Με την οικονομική υποστήριξη και την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου Τριφυλίας και την υποστήριξη του Συλλόγου Φιλοπροόδων Φιλιατρών, του Aristoteles Institut, του διεθνούς οργανισμού “Associazione Cittta’ della terra cruda” και του GreeΝest Project του ευρωπαϊκού προγράμματος HorizonEurope, η “πηλΟίκο” ΑΜΚΕ υλοποιεί τη δράση “Η τέχνη του ξυλόπηκτου. Υφή – ρωγμή – ανάγλυφο – χάραξη” στα Φιλιατρά και την Κυπαρισσία το τριήμερο 20 έως και 22 Σεπτεμβρίου.
Σχετικά αναφέρεται σε χθεσινό δελτίο Τύπου του Δήμου Τριφυλίας: «Ο Δήμος μας θα φιλοξενήσει στις πόλεις Φιλιατρά και Κυπαρισσία, για ένα τριήμερο, 20 έως και 22 Σεπτεμβρίου 2024 την εκδήλωση “Η τέχνη του ξυλόπηκτου. Υφή – ρωγμή – ανάγλυφο – χάραξη”. Η εκδήλωση συνδιοργανώνεται με την ΠΗΛΟΙΚΟ ΑΜΚΕ, υπό την αιγίδα και τη στήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και στόχο έχει την ανάδειξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του τόπου μας, που χαρακτηρίζεται από τη χρήση φυσικών υλικών όπως το ξύλο και ο πηλός. Συνδιοργανωτής της δράσης το διήμερο 21 & 22/9 θα είναι και ο Σύλλογος Φιλοπροόδων Φιλιατρών, ο οποίος στο χώρο του (Πάρκο Βλαχέρνας) θα φιλοξενήσει τη διημερίδα ομιλιών.
Η εταιρεία εδώ και 4 χρόνια μελετά και καταγράφει την πλούσια αρχιτεκτονική με πηλό στην Πελοπόννησο. Η ΠΗΛΟΙΚΟ στο Νομό Μεσσηνίας έχει εντοπίσει, εκτός από ένα μεγάλο αριθμό παλαιών πλινθόκτιστων κτηρίων, αρκετά παλαιά ξυλόπηκτα κτήρια με διάφορα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, κατασκευασμένα κατεξοχήν με πέτρα, ξύλο και ωμό πηλό.
Αυτά τα κτήρια, παρά την πλούσια ιστορία τους, όπως διαπιστώθηκε, παρουσιάζουν περιορισμένη γνωστική αναγνώριση και συχνά βρίσκονται σε επισφαλή κατάσταση συντήρησης σε σύγκριση με άλλες σύγχρονες, συμβατικές κατασκευές. Αυτό οφείλεται όχι μόνο στην εγκατάλειψή τους, αλλά και στις πολλαπλές επισκευές με χρήση ασύμβατων υλικών.
Το περασμένο καλοκαίρι κατέγραψε τα ξυλόπηκτα των Φιλιατρών, τους περιστερώνες της Τρίπολης και ξυλόπηκτα σπίτια στις γειτονιές της Μεσσήνης. Η δράση θα βασιστεί σε μια επί τόπου προσέγγιση στην ξυλόπηκτη οικία Κοσμοπούλου (δεν κατοικείται), στο κέντρο των Φιλιατρών, όπου θα καταγραφεί η αρχιτεκτονική και θα εντοπιστούν οι τεχνικές δόμησης που έχουν εφαρμοστεί. Ακολούθως, θα πραγματοποιηθεί στον αύλειο χώρο της οικίας 3ήμερο εργαστήριο εφαρμογής τεχνικών με ωμό πηλό, ξύλο και άλλα φυσικά υλικά υπό την καθοδήγηση τεσσάρων προσκεκλημένων ειδικών αρχιτεκτόνων από τις βαλκανικές χώρες και την Ελλάδα.
Στόχος της δράσης αποτελεί η διερεύνηση των δυνατοτήτων των παραδοσιακών και σύγχρονων τεχνικών του ξυλόπηκτου και η προσέγγιση των σύγχρονων αισθητικών και τεχνικών αποδόσεων των φυσικών υλικών που χρησιμοποιούνται στην τεχνική αυτή.
Οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο θα έρθουν σε επαφή με τα υλικά και έπειτα θα πειραματιστούν δίνοντας μορφή στο τελικό αποτέλεσμα, βάσει του προσωπικού τους αποτυπώματος χάραξης, εφέ, χρώματος και μοντελοποίησης του φυσικού υλικού. Η εικαστική κατασκευή που θα προκύψει θα μεταφερθεί στο Λαογραφικό Μουσείο Κυπαρισσίας, όπου και θα εκτεθεί στο κοινό και θα αποτελέσει μόνιμο έκθεμα του χώρου, αφού θα προσφερθεί στο Δήμο από την ΠΗΛΟΙΚΟ.
Παράλληλα με το πρακτικό αυτό κομμάτι του εργαστηρίου, θα πραγματοποιηθεί διημερίδα στο Πάρκο της Βλαχέρνας – φιλοξενία του Συλλόγου Φιλοπροόδων Φιλιατρών – η οποία θα περιλαμβάνει παρουσιάσεις και ομιλίες με τίτλο “Ξύλο και πηλός: Αρχιτεκτονική κληρονομιά, κατασκευαστικές μέθοδοι και εφαρμογές στα Βαλκάνια”, με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών και ειδικών επιστημόνων από την Ελλάδα και άλλες Βαλκανικές χώρες. Ταυτόχρονα, θα διεξάγεται από 20 έως 30 Σεπτεμβρίου στο Λαογραφικό Μουσείο Κυπαρισσίας αρχιτεκτονική έκθεση με φωτογραφικό υλικό και φυσικά εκθέματα με θέμα τη χρήση φυσικών υλικών – χώμα, καλάμι, ξύλο, άχυρο, πέτρα – στη σύγχρονη αρχιτεκτονική δημιουργία και το αποτύπωμα της εφαρμογής τους στο φυσικό περιβάλλον. Η δράση θα αξιολογήσει την τεχνική του ξυλόπηκτου και την εφαρμογή της στη σύγχρονη Αρχιτεκτονική, αλλά και Τέχνη, ενώ θα προσπαθήσει να αναδείξει το αρχιτεκτονικό παραδοσιακό απόθεμα που εντοπίζεται στη Νοτιοδυτική Πελοπόννησο. Απευθύνεται σε αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, τεχνικούς δόμησης, καλλιτέχνες και στο κοινό που ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει τις εργασίες της διοργάνωσης του τριημέρου. Είσοδος ελεύθερη».
Του Ηλία Γιαννόπουλου
