Αν και το EUIPO βασίζεται κυρίως στη νομοθεσία για τα εμπορικά σήματα, δεν παραλείπει να προβεί και σε κάποιες τοποθετήσεις με πολιτικό χαρακτήρα
Με μια σημαντική νίκη για την Ελλάδα σε οικονομικό και διπλωματικό επίπεδο ξεκινάει το 2025, καθώς το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (EUIPO) με την απόφαση C 58927 ακύρωσε το εμπορικό σήμα «TurkΑegean» το οποίο είχε κατοχυρώσει για χρήση του εντός της Ε.Ε. ο οργανισμός τουρισμού της Τουρκίας από τις 16 Δεκεμβρίου 2021.
Μάλιστα, η χρήση του επίμαχου σήματος ακυρώνεται με βάση τη χθεσινή απόφαση και για τις έξι χρήσεις (διαφήμιση, ΜΜΕ, υπηρεσίες μεταφορών, εκπαίδευση, ξενοδοχεία-εστίαση, νομικές υπηρεσίες) για τις οποίες είχε κατοχυρωθεί από τον τουρκικό οργανισμό. Πλέον, οι τουρκικές αρχές έχουν περιθώριο δύο μηνών για να ασκήσουν έφεση κατά της απόφασης του EUIPO και τεσσάρων για να υποβάλουν τη γραπτή αιτιολόγηση αυτής.
Σχολιάζοντας την απόφαση ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, δήλωσε: «Η Ελλάδα με την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι ισχυρή στο διεθνές στερέωμα και υπερασπίζεται με αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα τα εθνικά της συμφέροντα και στο εμπορικό πεδίο. Διεκδικούμε το δίκιο μας με όλες μας τις δυνάμεις και με κάθε έννομο μέσο. Ετσι φτάσαμε και στη δικαίωση με την προσβολή του Ευρωπαϊκού Εμπορικού Σήματος “Turkaegean’’».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η απόφαση έρχεται λίγες ώρες μετά την αποκάλυψη της «Κ» ότι το Γραφείο Εμπορικών Σημάτων των ΗΠΑ (Trademark Trial and Appeal Board of the United States Patent and Trademark Office – USPTO) ζήτησε από την Αγκυρα περισσότερες διευκρινίσεις για τον λόγο που επέλεξε το εμπορικό σήμα «TurkΑegean» προκειμένου να προωθήσει τον τουρισμό στην Τουρκία.
Τρία είναι τα βασικά στοιχεία στο σκεπτικό του EUIPO, όπως προκύπτουν από την απόφαση 19 σελίδων, την οποία η «Κ» έχει στη διάθεσή της. Αν και στο επίκεντρο του σκεπτικού οι αιτίες ακύρωσης σχετίζονται κυρίως με τις στενές νομικές έννοιες γύρω από τα εμπορικά σήματα και τη σχετική νομοθεσία στην Ε.Ε., δεν λείπουν και ψήγματα πιο «πολιτικής» συλλογιστικής.
Γεωγραφικές ενδείξεις
Πρώτον, το σήμα περιέχει έντονα γεωγραφικές ενδείξεις, γεγονός που προσκρούει στην κοινοτική νομοθεσία για την κατοχύρωση εμπορικών σημάτων. Σύμφωνα με την απόφαση του EUIPO, το σήμα «TurkAegean» γίνεται αντιληπτό από το αγγλόφωνο κοινό της Ε.Ε. ως το τουρκικό τμήμα του Αιγαίου. Πρόκειται δε για περιοχή η οποία είναι ήδη ευρέως γνωστή ως δημοφιλής τουριστικός προορισμός, αλλά και ως περιοχή σημαντικής οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας με πόλεις, όπως η Σμύρνη.
Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση, το σήμα «TurkAegean» γίνεται αντιληπτό από το αγγλόφωνο κοινό ότι παραπέμπει ευθέως στην τουρκική πλευρά του Αιγαίου. «Το γεγονός ότι η λέξη TurkAegean δεν υπάρχει αυτούσια στα λεξικά δεν σημαίνει ότι δεν έχει νόημα», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση. Και προσθέτει το EUIPO: «Η κατοχύρωση μιας γεωγραφικής ονομασίας ως εμπορικού σήματος, όχι μόνο εξαιρείται όταν η γεωγραφική αυτή ονομασία είναι ήδη γνωστή και επομένως συσχετίζεται και με συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες, αλλά ακόμη και όταν υπάρχει βάσιμη υπόθεση ότι μία περιοχή θα συσχετισθεί με συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες».
Αξίζει να σημειωθεί ότι τις γεωγραφικές ενδείξεις ως κριτήριο ακυρότητας είχαν θίξει με άρθρο τους στην «Κ» τον Ιούλιο του 2022 (Turkaegean: «Φταίμε κι εμείς, φταίτε κι εσείς…») οι κ. Μανώλης Μεταξάκης και Στέφανος Κομνηνός. Ο πρώτος (εργάζεται στο δικηγορικό γραφείο «Πατρινός και Κιλιμήρης» που εκπροσώπησαν την Ελλάδα μαζί με τη δικηγορική εταιρεία «Βενιέρη – Αλεξανδροπούλου») χειρίστηκε την υπόθεση της αίτησης ακύρωσης του σήματος.
Καμία ιδιαιτερότητα
Δεύτερο στοιχείο που σχετίζεται με το πρώτο είναι ότι το επίμαχο σήμα δεν είχε στην ουσία διακριτό χαρακτήρα, ιδιαιτερότητα, δεν παρέπεμπε σε κάτι καινούργιο, άγνωστο μέχρι τότε, διαφορετικό. Το ίδιο αποφαίνεται το EUIPO και για την κόκκινη καρδούλα που συνοδεύει τη λέξη TurkΑegean, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για συνήθη πρακτική στη διαφήμιση, προκειμένου να δείξει πελατοκεντρική προσέγγιση.
Επιπλέον, το γραφικό με την καρδούλα δεν μπορεί να στρέψει την προσοχή του καταναλωτή πέραν του σαφούς μηνύματος που προκύπτει από τη λέξη «TurkAegean». «Αν και ένας ελάχιστος βαθμός ιδιαιτερότητας επαρκεί για την κατοχύρωση ενός εμπορικού σήματος, το επίμαχο σήμα στερείται παντελώς διακριτού χαρακτήρα», υπογραμμίζει το EUIPO στην απόφασή του.
Αν και το EUIPO βασίζεται κυρίως στη νομοθεσία για τα εμπορικά σήματα, δεν παραλείπει να προβεί και σε κάποιες τοποθετήσεις με ελαφρώς πολιτικό χαρακτήρα. Ειδικότερα, απορρίπτει τον ισχυρισμό των Τούρκων ότι η αίτηση ακύρωσης που κατατέθηκε από την Ελλάδα συνιστά κατάχρηση δικαιωμάτων. Αντιθέτως, η αρμόδια υπηρεσία της Ε.Ε. έκρινε ότι η Ελλάδα δικαιούται να έχει άποψη για το θέμα, ενώ σε κανένα σημείο δεν αντικρούει τον ισχυρισμό της ελληνικής πλευράς ότι η κίνηση των Τούρκων είναι αντίθετη με τη δημόσια τάξη και τις αποδεκτές αρχές ηθικής και υποβλήθηκε κακή τη πίστη.
Επιπλέον, το EUIPO απορρίπτει στην απόφασή του τον ισχυρισμό της γείτονος ότι η Ελλάδα με την αίτηση ακύρωσης επιχειρεί να μονοπωλήσει τον τουρισμό στην περιοχή του Αιγαίου. Αντιθέτως, θα μπορούσε εύλογα να υποθέσει κάποιος ότι στην πραγματικότητα υπονοεί ότι η τουρκική πλευρά επιχείρησε κάτι τέτοιο, όχι μόνο για οικονομικούς, αλλά για ευρύτερους γεωπολιτικούς λόγους. Σε ένα σημείο της απόφασης επισημαίνει ότι η αγγλική λέξη «Aegean» γίνεται αντιληπτή από το κοινό ότι αναφέρεται στο τμήμα της Μεσογείου Θάλασσας που βρίσκεται ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία ή κάτι που σχετίζεται με το Αιγαίο Πέλαγος ή τα νησιά.
Πηγή: Η Καθημερινή
