Σαββατόβραδο 17/8/2024 θελήσαμε να τιμήσουμε τη γιορτή αγκινάρας στη Μικρομάνη. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, που θα ξεκινούσε στις 21.00, θα προσφέρονταν εδέσματα αγκινάρας μαγειρεμένα ποικιλοτρόπως, ενώ ορχήστρα με ζωντανή μουσική θα διασκέδαζε τους παρευρισκόμενους. Φτάνοντας στην πλατεία του χωριού, ρωτήσαμε πώς είναι οργανωμένη η γιορτή, ώστε να τηρήσουμε τους κανόνες. Η απάντηση από γυναίκες του Εξωραϊστικού και Εκπολιτιστικού Συλλόγου, που είχε αναλάβει τη διοργάνωση, ήταν πως «όταν πουληθούν όλες οι γουρνοπούλες», τότε θα προσφερθούν στα τραπέζια εδέσματα αγκινάρας. Μας έδειξαν και πού έπρεπε να κάνουμε την ουρά για να αγοράσουμε γουρνοπούλα! Με άλλα λόγια, προϋπόθεση για να συμμετάσχεις στη γιορτή αγκινάρας ήταν η κατανάλωση -ντε και καλά- γουρνοπούλας! Η αγκινάρα ήταν κάτι σαν «δόλωμα», για να πουληθούν οι γουρνοπούλες. Απίστευτος συνδυασμός! Γουρνοπούλα + αγκινάρα = γιορτή αγκινάρας! Όλη αυτή η κουτοπόνηρη σύλληψη μου θύμισε το τραγούδι «Γκρέκο Μασκαρά», εμπνευσμένο ακριβώς από τη νεοελληνική κουτοπονηριά: «…φιγούρα, σαχλαμάρα κι άρπα-κόλλα», έλεγε σε κάποιους στίχους ο Γιάννης Μηλιώκας.
Του αξίζει ένα μεγάλο μπράβο για τη διαχρονικότητα της δημιουργίας του, αφού βρισκόμαστε σταθερά εκεί, στη λογική του Γκρέκο Μασκαρά!
Με αυτά τα δεδομένα, περιμέναμε να πουληθούν όλες οι γουρνοπούλες, να φαγωθούν, ίσως και να χωνευτούν, αν υπολογίσουμε το συνολικό χρόνο αναμονής μέχρι να φτάσουμε στο… κυρίως θέμα της βραδιάς, που, υποτίθεται,
ήταν η αγκινάρα. Κατά τις 21.30 άρχισε το μουσικό πρόγραμμα με τραγούδια και χορούς από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Η ντόπια μουσική -αν όχι μεσσηνιακή, έστω πελοποννησιακή- είχε χειρότερη μοίρα από την… τιμώμενη αγκινάρα: δεν ακούστηκε ούτε ένα τοπικό τραγούδι! Αφού τελείωσε και αυτό το μέρος, ακολούθησε ποικίλο μουσικό πρόγραμμα με τα ντεσιμπέλ να σπάνε τύμπανα και τους καλλιτέχνες να εκτελούν κυριολεκτικά τα όσα έπιαναν στο στόμα τους.
Κι αφού φτάσαμε γύρω στις 22.30 περίπου, άρχισε η προσφορά της αγκινάρας στα τραπέζια, μαγειρεμένη με διάφορους τρόπους, κυρίως ως μουσακάς. Το κορυφαίο είναι ότι τα εδέσματα προσφέρονταν χωρίς πιρούνι ή έστω μία χαρτοπετσέτα, οπότε ο μόνος τρόπος ήταν να τα δοκιμάσεις με τα χέρια! Ας φανταστεί ο καθένας τον εαυτό του να προσπαθεί να φάει μουσακά με τα χέρια, με τις σάλτσες να τρέχουν και να μην έχει ούτε χαρτοπετσέτα, έτσι για να καταλάβει το μεγαλείο της βραδιάς.
Μετά όλα αυτά τίθενται κάποια εύλογα ερωτήματα:
1. Είναι δυνατόν να δείχνεις τόσο μεγάλη ασέβεια στον κόσμο που έρχεται για συγκεκριμένο λόγο και να του επιβάλεις να καταναλώσει με το έτσι θέλω γουρνοπούλα -και μάλιστα δυο μέρες μετά το Δεκαπενταύγουστο, που όλοι έχουμε καταναλώσει ατελείωτες ποσότητες αυτού του κρεατικού;
2. Είναι δυνατόν να παρακάμπτεις την τοπική παραδοσιακή μουσική, για να δείξεις τι; Ότι ξέρεις όλα τα άλλα; Ενδιαφέροντα όλα όσα ακούσαμε στο πρώτο μέρος, αλλά από στοιχειώδη σεβασμό στον τόπο σου, ας ακουγόταν έστω και ένα τοπικό τραγούδι.
Και μια τελευταία ερώτηση που έχει να κάνει με τη λογική. Αφού η αγκινάρα είναι λαχανικό της άνοιξης, πώς γίνεται να την τιμάς κατακαλόκαιρο; Είναι σαν να λέμε: θα κάνουμε γιορτή καρπουζιού ή σύκου ή πεπονιού κ.ο.κ. μες στο καταχείμωνο! Αφού, όμως, για κάποιους λόγους αποφασίζεις να την κάνεις εκτός εποχής, ονόμασέ τη «γιορτή κατεψυγμένης αγκινάρας». Όχι ότι η κατεψυγμένη δεν είναι νόστιμη και ποιοτική, αλλά να φαίνεται ότι η λογική δεν έχει πάει εντελώς περίπατο. Φυσικά, γιορτή αγκινάρας γίνεται στην Αργολίδα και στην Τήνο τον Μάιο, δηλαδή στην εποχή της. Τώρα, γιατί στη Μικρομάνη ανατρέπονται οι κανόνες της λογικής και της φύσης, αυτό μόνο οι διοργανωτές μπορούν να το απαντήσουν. Ας την ονόμαζαν ευθέως γιορτή γουρνοπούλας, προκειμένου, αν μη τι άλλο, να ξέρει ο κόσμος περί τίνος πρόκειται.
Βέβαια, αν σκεφτούμε τι γίνεται παραδίπλα, στην πρωτεύουσα του νομού, στην Καλαμάτα, ίσως πρέπει να είμαστε επιεικείς με τη Μικρομάνη. Η Καλαμάτα κάλλιστα μπορεί να διεκδικήσει μια περίοπτη θέση στο βιβλίο Γκίνες για το πώς μπορείς να μετατρέψεις μια όμορφη πόλη σε Παράγκα του Καραγκιόζη διά της… αναπλάσεως! Αρκεί η εικόνα της πλατείας 23ης Μαρτίου, που λέει τα πάντα. Επομένως, η γιορτή αγκινάρας-γουρνοπούλας είναι «πταίσμα» μπρος σε αυτό που συντελείται στην Καλαμάτα. Το τελευταίο το λέω για να έχουμε κατά νου και τη μεγάλη εικόνα, δηλαδή την ευρύτερη υποβάθμιση της ζωής μας, είτε δια των… πολιτιστικών εκδηλώσεων (π.χ., γιορτή αγκινάρας) είτε διά των… αναπλάσεων (βλέπε Καλαμάτα). Ο Θεός να μας φυλάει από αναπλάσεις και «πολιτιστικές» εκδηλώσεις τέτοιου είδους.
Της Χριστίνα Πετροπούλου
