Στο προκαταρκτικό Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2025 – 2034, ο ΑΔΜΗΕ έχει εισηγηθεί να αναπτυχθούν τα πρώτα πλωτά αιολικά πάρκα σε πέντε θαλάσσιες περιοχές και συγκεκριμένα σε Θράκη, Κρήτη, Κυκλάδες, Αττική και Δωδεκάνησα. Διαφαίνεται, όμως, ότι διευρύνεται το πεδίο όπου μπορεί να τοποθετηθούν, καθώς εντείνονται οι αντιδράσεις στα πλωτά έργα σε ορισμένες περιοχές, όπως η Κρήτη και η Κέρκυρα.
Κατόπιν προκαταρκτικής αξιολόγησης έχει προκύψει ότι είκοσι πέντε περιοχές σε όλη την Ελλάδα μπορούν να εξελιχθούν σε «περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων».
Αυτές οι ζώνες ανάπτυξης των πλωτών αιολικών θα καλύψουν έκταση μερικών χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων και με μια σχετικά συντηρητική εκτίμηση, θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν αιολικό δυναμικό της τάξης των 12,4 GW.
Στη μεσοπρόθεσμη προοπτική, στόχος είναι να έχουμε τα πρώτα έργα το 2030-2032. Τεράστιο δυναμικό που υπερβαίνει κατά πολύ τις ανάγκες μας και μετατρέπει τις ελληνικές θάλασσες σε ενεργειακό πεδίο όλης της Ευρώπης και όχι μόνο.
Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι θα υπάρξει συνεργασία με Νορβηγούς που έχουν αναπτύξει σχετική τεχνογνωσία στη Βόρεια Θάλασσα, εκεί που εκτείνεται μεγάλη ανοιχτή θάλασσα με σημαντικά βάθη και τελείως διαφορετικές κλιματικές συνθήκες.
Ίσως το μοντέλο αυτό ανάπτυξης να μην είναι αρκετά συμβατό και ανεκτό στην κλειστή λεκάνη της Μεσογείου, που πλήττεται από τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής και αντιμετωπίζει μια σειρά περιβαλλοντικών ζητημάτων, ιδίως στην Ανατολική Μεσόγειο και τις κλειστές ελληνικές θάλασσες.
Τα παράκτια αιολικά έχουν μεγαλύτερες επιπτώσεις από τα χερσαία. Ας δούμε μερικούς από τους κύριους λόγους και τις τεκμηριωμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις που στην πλειονότητά τους είναι μη αναστρέψιμες:
1. Δεν αντικαθίστανται εύκολα, αλλά παραμένουν στο βυθό για πάντα, ειδικά σε περιπτώσεις αστοχίας δεν ανελκύονται
2. Δεν επιτρέπουν δραστηριότητας θαλάσσιες σε μεγάλη απόσταση από αυτά, τουλάχιστον σε ακτίνα 2.000 μέτρων
3. Δεν ευνοούν την αλιευτική δραστηριότητα και τη μειώνουν σημαντικά, γιατί εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που είναι αντιληπτή από τους θαλάσσιους οργανισμούς
4. Δημιουργούν σοβαρά προβλήματα σε θαλάσσια θηλαστικά, όπως δελφίνια, φάλαινες, όπως ο φυσητήρας της Μεσογείου, που είναι σε καθεστώς προστασίας. Γενικά τα αποπροσανατολίζουν από την εκπομπή ηχητικών κυμάτων που μεταφέρονται από το νερό λόγω δονήσεων, αλλά και από την πρόσκρουση των κυματισμών σε αυτές.
5. Σχηματίζουν τεχνητούς υφάλους που δυσκολεύουν τη ναυσιπλοΐα και αυξάνουν την επικινδυνότητα στις μεταφορές και απαιτούν ειδικές ρυθμίσεις.
6. Υπερθέρμανση των θαλάσσιων υδάτων
7. Τρομακτική αύξηση της εξατμισοδιαπνοής, διάχυση και διασπορά των υδρατμών από την επιφάνεια της θάλασσας.
8. Αλλαγή του μικροκλίματος στις παράκτιες ζώνες που γίνεται ιδιαίτερα αισθητή και σημαντική σε αβαθή ύδατα και κλειστές θάλασσες, όπως οι δαιδαλώδεις ακτές της νησιωτικής και ηπειρωτικής χώρας μας.
9. Μόνιμη υποβάθμιση του φυσικού οπτικού πεδίου.
10. Προσάμμωση ή διάβρωση της παράκτιας ζώνης
11. Απαιτούνται ειδικές μελέτες (Λιμενικές και Ακτομηχανικής) με αντίστοιχα έργα για να μη μεταβληθεί η παράκτια ζώνη και ο πυθμένας πίσω από αυτές
Τέλος, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η ελληνική ναυσιπλοΐα είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη μεταξύ ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας και διευρύνεται συνεχώς, και η πληθώρα των αιολικών, σταθερών ή πλωτών, θα είναι ένα ορατό εμπόδιο στην ασφαλή και άμεση διασύνδεση, μεταξύ των άλλων που αναφέρθηκαν.
Του Μιχάλη Αντωνόπουλου
Γεωλόγου – γεωτεχνικού, συμβούλου Περιβάλλοντος M.Sc.
