρώτες της νύχτας ώρες, αρχίζει η επιστροφή. Παρακολουθώ τους ανθρώπους αυτούς. Φαίνονται σαν να κουράστηκαν από την περίσσια ευτυχία της ημέρας των… Ένα κατεψυγμένο καλαμπουράκι περνάει απρόσεχτο ή διακόπτεται απότομα. Προ ολίγου μια συντροφιά γυρίζει από εκδρομή. Νύχτα πια. Κάποιος πετυχαίνει μια «κωλοφωτιά», ένας άλλος προτείνει να την πάρουν «για να τους φωτίζη» και ένας τρίτος καταστρέφει την ευθυμία:
-Μας φώτισες… εσύ! Αρκεί…
***
Μεσάνυχτα. Μόλις γυρίζω απ’ την κοσμική πρεμιέρα του Καραγκιόζη (έχουν, βλέπετε, και θεάματα εδώ). Προσπαθώ να κοιμηθώ, μα μου είναι αδύνατο. Ένα μουλάρι… πραγματικό, κουδουνίζει εκνευριστικά. Αυτό το κουδούνισμα, οι γρύλοι, σου δημιουργούν μια παράξενη ατμόσφαιρα. Σε αναγκάζουν να στοχάζεσαι τα πιο απίθανα πράγματα… Βαρύθυμη ώρα.
***
Περιμένετε μήπως και τα παρασκήνια της εξοχής; Τ’ απαγορεύει η… λογοκρισία! Έπειτα, αυτά που δεν μπορείτε να ζήσετε και σεις, μη θέλετε να σας τα διηγούνται. Θα σας πειράξουν… Γι’ αυτό κι εδώ και παντού αι ερωτικαί ιεροτελεστίαι τελούνται εν τω κρυπτώ. Από σεβασμό προς τους… έξω του νυμφώνος.
Ο ΟΥΤΙΣ
ΠΗΓΕΣ
«ΘΑΡΡΟΣ» 13 Αυγούστου 1936
Πηγές… Το χωριουδάκι αυτό που κρύφτηκε στην πιο πράσινη γωνιά των αλαγωνιακών μας βουνών, το λέγανε «Μικρή Αναστάσοβα». Γιατί το μετωνόμασαν; Πιθανόν απ’ τις πολλές βρύσες που το δροσίζουν και το γλυκοτραγουδούν να του προσεδόθη το καινούριο αυτό όνομα.
Εν τούτοις οι κάτοικοι των Πηγών «συν Αθηνά» εκίνησαν και τα χέρια των. Πρέπει να είναι αρκετά πολιτισμένοι, γιατί αλλοιώς δε θα μπορούσε να συναντά κανείς έργα υδρεύσεως εδώ! Μια κεντρική δεξαμενή σ’ ένα ύψωμα φέρνει το νερό της με σωληνώσεις σε τέσσερα διαφορετικά μέρη του χωριού, απαλλάσσοντας έτσι τους Μικραναστασοβίτες από πολλούς κόπους και τρεχάματα για νερό.
***
Και κάτι όμως που πρέπει εξ ίσου να ομολογηθή. Δεν παρατηρείται σε όλα τα σημεία της κοινωνικής ζωής εδώ η αυτή φροντίδα και δραστηριότης. Μπορεί να συναντήσετε ένα καφενείο με ξεμασελιασμένες καρέκλες κι εν τούτοις πολυσύχναστο. Κανείς δεν φρόντισε να πείση τον καταστηματάρχη πως αυτό δεν εκθέτει το μαγαζί του μόνο, αλλά και το χωριό ολάκερο.
Κι ακόμη μπορεί να συναντήσετε ένα γουρουνάκι, δυο – τρία, να παίρνουν κι αυτά τον περίπατό τους στην κεντρική και μοναδική πλατεΐτσα και να κοπρίζουν ακόμη ανενοχλήτως, καθιστώντας έτσι αδύνατο την βόλτα σας κι εκεί, απ’ όπου θα μπορούσατε να απολαύσετε μία περίφημη θέα, ικανή να σας κάμη καινούριο συκώτι.
***
Κάποιος χωρικός είχε την καλωσύνη να με πληροφορήση πως υπάρχει σκέψις να περιφραχθή η πλατεία, να απαγορευθή η ανενόχλητος κυκλοφορία των τετραπόδων, να ανοιχθούν μερικοί δρομίσκοι κι άλλα ακόμη να γίνουν ώστε το χωριό να καταστή σωστό «κουκλάκι».
Ας γίνουν, λοιπόν, όλα αυτά. Οι φυσικές καλλονές των Πηγών είναι τόσο πλούσιες, τόσο εξαιρετικές, ώστε ν’ αξίζη τον κόπο να διορθωθή κάθε τι που θα κατέστρεφε την αισθητική απόλαυση.
***
Κι η φροντίδα αυτή μην υποθέσετε πως πρόκειται να καταβληθή
για την καλυτέρα διαμονή των παραθεριστών εδώ. Α, εδώ είναι… ελάχιστοι οι
κλητοί! Οι Μικραναστασοβίτες κρατούν για τον εαυτό τους την καλή τους καρδιά, την
ευχάριστη συντροφιά τους και το φιλόξενο πνεύμα που χαρακτηρίζει όλους.
-Ίσως γιατί το θεωρούν προσβλητικό, δεν νοικιάζουν τα σπίτια τους, μου λέγει
κάποιος.
Πολλοί όμως έσπευσαν να παρατηρήσουν, ότι δεν είναι αλήθεια αυτό, κι ότι η μόνη αιτία που δεν παρέχεται στέγη σε παραθεριστές, είναι η έλλειψίς της. Αυτό δέχομαι κι εγώ, θα μου επιτραπή όμως να προσθέσω ότι συντελεί λιγάκι και ο εγωισμός, γιατί οι χωρικοί είναι όλοι τους λίαν καλοστεκούμενοι.
Και για το τελευταίο δε σας πείθουν μόνον δύο τεράστια μέγαρα που συναντάτε στο χωριό. Γενικά η εμφάνισις των κατοίκων σας βεβαιώνει πως… φυσάει και χρήμα εδώ εκτός του καθαρού αέρος!
***
Βραδάκι. Η επιστροφή απ’ τη βοσκή γραφικότατη. Οι όμορφες χωριατοπούλες θα μπορούσαν να σας εμπνεύσουν τα ωραιότερα ποιήματα… Και οι… κατακλύζοντες τα δύο καφενεία την ώρα αυτή τις παρακολουθούν, σαν ποιητές, ενώ γυρίζουν απ’ τη βοσκή ή το πότισμα, ή έρχονται να πάρουν νερό απ’ τη βρύση – την πιο κάτω απ’ την πλατεΐτσα του χωριού.
Κι οι παραθερισταί, φυσικά, μετέχουν ευχαρίστως της τοιαύτης παρακολουθήσεως. Έως την ώρα που καταπλέει ο τροφοδότης, ένας λαμπρός τύπος, σωστή εφημερίδα των όσων συμβαίνουν στην Καλαμάτα.
Αυτή η άφιξις… είναι και ο τελευταίος παλμός της καθημερινής ζωής των Πηγών, της τόσο ωραίας, σαν το τραγούδι το λυρικό.
Ο ΟΥΤΙΣ
ΣΙΤΣΟΒΑ
«ΘΑΡΡΟΣ» 14 Αυγούστου 1936
Σίτσοβα… Ευθύς από της πρώτης στιγμής που θα βρεθήτε στη Σίτσοβα, έχετε αμέσως την αίσθηση ενός κέντρου παραθερισμού. Κι ακόμη η πλατεία, με τα αρκετά και περιποιημένα ως επί το πλείστον μαγαζιά της, την ποικιλίαν των! Και προ παντός τα απαστράπτοντα καφενεία της, με την ειδικήν υπηρεσίαν των γκαρσονιών και τους πολλούς θαμώνες των σε όλες τις ώρες, σας δίνουν την εντύπωσιν ότι η Σίτσοβα είναι από συστήματος παραθεριστικόν κέντρο.
***
Πράγματι, εδώ βρίσκεται συστηματοποιημένη η εξυπηρέτησις των παραθεριστών (όπως συμβαίνει, βέβαια, και στην Τσερνίτσα, αλλ’ όχι εις τον αυτό βαθμόν). Σπίτια πολλά για να εξασφαλίζεται πληρέστατα η στέγη εις το πλήθος των προστρεχόντων απ’ την Καλαμάτα, την Αθήνα κ.λπ. στη δροσιά της. Συγκοινωνία τακτική και άκρως εξυπηρετική. Τροφοδοσία αρτιωτάτη. Ό,τι ζητήσετε μπορείτε εδώ να το βρήτε… εκτός απ’ του πουλιού το γάλα… διότι ο αστυνομικός σταθμάρχης κ. Φίλιας απαγορεύει το άρμεγμα – όπως με πληροφορούν – και των πουλιών και… το δικό σας.
***
Υπάρχει και Αστυνομία εδώ; Βεβαιότατα. Και Αστυνομία και Ειρηνοδικείον. Η Σίτσοβα είναι η πρωτεύουσα. Και το γεγονός αυτό είναι που εξαγριώνει τους Τσερνιτσιώτες. Γιατί οι Αρχές να μη βρίσκονται σ’ αυτούς; Καϋμό τώχουν.
Πάντως δεν υπάρχει κίνδυνος συρράξεως. Εάν εβάδιζαν οι μεν εναντίον των δε, με ακράτητον πολεμικόν μένος, αυτό θα κατεπραΰνετο όπως θα περνούσαν ανάμεσα απ’ τις μαγευτικές λαγκαδιές, που συναντάτε στα πλούσια από τέτοιες ομορφιές αλαγωνιακά βουνά.
***
Να μια λαγκαδιά, αυτή προς την οποίαν κατηφορίζει, κάθεται η Σίτσοβα, σάμπως να θέλη να λουστή στα λιγοστά κελαρύζοντα νερά της. Μια λαγκαδιά θαύμα, ένα ποίημα του οποίου στίχοι περίλαμπροι είναι τα ασημένια φύλλα της λεύκας, η πρασινάδα των καστανιών και των τόσων άλλων δέντρων που ζυγίζονται πάνω της και της κρύβουν το γαλάζιο ουρανό και της δίνουν την πηχτή δροσιά των, το ψιθύρισμά των, που εναρμονιζόμενα και με τα κελλαδίσματα των πουλιών, τα τζιτζικίσματα, σας παρέχουν μίαν ανείπωτη μουσική συναυλία ανάμεσα στο οπτικό αυτό θαύμα.
***
Πώς να μη περάσουν οι τέτοιες καλλονές εξαίρετα οι παραθερισταί; Πώς να μη τους χάνετε, τα μεθυστικά πρωινά, τα ποιητικά δειλινά, και τα ρωμαντικά βράδυα, στα γραφικά αυτά μέρη, στη «Λαγκαδιά», στην «Κρυόβρυση» και το «Κοτρωνάκι», στην «Τεμπελόραση» και στους τόπους – τραγούδια της επάνω γειτονιάς;
***
Εν τούτοις εδώ παρατηρείται και κοσμική κίνηση. Τα βραδάκια η αγορά… κατακλύζεται από ωραίες εμφανίσεις κομψών δεσποινίδων και κυριών, και νεαρών δανδήδων κυρίων, οι οποίοι έρχονται εδώ για να πάρουν το ουζάκι των, την κομποστούλαν των και ό,τι άλλο τερψιλαρύγγιον προσφέρεται εκεί.
Δεν αναφέρω το τάβλι, την πρέφα και τα άλλα παιχνίδια του καφενείου. Θα σημειώσω όμως την ύπαρξιν εδώ κοσμικών… σαλονιών, όπου συναντάτε ποκάροντας και ποκερίζοντας κυρίους, κυρίας και δεσποινίδας. Για διασκέδαση κι αυτά; Τουλάχιστον έτσι λέγεται.
Μεσάνυχτα. Δεν αντέχω να σημειώσω άλλα. Τώρα μόλις θυμήθηκα πως αύριο επιστρέφω στην Καλαμάτα και… ίδρωσα. Με συγχωρείτε! Τελειώνω. Θα βγω να πάρω και την τελευταία μου δροσιά κοντά σε μια συντροφιά που αγρυπνεί τραγουδώντας στη ράχη.
Κι ό,τι απομένει θα σας το πω… δια ζώσης.
Αν ζήτε ακόμη, απ’ τη ζέστη!
Ο ΟΥΤΙΣ
