«Βόμβες» σε προϋπολογισμούς νοικοκυριών και Δήμων έβαλε η κυβέρνηση με μια –κατά την προσφιλή της τακτική– αιφνιδιαστική απόφαση. Πρόκειται για το τέλος ταφής απορριμμάτων και η είσπραξή τους για τα έτη 2022, 2023 και 2024.
Το τέλος ταφής αποτελεί έναν φόρο –τύποις μια περιβαλλοντική εισφορά– που επιβάλλεται στους τόνους των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή χωρίς να έχει προηγηθεί επεξεργασία τους (π.χ. ανακύκλωση). Θεσπίστηκε από το 2012 ως ένα αντικίνητρο ταφής, προκειμένου οι ΟΤΑ να ενισχύσουν τα ποσοστά ανακύκλωσης. Η δε επιβολή του έπαιρνε συνεχώς αναβολές. Την ίδια στιγμή, όμως, ουσιαστικά έργα που θα ενισχύουν την ανακύκλωση δεν έχουν γίνει, «με ευθύνη αποκλειστικά του κεντρικού κράτους και όχι των Δήμων», τονίζει παγίως η ΚΕΔΕ
Μετά το θόρυβο που δημιουργήθηκε τις τελευταίες ημέρες από Δήμους της Αττικής, χθες ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης, δήλωσε ότι «θα είναι χαμηλότερο το ποσό για τους Δήμους». Συμπλήρωσε, δε, ότι «θα υπάρξουν και περαιτέρω ανακοινώσεις. Η κυβέρνηση θα παρέμβει με ολοκληρωμένο σχεδιασμό σε ολόκληρη τη χώρα».
Παράλληλα, επισήμανε ότι «το τέλος ταφής είναι ουσιαστικά μια ευρωπαϊκή υποχρέωση, σε μια λογική ότι ο ρυπαίνων πληρώνει και, όπως γνωρίζετε, σε σχέση με τα απορρίμματα ήμασταν αρκετά πίσω», υπενθυμίζοντας τα πρόστιμα σε βάρος της χώρας μας για παράνομους ΧΥΤΑ και ούτω καθεξής.
Η προσαρμογή σε πολιτικές πιο περιβαλλοντικές, όπως η ανακύκλωση, που είχε μείνει πίσω σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και η διαχείριση των απορριμμάτων, πρέπει να συνδυαστεί με την οικονομική βιωσιμότητα των Δήμων, πρόσθεσε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ.
Έγκαιρη παρέμβαση
Πάντως, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο δήμαρχος Καλαμάτας και πρόεδρος της ΠΕΔ Πελοποννήσου, Θανάσης Βασιλόπουλος, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας, στο τέλος του περασμένου Ιουλίου, είχε αναφέρει σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων: «Από το 2023 μεταφέρουμε τα απορρίμματα του Δήμου Καλαμάτας στη μονάδα διαχείρισης της Καλλιρρόης. Ας δούμε, όμως, εν τέλει ποια είναι η επιβάρυνση. Τα επιπλέον χρήματα που καλούμαστε να καταβάλουμε για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην εταιρεία, σε σχέση με αυτά που καταβάλλαμε για τη διαχείριση των απορριμμάτων στη Μαραθόλακκα, είναι 630.000 ευρώ. Επίσης, για επιπλέον καύσιμα, διόδια, συντήρηση οχημάτων, επιπλέον προσωπικό που απαιτείται, ανανέωση εξοπλισμού, έχουν υπολογιστεί ότι απαιτούνται 400.000 ευρώ. Για το χρόνο που πέρασε, από 1/7/2023 έως 30/6/2024, ως Δήμος Καλαμάτας έχουμε καταβάλει από δημοτικούς πόρους επιπλέον 1 εκατομμύριο ευρώ. Όμως, έτσι δομήθηκε ο διαγωνισμός το 2011, αυτές τις οικονομικές προβλέψεις είχε και αυτό το αποτέλεσμα προέκυψε μέσα από το διεθνή διαγωνισμό.
Οικονομικά προβληματιζόμαστε, διότι σίγουρα δεν είναι η οικονομικότερη διαχείριση απορριμμάτων στη χώρα μας. Καταβάλλουμε 91,25 ευρώ με το ΦΠΑ ανά τόνο στην πόρτα του εργοστασίου, συν τα 3 ευρώ για τον ΦοΔΣΑ (1 ευρώ ανταποδοτικό, 2 ευρώ λειτουργικά έξοδα). Συνολικά 94,25 ευρώ/τόνο. Όμως, προφανώς οι συμβάσεις, τα έργα, η διοίκηση, έχουν συνέχεια και εμείς αυτό το αναγνωρίζουμε. Όπως βέβαια και οι υποχρεώσεις της εταιρείας προς τον ΦοΔΣΑ πρέπει να έχουν συνέχεια. Και αναφέρομαι στο ανταποδοτικό πράσινο ταμείο που έπρεπε ήδη να έχει δημιουργηθεί και να έχουμε επιστροφές χρηματοδοτήσεων προς τους Δήμους. Τα φωτοβολταϊκά 3 ΜW γιατί δεν έχουν ακόμα εγκατασταθεί, να έχει σημαντικά έσοδα ο ΦοΔΣΑ για λογαριασμό των Δήμων; Είναι κορεσμένο το δίκτυο στην Περιφέρεια μας; Ας το εγκαταστήσουν όπου θέλουν και ας λειτουργεί για λογαριασμό μας.
Σήμερα, όμως, έχουμε επιπλέον και κάποια νέα δεδομένα και αυτά είναι το τέλος ταφής. Και σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει καταθέσει η εταιρεία που διαχειρίζεται τα απορρίμματά μας, για το χρόνο αυτό που διανύσαμε (2ο εξάμηνο 2023 και 1ο εξάμηνο 2024) πρέπει να καταβάλουμε προς τον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) 643.000 ευρώ.
Έχω πει από την πρώτη στιγμή, ότι το τέλος αυτό είναι καταχρηστικό, διότι ουσιαστικά τιμωρεί τους Δήμους που συμμετέχουν στην προσπάθεια για μια καλύτερη και πιο καθαρή Περιφέρεια και, κατ’ επέκταση, καθαρότερη χώρα.
Από το σύνολο των απορριμμάτων που ο Δήμος μας μετέφερε στη Μονάδα το 2ο εξάμηνο του 2023, το 74,40% οδηγήθηκε προς ταφή. Για το 1ο εξάμηνο του 2024, το 81,88% οδηγήθηκε προς ταφή.
Πόσο έπρεπε να είναι το ποσοστό; Μέχρι 40% όπως είναι στα άλλα εργοστάσια που έχουν ολοκληρωθεί. Γιατί δεν είναι τόσο στην Καλλιρρόη; Γιατί εκεί λειτουργεί μεταβατική μονάδα διαχείρισης. Γιατί όμως έχουν ευθύνη οι Δήμοι του νομού μας που δεν έχει ολοκληρωθεί το εργοστάσιο και λειτουργεί η μεταβατική μονάδα; Εμείς στην πόρτα πληρώνουμε κανονικά, σαν να είναι ολοκληρωμένο το εργοστάσιο, 91,25 ευρώ συν 3 ευρώ για τον ΦΟΔΣΑ ανά τόνο απορριμμάτων. Δε μας γίνεται καμία έκπτωση από την εταιρεία, επειδή θάβεται το 82%.
Τη διαφορά, λοιπόν, στον ΕΟΑΝ για το τέλος ταφής (που δεν πρέπει καθόλου να καταβάλουμε), ας το πληρώσει η Πολιτεία ή η εταιρεία. Γιατί πρέπει οι Δήμοι του νομού μας να πληρώσουν επιπλέον ένα τεράστιο ποσό, επειδή δεν είναι έτοιμο το εργοστάσιο;».
