Στο νέο καινοτόμο πρότζεκτ «Ραντεβού στις Βρύσες» του διεθνούς περιβαλλοντικού οργανισμού Greenpeace εντάχθηκαν, έπειτα από σχετική αίτηση του Ινστιτούτου Πολιτισμού Μεσσηνίας, οι τέσσερις παρόδιες κρήνες του ιστορικού οικισμού των Κάτω Αμπελοκήπων, προκειμένου να γίνουν γνωστές σε τουρίστες, πεζοπόρους, ποδηλάτες και περαστικούς και να αναπλαστούν στο βαθμό που απαιτείται από τις αρμόδιες Αρχές, με στόχο την ανάδειξη και την προστασία τους ως τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο, «η Greenpeace έχει δημιουργήσει μια διαδικτυακή εφαρμογή με διαδραστικό χάρτη της Ελλάδας, όπου οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν για τα σημεία όπου υπάρχουν δημόσιες κοινόχρηστες βρύσες με πόσιμο νερό, ενώ μπορούν να υποδείξουν την ύπαρξη νέων βρυσών στον εν λόγω χάρτη (https://vryses.greenpeace.gr/).
Στόχος του εν λόγω προγράμματος είναι να εξασφαλίσει δωρεάν πόσιμο νερό για όλα τα έμβια όντα (φροντίζοντας οι βρύσες να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από ζώα και από πουλιά), να ενθαρρύνει τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενων δοχείων νερού και να περιορίσει ουσιαστικά τη χρήση πλαστικών μιας χρήσης. Καθώς τα πλαστικά απορρίμματα μολύνουν το περιβάλλον και το ποσοστό ανακύκλωσής τους είναι κάτω από 5%, ενώ το κόστος παραγωγής νέου πλαστικού είναι φθηνότερο από το ανακυκλωμένο. Τα πλαστικά μιας χρήσης δε φεύγουν ποτέ από το περιβάλλον, αντίθετα διασπώνται σε πολύ μικρά κομμάτια, στην ουσία σαν τρισεκατομμύρια κομματάκια κομφετί που βρίσκονται κυριολεκτικά παντού. Έτσι, είναι πρακτικά αδύνατον να συλλεχθούν, ενώ η παραγωγή πλαστικού συνεχίζει παγκοσμίως να αυξάνεται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, βάσει της νέας Οδηγίας της Ε.Ε. για τη βελτίωση της ποιότητας του πόσιμου νερού (2020/2184/ΕΕ), η οποία πλέον έχει ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο, οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν δωρεάν πόσιμο νερό σε κοινόχρηστους χώρους, κάτι που θα έχει σημαντικά οφέλη στο κοινωνικό σύνολο και το περιβάλλον. Η πρόσβαση στο νερό και η αποχέτευση αναγνωρίζονται ως ανθρώπινα δικαιώματα από τα Ηνωμένα Έθνη, αντικατοπτρίζοντας τη ζωτική σημασία τους για τη ζωή κάθε ανθρώπου, ενώ τα κράτη είναι υπεύθυνα βάσει του διεθνούς δικαίου για την παροχή αυτών των υπηρεσιών.
Οι φυσικοί πόροι, όπως το νερό, είναι μέρος της φυσικής κληρονομιάς της ανθρωπογεωγραφίας ενός τόπου και αυτή η πολύτιμη κληρονομιά για την ύπαρξη κάθε έμβιου όντος είναι τμήμα των ανθρώπων που ζουν από γενιά σε γενιά σε έναν τόπο και οφείλουν να την προστατεύουν. Έτσι, η ανάδειξη και η προστασία των τεσσάρων κρηνών του ιστορικού οικισμού των Κάτω Αμπελοκήπων, που αποτελούν τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι εν λόγω κρήνες είναι ταυτισμένες με τη συλλογική μνήμη των ανθρώπων της περιοχής.
Ειδικότερα, η κατασκευή της παλαιότερης κρήνης “Λιμπιά” του εν λόγω οικισμού ανάγεται στο έτος 1908, για να καλύψει τις υδρευτικές ανάγκες των κατοίκων, και αποτελεί ένα ιδιαίτερο δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, ενώ μεταφέρει νερό από κοντινή πηγή “Βρύση”.
Ακολούθως, το έτος 1964 δημιουργήθηκε στην πλατεία του οικισμού μια ακόμη κρήνη, “Κεντρική”, παράλληλα με τη δημιουργία του πρώτου δικτύου ύδρευσης, το οποίο υδροδότησε τον οικισμό μέσω δικτύου φυσικής ροής από την πηγή «Κεφαλόβρυσο».
Στη συνέχεια, το έτος 1977 δημιουργήθηκε η κρήνη “Κεφαλοβρυσάκι”, κατόπιν δημιουργίας δεξαμενής και κάλυψης της ομώνυμης πηγής που βρίσκεται σε μικρή απόσταση για την υδροδότηση της Μεθώνης. Τέλος, η νεότερη κρήνη, “Μπουλούμπασι”, δημιουργήθηκε το έτος 2016 δίπλα στην πηγή Κεφαλοβρυσάκι, όπου μέχρι το 1700 υπήρχε ο ομώνυμος οικισμός (ο οικισμός Belgubasi αποτυπώνεται σε βενετικούς χάρτες του 1690).
Στη βάση όλων αυτών, σύντομα θα τοποθετηθεί μικρή πινακίδα ιστορικής τεκμηρίωσης στην κάθε κρήνη, ενώ οι κρήνες θα παρουσιάζονται και στο χάρτη ξενάγησης με τα σημεία ενδιαφέροντος του οικισμού που δημιουργείται αυτή την περίοδο και θα τοποθετηθεί στην είσοδό του.
Επίσης, θα σταλεί αίτημα στο Δήμο Πύλου –Νέστορος για την άμεση ανάγκη αποκατάστασης της παλαιότερης κρήνης “Λιμπιά” και ανάπλασης του περιβάλλοντος χώρου της, ανάπλασης της κρήνης “Κεφαλοβρυσάκι” και επαναφοράς της σύνδεσής της με την πηγή “Κεφαλοβρυσάκι” για ιστορικούς λόγους και, τέλος, δημιουργίας κρήνης στο Πάρκο Ελληνικής Επανάστασης για την άρδευση των δέντρων του πάρκου και τις ανάγκες των επισκεπτών.
Ακόμη, θα ζητηθεί η τοποθέτηση μικρών κάδων απορριμμάτων δίπλα στις κρήνες.
Στο πλαίσιο του παραπάνω σχεδιασμού, οι εν λόγω κρήνες θα μπορέσουν να αποτελέσουν τόπο ανάπαυλας και εκδηλώσεων. Παράλληλα, θα μπορούν να ενταχθούν σε περιηγητικούς εκπαιδευτικούς περιπάτους αναδεικνύοντας την ιστορία των κρηνών και την πολιτισμική αξία του καθαρού νερού για την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη».
