Κάθε χρόνο οι προετοιμασίες ξεκινούν πριν από τα Χριστούγεννα, δημιουργώντας περί τους 2 με 3 χιλιάδες χειροποίητους χαρταετούς!
«[…] Όποιος δεν έπαιξε ποτέ του χαρταετό, δεν κοίταξε όσο χρειάζεται ψηλά. Όποιος δεν ένοιωσε την αντίσταση του μεγάλου σπάγκου, δεν εκατάλαβε τη δύναμη του αέρα. Κι όποιος δεν εφώναξε με την ευθύνη και την πρωτοβουλία του παιδιού που βλέπει να κινδυνεύει στο ψηλό μετεώρισμά του ο αετός, δεν ένοιωσε τη χαρά του να τα βγάζεις πέρα μόνος σου με τη φύση…», έγραφε ο αείμνηστος Κεφαλονίτης και κορυφαίος λαογράφος, Δημήτρης Λουκάτος, για το κατεξοχήν χαρακτηριστικό έθιμο της Καθαρά Δευτέρας.
Ερμηνεύοντας δε, το συμβολισμό που έχει το συγκεκριμένο έθιμο, ο Δ. Λουκάτος θεωρεί το πέταγμα του χαρταετού και του αερόστατου προάγγελο της αποκριάς και της άνοιξης, όπου η ψυχή και το πνεύμα προσηλώνονται ψηλά προς τον ουρανό για να χαθεί στο άπειρο.
Στη Μεσσηνία και την Καλαμάτα ειδικότερα, το παραδοσιακό αυτό έθιμο τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχει λάβει άλλες διαστάσεις, αφού η οικογένεια Καναλουπίτη, έχοντας δημιουργήσει το πρώτο εργαστήριο κατασκευής χειροποίητων χαρταετών και αερόστατων στην ευρύτερη περιοχή, έχει βάλει στόχο να το διατηρήσει στο πέρασμα των χρόνων.
Έτσι, το «Θάρρος» βρέθηκε στο εργαστήριο κατασκευής χειροποίητου χαρταετού, κοντά στο Ιστορικό Κέντρο της πόλης, και μιλώντας με έναν εκ των «πρωτεργατών» Πάνο Καναλουπίτη, διαπιστώσαμε για ποιο λόγο παραμένουν επιτυχημένοι σε αυτό που κάνουν τα τελευταία χρόνια.
Η αγάπη και το μεράκι των αδελφών Καναλουπίτη, που έχουν «κληρονομήσει» από τον πατέρα τους, είναι το βασικό «υλικό» με το οποίο κάθε χρόνο ξεκινούν από νωρίς την κατασκευή χιλιάδων χαρταετών για να προμηθεύσουν τη Μεσσηνία και τους πελάτες τους σε διάφορα άλλα μέρη της υπόλοιπης Ελλάδας.
Το ιστορικό του εργαστηρίου
Μιλώντας για την ιδέα ενασχόλησης με το συγκεκριμένο αντικείμενο, ο Πάνος Καναλουπίτης σημειώνει: «Είμαστε δεύτερη γενιά ενασχόλησης με την κατασκευή χαρταετού, και ουσιαστικά το αντικείμενο αυτό το έχουμε πάρει ως βίωμα από το σπίτι μας, στα παιδικά μας χρόνια. Το έχουμε ζήσει, δηλαδή, από τους παππούδες μας, από τους πατεράδες μας, μας άρεσε ως έθιμο και θέλαμε να το συνεχίσουμε. Μας άρεσε η διαδικασία κατασκευής ενός χειροποίητου αντικειμένου, το οποίο έβλεπες στη συνέχεια να πετά στον αέρα. Όλο αυτό ήταν ένα ωραίο βίωμα για τη γενιά τη δική μας, πιο παλιά, ωστόσο παρατηρήσαμε ότι από ένα σημείο κι έπειτα όλο αυτό άρχιζε να χάνεται, αφού πολλοί στρέφονταν στην αγορά έτοιμου χαρταετού, μη έχοντας την εμπειρία να κατασκευάσουν ένα δικό τους.
Θέλοντας να δώσουμε τη δυνατότητα διατήρησης αυτού του εθίμου, αλλά και να προσφέρουμε σε γονείς και παιδιά τη δυνατότητα κατασκευής χαρταετών που θα έχουν επιτυχία στο πέταγμα, αποφασίσαμε να στραφούμε επαγγελματικά σε αυτό τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια».
Αναφερόμενος στην ομάδα που απαρτίζει το σημερινό εργαστήριο, ο κ. Καναλουπίτης εξηγεί: «Ουσιαστικά είμαστε μια ομάδα παιδιών που έχουμε μεγαλώσει μαζί και μας συνδέει η αγάπη γι’ αυτό που κάνουμε. Συναντιόμαστε δύο-τρεις μήνες πριν από την Καθαρά Δευτέρα, ώστε να έχουμε όλο τον απαραίτητο χρόνο να κατασκευάσουμε όλους αυτούς τους χαρταετούς που δίνουμε κάθε χρόνο σε νέους και παλιότερους πελάτες μας. Πέραν, όμως, της κατασκευής των χαρταετών, με τα υπόλοιπα παιδιά μάς συνδέει μια ωραία φιλία, που έχει χτιστεί μέσα από αυτή τη συνεργασία μας, αφού ξεκίνησε από μια οικογενειακή υπόθεση μαζί με τον ξάδερφό μου, Ντίνο Καναλουπίτη, και πλέον έχει διευρυνθεί σε άλλους φίλους και συνεργάτες μας».
Όσο για τη μοναδικότητα του συγκεκριμένου εργαστηρίου στην πόλη, αλλά και την ευρύτερη περιοχή, ξεκαθαρίζει: «Σήμερα νομίζω ότι είμαστε το μοναδικό εργαστήριο κατασκευής χαρταετού και αερόστατων, αφού οι παραγγελίες μας δεν περιορίζονται μόνο στα όρια της Καλαμάτας ή της Μεσσηνίας, αλλά φτάνουν στα ελληνικά νησιά και άλλες πόλεις».
Η διαδικασία κατασκευής του χαρταετού
Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία κατασκευής ενός χαρταετού, αναφέρει: «Η διαδικασία ξεκινά από την προηγούμενη χρονιά, αφού έχουμε κόψει δηλαδή τα καλάμια που χρειάζεται να έχουν ξεραθεί και να είναι ελαφριά για έναν επιτυχημένο χαρταετό. Με το κατάλληλο κόψιμο και κόλλημα των καλαμιών δημιουργείται ο σκελετός πάνω στον οποίο θα κολληθεί το προτιμώμενο σχέδιο. Τελευταίο, αλλά ίσως το πιο σημαντικό, είναι το σωστό μέτρημα της ουράς και του ζυγιού, ώστε ο χαρταετός που κατασκευάσαμε να πετάξει ψηλά».
Το έθιμο του αερόστατου
Σχετικά με το έθιμο του αερόστατου, ο ίδιος σημειώνει: «Ταυτόχρονα με τη δημιουργία των χαρταετών κάθε χρόνο, συνεχίζουμε την κατασκευή και των αερόστατων, που είναι ένα έθιμο εδώ στην Καλαμάτα που ξεκινούσε από τα Χριστούγεννα και τελείωνε περίπου το Πάσχα με τις φωτιές. Τώρα βλέπουμε ότι αυτό έχει μειωθεί κατά πολύ, αφού πλέον διακρίνονται στο μεσσηνιακό ουρανό μια εβδομάδα πριν από την Καθαρά Δευτέρα και το τριήμερο της Αποκριάς».
Τα ρεκόρ
Στα χρόνια που δραστηριοποιείται η οικογένεια έχει ήδη σημειώσει αρκετά ρεκόρ. Όπως εξηγεί ο κ. Καναλουπίτης: «Οι χαρταετοί μας ξεκινούν από ένα μέτρο για να είναι πιο εύκολοι στη μεταφορά τους, όμως έχουμε κατασκευάσει και χαρταετούς μέχρι και τα 6,5 μέτρα!». Όσο πιο μεγάλος είναι ένας χαρταετός, τόσο πιο μεγάλη επιφάνεια έχει, άρα θέλει περισσότερο χώρο και λιγότερο αέρα. Αντίστοιχα, όσο πιο μικρός είναι ένας χαρταετός, θέλει περισσότερο αέρα και λιγότερο χώρο.
Ταυτόχρονα, η κατασκευή των αερόστατων κυμαίνεται γύρω στα 2,5-3 μέτρα, τα οποία ο κόσμος πετά συνήθως στις γειτονιές, ενώ δεχόμαστε και παραγγελίες για πιο μεγάλα, τα οποία φτάνουν μέχρι τα 33-34 μέτρα! Ένας τέτοιος μεγάλος όγκος αερόστατου θέλει ειδική διαχείριση χώρου, καθώς απαιτεί και πολύ αέρα για να πετάξει».
Η προτίμηση του κόσμου
«Ο κόσμος μάς εμπιστεύεται και μας εκτιμά τόσα χρόνια, αφού έρχονταν γονείς με τα παιδιά τους και τώρα βλέπουμε ότι έρχονται, όντας μεγάλα τα παιδιά, μόνα τους για χαρταετούς και αερόστατα», σημειώνει ο κ. Καναλουπίτης.
Μένοντας στο ίδιο πλαίσιο, προσθέτει: «Ξέρουν ότι ένας χειροποίητος χαρταετός έχει την επιτυχία του, μιας και κρύβονται κάποια μυστικά στην ουρά και τα ζύγια για να μην κάνει “κωλοτούμπες” στον αέρα και να πετάει όπως πρέπει! Εμείς βλέπουμε ότι μας εμπιστεύονται και κάθε χρόνο έρχονται όλο και περισσότεροι».
Σε ό,τι αφορά τον αριθμό των χαρταετών που κατασκευάζονται από το εργαστήριο Καναλουπίτη, σημειώνει: «Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος οι παραγγελίες έχουν ξεκινήσει από πολύ νωρίτερα, μιας και μέχρι την Καθαρά Δευτέρα συνήθως όλο το απόθεμα έχει εξαντληθεί. Χοντρικά οι παραγγελίες μας ξεκινούν πριν από τα Χριστούγεννα, φτάνοντας στην κατασκευή άνω των 2.000-3.000 χαρταετών».
Της Χριστίνας Μανδρώνη
