«ΘΑΡΡΟΣ» 23 Ιανουαρίου 1934: Το δράμα των προσφύγων

«ΘΑΡΡΟΣ» 23 Ιανουαρίου 1934: Το δράμα των προσφύγων

Μια ματιά εις τον ανατολικό προσφυγικό συνοικισμό

-Πλήρης εγκατάλειψις

Ένας περίπατος εις τον ανατολικό προσφυγικό συνοικισμό της παραλίας μας έκαμε προχθές να κάμωμε τις χειρότερες σκέψεις για το «ενδιαφέρον» το οποίον δήθεν δεικνύει η σημερινή κυβέρνησις του «λαοπροβλήτου» Τσαλδάρη υπέρ των προσφύγων, τους οποίους ως γνωστόν κατά τις παρελθούσες εκλογές εξηπάτησε με την πομφόλυγα του 25%.

Ο συνοικισμός αυτός στον οποίον έχουν στριμωχθή σαν σαρδέλες περί τις 120 προσφυγικές οικογένειες είναι ο περισσότερον εγκαταλελειμμένος συνοικισμός της πόλεως. Οι άνθρωποι αυτοί διαβιούν κάτω από τας πλέον απανθρώπους συνθήκας. Κατοικούντες εντός ξυλίνων παραγκών… προϊστορικής εποχής, είναι διαρκώς εκτεθειμένοι εις τους κινδύνους του χειμώνος. Η βροχή, το κρύο, και η φουρτουνιασμένη θάλασσα που φθάνει ως τις πόρτες των παραπηγμάτων τους είναι ο διαρκής εφιάλτης τους.

Το κράτος επί της Κυβερνήσεως των Φιλελευθέρων είναι αληθές ότι είχε δείξει κάποιον ενδιαφέρον υπέρ των αναξιοπαθούντων αυτών ανθρώπων, αλλά και το ενδιαφέρον αυτόν εξέλειπεν αφ’ ότου ήλθεν εις την αρχήν η Κυβέρνησις των «γιγάντων». Άλλοτε τους εστέλλετο δωρεάν πισσόχαρτο από το Υπουργείον Προνοίας δια την επίστρωσιν των κατερειπωμένων στεγών των αθλίων παραγκών τους. Τώρα όμως δεν τους στέλλεται τίποτε.

Από τον παρελθόντα Οκτώβριον, ως επληροφορήθημεν, ο Σύλλογος του Ανατολικού Προσφυγικού Συνοικισμού έχει υποβάλει σχετικόν υπόμνημα προς την Κυβέρνησιν δια την αποστολήν πισσοχάρτου και ακόμη δεν εδόθη καμία απάντησις.

Προ ημερών μόνον ο Νομάρχης εδήλωσεν εις τον πρόεδρον του Συλλόγου ότι έχει την πληροφορίαν καθ’ ην η Κυβέρνησις αποστέλλει κατ’ αυτάς 40 ρόλους πισσοχάρτου, ήτοι 800 περίπου μέτρα. Εννοείται ότι και η ποσότης αύτη του πισσοχάρτου εάν έλθη – πράγμα απίθανον – είναι δώρον άδωρον δια τους πρόσφυγας, διότι εκτός του ότι δια την γενικήν επικάλυψιν των παραπηγμάτων του συνοικισμού χρειάζονται τουλάχιστον 150 ρόλοι πισσοχάρτου, ήδη είναι άχρηστον τούτο διότι ευρισκόμεθα εις το τέρμα του χειμώνος…

Άλλο ζήτημα το οποίον απασχολεί τους πρόσφυγας του ανατολικού συνοικισμού της Παραλίας είναι η παροχή εις αυτούς μονίμου στέγης. Ο χώρος τον οποίον κατέχουν ούτοι είναι ιδιωτικός και επομένως η παραμονή τους εκεί προσωρινή, καθ’ όσον οι ιδιοκτήται οίαν δήποτε στιγμήν θελήσουν δύνανται να τους εκδιώξουν. Και εις το σημείον αυτό το κράτος θα έπρεπε να δώση σπουδαιοτάτην σημασίαν. Διότι επί τέλους πρόκειται περί 450 περίπου προσφυγικών ψυχών οι οποίοι εργάζονται παραγωγικώς. Οι περισσότεροι κάτοικοι του συνοικισμού είναι ψαράδες. Πτωχοί μεν αλλά εργατικοί, τους οποίους ενθυμούνται οι βουλευταί μας μόνον κατά τις εκλογές…

Αλλά το σοβαρώτερον ζήτημα που θα έπρεπε να προσελκύση και την προσοχήν της Δημοτικής και Λιμενικής Αρχής είναι η παντελής έλλειψις αφοδευτηρίων εις τον συνοικισμόν. Έτσι οι ατυχείς πρόσφυγες υποχρεούνται να ρίπτουν τας ακαθαρσίας τους εις την θάλασσαν, εις τρόπον ώστε να μη τολμάη άνθρωπος να πλησιάση ολόκληρον την έκτασιν εκείνην από τη βρώμα. Καλόν θα ήτο λοιπόν ο Δήμος να φτιάξη ένα κεντρικόν αφοδευτήριον εις τον συνοικισμόν αυτόν. Πρόκειται περί μικράς δαπάνης, η οποία εν τούτοις είναι απολύτως αναγκαία.

Επίσης κατά τας νύκτας εις τον συνοικισμόν, ως τουλάχιστον μας επληροφόρησαν πολλοί πρόσφυγες, δεν εμφανίζεται ούτε σκιά χωροφύλακος. Δηλαδή οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν ούτε στοιχειώδη ασφάλειαν…

Αυτή δυστυχώς είναι η πραγματική κατάστασις του ανατολικού προσφυγικού συνοικισμού της Καλαμάτας. Το κράτος και οι «αρμόδιοι» ας την καμαρώσουν!

W.


AΘΛΙΟΤΗΣ ΑΘΛΙΟΤΗΤΩΝ…
Αίσχος, κ.κ. αρμόδιοι…
«ΘΑΡΡΟΣ» 2 Αυγούστου 1934
Όταν τα βήματά μας, μας έφερον προς τον συνοικισμόν της ανατολικής Παραλίας δεν εφανταζόμεθα ποτέ ότι τα μάτια μας θ’ αντίκριζον αυτό το θέαμα που παρουσιάσθη ενώπιόν μας σε λίγο, όταν εσταματούσαμε σ’ ένα από τα κέντρα του συνοικισμού συνοδευόμενοι από τον πρόεδρο του συνοικισμού, τον υποχρεωτικώτατο Βασίλειο Κούτζογλου.

Πραγματικά η κατάστασις εδώ είναι ανομολόγητος. Ό,τι παρουσιάζεται μπροστά στα μάτια μας είναι αδύνατο να το φαντασθή ανθρώπινος νους. Οι σανίδες – παράγκες, που στεγάζουν 125 ολόκληρες οικογένειες, έχουν πια υποστή, έπειτα από 12 ολόκληρα χρόνια, βαθείαν την επίδρασιν του χρόνου και έχουν αρχίσει να υποχωρούν και ν’ αφήνουν ελεύθερον το πεδίον της καταστροφής και της αποσυνθέσεως.

Και προς κάλυψιν όλων αυτών των πληγών, έχουν επιστρατευθή από τους δυστυχείς ενοίκους των ό,τι πρόχειρα μέσα ήτο δυνατόν να παρουσιασθούν έμπροσθέν των. Τενεκέδες, σανίδες, χαρτιά, τεμάχια υφασμάτων, παντός είδους βοηθητικά φάρμακα έχουν τεθή εις ενέργειαν δια να σταματήσουν την διαβρωτικήν επίδρασιν του χρόνου και την πληθώραν των πληγών που έχει ανοίξει το διάβα του.

Αλλ’ εκείνο που ραγίζει την καρδιά του ανθρώπου είναι η κατάστασις των στεγών των παναθλίων αυτών παραγκών, που έχουν εξαρθρωθή τελείως και παρουσιάζουν όψιν αληθινών ερειπίων. Τα πισσόχαρτα όλα κουρελιασμένα, μόλις παραμένοντα εις την θέσιν των με την βοήθειαν αφθονίας λίθων, που έχουν εναποτεθή επί των πολυπληθών τεμαχίων των και φαίνονται σαν να προοιωνίζουν τα δεινά που πρόκειται να επέλθουν δια τους κατοίκους των, εάν το κράτος, το περίφημον σημερινόν κράτος του Κύρκου και του Καραθανάση, δεν θελήση να έλθη πράγματι αρωγός εις την δυστυχίαν αυτών των ανθρώπων. 3.000 μέτρα πισσόχαρτου χρειάζεται όλος ο συνοικισμός δια να επισκευάση τας στέγας όλων των παραγκών του. Τα εζήτησε πέρυσι επιμόνως.

Και παρά τας υποσχέσεις των κυβερνητικών βουλευτών δεν εστάλησαν παρά μόνον 1.000 μέτρα, τα οποία και αυτά δεν παρελήφθησαν από την Νομαρχίαν, αφού δεν επήρκουν δια την επισκευήν όλων των παραγκών και υπήρχε κίνδυνος συγκρούσεως μεταξύ των ενοίκων των δια την σειράν της προτεραιότητος.

Έκτοτε τίποτε δεν εφάνη παρά τας ατελειώτους ενεργείας του Συλλόγου του Συνοικισμού, που γνωρίζει να υπερασπίζη αρκετά καλά τα δίκαια των κατοίκων του. Αν όμως με όλην αυτήν την οικτράν κατάστασιν, η οποία αν συνεχισθή μέχρι του χειμώνος θα μεταβάλη τον συνοικισμόν εις λίμνην, εις τέλμα αδιάβατον, υπήρχαν οι στοιχειώδεις ανέσεις μέσα εις τας παράγκας και προ παντός η άνεσις του χώρου, πάλιν καλά θα ελέγομεν.

Αλλά εδώ είναι κυρίως το λεπτόν σημείον της αθλιότητος του συνοικισμού. Οικογένειαι πολυμελείς έχουν στριμωχθή αφορήτως μέσα εις δύο τετραγωνικά μέτρα, δηλαδή μιάν κουζίναν, μέσα εις την οποίαν είναι υποχρεωμέναι να ικανοποιούν όλας τας ανθρωπίνας ανάγκας των.

Και δια ν’ αποκορυφωθή η ιδέα του ζεμανφουτιστικού και αφρόντιδος κράτους, πρέπει να σημειωθή και τούτο: Ότι ούτε του ολίγου αυτού χώρου η διανομή έχει γίνει συμμέτρως, αφού εργένηδες κατέχουν χώρον 6 μέτρων, ήτοι δωματίου και κουζίνας, άλλαι δε οικογένειαι με πλείστα όσα άτομα 2 μόνον μέτρων, ήτοι μιάν κουζίναν.

Ανεξαρτήτως όμως αυτού, ανεξαρτήτως των τόσων και τόσων αθλιοτήτων, θα έπρεπε να ερωτήση κανείς: Πότε επί τέλους αυτοί οι άνθρωποι θα παύσουν να ζουν μέσα εις τας απαισίας αυτάς τρώγλας, που φθείρουν τον οργανισμόν των και τους αποκαρδιώνουν ψυχικώς, ώστε να καθίστανται ανίκανοι δια την ζωήν; Πότε τέλος πάντων αυτό το αίσχος των σάπιων και γκρεμισμένων σανιδωμάτων θα λείψη; Πότε οι κοινοβουλευτικοί μας αντιπρόσωποι θα ενθυμηθούν τας τόσας και τόσας υποσχέσεις των και πότε θα θελήσουν να φανούν συνεπείς, στοιχειωδώς τουλάχιστον, προς αυτάς; Πότε ο κ. Κύρκος θα παύση να δημοσκοπή και θα θελήση να έλθη πράγματι αρωγός εις την ανείπωτον προσφυγικήν δυστυχίαν, της οποίας ετάχθη από την παρούσαν Κυβέρνησιν υψηλός αντιλήπτωρ;

Δεν γνωρίζομεν πότε και αμφιβάλλομεν σοβαρώς δια το… εάν, εφ’ όσον κρατή η σημερινή κατάστασις. Αλλά γνωρίζομεν ότι κάποτε θ’ αλλάξουν τα πράγματα. Και οι πρόσφυγες θα εύρουν τότε το δίκαιόν των.


OI ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΥ ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΟΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΤΥΧΗΝ ΤΩΝ

Το ενδιαφέρον του Δημάρχου Χρ. Κουμάντου
«ΘΑΡΡΟΣ» 30 Σεπτεμβρίου 1934
Επιτροπή Προσφύγων του Ανατολικού Προσφυγικού Συνοικισμού της Παραλίας, επισκεφθείσα τα γραφεία μας διεμαρτυρήθη δια την παντελή εγκατάλειψίν των υπό της Κυβερνήσεως από απόψεως κρατικής προνοίας. Οι πρόσφυγες, αφού μας διεξετραγώδησαν την αθλίαν κατάστασιν των ξυλίνων παραγκών του συνοικισμού των, εντός των οποίων έχουν στριμωχθή δίκην σαρδελών περί τας 120 οικογενείας προσφύγων, μας παρεκάλεσαν όπως συνηγορήσωμεν και ημείς υπέρ της αποστολής υπό του Υπουργείου Προνοίας ικανής ποσότητος πισσοχάρτου δια την επίστρωσιν των κατερειπωμένων στεγών των παραπηγμάτων.

Εξ άλλου ο δήμαρχος Χρήστος Κουμάντος, εν τη προσπαθεία του όπως αι παράγκαι του προσφυγικού συνοικισμού ανατολικής παραλίας καταστούν στέγαι ανθρώπιναι και εκλείψη το μέχρι τούδε αποκαρδιωτικόν θέαμα να μεταβάλλωνται αύται κατά τον χειμώνα εις τέλματα όπου οι δυστυχείς πρόσφυγες διέρχονται νύκτας αγωνίας, τρόμου και αϋπνίας, απηύθυνεν αναφοράν προς το Υπουργείον Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως, μέσω του Νομάρχου, δι’ ης ζητεί την χορήγησιν δύο χιλιάδων μέτρων πισσοχάρτου προς επίστρωσιν των ξυλίνων παραπηγμάτων του ανωτέρω συνοικισμού.

Ο κ. Κουμάντος προέβη εις το διάβημα τούτο, λαβών αφορμήν εκ μιας αναφοράς των κατοίκων του άνω συνοικισμού και εκπροσωπικής αντιλήψεως, διαπιστώσας ότι το χορηγηθέν κατά το παρελθόν πισσόχαρτον ήτο και ανεπαρκές και ευπρόσβλητον υπό των βροχών εις τρόπον ώστε να αποβή τούτο δώρον άδωρον δια τους οικούντας τον ανωτέρω συνοκισμόν.

Ο Νομάρχης Σερπάνος υπέβαλε την ανωτέρω αναφοράν του Δημάρχου εις το Υπουργείον Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως συνοδεύσας ταύτην και με ιδικήν του θερμήν παράκλησιν όπως αποσταλή, ως τάχιστα μάλιστα, η ζητουμένη ποσότης πισσοχάρτου καθ’ όσον άλλως οι κάτοικοι του ανωτέρω συνοικισμού κινδυνεύουν τον εφετινόν χειμώνα να πνιγούν εκ των βροχών.


ΖΗΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΠΙΣΣΟΧΑΡΤΟΝ
Οι πρόσφυγες υπέστησαν σοβαράς ζημίας συνεπεία των τελευταίων ραγδαίων βροχών
 «ΘΑΡΡΟΣ» 11 Οκτωβρίου 1934

Συνεπεία των τελευταίων βροχών οι πρόσφυγες του ανατολικού συνοικισμού της παραλίας υπέστησαν σοβαρωτάτας ζημίας. Αι κατερειπωμέναι παράγκαι εντός των οποίων στεγάζονται περί τας 120 οικογενείας πτωχών και βιοπαλαιστών προσφύγων επλημμύρισαν λόγω της βροχής, υποστάσαι μεγάλας φθοράς. Τα ύδατα, εισερχόμενα εκ των πεπαλαιωμένων στεγών των παραγκών εις το εσωτερικόν αυτών, επροξένησαν ανυπολογίστους ζημίας.

Οι ατυχείς πρόσφυγες μετά τας καταστρεπτικάς αυτάς βροχάς περιέστησαν εις σημείον πλήρους απογνώσεως. Το Υπουργείον Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως, παρά το σχετικόν έγγραφον του Δημάρχου Χρ. Κουμάντου, όπως αποστείλη εις τους πρόσφυγας του ανατολικού συνοικισμού της παραλίας 2.000 μέτρα πισσοχάρτου δια την επίστρωσιν των στεγών, ουδέν ενδιαφέρον δεικνύει εις τα παράπονα των ατυχών προσφύγων και τους έχει εγκαταλείψει τελείως εις την τύχην των. Συνέπειαι της ερμαφροδίτου αυτής πολιτικής της Κυβερνήσεως ήσαν και αι προχθεσιναί επί των βροχών καταστροφαί εις τον συνοικισμόν.

Οι πρόσφυγες προ του καταφανούς τούτου εμπαιγμού και της κυβερνητικής αδιαφορίας θα προβούν εις σχετικάς διαμαρτυρίας προς τας τοπικάς αρχάς και τον Νομάρχην, όπως εισηγηθούν εις το Υπουργείον την άμεσον αποστολήν των ζητηθέντων 2.000 μέτρων πισσοχάρτου προς μερικήν επίστρωσιν των στεγών των παραπηγμάτων.

Δέον να σημειωθή ότι επί κυβερνήσεως Φιλελευθέρων απεστέλλετο δωρεάν πισσόχαρτον εις τους έχοντας ανάγκην τοιούτους προσφυγικούς συνοικισμούς.


ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΣΤΑΛΗ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΠΟΡΣΦΥΓΑΣ ΠΙΣΣΟΧΑΡΤΟΝ ΥΠΟ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

Η αρμόδια Υπηρεσία ηκύρωσε την δημοπρασίαν
«ΘΑΡΡΟΣ» 11 Δεκεμβρίου 1934
Χθες την πρωίαν ο Νομάρχης έσχε μακράν τηλεφωνικήν συνδιάλεξιν μετά του εν Αθήναις τμηματάρχου του Υπουργείου Προνοίας κ. Καμπά εν σχέσει με το ζήτημα της αποστολής ενταύθα της ζητηθείσης ποσότητος πισσοχάρτου δια τους πρόσφυγας του ανατολικού συνοικισμού της παραλίας.

Ο Νομάρχης ετόνισεν εις τον αντιπρόσωπον του Υπουργείου την ανάγκην της αμέσου αποστολής πισσοχάρτου προς επίστρωσιν των κατερειπωμένων στεγών των παραγκών των προσφύγων, οι οποίοι ως έχουν σήμερον δεν είναι δυνατόν να αντιστούν εις τας βροχάς και τους ανέμους.

Ούτε του χρόνου…
Ο κ. Καμπάς απαντών εις τον Νομάρχην εδήλωσεν ότι πρότινος είχε γίνη δημοπρασία καθ’ ην είχε αναδειχθή και μειοδότης δια την προμήθειαν πισσοχάρτου εις το Υπουργείον Προνοίας. Ούτος πράγματι προ ημερών έκαμε τας προμηθείας, αλλ’ η επί της παραλαβής του πισσοχάρτου αρμοδία επιτροπή απέρριψε την προσφερθείσαν ποιότητα ως ακατάλληλον και εκήρυξεν κατόπιν τούτου έκπτωτον τον μειοδότην της δημοπρασίας. Ήδη, κατά τας ανακοινώσεις του κ. Καμπά, η αρμοδία υπηρεσία του Υπουργείου μελετά τον καλύτερον τρόπον προμηθείας πισσοχάρτου είτε δια δημοπρασίας είτε και δι’ απευθείας αγοράς εκ του εξωτερικού.

Ως είναι ευνόητον, κατόπιν της αναβολής εις το Υπουργείον Προνοίας της προμηθείας της αναγκαιούσης ποσότητος πισσοχάρτου και της επιβραδύνσεως της νέας προμηθείας, δεν είναι δυνατόν εις τους πρόσφυγας Καλαμών να δοθή πισσόχαρτον, τουλάχιστον εφέτος, τοσούτον μάλλον καθ’ όσον και αν υποτεθή ότι θα γίνη εντός ενός μηνός η προμήθεια μέχρι της εγκρίσεως της διαθέσεως του πισσοχάρτου και εις Καλάμας αποστολής του, πρέπει να παρέλθη σημαντικόν χρονικόν διάστημα. Πάντως ο Νομάρχης δεν παρέλειψε να τονίση εις τον κ. Καμπάν δια μίαν εισέτι φοράν την ανάγκην της αμέσου αποστολής πισσοχάρτου.


ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟ «ΘΑΡΡΟΣ»
Η Κυβέρνησις και οι πρόσφυγες
Κύριε Διευθυντά,
Είμαι πρόσφυξ κατοικών επί σειράν ετών εις τον ανατολικόν συνοικισμόν της παραλίας (παλαιόν) και υφίσταμαι και εγώ, ως και οι άλλοι πρόσφυγες του συνοικισμού, τας συνεπείας της… φιλοπροσφυγικής πολιτικής της Κυβερνήσεως.

Κατοικώ μετά της οικογενείας μου εις μίαν κατερειπωμένην και αθλιεστάτην παράγκαν (παρωδίαν σωστήν ανθρωπίνης οικίας) και είμεθα εκτεθειμένοι και εγώ και τα παιδιά μου εις το ψύχος και την βροχήν, διότι δεν έχομεν ολίγα μέτρα πισσοχάρτου να επιστρώσωμεν την στέγην της τρώγλης μας.

Σας είναι γνωστόν πόσα κατά το παρελθόν διαβήματα εκάμαμεν και ως άτομα και ως οργάνωσις εις τον Νομάρχην, όπως ενδιαφερθή και σταλή υπό του Υπουργείου Κρατικής Υγιεινής και Κοινωνικής Αντιλήψεως η ανάλογος ποσότης πισσοχάρτου (2.000 μέτρα) προς επίστρωσιν όλων των στεγών του συνοικισμού.

Τα διαβήματα αυτά εφροντίσαμεν και εκάμαμεν εγκαίρως, δηλαδή προ τριμήνου περίπου εις τρόπον ώστε να κατορθώσωμεν να έχη σταλή ενταύθα το πισσόχαρτον προ του χειμώνος. Ατυχώς όμως, παρά τας κατηγορηματικάς εν προκειμένω διαβεβαιώσεις του Νομάρχου και παρά το αναμφισβήτητον ενδιαφέρον του Δημάρχου, το Υπουργείον δεν μας απέστειλεν ακόμη την ζητηθείσαν ποσότητα πισσοχάρτου. Εν τω μεταξύ ημείς υφιστάμεθα αληθές μαρτύριον διαβιούντες εις τας τρώγλας του συνοικισμού χωρίς καμμίαν προστασίαν εκ μέρους της Κυβερνήσεως. Χθες δε επληροφορήθημεν ότι το πισσόχαρτον δεν είναι δυνατόν να σταλή προ του Ιανουαρίου ακυρωθείσης της σχετικής Δημοπρασίας.

Σας παρακαλώ εξ ονόματος όλων των προσφύγων του συνοικισμού μας να ενώσετε και σεις τας διαμαρτυρίας σας δια την αχαρακτήριστον αυτήν τακτικήν του κ. Κύρκου και τον εμπαιγμόν της Κυβερνήσεως εις βάρος της δυστυχίας ατυχών προσφύγων.

Μετά τιμής
ΕΝΑΣ ΠΡΟΣΦΥΞ