Την προχθεσινήν Κυριακήν με την προσήκουσαν σεμνότητα ετελέσθησαν τα εγκαίνια του Eθνικού Ωδείου, εις τα οποία παρέστησαν ο Νομάρχης Σπηλιωτόπουλος μετά του διευθυντού της Νομαρχίας Διδάχου, ο Εισαγγελεύς Ιωάννου, ο Γυμνασιάρχης Αλεξόπουλος και εκ των ιδιωτών πολλοί εξ αμφοτέρων των φίλων.
Μετά την τέλεσιν του αγιασμού, ο πρόεδρος του Ωδείου Περ. Στυλιανόπουλος ωμίλησε προς τους συγκεντρωμένους, ως ακολούθως.
Ο λόγος
«Κύριε Νομάρχα,
Αξιότιμοι κυρίαι και κύριοι.
Το Διοικητικόν μας συμβούλιον υπό την ευλογίαν της εκκλησίας παραδίδει σήμερον εις την πόλιν το Ωδείον αυτής. Είχομεν την πεποίθησιν ότι της εχρειάζετο, ίνα παράλληλα προς τας άλλας καλλιεργείας της υλικής ζωής, συμπληρωθή και η πνευματική καλλιέργεια, με την λειτουργίαν σοβαράς εστίας προς μουσικήν διδασκαλίαν…
Παρακαλούμεν όμως, όπως το πτωχικόν ένδυμα της μουσικής ταύτης εστίας, μη μειώση την προσδοκίαν ημών και μη απογοητεύση τον πόθον.
Το Συμβούλιόν μας εκ των πρώτων πόρων, τους οποίους φιλοπόλιδες και ζηλωταί του αληθούς πολιτισμού συμπολίται προσεπόρισαν και εχορήγησαν, το μέγα μέρος διέθεσε δια τους αρχικούς πυρήνας της ζωής του αρτιγεννήτου Ιδρύματος και δι’ αυτό κατέστημεν ανεπαρκείς, ίνα εξαγλοΐσωμεν εκ των πρώτων στιγμών της ζωής του και την εξωτερικήν του εμφάνισιν.
Έχωμεν όλα τα στοιχεία των ελπίδων, ότι οι πόροι συν τω χρόνω θα αυξηθώσιν, ώστε το Ωδείον μας, αρτιούμενον οσημέραι, να κινηθή προς τας βαθμίδας της τελειότητος…
Υπέρ τους υλικούς πόρους στερεώτερον στήριγμα θα είναι η στοργή ημών και η ηθική υπόθαλψις, εγγυωμένη περισσότερον όλων την ευδοκίμησιν.
Κύριοι! Σας ευχαριστούμεν απείρως διότι ετιμήσατε τα εγκαίνια με την παρουσίαν σας, και εκοσμήσατε την απέριττον ταύτην εορτήν με το πνεύμα σας.
Ένας ναός του ωραίου άνοιξε, χαιρώμεν».
Ο παριστάμενος Νομάρχης απαντών, συνεχάρη τους πρωτεργάτας και άπασαν την κοινωνίαν των Καλαμών δια την ίδρυσιν του Ωδείου, ούτινος η λειτουργία εγγυάται την εξημέρωσιν των ηθών και την εξύψωσιν της ψυχής. Εν τέλει δε ηυχήθη την ευδοκίμησιν αυτού, υποσχεθείς το υπέρ αυτού ενδιαφέρον του.
Μετά τα προσφερθέντα αναψυκτικά απεχώρησαν άπαντες με τας ειλικρινεστέρας ευχάς.
ΑΙ ΤΟΠΙΚΑΙ ΜΑΣ ΕΡΕΥΝΑΙ
ΤΟ ΩΔΕΙΟΝ
- Μία σύγκρισις
- Ποίοι επρωτοστάτησαν εις την ίδρυσίν του
- Πόσαι σχολαί λειτουργούν εις το Ωδείον
- Τι προβλέπεται να γίνη
- Η προσεχής συναυλία του
Του συνεργάτου μας Ι. ΑΝΑΠΛΙΩΤΟΥ
«ΘΑΡΡΟΣ» 23 Ιουνίου 1933
Προτού ιδρυθή το Ωδείον Καλαμών, θα ειμπορούσε να ειπή κανείς ότι η πόλις μας μουσικώς ήτο καθυστερημένη εν σχέσει με τας άλλας πόλεις της Πελοποννήσου. Η ύπαρξις μιας Φιλαρμονικής άνευ σοβαρών οικονομικών πόρων, πτωχοτάτης και ακαταρτίστου και μιας Χορωδίας μόνον, δεν ήτο αρκετή δια μας. Ήτο δε εντροπή δια μίαν πόλιν ως η Καλαμάτα, με καλλιτεχνικήν ιστορίαν, με πολιτισμόν και ανωτέραν κοινωνίαν να μην έχη από μουσικής απόψεως να επιδείξη τίποτε, καθ’ ον χρόνον ο Πύργος της Ηλείας, μία πόλις μικροτέρα εις πληθυσμόν της πόλεώς μας, διατηρούσε Ωδείον και Φιλαρμονικήν αρτίαν από πάσης απόψεως. Σήμερον όμως με την ίδρυσιν του Ωδείου, ειμπορούμε να καυχώμεθα διότι δι’ αυτού δημιουργείται μία νέα καλλιτεχνική κατάστασις δια την πόλιν μας, η οποία ασφαλώς θα συντελέση πολύ εις την καλλιέργειαν του μουσικού αισθήματος και την ανάπτυξιν και διάδοσιν της μουσικής. Από την μουσικήν και καλλιτεχνικήν κίνησιν μιας πόλεως κρίνεται και ο βαθμός του πολιτισμού της. Αυτό είναι μια αλήθεια τετραγωνική και αναμφισβήτητος.
***
Η ιδέα της ιδρύσεως και εις την πόλιν μας Ωδείου είναι παλαιά, πολλαί δε άπειραι δια την πραγματοποίησιν της ιδέαι αυτής, γενόμεναι σποραδικώς, απέτυχον παταγωδώς. Η ιδέα ήτο αρίστη, αλλά και κανείς εκ των δυναμένων δεν εκινείτο αποφασιστικώς. Ή και όσοι εκινήθησαν, πολύ συντόμως απηγοητεύθησαν και κατέθεσαν τα όπλα. Εδέησε δε κατά τον παρελθόντα Φεβρουάριον να ευρεθούν αι κυρίαι Πιπίτσα Νικολάου, πρόεδρος τότε του Φιλοπτώχου Συλλόγου Κυριών, Έλλη Τραβασσάρου, Οφηλία Δικαιάκου και οι κ.κ. Π. Α. Γαργαλίδης, Άγγελος Κουτσούκος, Π. Στυλιανόπουλος, Α. Χρυσόχου, Γ. Μπασακάρης, Γ. Γεωργακόπουλος, Σ. Παπαδόπουλος και Αντ. Συκιώτης, δια να κατορθωθή ό,τι δεν κατόρθωσαν τόσοι και τόσοι. Οι ανωτέρω έθεσαν τας πρώτας βάσεις του Ωδείου και εξησφάλισαν εις αυτό μερικούς πόρους δια την συντήρησίν του. Αργότερον εξελέγη το σημερινόν τακτικόν Συμβούλιον το οποίον αποτελούν οι Π. Στυλιανόπουλος, Πρόεδρος, Φώτιος Κωστόπουλος, αντιπρόεδρος, Χ. Καμαρινάκης Γραμματεύς, Κ. Πάστρας, Άγγελος Κουτσούκος και αι Έλλη Τσαβασσάρου, Οφηλία Δικαιάκου, Σοφία Βολτή, Πέπη Κοντέα και Εμμ. Φωτάκη.
Το Συμβούλιον αυτό συνεργαζόμενον στενώτατα μετά του εν Αθήναις διαπρεπούς μουσικού Μανώλη Καλομοίρη, μετεκάλεσε εξ Αθηνών την διπλωματούχον του Εθνικού Ωδείου Αθηνών, καθηγήτριαν του πιάνου Λιλή Φραγκοπούλου, και προσέλαβε τον πτυχιούχον της μελοδραματικής σχολής του Εθνικού Ωδείου συμπολίτην μας καθηγητήν κ. Ν. Κουτούπην, μετά των οποίων εγένετο η έναρξις των μαθημάτων του Ωδείου μας.
***
Εις το Ωδείον σήμερον λειτουργούν αι εξής σχολαί: Πιάνου, μονωδίας και μελοδραματικής, σολφέζ και θεωρείας. Πιάνο και σολφέζ διδάσκει η Φραγκοπούλου καθ’ εκάστην και μελοδραματικήν ιστορίαν της μουσικής και θεωρείαν ο κ. Κουτούπης. Το ερχόμενον έτος θα λειτουργήσουν και σχολαί απαγγελίας, αρμονίας, βιολιού και όλων των εγχόρδων οργάνων εφόσον βεβαίως θα εγγραφούν εις αυτάς αρκετοί μαθηταί και μαθήτριαι. Εις το Ωδείον φοιτούν ήδη άνω των 100 μαθητών, ελπίζεται δε ότι κατά το δεύτερον έτος ο αριθμός αυτός θα διπλασιασθή, υπό την προϋπόθεσιν φυσικά ότι το Ωδείον θα κατορθώση να αποκτήση την εμπιστοσύνην και εκτίμησιν του κοινού ιστάμενον εις το ύψος του. Και το ευχόμεθα αυτό ολοψύχως μολονότι – δεν το κρύπτομεν – έχομεν λόγους να διατηρούμε ωρισμένας επιφυλάξεις…
***
Τα έξοδα του ιδρύματος κατ’ έτος ανέρχονται εις 100 περίπου χιλιάδας δραχμών, ενώ τα έσοδά του εις 125 χιλιάδας. Δηλαδή η οικονομική βάσις του Ωδείου είναι εξησφαλισμένη απολύτως. Οι μαθηταί πληρώνουν έκαστος μηνιαίως 75-150 δραχμές. Το Ωδείον έχει και άλλους πόρους, εκ συναυλιών, χορών, εορτάς κ.λπ.
Επιχορηγήσεις δεν λαμβάνει από κανένα ίδρυμα ή οργανισμόν. Οι διευθύνοντες και διδάσκοντες εις αυτό εργάζονται με ζήλον και αυτοπεποίθησιν δια την επιτυχίαν των σκοπών του Ωδείου. Μετ’ ολίγας ημέρας θα γίνη και η πρώτη δημόσια εμφάνισης των μαθητών του Ωδείου μας. Θα δοθεί δηλαδή μία συναυλία υπέρ του ιδρύματος, με πλούσιον και εκλεκτόν πρόγραμμα, εις την οποίαν θα μετάσχουν 75 εκτελεσταί και συμφωνική ορχήστρα εξ 25 οργάνων. Εις την συναυλίαν αυτήν θα εμφανισθούν και δια πρώτην φοράν ενταύθα, η άρτι επανακάμψασα εξ Αμερικής δις Μπέσυ Ξανθάκη (ακορντεόν – φυσαρμόνικα) και ο γνωστότατος ανά το Πανελλήνιον μουσικός Μανώλης Καλομοίρης, ο οποίος θα διευθύνη την συμφωνικήν ορχήστραν. Επίσης ο Ν. Κουτούπης (τραγούδι) και η Λιλή Φραγκοπούλου (πιάνο) θα εκτελέσουν ανά δύο σόλα.
Κατ’ αυτόν τον τρόπον θα δοθεί η ευκαιρία και εις το κοινόν να αντιληφθή το συντελούμενον σήμερον γιγαντιαίον έργον εις το Ωδείον μας, δια την ίδρυσιν του οποίου τόσοι και τόσοι εμόχθησαν και αρκετή μελάνη έρρευσε εις τας στήλας των εφημερίδων….
Η ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΟΥ ΩΔΕΙΟΥ
«ΘΑΡΡΟΣ» 9 Ιουλίου 1933
Την Πέμπτη το βράδυ δόθηκε στην ταράτσα του «Τριανόν» η συναυλία του Εθνικού Ωδείου Καλαμών, η αναγγελθείσα προ τόσον καιρού και για την οποία έγινε τόση ρεκλάμα και κατεβλήθησαν τόσες και τόσες προσπάθειες. Αφού γι’ αυτή επεστρατεύθη και ο Μανώλης Καλομοίρης, ο θεωρούμενος ως μία μουσική δόξα της Ελλάδος.
Για το τεχνικό μέρος αυτής δεν επιχειρώ να ασχοληθώ ούτε και γενικά, γιατί δεν εννοώ να είμαι από τους Καλαματιανούς που τα ξέρουν όλα οπωσδήποτε. Αυτό το αφήνω για όλους όσοι είναι ιδικοί και ας το εξετάσουν αυτοί.
Έγραψα όμως τόσες φορές ότι η συναυλία αυτή – πρώτη κατά σειρά – θα δινόταν για να γνωρίση ο κόσμος την πρόοδο των μαθητών του Ωδείου και την εργασία που έγινε μέχρι σήμερα σ’ αυτό και ακόμα για να ενισχυθή οικονομικώς. Μ’ αυτά δε θεωρώ καθήκον μου να ασχοληθώ γιατί είμαι Καλαματιανός και πονάω τον τόπο μου.
Που ήταν λοιπόν την Πέμπτη το βράδυ οι μαθηταί του Ωδείου και γιατί δεν ενεφανίσθησαν προ του κόσμου για να διαπιστώση και αυτός την εργασία που συνετελέσθη, αφού γι’ αυτό το σκοπό πλήρωσε ευχάριστα το εισιτήριό του;
Ή μήπως μαθηταί του Ωδείου είναι οι μουσικοί της Φιλαρμονικής Καλαμών, οι μουσικοί της ορχήστρας του «Δεσποτικού» οι Ζέρβας πατήρ και υιός, οι μουσικοί των καμπαρέ και οι τόσοι άλλοι μουσικοί και ερασιτέχνες, οι λαβόντες μέρος στη συναυλία ανήκοντες δε οπωσδήποτε αλλού όχι όμως και στο Εθνικόν Ωδείον Καλαμών; Αυτό το πράγμα πιστεύω ότι δεν έπρεπε να γίνη, γιατί αποτελεί και ολίγην κοροϊδίαν εις βάρος των Καλαματιανών. Το Ωδείον πρέπει να είναι σοβαρά – η σοβαροτέρα – οργάνωσις για την διάδοση της μουσικής σ’ έναν τόπο. Αν δε το δικό μας έχει ελαχίστων μηνών ζωήν, αυτό δεν ήταν λόγος για να παρουσιασθή το θέαμα της βραδυάς της Πέμπτης. Αφού κάλλιστα μπορούσαν να φανούν οι μαθηταί του και να παίξουν κάτι από τα στοιχειώδη που έμαθαν, ενισχυόμενοι και από τους υπάρχοντας καθηγητάς των για να είναι πλουσιότερο το πρόγραμμα. Απορώ δε πως το στοιχειώδες αυτό διέφυγε τελείως της προσοχής του Διοικητικού Συμβουλίου αλλά και της μουσικής δόξης της Ελλάδος, η οποία τουλάχιστον τέτοιες γκάφες έπρεπε να της προλάβη οπωσδήποτε στα πρώτα βήματα της επιχειρήσεώς της.
Έγινε όμως η συναυλία και για την οικονομική ενίσχυση του Ωδείου και οι διευθύνοντες μετεχειρίσθησαν τους πάντας και τα πάντα για να διατεθούν περισσότερα εισιτήρια, και είμαι βέβαιος ότι αι εισπράξεις θα ήταν ικανοποιητικώτατες. Πόσα όμως είναι τα έξοδα της συναυλίας αυτής; Και οι πάντες έλαβον μέρος ευγενώς και αφιλοκερδώς; Όχι βέβαια, όσο και αν υποστηρίζεται το αντίθετον. Είχαν όμως οι διευθύνοντες το ηθικόν δικαίωμα να εξοδεύσουν έστω και μία δραχμήν πλέον των όσων έπρεπε να εξοδεύσουν δια την Συναυλίαν; Εξήντλησαν δε ολόκληρον την ατομικήν ηθικήν επιρροήν των δια την πραγματοποίησιν οικονομιών όπως την εξήντλησαν δια την συμμετοχήν των διαφόρων εκτελεστών καθώς λέγεται; Γιατί δε να δοθή η συναυλία αυτή στο Τριανόν και να μη δοθή στην αίθουσα της Λαϊκής Σχολής, αφού ο κόσμος με αυτήν την εντύπωσιν πήρε εισιτήρια και το «Τριανόν» δεν προσέθεσε επί του προκειμένου παρά μόνον έξοδα; Όταν λοιπόν ούτω διατίθενται τα λεπτά του κόσμου, πως ο κόσμος αύριον θα ξαναδώση και πως θα έχη την πεποίθησιν ότι τα λεπτά του διαχειρίζονται καλά και δεν πηγαίνουν στο βρόντο;
Αυτά πιστεύω ότι έπρεπε να τα τονίζω γιατί αποτελούν για μένα αλήθειες αναμφισβήτητες και ακόμη γιατί έχω τη γνώμη ότι δεν μας φταίει η κατάρα του Δεσπότη όπως λέμε γιατί δεν πάμε μπροστά, αλλά μας φταίει μονάχα η κακομοιριά μας και η προχειρότης με την οποία παίρνουμε και τα ποιο σοβαρά μας ζητήματα.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
