Ο Μιλτιάδης Τσαπόγας συνεχίζει αδιάκοπα τις περιηγήσεις του, πραγματικές ή νοερές, ανάμεσα στα κάστρα και τις ιπποτικές περιπέτειες του Μεσαίωνα, συμπλέκοντας συχνά την Ιστορία με τη φαντασία και συμπαρασύροντας όλο και περισσότερο κόσμο σε αυτό το δικό του σύμπαν.
Πολύ πρόσφατα η ανθολογία που επιμελήθηκε «Υπερφυσικά Φαινόμενα σε Ελληνικά Κάστρα-32 στοιχειωμένες ιστορίες με φόντο τα μεσαιωνικά φρούρια της χώρας μας» απέσπασε μια σημαντική διάκριση, που αντικατοπτρίζει την αγάπη του βιβλιόφιλου κοινού γι’ αυτόν τον ιδιαίτερο χώρο, όπου ιστορία και μυθοπλασία «παντρεύονται» με γοητευτικό τρόπο.
Παράλληλα, ο Μιλτιάδης Τσαπόγας ετοιμάζει πυρετωδώς το επόμενο βιβλίο του, που υπόσχεται να μας μυήσει στα μυστικά των τριών θρυλικών σταυροφορικών Ιπποτικών Ταγμάτων, των Ναϊτών, των Βορείων Τευτόνων και των Ιπποτών της Μάλτας, «φωτίζοντας» ένα μάλλον παραγνωρισμένο κομμάτι της πελοποννησιακής ιστορίας.
Ο ίδιος μας λέει περισσότερα, μέσα από την παρακάτω συνέντευξη:
-Πώς γεννήθηκε το ανθολόγιο «Υπερφυσικά Φαινόμενα σε Ελληνικά Κάστρα» και τι δυσκολίες είχε η συγκρότηση του τόμου;
Η δημιουργία του ανθολογίου ήταν μια ιδέα καθαρά του Μηνά Παπαγεωργίου από τις εκδόσεις Πηγή-Δαιδάλεος. Μου προτάθηκε από τον ίδιο να αναλάβω την επιμέλεια του έργου αυτού, κάτι που σήμαινε ότι θα έπρεπε να επιλέξω ανάμεσα σε πληθώρα διηγημάτων φαντασίας με θέμα τα «Υπερφυσικά Φαινόμενα στα Ελληνικά Κάστρα» τα 30 καλύτερα, ενώ ένα από αυτά θα κέρδιζε και την πρώτη θέση μεταξύ των υπολοίπων. Νικητής του διαγωνισμού ανεδείχθη ο Μανώλης Παλαβούζης, ένας συγγραφέας από τη Βόρεια Ελλάδα, ο οποίος ως έπαθλο κέρδισε μια έκδοση λογοτεχνικού βιβλίου από τις εκδόσεις «Πηγή».
Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισα ήταν να επιλέξω το καλύτερο διήγημα μεταξύ των τριών πρώτων, σύμφωνα με τις βαθμολογίες που είχα βάλει. Γι’ αυτό και θεωρώ ότι μέσα σε αυτό το συλλογικό έργο βρίσκει κανείς διηγήματα που είναι πραγματικά πολύ αξιόλογα, τόσο σε επίπεδο γραφής όσο και σε φαντασία και σασπένς.
-Πόσο πραγματικές και πόσο φανταστικές είναι οι ιστορίες που περιλαμβάνει;
Σε όλα τα διηγήματα του ανθολογίου, το φόντο ή το πλαίσιο είναι συγκεκριμένο (άλλωστε αυτό απαιτούσε και ο διαγωνισμός), δηλαδή κάποιο κάστρο ή πύργος εντός των συνόρων της Ελλάδας. Στη συνέχεια βέβαια, κάνει την εμφάνισή της η μυθοπλασία, με αποτέλεσμα, ναι μεν να έχομε ορισμένες αφηγήσεις που έχουν να κάνουν και με ιστορικά πρόσωπα, αλλά και αρκετές που δεν έχουν.
Εδώ αξίζει να σημειώσω ότι δύο από τα ωραιότερα διηγήματα που διαγωνίσθηκαν, σχετίζονται με κάστρα της Μεσσηνίας. Αυτά είναι «Το Κάστρο των Γιγάντων» του Κυριάκου Μαυροειδέα, το οποίο έχει ως φόντο το μεσαιωνικό κάστρο της Κυπαρισσίας, και το «Η νύχτα πριν τα Φώτα στο κάστρο της Ανδρούσας» της Ιωάννας-Σταυρούλας Αθανασοπούλου.
-Πες μας λίγα λόγια για τις δύο δικές σου ιστορίες.
Ως επιμελητής του βιβλίου, όπως είναι εύλογο, δε συμμετείχα στο διαγωνισμό, πλην όμως έγραψα δύο διηγήματα για αυτό, τα οποία τοποθετήθηκαν το ένα στην αρχή και δεύτερο στο τέλος του. Το πρώτο εξ αυτών φέρει τον τίτλο «Για τη συνάντησή μου με το παράξενο κύριο Χέρεντι» και έχει ως φόντο το μεσαιωνικό κάστρο «Σαφλαούρι», το οποίο υψώνεται σε λόφο πάνω από το μεσσηνιακό χωριό του Λαντζουνάτου. Το διήγημα, λοιπόν, αυτό, έχει να κάνει με μια φιγούρα αλλοκοσμική, τον κ. Χέρεντι, ο οποίος μένει σε ένα τρομακτικό σπίτι που βρίσκεται έναντι στο κάστρο.
Η δεύτερη «ιστορία» που έγραψα σχετίζεται με το -επίσης μεσαιωνικό- κάστρο της Αγίας Παρασκευής της περιοχής των Βατίκων, στη νοτιοανατολική Πελοπόννησο. Έχει να κάνει με μια φανταστική στρατιωτική επιχείρηση των Σαρακηνών, ενάντια στους Ιππότες του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, οι οποίοι ελέγχουν την περιοχή και κατοικούν το κάστρο. Από ένα σημείο και μετά ασφαλώς εισβάλλουν στο «χορό» έντονα τα υπερφυσικά φαινόμενα, τα οποία αποπνέουν και μια αίσθηση τρόμου.
-Πόσο αναμενόμενη ήταν αυτή η βράβευση;
Είχα ενημερωθεί για το γεγονός ότι το βιβλίο μας θα λάμβανε μέρος στο διαγωνισμό για τα φετινά βραβεία «Everly» του Fantasy Festival, της μεγαλύτερης δηλαδή «γιορτής» του Φανταστικού στην Ελλάδα, με σκοπό να κατακτήσει μια καλή θέση μεταξύ άλλων, επίσης πολύ αξιόλογων βιβλίων, προερχόμενων προφανώς από εκδοτικούς οίκους άλλους.
Εδώ να τονίσω ότι πρόκειται για ένα διαγωνισμό στον οποίο ψηφίζει αυστηρά και μόνον το αναγνωστικό κοινό και κανείς άλλος. Η κατηγορία που διαγωνισθήκαμε ήταν για την καλύτερη συλλογή (Fantasy – Sci-Fi – Horror) – Ελλήνων Συγγραφέων. Κάπως έτσι, πριν από λίγες ημέρες, χτύπησε το τηλέφωνό μου και στην άλλη άκρη της γραμμής ήταν ο εκδότης μου, ο οποίος μου μετέφερε από την Αθήνα το ευχάριστο νέο, ότι δηλαδή κατακτήσαμε την πρώτη θέση, κάτι που φυσικά με χαροποίησε.
Δεν μπορώ, ωστόσο, να σας απαντήσω στο αν ήταν η βράβευση αυτή κάτι το αναμενόμενο, επειδή, λόγω έλλειψης χρόνου, δεν είχα διαβάσει κάποιο από τα υπόλοιπα έργα του διαγωνισμού για να κάνω κάποια σύγκριση, πλην όμως είχα ακούσει για εκείνα λόγια τιμητικά.
-Οι άνθρωποι του χώρου σε αναγνωρίζουν ως έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους ιστορικούς ερευνητές της περιόδου της Φραγκοκρατίας στον ελλαδικό χώρο, πώς «ακούς» αυτόν τον προσδιορισμό;
Σίγουρα αισθάνομαι όμορφα όταν ακούω κάτι τέτοιο, ωστόσο δεν επαναπαύομαι και προσπαθώ καθημερινά να βελτιώνομαι. Η έρευνα σε κάθε επίπεδο, δεν είναι ποτέ μια ευθεία και άνετη οδός, αλλά ένας δρόμος γεμάτος από παγίδες. Το γεγονός ότι έχω κάπου συμβάλει μέσω άρθρων μου σε εφημερίδες, περιοδικά, ποιοτικές ιστοσελίδες, μέσα από τα βιβλία μου και από κάποιες εκθέσεις φωτογραφίας στην ανάδειξη πολλών μεσαιωνικών μνημείων (κυρίως) της Πελοποννήσου, δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας εσωτερικής ανάγκης για φήμη, ούτε στο ελάχιστο. Πίσω από το κάθε τι που δημιουργώ, ευρίσκεται απλούστατα ένα μέγα πάθος που με καταφλέγει από πολύ παλιά, για την εποχή της Ιπποτοκρατίας στην Ελλάδα και, κυρίως, στη γη του Μοριά. Κι εδώ θα ταίριαζε να συμπληρώσω ότι συγκινούμαι ιδιαίτερα με τις αξίες της Δυτικής Μεσαιωνικής Ιπποσύνης, καθώς και με το αρχέτυπο του Ιππότη γενικότερα, εκείνο δηλαδή που συναντάται σε κάθε κοινωνία, η οποία έχει παράδοση στον ηρωισμό και στις θυσίες.
-Τι άλλα σχεδιάζει ο Μιλτιάδης Τσαπόγας;
Εντός του πρώτου μισού του 2025, θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Δαιδάλεος το νέο μου πόνημα, το οποίο καταπιάνεται με πτυχές της ιστορίας από την εντός των συνόρων της Πελοποννήσου δραστηριότητα, των τριών σπουδαιότερων Ιπποτικών Ταγμάτων που γεννήθηκαν στις Σταυροφορίες, ήγουν των Θρυλικών Ναϊτών, των Βορείων Τευτόνων και των Ιπποτών της Μάλτας. Πρόκειται για ένα έργο που προέκυψε μέσα από μακρά και επίπονη έρευνα, το οποίο «έχει να πει» αρκετά πράγματα και για μερικά από τα μεσσηνιακά κάστρα του 13ου αιώνα. Επίσης, ετοιμάζω και στο κομμάτι της μυθοπλασίας μίαν ιπποτική νουβέλα, για την οποία όμως είναι αρκετά νωρίς να δώσω περισσότερα στοιχεία.
Ποιος είναι ο Μιλτιάδης Τσαπόγας
Ο Μιλτιάδης Τσαπόγας είναι συγγραφέας των βιβλίων «Πέτρα και Ξίφος» και «Ιππότες στον Μοριά» (Εκδόσεις Δαιδάλεος), κύριος συγγραφέας και φωτογράφος του βιβλίου «Άγνωστη Πελοπόννησος» (Εκδόσεις Οξύ), ενώ έχει συμμετάσχει και στα συλλογικά έργα: Μυστική Ελλάδα-Παράξενος Ταξιδιώτης (Εκδόσεις Αρχέτυπο), Αλχημεία-Η Μυστική Τέχνη των Σοφών (Εκδόσεις Αρχέτυπο). Τα περιοδικά με τα οποία έχει συνεργαστεί ως αρθρογράφος είναι: Πατρινοί Ορίζοντες (περιοδικό της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας των Πατρών), Φαινόμενα (Ένθετο της εφημερίδας Ελεύθερος Τύπος), GEO, Mystery, Forbidden History, Άωτον, καθώς και με το μεσσηνιακό περιοδικό Όριον. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί επίσης σε εφημερίδες όπως το «Θάρρος» και η «Φωνή» της Μεσσηνίας, ο «Μεσσηνιακός Λόγος», καθώς και η Ροδιακή (Ημερήσια Πρωινή Εφημερίδα της Ρόδου), ενώ έχει συνεργαστεί και με την ιστοσελίδα News 24/7, καθώς και ως διηγηματογράφος με το mandragoras-magazine.gr.
Λίγα λόγια για τα «Υπερφυσικά Φαινόμενα σε Ελληνικά Κάστρα»
Από την παρουσίαση του εκδότη διαβάζουμε για τις «32 στοιχειωμένες ιστορίες με φόντο τα μεσαιωνικά φρούρια της χώρας μας» που εμπεριέχονται στα «Υπερφυσικά Φαινόμενα σε Ελληνικά Κάστρα»:
Οι μύθοι, τα ελληνικά κάστρα κι ένα βιβλίο που θα σε στοιχειώσει! Ένα βασίλειο όπου η ιστορία και το υπερφυσικό στοιχείο κυριαρχούν, ανοίγει τις πύλες του και σας περιμένει να το ανακαλύψετε. Οι απόηχοι του παρελθόντος παραμονεύουν και η λεπτή γραμμή μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας μοιάζει με τεντωμένο σχοινί υπό το φως των κεριών.
Σε αυτή τη συλλογή διηγημάτων, σας καλούμε να ταξιδέψετε στις αρχαίες αίθουσες που σμιλεύτηκαν με τέχνη, στις πανύψηλες επάλξεις των πιο ιστορικών κάστρων της Ελλάδας, όπου ο θρύλος λέει πως περιφέρονται ακόμη ανήσυχα πνεύματα. Μυστηριώδεις τελετουργίες, ανεξήγητα φαινόμενα, ξόρκια και ψίθυροι που ηχούν ακόμη μέσα στη νύχτα και οράματα που μόνο λίγοι ζήσαν για να τα εξιστορήσουν!
Κάθε ιστορία εκτυλίσσεται και σ’ ένα διαφορετικό απόκοσμο μεσαιωνικό κτίσμα της ελληνικής επικράτειας, μεταφέροντάς σας στα πανάρχαια μυστικά περάσματα ενός αλλοτινού κόσμου.
Συντονιστής της έκδοσης (συμμετέχοντας, μάλιστα, με δύο διηγήματά του στο βιβλίο) είναι ο Μιλτιάδης Τσαπόγας, ένας εκ των σημαντικότερων σύγχρονων καστροπεριηγητών και ιστορικών ερευνητών για την περίοδο της Φραγκοκρατίας στον ελλαδικό χώρο.
Τα ελληνικά κάστρα κρύβουν μέσα τους μυστικά που δεν έχεις φανταστεί. Αντέχεις να ανακαλύψεις τις πιο στοιχειωμένες ιστορίες που παραμονεύουν πίσω από τους αιώνιους μύθους;
Συμμετέχουν οι: Μιλτιάδης Τσαπόγας, Βασιλική Σγούρου-Παρασκευουλάκου, Δημήτριος Καραγιάννης, Κυριάκος Μαυροειδέας, Βλάσιος Νεκτάριος Μαντζιώκας, Φανή Μέλφου Γραμματικού, Ελένη Σγούρου, Ελένη Ψύχα, Νέλλη Κουρκούλη, Άννα Κακοπέτρου, Χαρά Ματσαγκούρα, Μυρτώ Μαρία Ευσταθιάδη, Βαλάντης Δάφκος, Δέσποινα Μανωλακάκη, Ευαγγελία Μπαθρέλλου, Τζίνα Καρδιόλακα, Κωνσταντίνος Ζαχαράκης, Νικόλαος Γρουμπός, Γιώργος Γεράσιμος Μαντζιώκας, Γεώργιος Κατσάμπουλας, Ιωάννα-Σταυρούλα Αθανασοπούλου, Μανώλης Παλαβούζης, Σοφία Δερμάτη, Γεώργιος Μαραζιώτης, Κοσμάς Κωνσταντινίδης, Γεώργιος Δόλγυρας, Μαρία Καλατζή, Γεώργιος Παλαιστής, Βάσω Ράικου, Τζων Ζαμάς.
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
