Την έγκριση της μελέτης στερέωσης και αποκατάστασης τμημάτων των τειχών του Κάστρου Καλαμάτας υπέγραψε προχθές η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Η μελέτη αποσκοπεί στην αποκατάσταση και ανάδειξη του μνημείου, με στόχο κυρίως τη διάσωσή του, την προστασία του και την ασφαλή επισκεψιμότητά του.
Το Κάστρο Καλαμάτας αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, από την, σχεδόν, καθολική απώλεια των μορφολογικών στοιχείων της οχύρωσης, την ανάπτυξη έντονης βλάστησης και τη φθορά.
Διάσωση
Η περιοχή της μελέτης περιλαμβάνει: Το νοτιοανατολικό τμήμα του εξωτερικού (κάτω) περιβόλου, την Κάτω Πύλη του εξωτερικού περιβόλου, από όπου γίνεται η πρόσβαση στο εσωτερικό του κάστρου, το τμήμα του εξωτερικού περιβόλου από την Κάτω Πύλη έως το βόρειο Προμαχώνα, το βόρειο Προμαχώνα, το νοτιοδυτικό Προμαχώνα του εσωτερικού (άνω) περιβόλου και το τμήμα έως την Άνω Πύλη, το τμήμα του εσωτερικού (άνω) περιβόλου από την Άνω Πύλη, την είσοδο προς τον εσωτερικό περίβολο που καταλήγει στον ακρόπυργο, τον ακρόπυργο (donjon) στο βορειοανατολικό άκρο του εσωτερικού (άνω) περιβόλου, ο οποίος ορθώνεται στην κορυφή του λόφου, αποτελώντας την πιο επιβλητική κατασκευή του μνημείου.
Το κάστρο έχει τη μορφή ενός τυπικού μεσαιωνικού οχυρού, με δύο αμυντικούς περιβόλους, ένα μικρότερο εσωτερικό στην κορυφή του λόφου, στο ανατολικό άκρο του οποίου υψώνεται μεγάλος ισχυρός ακρόπυργος (donjon) με θολοσκέπαστη δεξαμενή νερού (κινστέρνα).
Από τον ακρόπυργο ξεκινά η περιτοίχιση του εσωτερικού (άνω) περιβόλου. Ένας δεύτερος, ευρύτερος, εξωτερικός (κάτω) περίβολος προστατεύει μια μεγαλύτερη περιοχή.
Τα τείχη είναι κατακόρυφα και ακολουθούν τη φυσική διαμόρφωση του εδάφους.
Όροι
Για τη μελέτη γνωμοδότησε ομόφωνα θετικά το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και στην απόφασή της η κα Μενδώνη θέτει τους εξής όρους:
-Στα σημεία της οχύρωσης που χρήζουν αποσαφήνισης, να προηγηθεί ανασκαφική διερεύνηση, για να προσαρμοσθεί αναλόγως η μελέτη
-Η στέψη της τοιχοποιίας στα σημεία των ανακτήσεων να είναι ακανόνιστη/ατελής και όχι ευθύγραμμη
-Η μορφή των επάλξεων του Ν. Προμαχώνα του Άνω Περιβόλου να οριστικοποιηθεί κατά τη φάση του έργου μετά την αποξήλωση των νεώτερων επάλξεων από σκυρόδεμα, σε συνεννόηση με τις συναρμόδιες υπηρεσίες
-Να συμπληρωθεί η ιστορική/αρχαιολογική τεκμηρίωση του μνημείου στη μελέτη, με καταγραφή των ιστορικών φάσεων αυτού
-Να πραγματοποιηθεί έλεγχος σε επίπεδο τοπικών μηχανισμών, δηλαδή στην οριζόντια κάμψη και στην ανατροπή, στις περιοχές όπου προκύπτει καμπτική παραμόρφωση
-Να αναφερθούν τα φορτία που ελήφθησαν υπόψη κατά την ανάλυση στις τοιχοποιίες, κινητά φορτία, δηλαδή, χιονιού, ανέμου κ.λπ. Να διορθωθεί η τιμή του μέτρου ελαστικότητας για ελαστικές αναλύσεις ίση με το 50% της ονομαστικής, όπως λέει ο Κανονισμός για Αποτίμηση και Δομητικές Επεμβάσεις Τοιχοποιίας.
-Με δεδομένη τη μεγάλη έκταση του μνημειακού συνόλου, να υπάρξει αντιστοίχιση των λεπτομερειών των προτεινόμενων στατικών επεμβάσεων, προκειμένου να καθίσταται δυνατός ο εντοπισμός των περιοχών και των προτεινόμενων εργασιών επ’ αυτών, και κατά την εκτέλεση των εργασιών η τελική σύσταση κονιάματος, αρμολόγησης και ομογενοποίησης των ενεμάτων να καθοριστεί ύστερα από πλήρη ανάλυση των υφιστάμενων υλικών.
Της Βίκυς Βετουλάκη
