Σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ευρωπαϊκή έκθεση, σε συνεργασία με την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), που είδε το φως της δημοσιότητας τις προηγούμενες μέρες, χαρακτηρίζει «χαμηλά» τα ποσοστά οικονομικής ανεξαρτησίας των ελληνικών Δήμων, συγκριτικά με τις Δημοτικές Αρχές στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «γεγονός το οποίο καταδεικνύει το συγκεντρωτισμό που χαρακτηρίζει τη χώρα μας σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότησή τους».
Οι κύριες συνιστώσες που επηρεάζουν την ανεξαρτησία των Δήμων είναι η δημοσιονομική αυτονομία (δυνατότητα των τοπικών Αρχών να καθορίζουν τις δαπάνες και να συλλέγουν έσοδα), η οικονομική αυτοδυναμία (κάλυψη των οικονομικών αναγκών από ίδιους πόρους), καθώς και η αυτονομία στο δανεισμό (ικανότητα να δανείζονται και να διαχειρίζονται τα δάνεια).
Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα την περίοδο 2015-2020 καταλάμβανε την 11η θέση ως προς τον βαθμό οικονομικής αυτονομίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την 25η ως προς τον βαθμό οργανωσιακής αυτονομίας, ανάμεσα στις 27 χώρες της Ε.Ε.
Ακολουθούν τα βασικά της σημεία:
-Για την οικονομική κατάσταση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Πρέπει να ενισχυθούν οι δήμαρχοι, οι οποίοι δε θα πρέπει να είναι επαίτες αλλά πρωταγωνιστές. Δεν είναι μόνο ότι το αναπτυξιακό κομμάτι των Δήμων υστερεί λόγω έλλειψης απαραίτητων εσόδων, αλλά υπάρχει θεμελιώδες πρόβλημα ακόμα και για τις λειτουργικές δαπάνες.
Οι αρμοδιότητες που μεταφέρονται στους Δήμους στην πραγματικότητα είναι αυτές που δε θέλει το κεντρικό κράτος και τις δίνει στους Δήμους, χωρίς τους αναγκαίους πόρους.
Γι’ αυτό και στις προσυνεδριακές συναντήσεις της ΚΕΔΕ σε όλη την Ελλάδα διαπιστώθηκε μια διάχυτη δυσαρέσκεια για τους κυβερνητικούς χειρισμούς, για όλα αυτά τα θέματα: πενιχρή οικονομική βοήθεια, αφαίρεση αρμοδιοτήτων, μεταφορά αρμοδιοτήτων χωρίς πόρους και πολλά νομοσχέδια στα οποία έχει αγνοηθεί καθολικά οποιαδήποτε παρατήρηση ή επισήμανση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας.
-Για τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ)
Στον προϋπολογισμό του 2025, οι ΚΑΠ, τα χρήματα που δίνονται στους Δήμους, αυξάνονται κατά 53 εκατομμύρια, ενώ οι δήμαρχοι έχουν δηλώσει ότι λείπουν 450 εκατομμύρια. Του χρόνου θα δοθούν 2,3 δισ. ευρώ, ενώ θα έπρεπε να δοθούν 8,3 δισ. ευρώ.
-Για τον νέο κώδικα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Η έναρξη της επεξεργασίας του νέου κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι πάρα πολύ σημαντική. Μπορεί να αποτελέσει στοιχείο μιας σοβαρής μεταρρυθμιστικής προσπάθειας αποκέντρωσης, που είναι το ζητούμενο.
Ο κώδικας Τοπικής Αυτοδιοίκησης μπορεί να είναι μία προσπάθεια μεταρρυθμιστικής αποκέντρωσης, αλλά μπορεί επίσης να λειτουργήσει και ως όχημα υπονόμευσης του θεσμού.
-Για τα προβλήματα λειτουργικών δαπανών και έλλειψη πόρων
Το 45% των Δήμων δηλώνουν επίσημα ότι είναι “στα κόκκινα” και ότι δεν μπορούν να κλείσουν τους προϋπολογισμούς τους. Η κατάσταση με την ταφή απορριμμάτων είναι εξαιρετικά δύσκολη και δυστυχώς περιμένουν την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για το τέλος ταφής απορριμμάτων, η οποία καθυστερεί. Θεωρούν, όμως, ότι θα δικαιωθούν, διότι είναι μία υπόθεση η οποία δεν πατάει πουθενά και νομικά, αλλά και λογικά. Είναι δυνατόν ένας Δήμος να προσπαθεί να αυξήσει τα ποσοστά ανακύκλωσης και να του επιβάλλεις επιπλέον κόστη; Τότε τον οδηγείς σε ένα “σπιράλ θανάτου” στην πραγματικότητα.
-Για την αναγκαιότητα στελέχωσης και υποστήριξης του ανθρώπινου δυναμικού των Δήμων
Οι εργαζόμενοι δίνουν έναν πολύ μεγάλο αγώνα, καθώς έχουν να γίνουν κανονικές προσλήψεις 14 χρόνια. Χαρακτηριστικά, στον τομέα της καθαριότητας, όπου η αποκομιδή είναι μία δύσκολη δουλειά σε απαιτητικές συνθήκες, ο μέσος όρος ηλικίας των εργαζομένων είναι τα 57 έτη. Πρέπει να διαχειριστούν μία συνθήκη με δεδομένο ότι το τουριστικό προϊόν έχει ενισχυθεί. Ζητούν, λοιπόν, να γίνουν προσλήψεις, οι οποίες θα στηρίξουν θεμελιώδεις λειτουργίες της πόλης. Κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί “γιατί δεν προσλαμβάνουν και ιδιώτες;”. Διότι τότε το κόστος εκτοξεύεται.
