Ένα διαφορετικό ρεκόρ ωοτοκίας
Ένα νέο ρεκόρ ωοτοκίας καταγράφηκε από τον ΑΡΧΕΛΩΝ φέτος: 6.700 φωλιές στον πυρήνα ωοτοκίας του Κυπαρισσιακού Κόλπου.
Ο πυρήνας ωοτοκίας προσδιορίζεται ανάμεσα στους ποταμούς Αρκαδικό και Νέδα, έχει μήκος 9,5 χιλιομέτρων και είναι ολόκληρος ενταγμένος στην περιοχή του δικτύου Natura GR2550005.
Όμως, το ρεκόρ που σημειώθηκε είναι διαφορετικό από την κατά πολύ μικρότερη ποσοστιαία αύξηση του αριθμού των φωλιών, που παρατηρήθηκε φέτος στη Ζάκυνθο και στις υπόλοιπες περιοχές ωοτοκίας στην Ελλάδα. Πρόκειται για επιβεβαίωση της σημαντικής συνεχιζόμενης ανοδικής τάσης στον ετήσιο αριθμό φωλιών που παρατηρείται σταδιακά από το 2006 στον Κυπαρισσιακό.
«Τα δεδομένα της μακροχρόνιας καταγραφής που διεξάγει ο ΑΡΧΕΛΩΝ δείχνουν σημαντική ανάκαμψη του πληθυσμού των θαλάσσιων χελωνών στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, η οποία επιτεύχθηκε έπειτα από πολλά χρόνια κοπιαστικής δουλειάς χιλιάδων εθελοντών. Η επιβίωση της Καρέτα στη Μεσόγειο τις επόμενες δεκαετίες εξαρτάται απολύτως από τη συνέχιση των προηγούμενων προσπαθειών προστασίας», λέει η Δρ. Αλίκη Παναγοπούλου, συντονίστρια Ερευνητικών Θεμάτων του ΑΡΧΕΛΩΝ.
Το πρόγραμμα του ΑΡΧΕΛΩΝ για την καταγραφή και προστασία της αναπαραγωγικής δραστηριότητας της χελώνας Καρέττα στον Κυπαρισσιακό Κόλπο συμπλήρωσε φέτος 41 χρόνια! Γίνεται με ερευνητές και εκπαιδευμένους εθελοντές, κάθε χρόνο, από το 1984, όπως και η αντίστοιχη δράση στη Ζάκυνθο. Τα δύο αυτά συνεχιζόμενα προγράμματα του ΑΡΧΕΛΩΝ αποτελούν τα μακροβιότερα προγράμματα συστηματικών καταγραφών ωοτοκίας του είδους στη Μεσόγειο.
Όπως σημειώνεται σχετικά: «Γιατί είχαμε τόσες πολλές φωλιές στον Κυπαρισσιακό Κόλπο; Ο φετινός αριθμός-ρεκόρ στην περιοχή με 6.700 φωλιές στον πυρήνα ωοτοκίας, επιβεβαιώνει την ανοδική τάση που παρατηρείται από το 2006 και μετά, και είναι αποτέλεσμα της μακροχρόνιας προστασίας των φωλιών που εφαρμόζει ο ΑΡΧΕΛΩΝ από το 1992. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν οι πρώτοι ερευνητές του ΑΡΧΕΛΩΝ επισκέφθηκαν την περιοχή, διαπίστωσαν ότι πάρα πολλές φωλιές καταστρέφονταν από θήρευση (κυρίως από αλεπούδες και αδέσποτα σκυλιά που τρώνε τα αυγά και τα χελωνάκια) και από πλημμύρισμα από τη θάλασσα (στις περιπτώσεις που η φωλιά είναι κοντά στο κύμα). Για το μετριασμό αυτών των απειλών, οι εθελοντές του ΑΡΧΕΛΩΝ άρχισαν να εφαρμόζουν μέτρα προστασίας για το σύνολο των φωλιών από το 1992. Αυτά τα μέτρα προστασίας οδήγησαν στη μείωση της θήρευσης, από 50% στο 13%, και του πλημμυρισμού, από 25% στο 9%. Έτσι από το 1992 άρχισε να αυξάνεται σημαντικά κάθε χρόνο ο αριθμός των νεοσσών που έφταναν σώα στη θάλασσα.
Βέβαια, από τα χελωνάκια που κατάφερναν να φτάσουν στη θάλασσα τα επόμενα χρόνια, τα περισσότερα δεν μπόρεσαν να επιβιώσουν ενάντια σε τόσους θηρευτές και αντίξοες καιρικές συνθήκες. Αυτά που κατάφεραν να ενηλικιωθούν, γλιτώνοντας από εμπλοκές με αλιευτικά εργαλεία, συγκρούσεις με ταχύπλοα σκάφη ή κατάποση πλαστικών, άρχισαν να επιστρέφουν στην παραλία που γεννήθηκαν για να αναπαραχθούν.
Αναλύσεις δεδομένων του ΑΡΧΕΛΩΝ που προκύπτουν από το μακροχρόνιο πρόγραμμα σήμανσης χελωνών (μαρκάρισμα), καταδεικνύουν σταδιακή αύξηση του ποσοστού των “νέων” χελωνών, δηλαδή θηλυκών χελωνών που παρατηρούνται να ωοτοκούν για πρώτη φορά.
Το 2006 (δηλαδή 14 χρόνια μετά το ξεκίνημα της προστασίας των φωλιών το 1992) άρχισε να διαφαίνεται μια ανοδική τάση στον αριθμό τους και έτσι το 2024 φτάσαμε στο ρεκόρ των 6.700 φωλιών. Συγκεκριμένα, ενώ στην περίοδο 1992-2005 ο μέσος αριθμός φωλιών στον πυρήνα ωοτοκίας του Κυπαρισσιακού ήταν 552 φωλιές το χρόνο, την περίοδο 2006-2024 σχεδόν τετραπλασιάστηκε με μέσο όρο τις 2.145 φωλιές το χρόνο. Τα τελευταία χρόνια ξεπέρασε αρκετές φορές τις 3.000 και 4.000 φωλιές το χρόνο και φέτος έφτασε τις 6.700 φωλιές!
Ο Κυπαρισσιακός Κόλπος είναι πλέον η περιοχή ωοτοκίας με το μεγαλύτερο αναπαραγωγικό πληθυσμό της Καρέττα στη Μεσόγειο.
Δικαίως, λοιπόν, αυτή η παράκτια ζώνη χαρακτηρίστηκε Περιοχή Προστασίας της Φύσης με Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) που εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2018 και επιβάλλει συγκεκριμένα μέτρα προστασίας για τις παραλίες ωοτοκίας και την προστασία των οικοσυστημάτων.
“Η ανάκαμψη της Καρέττα στον Κυπαρισσιακό Κόλπο επιτεύχθηκε με τη συμβολή δύο χιλιάδων εθελοντών όλα αυτά τα χρόνια. Και σήμερα, ειδικά εν μέσω της παγκόσμιας κλιματικής κρίσης, πολλοί άνθρωποι, και κυρίως νέοι, θέλουν να βοηθήσουν και να συμμετέχουν σε προσπάθειες για τηn προστασία της φύσης και της άγριας ζωής. Με τη βοήθειά τους, ο ΑΡΧΕΛΩΝ συνεχίζει τις προσπάθειες προστασίας των περιοχών ωοτοκίας της Καρέττα, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιβίωσης για κάθε χελώνα, αλλά και συμβάλλοντας στα μέτρα διατήρησης των βιοτόπων τους.
Έχει ήδη ανοίξει η πρόσκληση ερευνητών / εθελοντών που θα εκπαιδευτούν στη συστηματική καταγραφή και προστασία της ωοτοκίας και έχει ξεκινήσει η προετοιμασία των προγραμμάτων για το καλοκαίρι του 2025”, όπως αναφέρει η Δάφνη Μαυρογιώργου, διευθύντρια του ΑΡΧΕΛΩΝ».
