Πολλά έχουν αλλάξει σε πολύ μικρό διάστημα. Οι αλλαγές στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον είναι ταχύτατες, αλλά παράλληλα ακραίες και επαναλαμβανόμενες όλο και συχνότερα.
Η μικροκλιματική αλλαγή είναι ένα τεχνητό μετεωρολογικό φαινόμενο που περιγράφεται για πρώτη φορά. Αναφέρεται σε αλλαγές που προκαλούνται από συστοιχίες ανεμογεννητριών, γιγαντιαίων διαστάσεων, που αναπτύσσονται σε χαμηλού ύψους ορεινούς όγκους πλησίον παραθαλάσσιων περιοχών. Ομάδα, δηλαδή, αιολικών πάρκων σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, αλληλεπιδρούν ή συνεργάζονται τρόπο τινά, με αποτέλεσμα τη σημαντικά αισθητή μεταβολή του μικροκλίματος.
Αυτές οι αλλαγές έχουν αλυσιδωτές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, με απόληξη τον ίδιο τον άνθρωπο που κατοικεί στη ζώνη ευρύτερης επιρροής των δραστηριοτήτων αυτών.
Συγκεκριμένα, η προτεινόμενη ζώνη εγκατάστασης αιολικών πάρκων στα ορεινά της δυτικής Μάνης, σε ευρέως γνωστή με ισχυρή βιοποικιλότητα ζώνη Natura, δημιουργεί σοβαρότατα προβλήματα ανθεκτικότητας των φυσικών περιβαλλοντικών δομών.
Ο λόγος, λοιπόν, της υψηλής επικινδυνότητας υποβάθμισης δεν αξιολογείται στην υπό διαβούλευση ΜΠΕ του έργου. Δε γίνεται αναφορά στο σύνολο των αιολικών πάρκων ως τεχνητό ενεργειακό κέντρο που διαφοροποιεί τις μικροκλιματικές συνθήκες, όχι μεμονωμένα, αλλά συνολικά, με αλληλεπιδράσεις και συνδυαστικά, λόγω της γειτνίασης του ενός αιολικού πάρκου με το άλλο.
Αυτό συνιστά μια μεγάλη υποτίμηση της αθροιστικής μεταβολής των περιβαλλοντικών δεικτών και παραμέτρων κλιματικής προσαρμογής.
Υποτιμήθηκε, συνεπώς, το σύνολο των επιπτώσεων που χαρακτηρίζουν αντίστοιχα έργα και δραστηριότητες.
Βεβαίως, το γεγονός έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί, δυστυχώς, θα φέρει μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα της ζώνης Natura 2000.
Παράλληλα, θα προκαλέσει μόνιμες αλλαγές στη δίαιτα των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα τροποποιημένο υδατικό σύστημα, πολύ περισσότερο υποβαθμισμένο σε σύγκριση και με αυτό των καμένων δασών.
Τα τεχνικά έργα και η λειτουργία των γιγαντιαίων ανεμογεννητριών, που λειτουργούν στην ουσία ως υδατοανεμοφράκτες σε μεγάλη επιφανειακή έκταση, θα αλλοιώσουν σημαντικά τη γεωμορφολογία του εδάφους σε κρίσιμο χώρο ανάπτυξης της χλωρίδας και της πανίδας.
Η υγρασία του εδάφους, κατάντη της κίνησης του ανέμου, θα εξαντληθεί ταχύτερα και οι ζώνες αυτές θα γίνουν ευάλωτες σε περισσότερες αναφλέξεις.
Η θερμοκρασία θα ανέλθει σημαντικά σε μεγαλύτερο ποσοστό, σχεδόν τριπλάσιο της κλιματικής αλλαγής.
Η περίφημη ζώνη Natura της Δυτικής Μάνης θα αποτελεί παρελθόν και θα αναφέρεται μόνο στη βιβλιογραφία.
Αν ποτέ απομακρυνθούν οι κατασκευές, η διάβρωση και αποσάθρωση του εδάφους θα είναι τόσο μεγάλη και βαθιά, που δε θα μπορεί να υποστηρίξει κανενός είδους χλωρίδας.
Ακόμα και αν μεταφέρουν τα φορητά μεταλλικά μέρη των κατασκευών, δε θα είναι ποτέ εφικτό να εξομαλυνθούν οι επιπτώσεις από την ισχυρή σκυροδέτηση του μητρικού πετρώματος στήριξης. Που σημαίνει ότι τα φυσικά ύδατα δε θα μπορέσουν ποτέ να κατεισδύσουν και να εμπλουτίσουν τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα.
Η απουσία βιώσιμου υδροφόρου και η μερική υποβάθμισή του θα έχουν ως αποτέλεσμα τη στείρευση πηγών, αλλά και την πρόκληση εντονότερων πλημμυρικών φαινομένων.
Συνεπώς, αν θα μπορούσαν οι θετικές επιπτώσεις να αντισταθμίσουν όλα τα παραπάνω που περιληπτικά αναφέρονται, θα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον να το γνωρίζουν οι κάτοικοι των γύρω παραδοσιακών και τουριστικών οικισμών Ανατολικής και Δυτικής Μάνης.
Σημειωτέον ότι μετά την εγκατάσταση και λειτουργία όλων των αιολικών πάρκων θα αλλάξουν οι χρήσεις γης σε τεράστιες εκτάσεις, αφού είναι δεδομένο ότι θα έχει δημιουργηθεί ένα τροποποιημένο υδατικό ισοζύγιο που δε θα μπορεί να υποστηρίξει τις σημερινές χρήσεις γης, συμπεριλαμβανομένης και της ήπιας αγροτουριστικής ανάπτυξης.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα που δεν έχει ερευνήσει επιστημονικά το φαινόμενο ταχύτατης ανάπτυξης αιολικών πάρκων σε τόσο μεγάλο βαθμό. Οι ΜΠΕ και οι μελέτες ΕΟΑ, δηλαδή περιβαλλοντικές και οικολογικής αξιολόγησης από ιδιώτες που ζητούν την εκμετάλλευση, δεν αποτελούν ασφαλή επιστημονική προσέγγιση στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Φορείς και διακεκριμένοι επιστήμονες καταθέτουν όλο και πιο συχνά διαφορετικές επιστημονικές τεκμηριώσεις.
Ας τους προσέξουμε. Η φύση έχει και αυτή τα όριά της, που κατά γενική ομολογία τα έχουμε ήδη ξεπεράσει.
Του Μιχάλη Αντωνόπουλου
Γεωλόγου – γεωτεχνικού Περιβάλλοντος M.Sc,
αντιπροέδρου ΓΕΩΤΕΕ Πελοποννήσου & Δυτικής Ελλάδος, προέδρου ΑΣ Καλαμάτας, δημοτικού συμβούλου
