«ΘΑΡΡΟΣ» 21 Σεπτεμβρίου 1937:
Μετά πάσης μεγαλοπρεπείας και επισημότητος ετελέσθησαν την παρελθούσαν Κυριακήν τα εγκαίνια της υδρεύσεως της πόλεως εκ των πηγών Πηδήματος.
Την 10.30 πρωινήν εγένετο εις Πήδημα αγιασμός των υδάτων επί παρουσία του Δημάρχου Χρ. Κουμάντου, των περισσοτέρων εκ των δημοτικών συμβούλων, του κ. Γκέλη αντιπροσωπεύοντος τον κ. Βαφείδην, του προέδρου της Κοινότητος Πηδήματος, του μοιράρχου κ. Βέτσικου, του διοικητού του Α΄ Αστυνομικού τμήματος Τέγου και των αντιπροσώπων του Τύπου.
Μετά τον αγιασμόν ο Δήμαρχος ηυχαρίστησε δι’ ολίγων τον πρόεδρον της Κοινότητος Πηδήματoς δια τας διευκολύνσεις τας οποίας παρέσχον, ως και δια την πρόθυμον συμβολήν των κατοίκων της κοινότητός του εις την εκτέλεσιν του εκεί υδραγωγείου κ.λπ. Ακολούθως υπό τα ενθουσιώδη χειροκροτήματα πάντων των παρισταμένων ετέθησαν εις κίνησιν τα αντλητικά μηχανήματα, τα οποία απέδωσαν θαυμασία αποτελέσματα.
Ταύτα κατά τους ειδικούς δύνανται να αντλήσουν ωριαίως περί τα 210-220 κυβικά ύδατος, αντί των 175 τα οποία προέβλεπεν η σχετική σύμβασις.
Ας σημειωθή ότι υπάρχει και δευτέρα (ρεζέρβα) αντλητική μηχανή, δια την περίπτωσιν βλάβης, εις τρόπον ώστε να είναι πάντοτε εξησφαλισμένη η ύδρευσις της πόλεως.
Μετά ταύτα προσεφέρθησαν εις τους επισήμους διάφορα αναψυκτικά και ο Δήμαρχος εδέχθη τα συγχαρητήρια όλων επί τη αποπερατώσει των έργων της υδρεύσεως.
Απογευματινά εγκαίνια
Το απόγευμα εξ άλλου εις τον προ του ξενοδοχείου «Ακταίον» χώρον ετελέσθησαν τα επίσημα εγκαίνια. Πολύ προ της 6ης μ.μ. η οποία είχεν ορισθή δια την τέλεσιν των εγκαινίων, συνέρρεον πλήθη λαού δια να παρακολουθήσουν την τελετήν. Δύναμις Χωροφυλακής ετήρει την τάξιν. Εις την εκεί μικράν πλατείαν είχε στηθή εξέδρα δια την θρησκευτικήν τελετουργίαν εις την οποίαν έλαβε μέρος σύμπας σχεδόν ο κλήρος της πόλεως και η αρτισύστατος Χορωδία Καλαμών.
Της τελετής επίσης μετέσχε και η μπάντα της Φιλαρμονικής, η οποία επαιάνιζε διάφορα εμβατήρια.
Οι επίσημοι
Εκ των επισήμων προσήλθον εις τα εγκαίνια ο Δήμαρχος μετά των Δημοτικών Συμβούλων Κ. Πράττη, Φιλ. Κατσανού, Π. Κοντέα, Αναστ. Σαμπατά, Ηλ. Τσιλιβή, Αθ. Τριανταφύλλου, Γ. Ασημάκου, Αναργ. Δαμηλάτη, Γ. Αναστασιάδη, ο Γκέλης αναπληρών τον Διευθυντήν της Νομαρχίας, ο εν τιμητική αποστρατεία στρατηγός Γαργαλίδης, ο πρόεδρος του Γεωργικού Επιμελητηρίου Σάλμας, ο λιμενάρχης Πετρόπουλος, ο πρόεδρος Πρωτοδικών Δεσποτόπουλος, ο Εισαγγελεύς Καδδίτης, ο Διευθυντής του Καπνεργοστασίου, ο Γενικός Επιθεωρητής της Εκπαιδεύσεως Βασιλόπουλος, ο πρόεδρος του Επαγγελματικού και Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου κ. Κούσης, ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Σπ. Παπαδόπουλος, ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου κ.ά.
Ο λόγος του Δημάρχου
Μετά την τέλεσιν των εγκαινίων ο Δήμαρχος Χρ. Κουμάντος εισήλθεν εις τον εξώστην του «Ακταίου» και συνεχώς χειροκροτούμενος υπό του λαού εξεφώνησε τον κάτωθι λόγον:
«Αγαπητοί συμπολίται, ό,τι εθεωρείτο ως όνειρον είναι ήδη πραγματικότης. Ό,τι διελαλείτο από τον κόσμον των δυσπίστων και των αντιδραστικών ως Χίμαιρα, είναι γεγονός τετελεσμένον.
Η Δημοτική Αρχή Καλαμών, συνεπής προς τας προγραμματικάς της επαγγελίας, συνεπής προς τα καθήκοντά της, κατανοήσασα πλήρως την κυριωτέραν εκ των αναγκών της μεσσηνιακής πρωτεουούσης, καθωσίωσεν τον βίον της εις την πραγμάτωσιν του καλαματιανού ονείρου και εθυσίασα εις τον βωμόν των συμφερόντων της ωραίας μας πόλεως ό,τι μου επέτρεπον να εισφέρω αι πνευματικαί και ψυχικαί μου δυνάμεις.
Είναι πιθανόν εν τη πολυμόχθω προσπαθεία μου να ελύπησα ωρισμένους συμπολίτας, είναι πιθανόν να εκίνησα την μήνιν, ίσως δε και το μίσος των, είναι πιθανόν εις τον τραχύν και δύσβατον δρόμον τον οποίον ηκολούθησα δια να φθάσω εις το τέρμα των προσπαθειών μου, όπερ ενίοτε κατήντα αληθινός Γολγοθάς, να προσέκρουσα εις καλοπίστους ή κακοπίστους εναντιογνωμίας και η θυσία μου να ήτο ανωτέρα της επιτευχθείσης αισίας λύσεως της υδρεύσεως.
Αλλ’ ό,τι δήποτε και αν έπραξα, οίον δήποτε και αν ελύπησα, προς οιονδήποτε και αν ευρέθην αντιμέτωπος, παρακαλώ τους συμπολίτας μου να πιστεύσουν ότι έχω την συνείδησίν μου ήσυχον και αναπαυμένην, ότι όλαι αι πράξεις μου, αι ενέργειαί μου, αι σκέψεις μου, αι αποφάσεις μου, έτειναν προς έναν και μόνον σκοπόν, την πραγμάτωσιν του ονείρου τούτου των Καλαμών, την ύδρευσιν της μεσσηνιακής πρωτευούσης.
Ήδη δε ότε ευρίσκομαι εις το τέρμα των πολυμόχθων προσπαθειών μου, αισθάνομαι την ιεράν υποχρέωσιν να βροντοφωνήσω από της θέσεως ταύτης ότι δεν αξιώ από κανέναν ευγνωμοσύνην και έπαινον. Διότι όταν απεφάσιζα να λυπήσω ωρισμένους συμπολίτας, όταν απετόλμων να διακυβεύσω και αυτήν ακόμη την ζωήν μου, εγνώριζα ότι ήτο πιθανόν αντί της ευγνωμοσύνης και των επαίνων να ακούσω την φωνήν του αναθέματος και δεν ηγνόουν ότι αι τίμιαι προσπάθειαι οδήγουν κάποτε και εις τον Γολγοθάν. Αλλ’ εν πλήρει επιγνώσει όλων τούτων ηκολούθουν τας εμπνεύσεις της συνειδήσεώς μου και ήθελα ν’ αποδείξω εμπράκτως ότι εκείνοι που με τίμησαν δια της εμπιστοσύνης των δεν θα εκοκκίνιζον από εντροπήν δια τον εκλεκτόν των και ότι αν δεν εκαυχώντο και υπερηφανεύοντο δι’ αυτόν, θα υπεχρεούντο όμως να ομολογήσουν ότι γνωρίζω να εκπληρώ τας υποσχέσεις μου και να επιτελώ μετ’ αυτοθυσίας και αυταπαρνήσεως τα καθήκοντά μου. Και ήδη, αγαπητοί μου συνδημόται, συγκεκινημένος βαθύτατα δια την επίτευξιν του μεγάλου τούτου τοπικού έργου, αισθάνομαι το καθήκον να διαδηλώσω την θερμήν μου ευγνωμοσύνην προς τον εκλεκτόν Καλάμιον και Υπουργόν της Δικαιοσύνης κ. Λογοθέτην, όστις συνετέλεσεν εις την συνωμολόγησιν ευμενών υπέρ του Δήμου Καλαμών όρων της συμβάσεως του Δανείου δια του οποίου ηδυνήθημεν να επιληφθώμεν της λύσεως του μεγάλου τούτου προβλήματος.
Ευγνωμονώ θερμώς τους αδελφούς Μανέττα, οίτινες εντελώς αφιλοκερδώς με διηυκόλυναν εις την διοχέτευσιν των υδάτων του Πηδήματος εις την πόλιν μας. Ευγνωμονώ τους δημοτικούς εκείνους συμβούλους, οίτινες μετά πίστεως αποβλέψαντες εις τας διαβεβαιώσεις μου, μου παρέσχον αμέριστον την συνδρομήν των εις όλας μου τας εντόνους και κοπιώδεις προσπαθείας. Ευγνωμονώ επίσης και τους συμπολίτας μου οίτινες με επίστευσαν. Η προς εμέ πίστις των θα είναι για μένα η περιφανεστέρα ικανοποίησις και αμοιβή. Ευγνωμονώ ακόμα τας δημοσίας Υπηρεσίας και την εθνικήν Κυβέρνησιν αίτινες επροθυμοποιήθησαν να εγκρίνουν τας αποφάσεις του Δήμου και να κοπιάσουν εις την διατύπωσιν των τεχνικών όρων των εκάστοτε συνομολογηθεισών συμβάσεων του Δήμου δια την Ύδρευσιν.
Αλλά θα ήμην έξω της αληθείας και της πραγματικότητος αν δεν διεδήλωνα κατά τον επισημότερον και πανηγυρικώτερον τρόπον την μεγίστην και σπουδαιοτάτων συμβολήν του εγχωρίου Τύπου εις το συντελεσθέν έργον. Οφείλω να ομολογήσω ότι χωρίς την συνδρομήν των σοβαρωτέρων και εγκριτωτέρων εφημερίδων των Καλαμών, χωρίς την επίμονον φωνήν των δεν θα ηδυνάμην να φέρω εις πέρας το έργον. Οφείλω να ομολογήσω ότι αι τοπικαί μας εκείναι εφημερίδες δεν ηθέλησαν ποτέ να δηλητηριάσουν δι’ ακατανοήτων παραδοξολογημάτων τας προσπαθείας μου ούτε να αμφισβητήσουν της υδρολογικής επιστήμης τα πορίσματα επί των οποίων εβάσισα την δράσιν μου.
Και ήδη, φίλοι συμπολίται, τίθεται οριστικόν τέρμα εις τον πρωτόγονον και επικίνδυνον δια την δημοσίαν υγείαν τρόπον της υδρεύσεως.
Νερό άφθονο θα ειπή καθαριότης, υγεία, πλούτος, πολιτισμός, πρόοδος.
Η Καλαμάτα μας δια της πραγματοποιηθείσης Υδρεύσεως κατακτά περιφανεστάτην θέσιν μεταξύ όλων των Επαρχιακών Πόλεων της Ελλάδος και ο Λιμήν των Καλαμών, όταν μάλιστα συμπληρωθούν τα οσονούπω αρχόμενα νέα Λιμενικά Έργα, χάρις εις την Ύδρευσίν του θα καταλάβη εξέχουσαν θέσιν μεταξύ των Λιμένων της Μεσογείου.
Όταν, φίλοι συμπολίται, απολαύσητε τα αγαθά της Υδρεύσεως, όταν η Πόλις μας θα αποστράπτη καθαριότητος, όταν θα βεβαιωθήτε ότι θα έχετε άφθονο νερό και θα υφίστασθε ολιγωτέρας δαπάνας ή άλλοτε, όταν χάρις εις την Ύδρευσιν θα πνέη από όλα τα σημεία της Πόλεως ο άνεμος του Πολιτισμού, ότε θα λάβετε την ευκαιρίαν να εκτιμήσετε το συντελεσθέν έργον.
Οπωσδήποτε ευλογώ τον Θεόν διότι μου επέτρεψε να πραγματοποιήσω ένα από τους φλογερωτέρους μου πόθους. Ευλογώ τον ύψιστον διότι μου ενέπνευσε την ιδίαν να εντείνω μετά σπουδής τας ενεργείας μου, είναι δε ακόμη μεγαλειτέρα η χαρά μου, διότι αν επεδείκνυα και την ελαχίστην οκνηρίαν, αν επηρεαζόμενος από τας ποικίλας αντιδράσεις και δυσκολίας απεκαρδιωνόμην και δεν έσπευδον, αν παρήρχοντο τρεις ακόμη μήνες μέχρι της εγκρίσεως της Συμβάσεως της Υδρεύσεως, το έργον θα εματαιούτο οριστικώς. Και θα εματαιούτο, διότι ενώ ηδυνήθην να μας παραχωρηθούν οι Υδροσωλήνες αντί 4.500 δραχμών κατά τόννον εις ο ποσόν περιλαμβάνεται και η δαπάνη της τοποθετήσεώς των, το έργον θα εματαιούτο οριστικώς, διότι τρεις μήνες μετά την έγκρισιν των Πρακτικών της Δημοπρασίας, οι Υδροσωλήνες υπερετιμήθησαν εις 7.800 κατά τόννον εις ακατέργαστον χυτοσίδηρον. Ήδη αι τιμαί των είναι απρόσιτοι.
Και τώρα, αγαπητοί συμπολίται, έχετε ενώπιόν σας όλην μου την Πολιτείαν δια την Ύδρευσιν. Ίδατε και κρίνατε. Επιθυμώ να βεβαιωθήτε ότι επράξαμεν ό,τι ηδυνήθημεν. Ας ευχηθώμεν όπως η πόλις μας πλουτισθή και δι’ άλλων έργων ίσης σπουδαιότητος και σημασίας.
-Ζήτω η ωραία μας πόλις.
-Ζήτω ο Βασιλεύς.
-Ζήτω η Εθνική Κυβέρνησις».
Μετά ταύτα ηνοίχθησαν οι κρουνοί της Υδρεύσεως, και εξετοξεύθη το ύδωρ του Πηδήματος εν είδει πιδάκων υπό τα ενθουσιώδη χειροκροτήματα του λαού και ούτω έληξεν η ιστορική αύτη τελετή.
