Πρόεδρος Κοινότητας: ο άνθρωπος που θα τρέξει, θα «τα ακούσει», αλλά θα συνεχίσει να εργάζεται για το καλό της περιοχής του
Πάντα ο πρόεδρος με τον παπά και το δάσκαλο ήταν οι άνθρωποι που είχαν τον έλεγχο του κάθε χωριού, τους οποίους οι κάτοικοι άκουγαν και ουσιαστικά αποτελούσαν την τοπική εξουσία.
Πλέον δάσκαλοι στα χωριά δεν υπάρχουν, ενώ οι παπάδες που παραμένουν έχουν μειωθεί και σπάνια είναι κάτοικοι του εκάστοτε χωριού (αφού λειτουργούν σε 2-3 ενορίες ανά Κυριακή). Ο μόνος σταθερός που έχει μείνει είναι ο πρόεδρος. Βέβαια, όσα μπορεί να κάνει σήμερα ένας πρόεδρος σε σχέση με το παρελθόν είναι λιγότερα, αφού έχει «να παλέψει» με τη γραφειοκρατία και, κυρίως, με το να πείσει το δήμαρχο της περιοχής του να κάνει κάποιο έργο που το χωριό έχει ανάγκη.
Με τα σημερινά δεδομένα, λοιπόν, δημιουργήθηκε η Ένωση Πρόεδρων Κοινοτήτων Μεσσηνίας, με τα μέλη της να ανέρχονται σε 233 από τους συνολικά 282 προέδρους που υπάρχουν στη Μεσσηνία. Μάλιστα, πρόσφατα συστάθηκε και το 11μελές Διοικητικό Συμβούλιο, όπου πρόεδρος εξελέγη ο Γρηγόρης Κωστόπουλος από την Κοινότητα Άριος, και με αφορμή αυτό τον συναντήσαμε. Στη συνάντηση βρέθηκαν ακόμα ο πρόεδρος της Κοινότητας Σταυροπηγίου, Σωτήρης Καργάκος, καθώς και ο πρόεδρος της Κοινότητας Πύλου, Ηλίας Σαρρής.
Τρεις νέοι άνθρωποι που μας μίλησαν για την «τρέλα» τους να ασχοληθούν με τα κοινά στην περιοχή τους, αλλά και τα σχέδιά τους για την Ένωση:
-Αρχικά πείτε μας ποιοι είστε και πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τα κοινά…
Γ.Κ.: Είμαι ο Γρηγόρης Κωστόπουλος, πρόεδρος της Κοινότητας Άριος, και πλέον νεοεκλεγείς πρόεδρος της Ένωσης Προέδρων Κοινοτήτων Νομού Μεσσηνίας. Είμαι από το 2019 πρόεδρος στο χωριό μου. Το σύστημα εκλογής εκείνης της περιόδου έδωσε τη δυνατότητα σε νέους ανθρώπους να πάρουν την απόφαση να ασχοληθούν με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αφού το τότε θεσμικό πλαίσιο ήταν καθαρά ανεξάρτητο. Τότε, λοιπόν, δόθηκε η δυνατότητα σε νέους ανθρώπους να συνεργαστούν, να συμπορευθούν και νομίζω τα θετικά εκείνου του συστήματος τα βιώνουμε ακόμα. Ασχέτως αν άλλαξε το σύστημα, νέοι άνθρωποι παρέμειναν στην αυτοδιοίκηση και με μεράκι και αγάπη συνεχίζουν.
Σ.Κ.: Είμαι ο Σωτήρης Καργάκος, πρόεδρος της Κοινότητας Σταυροπηγίου. Ασχολήθηκα με τα κοινά για πρώτη φορά στις τελευταίες εκλογές. Βρέθηκα στη Γαλλία για επτά χρόνια, όπου εργάστηκα ως υπάλληλος σε μια μεγάλη νομαρχία. Όταν επέστρεψα με την οικογένειά μου στο χωριό και βλέποντας ότι δεν είχε γίνει κάτι τα τελευταία χρόνια και ήταν σε πλήρη εγκατάλειψη, αποφάσισα να ασχοληθώ με τα κοινά, πιστεύοντας ότι ως νέος άνθρωπος θα μπορούσα να προσφέρω στον τόπο μου.
Η.Σ.: Είμαι ο Ηλίας Σαρρής, πρόεδρος της Κοινότητας Πύλου. Αποφάσισα να ασχοληθώ με τα κοινά για το καλό του τόπου μας και εκλέχθηκα για πρώτη φορά. Στις αρμοδιότητές μου είναι η Πύλος, η Γιάλοβα, η Σγράππα, η Σχοινόλακα και το Παλιό Νερό.
-Μιλήσατε για σύστημα που έχει αλλάξει… Θεωρείτε ότι ήταν λάθος που «ανάγκασαν» τους πρόεδρους να πορευτούν με το συνδυασμό κάποιου δημάρχου;
Γ.Κ.: Ναι, στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές ο νόμος άλλαξε και έπρεπε να κατέβουμε με το ψηφοδέλτιο κάποιου υποψήφιου δημάρχου.
Μπορώ να αντιληφθώ το σκεπτικό της κεντρικής διοίκησης, αλλά θεωρώ ότι στέρησε και σε άλλους νέους τη δυνατότητα να μπουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Με αυτή την αλλαγή, μεταξύ άλλων, εμείς πρέπει να σκεφτούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε στην καθημερινότητά μας το γεγονός ότι, θέλοντας να κάνουμε πέντε πράγματα στο χωριό μας, θα πρέπει να πείσουμε τον εκάστοτε δήμαρχο για αυτά. Αν και νομίζω, γενικότερα, πως υπάρχει συνεργασία, μιας και ο δήμαρχος δεν έχει λόγο να μη θέλει το καλό μιας Κοινότητας του Δήμου του.
Να υπάρχει κάποια σχέση δημάρχου με πρόεδρο προσωπικά το θεωρώ λάθος, όμως από τη στιγμή που η νομοθεσία το επιβάλλει, η αγαστή συνεργασία μας είναι το απαιτητό. Εμείς θέλουμε δίπλα τους δημάρχους, τόσο στην καθημερινότητά μας όσο και στις θεσμικές μας διεκδικήσεις.
Σ.Κ.: Το να έχεις εκλεγεί πρόεδρος με συνδυασμό από τον οποίο δεν εξελέγη ο υποψήφιος δήμαρχος είναι κάτι που σίγουρα δημιουργεί παραπάνω δυσκολίες. Υπάρχουν διαφωνίες, όμως από κοινού προσπαθούμε για το καλύτερο του τόπου.
Η.Σ: Θεωρώ ότι ο κάθε πρόεδρος δεν έχει να χωρίσει κάτι με το δήμαρχο της περιοχής του. Εγώ, προσωπικά, έχω καλή συνεργασία. Είναι καλό που έχουν εκλεγεί νέοι πρόεδροι στα χωριά. Ό,τι κάνουμε, το κάνουμε για το μέλλον των παιδιών μας, για να μην ερημώσουν τα χωριά.
-Ο πρόεδρος στις μέρες μας τι κάνει;
Γ.Κ.: Ο πρόεδρος στα χωριά είναι πραγματικά πολυτεχνίτης και, ευτυχώς, επειδή έχει μεράκι, δεν είναι και ερημοσπίτης. Η καθημερινότητά μου ως πρόεδρος είναι από το να δώσω μια πληροφορία μέχρι να κάνω τον πυροσβέστη, τον υπάλληλο της ΔΕΥΑΚ, να κλείσω με πίσσα τις λακκούβες, να κόψω τα χορτάρια στους δρόμους. Με λίγα λόγια, ο πρόεδρος σε μια κοινότητα μπορεί να κάνει 1.000 δουλειές καθημερινότητας, οι οποίες σε ένα μοντέλο αυτοδιοίκησης που ονειρευόμαστε, για αυτό και ασχολούμαστε, θα έπρεπε να είναι αυτονόητες. Αυτονόητες με δεδομένο ότι ο κεντρικός Δήμος έχει μεν την προτεραιότητα, αλλά θα πρέπει να υπάρχει και μια αναλογικότητα σε όλους.
Οφείλω να πω ότι στο Δήμο Καλαμάτας η εικόνα είναι λίγο καλύτερη. Βλέπουμε την αναλογικότητα που ανέφερα, όμως μιλώντας με άλλους προέδρους, πληροφορούμαι ότι δεν είναι δεδομένη σε άλλους Δήμους.
Σ.Κ.: Θεωρώ ότι υπάρχει μεγάλη απαξίωση του θεσμού. Μας έχουν μόνο για τις αγγαρείες. Εγώ, ας πούμε, όλο το καλοκαίρι έτρεχα να ανοιγοκλείνω το νερό και να προσπαθώ να διαχειριστώ μια κατάσταση δύσκολη λόγω της λειψυδρίας. Ο πρόεδρος δεν είναι για να ανοιγοκλείνει τις βάνες, ούτε είναι νερουλάς, αλλά το κάνουμε για να βοηθήσουμε τον κόσμο. Είναι δύσκολα τα πράγματα, ειδικά σε Δήμους που δεν έχουν πόρους, όπως ο Δήμος Δυτικής Μάνης. Έτσι υπάρχει γκρίνια.
Η.Σ.: Είμαι στην Κοινότητα της Πύλου, οπότε είναι γεγονός ότι μπορώ να κάνω κάποια πράγματα ευκολότερα, αφού, ας πούμε, υπάρχουν κάποιοι διαθέσιμοι εργάτες. Όμως, υπάρχουν πρόεδροι που έχουν σοβαρά προβλήματα. Θεωρώ ότι ο πρόεδρος πρέπει να ακούγεται και να μην ακούγεται μόνο ο αντιδήμαρχος ή ο δήμαρχος. Όλοι είμαστε για τον ίδιο σκοπό, για το καλό του τόπου μας.
Είμαι πρόεδρος σε μια περιοχή που έχει μεγάλη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και αυτό επιβάλλει να είμαι στην τσίτα όλη τη μέρα. Μία τα νεκροταφεία, μία τα χορτάρια, μία η λάμπα που έχει καεί, μία τα κλαδιά που έχει κόψει κάποιος στο σπίτι του και θέλει να απομακρυνθούν.
Γενικά η καθημερινότητα έχει πολύ τρέξιμο κι έτσι σίγουρα χρειαζόμαστε και τη βοήθεια της Πολιτείας.
Εμείς θέλουμε από τα δέκα που ζητάμε, να μας κάνουν έστω τα τρία. Ο κόσμος στον πρόεδρο θα πάει.
-Μιλήστε μας για τη δημιουργία της Ένωσης Πρόεδρων Κοινοτήτων Μεσσηνίας…
Γ.Κ.: Η Ένωση ήταν μια σκέψη που ξεκίνησε από τους πρώτους μήνες της θητείας του 2019. Προϋπήρχε μια ένωση για Κοινότητες της Μεσσηνίας, όμως είχε διαφορετική προσέγγιση, διότι ήταν και παρέδρων.
Είχαμε την επιλογή, μιας και η έκτασή του ήταν μικρή και θα μπορούσαμε να κάνουμε μετατροπή του καταστατικού, να συνεχίζαμε με αρχαιρεσίες και να είχε φτιαχτεί η ένωση από τότε. Σίγουρο θα ήταν ωφέλιμο να υπήρχε ήδη πέντε χρόνια. Τότε ξεκίνησαν κάποιες διεργασίες, μπήκαμε στη διαδικασία του νέου καταστατικού, ήρθαν συνάδελφοι, κάναμε γενική συνέλευση, αλλά τα πράγματα έμειναν στο προσωρινό, και κλείνω το παλιό ζήτημα εδώ.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε πρόεδροι από τη Μεσσήνη με συνάντησαν και μιλήσαμε για το πόσο αναγκαίο θα ήταν να έχουμε ένα θεσμικό όργανο, το οποίο θα μπορούσε να μπει σε μια κανονικότητα διεκδικήσεων και συζητήσεων. Που θα μπορούσε να αμβλύνει όλες αυτές τις γωνίες που δημιουργούν προβλήματα στην καθημερινότητα των κοινοταρχών.
Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από το νυν γενικό γραμματέα της Ένωσης και πρόεδρο της Βαλύρας, Δημήτρη Τσιλίκα. Αυτός, λοιπόν, ξαναέβαλε τη σπίθα. Η σπίθα έγινε φωτιά και οι κοινοτάρχες μπήκαμε σε συζήτηση για αυτήν την προσπάθεια. Ο δρόμος σίγουρα δεν ήταν εύκολος, ούτε η κατάληξη στη σημερινή εικόνα, δηλαδή της ενωμένης προσπάθειας, που έβγαλε μεγάλο αποτέλεσμα, με τη συμμετοχή τόσων προέδρων, ήταν κάτι εύκολο.
Όμως, όπως φάνηκε, αυτή τη στιγμή είχαμε και την εμπειρία και είχαμε αναγνωρίσει ποια ήταν τα λάθη που δεν επέτρεψαν να δημιουργηθεί η προηγουμένη Ένωση. Έτσι μπορέσαμε όλοι μαζί να διασφαλίσουμε ότι τα λάθη του παρελθόντος δε θα επαναλαμβάνονταν. Πλέον έχουμε το όργανό μας, αφού συγκροτήθηκε το 11μελες Δ.Σ. με πρόεδρο εμένα, ενώ πρόεδρος της Ελεγκτικής Επιτροπής εξελέγη η Κωνσταντίνα Καναβού.
-Μετά τη συγκρότηση του Δ.Σ. ακολούθησε και μια σκληρή ανακοίνωση…
Γ.Κ.: Ουδέν σχόλιο. Νομίζω ότι αυτό που πρέπει να υπηρετήσουμε όλοι μας και ο καθένας ξεχωριστά, από όποια θέση, είναι η ομόνοια, η σύμπνοια και η συνεργατικότητα. Θεωρώ ότι ο καθένας μπορεί να έχει την προσωπική του γνώμη. Υπάρχει το όργανο μέσα στο Διοικητικό Συμβούλιο, κι αν θέλει κάποιος μπορούμε να τα συζητήσουμε όλα και να λύσουμε τα πάντα.
Θεωρώ, πάντως, ότι οι δημοσιεύσεις και οι δημόσιες απαντήσεις, ενώ όλοι γνωρίζουμε ποιος είναι ο καθένας μας, μόνο κακό μπορούν να κάνουν στην Ένωση.
Εμείς θέλουμε η Ένωση να συσπειρώσει, να βάλει ως στόχο τη συνεργασία όλων των φορέων με τους κοινοτάρχες και να φέρει μαζί μας όσους κοινοτάρχες δεν έχουν έρθει. Το σίγουρο για εμάς ήταν ότι 233 κοινοτάρχες μπήκαν στην Ένωση. Αυτή ήταν η μεγάλη νίκη.
Αυτό έδειξε και την ανάγκη για μια συνεχή και αέναη προσπάθεια μέσα από διαβουλεύσεις για να αναβαθμίσουμε το σκοπό και το ρόλο του προέδρου.
-Ο πρόεδρος μιας μικρής Κοινότητας είναι αυτός που έχει μεγαλύτερη ανάγκη την Ένωση;
Γ.Κ.: Θεωρώ ότι όλοι έχουμε την ανάγκη της Ένωσης. Η πρωτοτυπία και το κομβικό που κάνει την Ένωση τη δική μας ένα όργανο σπουδαίο, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι όλα της τα μέλη είναι ισότιμα. Είμαστε όλοι πρόεδροι Κοινοτήτων και αυτό δε διαχωρίζεται ούτε με τον πληθυσμό ούτε με την έκταση ενός χωριού. Είμαστε ένας θεσμός ίσος και, φυσικά, όλοι είμαστε και ίσοι ως άνθρωποι. Σκεπτόμενοι αναλογικά και τις ανάγκες του κάθε χωριού, εμείς θα είμαστε εκεί για να συνδράμουμε.
Τον κοινοτάρχη σε ένα μικρό χωριό αυτό που τον απασχολεί κατά κύριο λόγο είναι η καθημερινότητά του, μια λακκούβα, μια λάμπα, σε μεγαλύτερα χωριά όμως τα προβλήματα είναι πολύ μεγαλύτερα. Αυτή η αναλογικότητα από εμάς είναι εντοπισμένη και θα δουλέψουμε πάνω σε αυτό, αλλά, ξαναλέω, η ανάγκη της Ένωσης είναι ίδια για όλους.
-Ποιες οι προτάσεις σας;
Γ.Κ.: Είμαστε έτοιμοι να προτείνουμε για αρχή 7+3 συγκεκριμένες προτάσεις, που θα μπορέσει άμεσα να υλοποιήσει το υπουργείο και μέσα από αυτή τη διαδικασία να υπάρξει αναβάθμιση ουσιαστική. Ενδεικτικά, θεωρούμε ότι μια καλή αρχή είναι ο πρόεδρος της Κοινότητας, ανεξαρτήτως μεγέθους, να ισούται σε θεσμική αξία με το δημοτικό σύμβουλο. Αυτό θα ανοίξει ένα καλό περιθώριο για να υπάρξει και διεύρυνση του διοικητικού περιβάλλοντος.
Έτσι, θα μπορεί ένας πρόεδρος να αναλάβει μια θεσμική θέση και να καλύψει ανάγκες του Δήμου, όπου ίσως σήμερα να υστερεί. Τότε θα μπορούν και οι δήμαρχοι να εκμεταλλευτούν τους προέδρους που έχουν γνώσεις, εμπειρία και διάθεση και να τους εντάξουν σε διάφορες επιτροπές, κάνοντας έτσι και το έργο του Δήμου πιο εύκολο, αλλά δίνοντας και μεγαλύτερη οντότητα στο θεσμό του κοινοτάρχη.
Κάτι ακόμα που πρέπει να διεκδικήσουμε είναι το ζήτημα της αντιμισθίας. Αυτή τη στιγμή είναι χαμηλή και άδικη στην όλη προσπάθεια του προέδρου.
Είναι έξοδα κίνησης ουσιαστικά για να κινείται ο πρόεδρος προς την έδρα του Δήμου για να διεκδικήσει, να συζητήσει κ.λπ. Τώρα οι κοινοτάρχες με αυτό το μικρό ποσό δεν κάνουν τα χιλιόμετρα που πρέπει. Αυτό το ποσό, αλλά και άλλο τόσο, τα προσφέρουν για να πάει κάποιος να σκουπίσει, να κάνει κάποια εργασία κ.λπ. Εκεί δαπανάται αυτή τη στιγμή το ποσό.
Αφού, όμως, υπάρχει η διάθεση να αναβαθμιστούν τα οικονομικά όλων, γιατί δε γίνεται μετατροπή των εξόδων κίνησης σε αντιμισθία; Φυσικά με αναλογικότητα, που θα ορίσει το αρμόδιο υπουργείο.
Να σας πω ενδεικτικά ότι αυτή τη στιγμή οι κοινοτάρχες λαμβάνουν τα χρήματα με νομοθεσία του 2011, με αξία καυσίμου τότε περίπου στα μισά από ό,τι είναι σήμερα.
Οι κοινοτάρχες βάζουν από την τσέπη τους για να διορθωθεί η καθημερινότητα, γιατί έχουν αυτό το μεράκι. Αυτό τους κάνει να έχουν ευθύνη που δεν τους αναλογεί, όμως το κάνουν γιατί έχουν σεβασμό απέναντι στο συγχωριανό τους. Ο πρόεδρος ντρέπεται να βγει και να του πουν οι συγχωριανοί του δεύτερη φορά για μια λακκούβα, ή ότι δε σκουπίστηκε η πλατεία.
-Πώς θα κινηθεί η Ένωση;
Γ.Κ.: Το πρόγραμμα που έχουμε στο μυαλό μας έχει δύο δρόμους. Ο ένας είναι να κάνουμε θεσμικές επισκέψεις σε όλους τους δημάρχους μαζί με τους εκάστοτε αντιπρόεδρο και γραμματέα της Ένωσης.
Έπειτα, μέσα στον επόμενο μήνα, ο κάθε αντιπρόεδρος θα κάνει μια συγκέντρωση των συναδέλφων, για να παρουσιαστεί το Δ.Σ., να συζητήσουμε, αλλά και να καταγράψουμε από την αρχή ό,τι μας πουν. Από εκεί, θα προκύψουν οι προτάσεις μας προς το υπουργείο, την ΚΕΔΕ και όπου χρειαστεί.
Σε επίπεδο διεκδικήσεων τώρα, που είναι ο δεύτερος δρόμος, θα δημιουργήσουμε ένα υπόμνημα, με προτάσεις τεκμηριωμένες, βάσει της νομοθεσίας που υπάρχει, τι πρέπει και τι θέλουμε να αλλάξει.
Αναγνωρίζουμε ότι είμαστε στην αρχή και θέλουμε να είμαστε επιτυχείς σε αυτό που θα κάνουμε, γιατί θεωρώ ότι αν γίνει κάτι από αυτά που θα ζητήσουμε, αμέσως θα έρθουν όλοι οι πρόεδροι κοντά στην Ένωση.
Η σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Πρόεδρων Κοινοτήτων Μεσσηνίας
Πρόεδρος: Γρηγόρης Κωστόπουλος
Αναπληρωτής πρόεδρου και αντιπρόεδρος Μεσσήνης: Γιάννης Θεοδωρόπουλος
Γενικός γραμματέας: Δημήτρης Τσιλίκας
Έφορος επικοινωνίας: Γιάννης Καλύβας
Ταμίας και Αντιπρόεδρος περιοχής Οιχαλίας: Περικλής Σταυρόπουλος
Αντιπρόεδρος Καλαμάτας: Παναγιώτης Λύρας
Αντιπρόεδρος Πύλου: Ηλίας Σαρρής
Αντιπρόεδρος Δυτικής Μάνης: Σωτήρης Καργάκος
Αντιπρόεδρος Τριφυλίας: Κανέλλος Κανελλόπουλος
Μέλη: Γιάννης Λεντούδης και Άρις Σκλάβος
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
