Και στο… βάθος οι επενδυτικές προτάσεις για αιολικά πάρκα σε Ταΰγετο και Πάρνωνα
«Άδεια για να πιάσουν γεμάτα» θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι ο στόχος της έρευνας που διεξήχθη σε περιοχές της Μεσσηνίας και της Αρκαδίας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με έμφαση στην αιολική ενέργεια. Η έρευνα, που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, σε συνεργασία με την εταιρεία Prorata, επικεντρώνεται στους πολίτες συγκεκριμένων Δήμων, και στη Μεσσηνία στους Δήμους Καλαμάτας και Δυτικής Μάνης.
Αυτό, λοιπόν, δε θα μπορούσε να μη συσχετισθεί με επενδυτικές προτάσεις που έχουν κατατεθεί στην ευρύτερη περιοχή για εγκατάσταση μεγάλων αιολικών πάρκων, όπως στο «Γαϊδοροβούνι» της Μάνης και στον Πάρνωνα, που έχουν προκαλέσει πολύ μεγάλες αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες.
Ένα, πάντως, από τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, που και το ίδιο το Πανεπιστήμιο επισημαίνει, είναι ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη φωνή και τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών.
Έρευνα
Στην ανακοίνωση για την έρευνα που έγινε αναφέρεται ότι η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων και η μετάβαση σε ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον αποτελούν προτεραιότητες για την Ελλάδα και ειδικότερα για την Πελοπόννησο, μια περιοχή με μοναδική φυσική κληρονομιά και σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, σε συνεργασία με την εταιρεία Prorata, διεξήγαγε έρευνα καταγράφοντας τις απόψεις των κατοίκων των Δήμων Τρίπολης, Βόρειας Κυνουρίας, Καλαμάτας, Μεγαλόπολης και Δυτικής Μάνης σχετικά με τη σημασία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην αιολική ενέργεια, η οποία συγκαταλέγεται μεταξύ των καθαρότερων και πιο αποδοτικών μορφών ανανεώσιμης ενέργειας.
Η Ελλάδα καταγράφει σημαντικές επιδόσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κατακτώντας τη δεύτερη θέση παγκοσμίως στην ηλιακή ενέργεια και την έβδομη στην παραγωγή αιολικής ενέργειας. Το 2023, η χώρα πέτυχε τη μετάβασή της από καθαρά εισαγωγέα σε εξαγωγική δύναμη ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ μέχρι σήμερα έχουν επενδυθεί 9,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε έργα υποδομών και δικτύων. Παράλληλα, όπως σημειώνεται, την περασμένη χρονιά διανεμήθηκαν πολλά εκατομμύρια ευρώ σε ανταποδοτικά οφέλη προς τους Δήμους και τις τοπικές κοινότητες, επιβεβαιώνοντας τον καταλυτικό ρόλο της πράσινης ενέργειας στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών αυτών.
Κάτοικοι
Η έρευνα βασίστηκε σε μια πολυεπίπεδη μεθοδολογία, συνδυάζοντας ποσοτικές και ποιοτικές τεχνικές συλλογής δεδομένων, όπως τηλεφωνικές συνεντεύξεις (CATI), δομημένα ερωτηματολόγια και εστιασμένες ομάδες συζήτησης (focus groups). Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν προσωπικές συνεντεύξεις και επιτόπιες επισκέψεις στις Τοπικές Κοινότητες, προσφέροντας μια βιωματική κατανόηση των τοπικών προκλήσεων και της στάσης των πολιτών απέναντι στην αιολική ενέργεια.
Στο πλαίσιο της παγκόσμιας μετάβασης προς την πράσινη ενέργεια, η Ελλάδα σημειώνει σημαντική πρόοδο, με την Πελοπόννησο να αναδεικνύεται σε κομβική περιοχή για την ανάπτυξη υποδομών αιολικής ενέργειας. Τα αποτελέσματα της έρευνας, σύμφωνα με την ανακοίνωση, καταδεικνύουν τη διαρκώς αυξανόμενη αναγνώριση της αιολικής ενέργειας ως βασικού πυλώνα της βιώσιμης ανάπτυξης και της ενεργειακής αυτονομίας της χώρας. Οι πολίτες της Πελοποννήσου έχουν θετική στάση απέναντι στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αναγνωρίζοντας τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν, όπως η μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, η προστασία του περιβάλλοντος, η δημιουργία θέσεων εργασίας και η ενίσχυση της τοπικής οικονομίας.
Στο διάγραμμα που δημοσιεύεται αποτυπώνονται οι αντιλήψεις των κατοίκων των υπό μελέτη περιοχών σχετικά με συγκεκριμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Τα δε αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η πλειονότητα των πολιτών αναγνωρίζει τη συμβολή των ΑΠΕ στην καταπολέμηση των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Συγκεκριμένα, το 45% των ερωτηθέντων τις θεωρεί πολύ ή αρκετά αποτελεσματικές, γεγονός που αντανακλά την αυξανόμενη εμπιστοσύνη στη βιωσιμότητα και τα οφέλη τους. Παράλληλα, ένα σημαντικό ποσοστό των ερωτηθέντων (28%) διατηρεί ουδέτερη στάση, κάτι που υποδηλώνει είτε επιφυλακτικότητα είτε έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης, χωρίς ωστόσο να σημαίνει απόρριψη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Η ενίσχυση της διαφάνειας και η στοχευμένη ενημέρωση μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη μετατόπιση αυτής της ομάδας προς μια πιο θετική στάση.
Τοπική συναίνεση
Για το λόγο αυτό υπογραμμίζεται ότι μέσα από ανοιχτό διάλογο, σαφείς απαντήσεις σε ανησυχίες και παραδείγματα επιτυχημένων εφαρμογών των ΑΠΕ, οι πολίτες μπορούν να αποκτήσουν σαφέστερη εικόνα για τα οφέλη της πράσινης ενέργειας, περιορίζοντας τις αμφιβολίες τους. Παράλληλα, η διαφανής διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των έργων, σε συνδυασμό με την ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη λήψη αποφάσεων, ενισχύει την εμπιστοσύνη και συμβάλλει στην εδραίωση μιας θετικής αντίληψης για τις ΑΠΕ ως βιώσιμης λύσης για το μέλλον.
Αντίθετα, μόλις το 23% εκφράζει αρνητική στάση, ενώ το ποσοστό όσων δεν έχουν διαμορφώσει άποψη είναι περιορισμένο. Τα στοιχεία αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της συνεχιζόμενης ενημέρωσης και της ενεργούς συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία ενεργειακής μετάβασης.
Η Πελοπόννησος διαθέτει ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη αιολικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που επιβεβαιώνεται από το αυξανόμενο ενδιαφέρον των κατοίκων για στροφή προς την καθαρή ενέργεια. Παρότι μια μερίδα του πληθυσμού εκφράζει ανησυχίες, αυτές αφορούν κυρίως στην ανάγκη για πληρέστερη ενημέρωση και διαφανείς διαδικασίες στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη των έργων.
Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αποδοχή της αιολικής ενέργειας ενισχύεται μέσα από τη διαφάνεια, την έγκαιρη ενημέρωση και την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Οι πολίτες επιθυμούν να έχουν ουσιαστικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων που αφορούν στον τόπο τους, διασφαλίζοντας ότι η ανάπτυξη των αιολικών υποδομών θα γίνει με όρους που σέβονται το περιβάλλον και μεγιστοποιούν τα οφέλη για όλους.
Σχετικά ο δρ. Σωτήρης Πετρόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, δήλωσε: «Η έρευνα που διεξήχθη στους Δήμους της Πελοποννήσου ανέδειξε κάτι πολύ ουσιαστικό: η ενεργειακή μετάβαση δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη φωνή και τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών. Η Πελοπόννησος έχει όλα τα εχέγγυα να αποτελέσει πρότυπο πράσινης ανάπτυξης, εφόσον επενδύσουμε στη γνώση, τη διαφάνεια και τη συμμετοχή των πολιτών. Με την Πελοπόννησο στην πρωτοπορία της πράσινης μετάβασης, η αιολική ενέργεια μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός πιο βιώσιμου και οικονομικά ανθεκτικού μέλλοντος».
Της Βίκυς Βετουλάκη
