Το Επιτελικό Κράτος, στα 5 χρόνια εφαρμογής του από την κυβέρνηση, έχει υποστεί πολλαπλών ειδών προσεγγίσεις του ορισμού του. Και οι πρακτικές του έχουν τριφτεί στη ρέουσα πολιτική κονίστρα, δημιουργώντας ερμηνείες, παρερμηνείες και στρεβλώσεις των πολιτικών ενεργειών που δημιουργούνται ως παρακολουθήματά του. Η ταπεινή μου γνώμη, όπως έχει διατυπωθεί με σαφήνεια όποτε μου δόθηκε ευκαιρία σ` αυτό το χρονικό διάστημα της πενταετίας, είναι ότι αυτός ο τρόπος διακυβέρνησης αποτελεί αναγκαιότητα για την πολιτική ζωή της χώρας μας. Στα διακόσια χρόνια ελεύθερου βίου, σπάνιες ήταν οι περίοδοι διακυβέρνησης με κανόνες ενιαίας πολιτικής σε ολόκληρο το φάσμα της κρατικής δραστηριότητας, που αποτελεί το κυρίαρχο πλαίσιο κρατικής διοίκησης, όπως προσδιορίζεται από την έννοια του Επιτελικού Κράτους. Φωτεινή εξαίρεση αποτελεί η πρώτη περίοδος, πριν ακόμα την επίσημη ίδρυσή του, η διακυβέρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια, που, ας σημειωθεί, έχασε τη ζωή του από εκείνους που τους στέρησε προνόμια, ρουσφέτια και ατομικά συμφέροντα, που κατέτρωγαν τα οικονομικά του υπό σύσταση νεοελληνικού κράτους. Αντίστοιχα συμφέροντα, που εξαπλώνονται λίγο ή πολύ σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, πλήττει η τωρινή εφαρμογή διακυβέρνησης με τη δομή του Επιτελικού Κράτους.
Ασφαλώς, οι πολιτικές, τις οποίες εφαρμόζει στην πράξη το Επιτελικό Κράτος σ` αυτή την πενταετία, δεν αποτελούν αμιγή εφαρμογή των καθαρών κανόνων διακυβέρνησης που θα επέβαλλε η στενή απόδοση της έννοιάς του. Δεδομένου ότι η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού (Ότο φον Μπίσμαρκ, καγκελάριος της Γερμανίας) και στα κοινοβουλευτικά συστήματα είναι απαραίτητη η δεδηλωμένη εμπιστοσύνη των βουλευτών προς την κάθε κυβέρνηση, οι πολιτικές που εκπορεύονται από το Επιτελικό Κράτος είναι απαραίτητο να εξασφαλίζουν την αποδοχή ή έστω τη συναίνεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Βέβαια, υπάρχει και ο αντίποδας: η επιτυχής διακυβέρνηση με τους κανόνες του Επιτελικού Κράτους εξασφαλίζει στους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας την επανεκλογή τους και, σε πολλές περιπτώσεις, την ανάληψη κυβερνητικών αξιωμάτων, οπότε διαμορφώνεται ο κύριος παράγοντας αυτοσυγκράτησης και σε κυβερνητικές πρωτοβουλίες που δεν αντιστοιχούν πλήρως στις προσωπικές πολιτικές τους. Δεν θα πρέπει να διαφεύγει από τη μνήμη μας ότι πολλοί λίγοι βουλευτές υποστήριζαν αυτή την πολιτική πλατφόρμα, κατά τις κομματικές εκλογικές διαδικασίες του 2015 -2016.
Πολλοί εκπλήσσονται με τις αλλαγές υπουργικών τομέων για καταξιωμένα πολιτικά πρόσωπα που έχουν παρατηρηθεί κατά τα πέντε τελευταία χρόνια. Η γνώμη μου είναι ότι αυτές οι μεταβολές και η διατήρηση σε υπουργικές θέσεις άλλων τομέων, ως πρώτο στοιχείο ερμηνείας τους έχουν το ότι οι πολιτικές τους, στο πλαίσιο του Επιτελικού Κράτους, είχαν σημαντική αποδοτικότητα. Όμως, στο Επιτελικό Κράτος μετρούν τα τελικά αποτελέσματα, δηλαδή η επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί και η διαπίστωσή τους από την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος. Σημαντικό βήμα για την προσέγγιση αυτή αποτελεί η αποδέσμευση των στόχων από τα πρόσωπα, αλλά και η διαμόρφωση της αίσθησης ότι οι επιτυχίες αποτελούν μερικές εφαρμογές της Ενιαίας πολιτικής που προωθείται μέσω του Επιτελικού Κράτους. Είναι σημαντικό, επίσης, στο όνομα της διαφάνειας, να παρεμβάλλονται διαφορετικά πολιτικά πρόσωπα στις φάσεις εξέλιξης τομεακών κυβερνητικών προγραμμάτων, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που αυτά έχουν ισχυρό οικονομικό υπόβαθρο. Αυτές οι εσωτερικές μεταβολές προστατεύουν τα πολιτικά πρόσωπα από κακόβουλες υποψίες. Δυστυχώς, στη χώρα μας, υπάρχουν πολλές υποψίες αυτού του είδους. Οι λίγες κραυγαλαίες που εντοπίστηκαν οδήγησαν σε πολιτικές δίκες και καταδίκες, ωστόσο, δεν τιμούν το πολιτικό προσωπικό της χώρας.
Τολμώ να εκφράσω τη γνώμη ότι το ωφελιμότερο για τη χώρα μας θα ήταν όλα τα πολιτικά κόμματα να αποδεχτούν το Επιτελικό Κράτος, ως τρόπο διακυβέρνησης. Αυτό θα οδηγούσε σε εσωτερική πολιτική ιεράρχηση των στελεχών τους, ώστε να αναδειχτούν εκείνα τα πρόσωπα που θα μπορούν να συντονίζουν τις λειτουργίες του Επιτελικού Κράτους, με βάση συγκεκριμένο και καλά διαρθρωμένο σχέδιο διακυβέρνησης, το οποίο θα τεθεί σε υιοθέτηση από τους πολίτες κατά τις εκλογικές διαδικασίες. Έτσι, θα μπορούσαν να καταπολεμηθούν, σε μεγαλύτερο βαθμό, οι παρεκκλίσεις του δημοκρατικού πολιτεύματος, που οδηγούν σε διαφθορά και διαπλοκή, όπως αυτή καταγράφεται στις έγκυρες οικονομικές έρευνες…
Του Νίκου Ευστρ. Μαραμπέα
