Έχουν περάσει κιόλας 10 χρόνια από τις 28 Δεκεμβρίου 2014, όταν καταγράφηκε η τραγωδία του Norman Atlantic. Το πλοίο έπιασε φωτιά στο στενό του Οτράντο, στην Αδριατική Θάλασσα. Η φωτιά προκάλεσε τον θάνατο 11 ανθρώπων, ενώ άλλοι 16 είναι αγνοούμενοι ενώ αγνοούμενοι θεωρούνται και 6 λαθροεπιβάτες.
Εννέα από τα θύματα (τρεις επιβάτες Έλληνες, δύο Ιταλοί, δύο Γερμανοί, ένας Τούρκος και ένας Γεωργιανός) περισυλλέγησαν από τη θάλασσα και αναγνωρίστηκαν, στο πλοίο Norman Atlantic βρέθηκαν δύο απανθρακωμένα σώματα, ενώ 19 άλλοι επιβάτες (συμπεριλαμβάνονται εννέα Έλληνες, τέσσερις Τούρκοι, δύο Ιταλοί, ένας Γερμανός και τρεις λαθρεπιβάτες, δύο Σύριοι και ένας Ιρακινός) θεωρούνται αγνοούμενοι. Δύο ναύτες του ρυμουλκού Iliria πέθαναν στις 30 Δεκεμβρίου κατά τη διάρκεια της ρυμούλκησης του ναυαγίου. Στις 31 Δεκεμβρίου ο υπεύθυνος διάσωσης υπολόγισε ότι στο πλοίο επέβαιναν 499 άτομα, σε σύγκριση με την αρχική λίστα 487 επιβαινόντων, από τα οποία τα 55 ήταν μέλη του πληρώματος. Στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται λαθρεπιβάτες που, πιθανόν, επέβαιναν στο πλοίο.
Η τραγωδία του Norman Atlantic
Το πλοίο κατασκευάστηκε το 2009. Έχει μήκος 186 μέτρα, πλάτος 25,6 μέτρα και βύθισμα 6,71 μέτρα. Διαθέτει δύο κινητήρες ντίζελ ΜΑΝ Β & W 9L48 / 60Β που του προσδίδουν τελική ταχύτητα 24 κόμβων (44 km/h). Το πλοίο ναυπηγήθηκε το 2009 από την Cantiere Navale Visentini, Πόρτο Βίρο, Ιταλία ως Akeman Street για την Ermine Street Shipping Co Ltd, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο. Τα αδελφά της πλοία είναι τα Étretat, Scottish Viking και Stena Flavia. Είχε χώρο για 850 επιβάτες και 2.286 μέτρα διαδρόμων για οχήματα. Μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου 2010, ναυλώθηκε στην T-Link. Μετά από μια ανακαίνιση τον Μάιο του 2011 στη Βαλέτα της Μάλτας, ναυλώθηκε στη Saremar και μετονομάστηκε σε Scintu τον Ιούνιο του 2011. Τον Ιανουάριο του 2013, ναυλώθηκε στην Grande Navi Veloci και ακολούθησε ναύλωση στη Moby Lines τον Απρίλιο του 2013. Τον Οκτώβριο του 2013, η Scintu ναυλώθηκε στην LD Lines. Μετονομάστηκε σε Norman Atlantic τον Ιανουάριο του 2014. Στις 29 Αυγούστου 2014, έκανε το τελευταίο της ταξίδι με την LD Lines, από το Ρόσλερ, στην κομητεία Ουέξφορντ, στην Ιρλανδία στο Σαιν-Ναζαίρ, στη Γαλλία και στη Χιχόν, στην Αστουρία, στην Ισπανία. Τον Σεπτέμβριο του 2014 ναυλώθηκε στην Caronte & Tourist και ακολούθησε ναύλωση στην ANEK Lines τον Δεκέμβριο του 2014. Μετά την πυρκαγιά του 2014, το πλοίο ελλιμενίστηκε στο Μπάρι της Ιταλίας κατά τη διάρκεια των ερευνών και των νομικών ενεργειών. Τον Ιούλιο του 2019 το πλοίο ρυμουλκήθηκε στην Αλιάγα της Τουρκίας και διαλύθηκε.
Το μοιραίο δρομολόγιο
Στις 17:50 της 27ης Δεκεμβρίου 2014, το Norman Atlantic αναχώρησε από την Πάτρα με προορισμό την Ανκόνα, όπου ήταν προγραμματισμένο να φτάσει στις 20:30 της 28ης Δεκεμβρίου. Έκανε μια ενδιάμεση στάση στην Ηγουμενίτσα, αναχωρώντας από εκεί στις 01:50 της 28ης Δεκεμβρίου 2014. Τότε, το πλοίο πιστεύεται ότι μετέφερε 222 οχήματα, 417 επιβάτες και 55 πλήρωμα, αν και οι μεταγενέστερες έρευνες αποκάλυψαν την παρουσία τουλάχιστον έξι λαθρεπιβατών. Συνέχισε τη διαδρομή της που διέσχισε το στενό του Οτράντο 44 nautical miles (81 km) βορειοδυτικά του νησιού της Κέρκυρας και 33 nautical miles (61 km) βορειοδυτικά της νήσου Οθωνοί στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Οι συνθήκες της θάλασσας ήταν δύσκολες, με ισχυρό νοτιοδυτικό άνεμο που έπνεε έως και 55 κόμβους.
Περίπου στις 05:15 ενεργοποιήθηκε προσυναγερμός πυρκαγιάς στο κατάστρωμα 4, έναν ανοιχτό χώρο φορτίου. Ο ανθυποπλοίαρχος, ο οποίος ήταν επικεφαλής εκείνη τη στιγμή, έστειλε έναν ναυτικό για να ερευνήσει τον συναγερμό, αλλά δεν υπήρχε σημάδι πυρκαγιάς, μόνο αναθυμιάσεις και καπνοί που έβγαιναν από μια μονάδα ψύξης φορτηγού του οποίου η μηχανή ήταν εν λειτουργία. Στις 05:23 σήμανε πλήρης συναγερμός πυρκαγιάς από το αυτόματο σύστημα, πάλι στο κατάστρωμα 4, σε μια περιοχή ακριβώς κάτω από τις καμπίνες επιβατών και πληρώματος στο κατάστρωμα 5. Ο καπετάνιος, από τη θέση του στη γέφυρα, μπόρεσε να παρατηρήσει φλόγες που έβγαιναν από τα παράθυρα στο κατάστρωμα 4 και διέταξε να ενεργοποιηθεί το σύστημα πυροσβεστικής. Η μεταγενέστερη έρευνα αποκάλυψε ότι οι κατασβεστήρες ενεργοποιήθηκαν στο κατάστρωμα 3, και όχι στην περιοχή της πυρκαγιάς ίσως λόγω μπερδεμένης ετικέτας στις βαλβίδες.
Στις 05:38, το Norman Atlantic εξέπεμψε το πρώτο σήμα κινδύνου στην ακτοφυλακή του Μπρίντιζι. Καθώς το σκάφος βρισκόταν στα ελληνικά ύδατα, η ελληνική αποστολή έρευνας και διάσωσης ήταν επικεφαλής, αλλά στις 09:00 τοπική ώρα η διεύθυνση της προσπάθειας διάσωσης παραδόθηκε στην ιταλική ακτοφυλακή. Κατά τη διάρκεια του συμβάντος το πλοίο παρασύρθηκε τελικά στα ιταλικά ύδατα.
Το πρώτο σκάφος της ακτοφυλακής που έσπευσε στη διάσωση αναχώρησε από το Οτράντο στις 06:00, φτάνοντας στο σημείο στις 08:20. Επιπλέον, ζητήθηκε βοήθεια από 15 εμπορικά πλοία που βρίσκονταν στην περιοχή. Ένα από αυτά, το Aby Jeannette, ένα φορτηγό χύδην φορτίου, έσωσε 39 ανθρώπους από τις σωσίβιες σχεδίες του Norman Atlantic και τους μετέφερε στον Τάραντα και το δεξαμενόπλοιο Genmar Argus έσωσε ένα μέλος του πληρώματος από τη θάλασσα. Το ιταλικό πλοίο Cruise Europa διέσωσε άλλους 69 επιβάτες και τους μετέφερε στην Ηγουμενίτσα. Στη διάσωση βοήθησαν επίσης δεκαέξι ελικόπτερα και τέσσερα αεροσκάφη σταθερών πτερύγων.
Η πυρκαγιά κατέστρεψε γρήγορα τις λέμβους διάσωσης και τις σωσίβιες λέμβους στη δεξιά πλευρά του πλοίου. Οι επιβάτες συγκεντρώθηκαν στην αριστερή πλευρά και άρχισαν να επιβιβάζονται στη σωσίβια λέμβο και τις σωσίβιες σχεδίες, παρά το γεγονός ότι ο καπετάνιος δεν διέταξε εκκένωση αυτή τη στιγμή. Μια ομάδα 49 επιβατών έφυγε με σωσίβια λέμβο από την αριστερή πλευρά. Αφού διασώθηκαν, ορισμένοι επιβάτες ισχυρίστηκαν ότι η εντολή εγκατάλειψης του πλοίου δόθηκε τέσσερις ώρες μετά την έναρξη της πυρκαγιάς. Παρά το γεγονός ότι οι καμπίνες τους γέμισαν καπνό, δεν είχε σημάνει συναγερμός. Δήλωσαν επίσης ότι το πλήρωμα του Norman Atlantic τους βοήθησε ελάχιστα.
Η ζέστη από τη φωτιά διαπέρασε ολόκληρο το πλοίο, ακόμη και άρχισε να λιώνει τα παπούτσια των ανθρώπων στο κατάστρωμα υποδοχής. Οι επιζώντες περιέγραψαν «σκηνές από την κόλαση» στο φλεγόμενο πλοίο, με το πλήρωμα του πλοίου να είναι σοκαρισμένο από την κρίση και τον νόμο της ζούγκλας να επικρατεί παρά μια τακτική εκκένωση. Όσοι επέβαιναν στη σωσίβια λέμβο διασώθηκαν από το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Spirit of Piraeus με νηολόγιο στη Σιγκαπούρη και έδεσε στο Μπάρι της Ιταλίας. Στο νερό έπεσαν επίσης πολλές σωσίβιες σχεδίες, αλλά μερικές από αυτές ανατράπηκαν, προκαλώντας το θάνατο από πνιγμό ή υποθερμία πολλών επιβαινόντων. Άλλοι άνθρωποι στη θάλασσα ή στις σχεδίες διασώθηκαν με ελικόπτερα. Η προσπάθεια διάσωσης παρεμποδίστηκε από την απώλεια ισχύος του Norman Atlantic. Το πυροσβεστικό ρυμουλκό Marietta Barretta κατάφερε να συνδεθεί στο πορθμείο και να το στρέψει στον άνεμο, επιτρέποντας στα ελικόπτερα να ξεκινήσουν να επιχειρούν. Ο καπετάνιος Τζακομάτσι ήταν ο τελευταίος που έφυγε από το πλοίο στις 14.50.
Τουλάχιστον δώδεκα άνθρωποι σκοτώθηκαν ως άμεσο αποτέλεσμα της πυρκαγιάς, μαζί με δύο Αλβανούς, μέλη του πληρώματος ενός ρυμουλκού, οι οποίοι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων διάσωσης στις 30 Δεκεμβρίου όταν έσπασε ένα καλώδιο σύνδεσης. Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ένα άτομο πέθανε αφού πήδηξε από το φλεγόμενο πλοίο. Τρεις από τους διασωθέντες που επέβαιναν στο Norman Atlantic ήταν Αφγανοί παράνομοι μετανάστες που στοιβάστηκαν σε φορτηγά στο αμπάρι. Μεταξύ των νεκρών ήταν και ο Ίλια Καρτόζια, ένας Γεωργιανός ορθόδοξος ιερέας, ο οποίος, σύμφωνα με αυτόπτη μάρτυρα, βοήθησε άλλους να απομακρυνθούν, αλλά οι διασώστες δεν κατάφεραν να τον σώσουν. Το σώμα του ανασύρθηκε στα ανοιχτά του Λέτσε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
Το Norman Atlantic ρυμουλκήθηκε στο λιμάνι του Μπρίντιζι της Ιταλίας από το Marietta Barretta και δύο επιπλέον ρυμουλκά, τα Tenax και Asmara, που έφτασαν εκεί στις 2 Ιανουαρίου 2015. Το πλοίο κατασχέθηκε για έρευνα. Στις 6 Ιανουαρίου, μια σωσίβια λέμβος από το Norman Atlantic βρέθηκε σε μια παραλία κοντά στον Αυλώνα της Αλβανίας.Το Norman Atlantic συνέχισε να καίγεται στο λιμάνι για σχεδόν δύο εβδομάδες μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2015, όταν οι πυροσβέστες μπόρεσαν τελικά να εισέλθουν στο κύτος για επιθεώρηση.
Στις 2 Φεβρουαρίου 2015, λίγο πριν το σκάφος επρόκειτο να ρυμουλκηθεί στο Μπάρι, ανακαλύφθηκε ένα δεύτερο πτώμα στο χώρο στάθμευσης φορτηγών. Τις ίδιες μέρες, τα πτώματα τριών ατόμων, που πιθανολογείται ότι ανήκουν σε κάποιους από τους αγνοούμενους, βρέθηκαν στις ακτές της Κέρκυρας και της Απουλίας. Οι ζημιές στο πλοίο ήταν εκτεταμένες. Η επένδυση του κύτους και το κατάστρωμα είχαν παραμορφωθεί, όλος ο εξοπλισμός επικοινωνίας και πλοήγησης καταστράφηκε και τα καταλύματα και οι κοινόχρηστοι χώροι είχαν γίνει σίδερα. Επιπλέον, η εισροή νερού κατά τη διάρκεια της πυρόσβεσης κατέστρεψε τον ηλεκτρικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων μπαταριών έκτακτης ανάγκης, της θέρμανσης και των συστημάτων εξαερισμού.
Οι έρευνες για το τι οδήγησε στην τραγωδία
Οι ιταλικές αρχές άνοιξαν ποινική έρευνα για τη φωτιά. Η έρευνα είχε σκοπό να διαπιστωθεί εάν έπαιξε ή όχι ρόλο εγκληματική αμέλεια στην πυρκαγιά. Το πλοίο είχε επιθεωρηθεί στην Πάτρα, Ελλάδα στις 19 Δεκεμβρίου. Βρέθηκαν έξι σοβαρές ελλείψεις, που αφορούσαν τον φωτισμό έκτακτης ανάγκης, τις πυροσβεστικές πόρτες και τη σωτήρια ικανότητα στο σκάφος. Στους ιδιοκτήτες επιδόθηκε ειδοποίηση δεκαπέντε ημερών για να διορθώσουν τις ελλείψεις. Στις 2 Ιανουαρίου 2015 η εισαγγελία στο Μπάρι διεύρυνε την έρευνα και έθεσε υπό έρευνα δύο άλλα μέλη του πληρώματος και δύο εκπροσώπους της ελληνικής ακτοπλοϊκής γραμμής ANEK Lines, η οποία ναύλωνε το Norman Atlantic.
Οι προκαταρκτικές υποβρύχιες επιθεωρήσεις του Norman Atlantic αποκάλυψαν ότι οι σωλήνες εισαγωγής νερού του συστήματος πυρόσβεσης ήταν φραγμένοι από μύδια. Χρειάστηκαν πρόσθετες επιθεωρήσεις για να διαπιστωθεί εάν αυτή η απόφραξη συνέβαλε στην εξάπλωση της πυρκαγιάς. Αν και ο καταγραφέας δεδομένων ταξιδιού (μαύρο κουτί) είχε ανακτηθεί, μέχρι τα μέσα Μαρτίου δεν είχαν εξαχθεί δεδομένα, προφανώς επειδή η θερμότητα της φωτιάς έκανε το πλαστικό να λιώσει στον σκληρό δίσκο. Οι καταγραφές του καταγραφέα δεδομένων ταξιδιού δημοσιεύθηκαν στις 7 Οκτωβρίου 2015, λένε ότι το σύστημα καταιονισμού πυρκαγιάς δεν λειτουργούσε σωστά και αντί να ψεκάζει νερό, καπνός έβγαινε από το σύστημα. Οι έρευνες ανέφεραν επίσης ότι υπήρχε ένα φορτηγό που είχε τη μηχανή εν λειτουργία. Πριν την εκδήλωση της φωτιάς έβγαινε καπνός από το φορτηγό. Στο πόρισμα διαπιστώθηκε ότι ο αριθμός φορτηγών ψυγείων που μεταφερόταν στο Νόρμαν Ατλάντικ ήταν μεγαλύτερος από τον αριθμό διαθέσιμων πριζών (40) για την ηλεκτροδότησή τους.
Η δίκη στην Ιταλία ξεκίνησε τον Μάιο του 2019, ενώ στις 18 Νοεμβρίου 2019 ξεκίνησε η δίκη και στην Ελλάδα. Αποτέλεσμα των δύο δικών ήταν οι μάρτυρες να παραστούν σε μία από τις δύο δίκες και έτσι καμία από τις δύο να μην έχει πλήρη εικόνα. Στην Ελλάδα η υπόθεση εκδικάστηκε στο τριμελές Πλημμελειοδικείο Πειραιά με κατηγορίες για ανθρωποκτονία από αμέλεια, πρόκληση πυρκαγιά από την οποία προέκυψε κίνδυνος για ξένα πράγματα και ανθρώπους και διατάραξη της ασφάλειας των θαλασσίων συγκοινωνιών. Υπόδικοι ήταν 11 στελέχη και μέλη του πληρώματος της ΑΝΕΚ από τους οποίους καταδικάστηκαν πέντε. Ο πρόεδρος και ο διευθύνοντας σύμβουλος της ΑΝΕΚ καταδικάστηκε σε 16 έτη φυλάκιση, ο υπεύθυνος φόρτωσης του πλοίου καταδικάστηκε σε 14 έτη φυλάκισης, ο οικονομικός προϊστάμενος του πλοίου σε έξι έτη φυλάκισης και ένας ναύκληρος σε 5 έτη φυλάκισης. Όμως μετά από τις αλλαγές στον ποινικό κώδικα η μέγιστη χρονική διάρκεια της έκτισης της ποινής είναι τα πέντε έτη. Το πλημμελειοδικείο έκανε δεκτή την μετατροπή της πενταετούς ποινής φυλάκισης σε χρηματική και η έφεση να έχει ανασταλτικό χαρακτήρα.
Πηγή: Βικιπαίδεια
