«ΘΑΡΡΟΣ» 23 Ιανουαρίου 1938
Θαυμασία αληθώς η ριφθείσα ιδέα της ιδρύσεως εν τη πόλει μας Μεσσηνιακού Μουσείου, εις το οποίον θα συγκεντρωθή παν αντικείμενον σχέσιν έχον με την ιστορικήν εξέλιξιν του τόπου μας. Δεν αρκεί όμως η καλή θέλησις του Νομάρχου μας δια να αχθή εις αίσιον πέρας ένα τοιούτον σοβαρόν έργον. Χρειάζεται πρωτίστως η συμβολή πάντων των εχόντων διάφορα κειμήλια, σχετιζόμενα με την ιστορίαν της Μεσσηνίας. Άνευ αυτής τίποτε δεν είναι δυνατόν να γίνη. Δια τούτο πρέπει οι πνευματικοί άνθρωποι της Μεσσηνίας και γενικώς οι ασκούντες μίαν επιρροήν μεταξύ των κατόχων τοιούτων, ιστορικής σημασίας αντικειμένων, να προπαγανδίσουν ευρύτατα την ιδέαν αυτήν δια να καταστή δυνατόν να γίνη αύτη πραγματικότης.
ΑΠΕΦΑΣΙΣΘΗ Η ΙΔΡΥΣΙΣ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΕΙΣ ΤΑΣ ΚΑΛΑΜΑΣ
Έκκλησις του Νομάρχου
«ΘΑΡΡΟΣ» 26 Ιανουαρίου 1938
Ο Νομάρχης ερωτηθείς χθες σχετικώς με την είδησιν της σκοπουμένης ιδρύσεως εν τη πόλει μας Μουσείου είχε την καλωσύνην να μας ανακοινώση τα εξής:
«Μία από τας διαφόρους ελλείψεις τας οποίας οιοσδήποτε κάτοικος των Καλαμών, πολλώ μάλλον όμως ένας ξένος, το πρώτον επισκεπτόμενος τας Καλάμας, έχει να παρατηρήση ασφαλώς είναι και η έλλειψις ενός Μουσείου εν τη πόλει.
Λέγων δε Μουσείον δεν εννοώ μόνον αρχαιολογικόν τοιούτον, αλλά γενικώς οίας δήποτε φύσεως Μουσείον, είτε Εθνολογικόν είναι τούτο, είτε Αρχαιολογικόν, είτε τέλος ό,τι δήποτε άλλο συναφές. Και όμως διατί ό,τι υπάρχει εις άλλας πόλεις της Ελλάδος, πολύ μικροτέρας και ήττονος σημασίας, δεν θα ηδύνατο να υπάρξη και εδώ, αφού τέλος πάντων δεν βλέπω κατά τι υπό την έποψιν αυτήν υστερεί η πόλις των Καλαμών;
Μήπως εις αυτήν το πρώτον δεν υψώθη η σημαία της εθνικής ημών Παλιγγενεσίας; Συνεπώς πρέπει να υπάρχουν ασφαλώς και εδώ πλείστα όσα όπλα του αγώνος. Ή μήπως εις τον Νομόν Μεσσηνίας γενικώτερον δεν υπάρχουν και δεν ευρίσκονται κατεσπαρμένα διάφορα τέχνης, αντικείμενα αρχαία, από τα οποία γέμει ολόκληρος η Ελλάς;
Απόδειξις του τελευταίου τούτου είναι ότι δις εντός έτους ευρέθησαν – δια να περιορισθώ εις αυτό και μόνον – ευρήματα αρχαιολογικά μεγίστης αξίας, εξ ων τα προ τινών μόλις ημερών ευρεθέντα χρυσά, εποχής Μυκηναϊκής.
Κύριος οίδε δε πόσα άλλα αρχαία αγάλματα, νομίσματα κ.λπ. ευρίσκονται κατεσπαρμένα τείδε κακείσε εις την ύπαιθρον και τα οποία είτε ευρίσκονται εις την κατοχήν ατόμων α δεν έχουν γνώσιν της πραγματικής των αξίας, προορίζονται δε να εξασφανισθούν οπωσδήποτε μίαν ημέραν, προς μεγίστην ζημίαν του Έθνους και της επιστήμης, είτε ανακαλυπτόμενα παρά των Αρχών, αποστέλλονται εις τας Αθήνας ης τα Μουσεία κοσμούσιν.
Φρονώ ότι θα έπρεπε προς το συμφέρον της πόλεως των Καλαμών να γίνη οπωσδήποτε και εδώ μία απαρχή ιδρύσεως ενός, μικρού βεβαίως, Μουσείου, εις ο θα συγκεντρωθώσιν γενικώς πάντα όσα κέκτηνται πια τινά αξίαν συνισταμένην εις το ότι ταύτα εικονίζουσιν την ιστορίαν ωρισμένης εποχής του τόπου αυτής.
Τοιαύτα αντικείμενα είναι:
1) Ευρήματα Αρχαιολογικά
2) Όπλα εν γένει του αγώνος του ’21
3) Ενδυμασίαι τοπικαί διαφόρων εποχών των διαφόρων περιφερειών του Νομού
4) Νομίσματα διάφορα αρχαία
5) Εικόνες και αντικείμενα εν γένει Βυζαντινής εποχής
6) Πίνακες διαφόρων ζωγράφων
7) Έγγραφα και χειρόγραφα παλαιά ιστορικήν έχοντα αξίαν
8) Διάφορα αντικείμενα τοπικής χειροτεχνίας (κεντήματα, στολίδια, ξυλόγλυπτα κ.λπ.)
9) Παν αντικείμενον τέλος το οποίον θα άξιζε να διαφυλαχθή είτε ως έργον τέχνης είτε ως εικονίζον ωρισμένην εποχήν.
Η αντίληψίς μου αυτή με έκανε να αποφασίσω να προβώ ήδη εις την εξεύρεσιν μιας προχείρου μικράς αιθούσης, την οποίαν πάνυ ευγενώς μοι προσέφερε δωρεάν ο Βαρβουτσής. Δια την πραγματοποίησιν των ως άνω εξέδωκα εγκύκλιον προς όλας τας κοινότητας και τας Αστυνομικάς Αρχάς του Νομού, όπως μερίμνη αυτών αποσταλώσι συγκεντρούμενα ενταύθα πάντα τα τυχόν εκεί υπάρχοντα διάφορα αντικείμενα, υφ’ εκάστου των οποίων επί ειδικής πλακός θα αναγραφή το όνομα της δωρούσης τούτο Κοινότητος ή ατόμου.
Ποιούμαι ούτω έκκλησιν τόσον προς τους Καλαματιανούς όσον και προς τους κατοίκους ολοκλήρου του Νομού, ειδικώτερον δε προς τας εκκλησίας και τας διαφόρους Μονάς του Νομού, και τους παρακαλώ θερμώς πάντας όπως ενισχύσωσιν το έργον μου αυτό, προσφέροντες παν ό,τι κατά την κρίσιν των θα ηδύνατο να συμβάλη εις την ενίσχυσιν του σκοπού τούτου.
Προφανώς ενισχύοντες εμέ εις την ίδρυσιν ενός τοιούτου μικρού γενικού Μουσείου, εξασφαλίζωσιν την διάσωσιν των υπ’ αυτών κατεχομένων κειμηλίων, άτινα αποτελούσιν την συνέχισιν της ιστορίας της Πατρίδος μας, και προωθούσαν άμα τον πολιτισμόν του Νομού Μεσσηνίας.
Είμαι βέβαιος ότι όλοι θα με συνδράμουν αφού η τιμή θα ανήκη εξ ολοκλήρου εις αυτούς και μόνον, αφού αυτοί και ουχί εγώ θα το καταρτίσουν.
Θα είμαι πάρα πολύ ευτυχής αν κατορθώσω και φέρω εις πέρας την ιδέαν αυτήν.
Τα προσφερόμενα εν γένει είδη δέον να αποστέλλωνται προς το παρόν προς εμέ έναντι αποδείξεως».
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟ «ΘΑΡΡΟΣ»
ΠΕΡΙ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟΝ
«ΘΑΡΡΟΣ» 27 Ιανουαρίου 1938
Αξιότιμε κ. Διευθυντά της εγκρίτου εφημερίδος «Θάρρος».
Εν σχέσει προς την σύστασιν εν Καλάμαις Μουσείου, έχομεν την τιμήν να παρατηρήσωμεν ότι η σύστασις τοιούτου δεν απεφασίσθη τώρα που ανεκαλύφθησαν τα εν Σωτηριανίκοις πολύτιμα χρυσά αντικείμενα, ως κακώς ανεγράφη εις το προχθεσινόν φύλλον της «Σημαίας», αλλ’ ο Νομάρχης μας, αξιότιμος Άγγελος Παπαδήμας, η προσωπικότητης του οποίου αποτελεί φαινόμενον επιμελείας και δραστηριότητος, προ πολλού απησχολείτο με το ζήτημα της συστάσεως και λειτουργίας εν Καλάμαις Μουσείου δυναμένου να συμπεριλάβη παν ό,τι εις όπλα, ξίφη, οικιακά σκεύη, αμφιέσεις, εικόνας, νομίσματα κ.λπ. ηδύνατο να συμβάλη εις την αποκάλυψιν της εξελίξεως της προόδου και του πολιτισμού ου μόνον της Καλαμάτας, αλλά και της Μεσσηνίας εν γένει.
Τούτο δε πολύ καλώς γνωρίζουσι τα αξιότιμα μέλη της οργανωτικής επιτροπής της εκδόσεως της επετηρίδος του Συλλόγου προς Διάδοσιν των Γραμμάτων, φερομένης υπό τον τίτλον «Μεσσηνιακόν Έτος», εις τα οποία από πολλού χρόνου και εν επισήμω συνεδριάσει μάς ανεκοίνωσαν τας σκέψεις και την επιθυμίαν του Νομάρχου μας δια την σύστασιν Μουσείου.
Ως προς δε την εκλογήν οικήματος δια την στέγασιν των συγκεντρωθησομένων σχετικών αρχαιολογικών αντικειμένων, φρονώ ότι η ισχυρά θέλησις και η έκτακτος παρατηρητικότης και επιμέλεια του αξιοτίμου Νομάρχου μας εισίν υπεραρκεταί ώστε να παρέχωσι την απόλυτον εγγύησιν της εν καιρώ επιλύσεως και του ζητήματος τούτου κατά τον μάλλον προσδιάζοντα και τον μάλλον συμφέροντα τρόπον προς τον εν προκειμένω σκοπόν.
Μετά τιμής
ΑΝ. ΚΟΥΤΟΥΜΑΝΟΣ
ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟΝ
Μία έκκλησις
«ΘΑΡΡΟΣ» 11 Φεβρουαρίου 1938
Λαέ της Μεσσηνίας,
Συ, ο οποίος για το κάθε εθνικό ζήτημα αείποτ’ επρωτοστάτησες και πρώτος ύψωσες την σημαία της προόδου και της ελευθερίας, χωρίς ποτέ να υπολογίσης εκείνους που θέλησαν να σου φράξουν το δρόμον, να σ’ ανακόψουν τη φόρα, ή να αναχαιτίσουν την κάθε σκέψη και απόφασή σου…
Συ, ο οποίος πάντα πρώτος πρωτοπήρες κι αγκάλιασες την κάθε εθνική ιδέα, την κάθε εθνική ανάγκη και το κάθε τι που λέγεται Ελληνικό, και το έκανες πράγμα, το έκαμες αλήθειες, του έδωκες σχήμα, θέση και μορφή, και τέλος του έδωκες ό,τι είχε ανάγκη, για να ζήση και να σταδιοδρομήση στο βίο της ζωής του.
Συ, λοιπόν, και τώρα, ξύπνα, σήκω, άρπαξε τη σημαία εκείνη, την οποίαν σούδωκε και σου ενεπιστεύθη χθες για την Πατρίδα σου και τον Εθνισμό σου, ο Νομάρχης Μεσσηνίας – για το Μουσείον Μεσσηνίας –, και την οποίαν σημαίαν, συ ο ίδιος έπρεπε προ πολλού νάχες σηκώσει και να την είχες κάμη κτήμα σου, και πραγματικότητα…
Συ, λαέ της Μεσσηνίας, και προπαντός, συ ω Μεσσήνιε λόγιε… Συ, ω Μεσσήνιε διανοούμενε… Συ, ω Μεσσήνιε επιστήμων… και Συ, ω Μεσσήνιε έμπορα βιοτέχνη και επαγγελματία… και συ κινήσου, δίδαξε και φώτισε, τον κάθε χωρικό αγρότη, εργάτη, μικροκτηματία και μικροτεχνίτη, ότι αν θέλη πραγματικώς να λέγεται Πραγματικός Έλλην, και Πραγματικός Μεσσήνιος, ανάγκη να συντρέξη ολόψυχα την έκκλησιν του Νομάρχου, για την ίδρυσιν «Μουσείου Μεσσηνίας» στας Καλάμας, και να τη συντρέξη ολόψυχα, γιατί είναι εθνική, γιατί είναι ελληνική και γιατί είναι καθαρώς τοπική και πατριωτική.
Ναι, συντρέξατε την εθνικήν έκκλησιν του Νομάρχου, για την ίδρυσιν του Μουσείου μας. Γιατί, συντρέχοντες την έκκλησιν ταύτην, δε συντρέχετε μονάχα μια εθνική ή τοπική ιδέα, αλλά συντρέχετε και αυτόν τούτον τον εαυτόν σας, γιατί έτσι, όχι μόνον θα δείξετε ότι είσθε γνήσιοι απόγονοι εκείνων των Ελλήνων, που δια μέσου των αιώνων σάς δίδαξαν πώς πρέπει να πίπτετε και να εργάζεσθε για την πατρίδα, αλλ’ εκείνων των Μεσσηνίων, που πάντα προσέφεραν εαυτούς ολοκαύτωμα στο βωμό της ελευθερίας, για ν’ αφήσουν μια πατρίδα ελεύθερη και δοξασμένη.
Εμπρός, λοιπόν, όλοι! Εμπρός στο έργον… και εστέ βέβαιοι ότι, του καθενός η εργασία, ποτέ δε θα χαθή, ποτέ δε θα λησμονηθή και ποτέ δε θα πάη χαμένη ασκόπως. Όχι! Ανάγκη το Μουσείο Μεσσηνίας να γίνη! Και για να γίνη, ανάγκη να εργασθώμεν όλοι μας, ανάγκη να το νοιώσωμεν όλοι μας, ανάγκη να εμβάλωμεν την ιδέαν και τον σκοπόν τούτον στον κάθε χωρικό και αμαθή που δεν δύναται να καταννοήση τον σκοπό και την αξίαν των έργων αυτών και τότε… σαν όλοι μας κινηθούμε και εργασθούμεν, απάνω στην νέαν γραμμή που μας χάραξεν ο Νομάρχης, που μας καλεί υπό την σημαίαν π’ ανύψωσε γι’ αυτό, τότε το παν εγένετο.
Το Μουσείον Μεσσηνίας, δεν είναι τότε ιδέα… δεν είναι τότε χίμαιρα! Και δε θα στεγάζεται σε μιαν ιδιωτική αίθουσα, αλλά θα είναι ίδρυμα και Μουσείον Μεσσηνίας.
ΣΠΥΡΟΣ Γ. ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ
Ιατρός
