Αλλάζει πίστα και η Μεσσηνία, αφού έχουμε πονταρίσματα…
Εν μέσω κλιματικής κρίσης και αθρόων εισαγωγών, όπως π.χ. ντομάτας από Τουρκία, Πολωνία, Ολλανδία και Βέλγιο, μιας και η παραγωγή είναι ελλειμματική για να ικανοποιήσει τη διαχρονικά μεγαλύτερη ζήτηση, η Ελλάδα μοιάζει «φτωχός συγγενής» στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες.
Αν και η χώρα μας διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα για σημαντική αύξηση των θερμοκηπιακών μονάδων αλλά και των σχετικών αποδόσεων, οι εκτάσεις παραγωγής προϊόντων υπό κάλυψη παραμένουν «κολλημένες» γύρω στα 55-60 χιλιάδες στρέμματα, την ώρα που η Τουρκία διαθέτει περί τα 800 χιλιάδες στρέμματα θερμοκηπίων, τα οποία μάλιστα στην πλειονότητά τους είναι υψηλής τεχνολογίας, δηλαδή η διαχείριση του κλίματος και της λίπανσης των φυτών γίνεται κεντρικά μέσω προηγμένων τεχνολογικών συστημάτων.
Υπό αυτό το πρίσμα οι δύο από τις τέσσερις παρεμβάσεις σχετικά με τον αγροτικό τομέα που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της 88ης ΔΕΘ αφορούσαν στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, με την κυβέρνηση να δρομολογεί το επόμενο διάστημα ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα στα 600 εκατ. ευρώ για τη μαζική επέκταση των θερμοκηπίων στη χώρα. Παράλληλα, ετοιμάζεται να τρέξει ένα σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής αδρανών δημόσιων γαιών με επενδυτές που θα αναλάβουν να κατασκευάσουν και καλλιεργήσουν θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας.
Ας σημειωθεί ότι με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από τα 52.000 στρέμματα (397.000 τόνοι, 7,6 τόνοι ανά στρέμμα) του 2013, οι θερμοκηπιακές εκτάσεις το 2021 καταλάμβαναν λίγο περισσότερα από 55.000 στρέμματα, με παραγωγή 496.000 τόνους ή 9 τόνους/στρέμμα.
Σε αυτές τις εκτάσεις δε συμπεριλαμβάνονται οι ελαφριές κατασκευές τύπου προσπελάσιμων τολ, οι οποίες δε θεωρούνται θερμοκήπια και οι οποίες στην ίδια περίοδο έχουν γνωρίσει μια εκρηκτική άνοδο (βλέπε καλλιέργεια φράουλας, που από τα περίπου 2.000 στρέμματα του 2013 φτάσαμε σχεδόν στα 20.000 στρέμματα το 2021).
Κύμα επενδύσεων στα θερμοκήπια
Παρά τις χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες (μικρό μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, χαμηλή ενσωμάτωση εξοπλισμού, νέων και καινοτόμων τεχνολογιών, ανεπαρκής επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση και τεχνική υποστήριξη των εμπλεκομένων, δυσμενής δημογραφία, περιορισμένα χρηματοδοτικά εργαλεία προς τις δυναμικές παραγωγικές μονάδες, αναποτελεσματική οργάνωση κ.λπ.), τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξανόμενη τάση για επενδύσεις στο χώρο των θερμοκηπιακών καλλιεργειών από επιφανείς επιχειρηματίες χωρίς πρότερη εμπειρία στο αντικείμενο της αγροτικής παραγωγής, ενώ φαίνεται ότι έχει ανακύψει ενδιαφέρον και από το εξωτερικό και συγκεκριμένα από το Ισραήλ, μια χώρα που είναι πολύ μπροστά σε αυτόν τον τομέα.
Την ίδια ώρα, τη δική τους προσπάθεια κάνουν οι ελληνικές αγροτικές εταιρείες (ιδιώτες και συνεταιρισμοί), με χαρακτηριστικές περιπτώσεις του θερμοκηπίου Σουραβλής στην Ιεράπετρα, της Γεωργικής Ανάπτυξης στη Μεσσηνία, των Αγροτικών Συνεταιρισμών Κηπευτικών Δήμου Ιεράπετρας «Ανατολή», Παραγωγών Κηπευτικών Ελαφονησίου- Χρυσοσκαλίτισσας και Φιλιατρών, που κυκλοφορεί προϊόντα με την επωνυμία Κηπευτικά Αγιαννάκη, καθώς και της Ομάδας Παραγωγών «Κρητικό Περιβόλι».
Επενδύσεις στη γη…
Η αλήθεια είναι ότι προκάλεσαν εντύπωση τα 600 εκατ. ευρώ που θα ρίξει η κυβέρνηση για την αύξηση της «θερμοκηπιακής καλλιέργειας». Ήταν λίγο ξαφνικό, για πολλούς, το ενδιαφέρον της για επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα. Μια και μέχρι σήμερα είχαμε μάθει σε επιδοματικές και φοροελαφρυντικές πολιτικές.
Πάντως, ειδικά για την εξαγγελία της ανταλλαγής και αντιπαροχής των αδρανών δημόσιων γαιών, ο πρωθυπουργός είπε ότι θα τις αναλάβουν επενδυτές του χώρου, κατασκευάζοντας θερμοκήπια μεγάλης κλίμακας αποκλειστικά με εξαγωγικά αγροδιατροφικά προϊόντα υψηλής αξίας. Αυτοί οι επενδυτές, εκτός από ορισμένους Έλληνες, είναι και από άλλες χώρες (βλέπε Ισραήλ). Γι’ αυτό και η κυβέρνηση σπεύδει να ικανοποιήσει το ενδιαφέρον τους…
