«Τροφή για σκέψη» και αυτοοργάνωση η πρωτοβουλία των «Ανυπότακτων Φιλιατρών»
Έντονο ενδιαφέρον για τη δημιουργία συνεταιρισμών ελαιοπαραγωγών στα Φιλιατρά εκδηλώνεται ύστερα από την πρωτοβουλία που ανέλαβαν και υλοποίησαν τα «Ανυπότακτα Φιλιατρά» με ενημερωτική εκδήλωση – συζήτηση με θέμα «Εμπορία Ελαιολάδου στα Φιλιατρά – Δυνατότητες οργάνωσης παραγωγών και διακίνησης του προϊόντος», η οποία πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας στην αίθουσα διδασκαλίας του ΕΛΓΟ – «ΔΗΜΗΤΡΑ» (πρώην ΚΕΓΕ) με τη συμμετοχή δεκάδων ελαιοπαραγωγών της περιοχής.
Ζωή Πετροπούλου
Εκ μέρους της συλλογικότητας «Ανυπότακτα Φιλιατρά», η γεωπόνος Ζωή Πετροπούλου, αφού ευχαρίστησε όλους για τη συμμετοχή τους, αναφέρθηκε στο πώς έφτασαν στην ανάληψη της πρωτοβουλίας και τη διοργάνωση της εκδήλωσης, σημειώνοντας ότι ξεκίνησαν αμέσως μετά το τέλος της ελαιοκομικής περιόδου 202425 με μια αποτίμηση.
Μεταξύ άλλων, τόνισε: «Εδώ που φτάσαμε χρειάζονται πράξεις σοβαρές, εδώ χρειάζεται να τονιστεί η συλλογικότητα και η μαζική συμμετοχή! Είπαμε, λοιπόν, ότι ενώ στην ελαιοκομική περίοδο 2023-24 η τιμή παραγωγού του χύμα ελαιολάδου έφτασε τα 9 ευρώ, αυτό δε συνέβη την επόμενη χρονιά, δηλαδή το 2024-25, οπότε η τιμή ξεκίνησε από τα 7 ευρώ και συρρικνώθηκε ανάμεσα στα 5,5 – 4,5 ευρώ το κιλό. Οι τιμές που σας αναφέρω αφορούσαν στο χρονικό διάστημα μέχρι την 9η Γενάρη. Από τότε οι τιμές, γνωρίζετε ότι, όχι απλώς δεν ανέβηκαν, αντίθετα έχουν πάρει την κατιούσα! Κι αν τότε το ελαιόλαδο πουλήθηκε με μέσο όρο μεταξύ 5,5 – 4,5 ευρώ το κιλό, σήμερα έχει φτάσει στα 3,80 ευρώ τιμή παραγωγού! Αυτό το καυτηριάσαμε στο τελευταίο δελτίο Τύπου μας, της 5ης Απρίλη, τονίζοντας την αδιαφορία και ανικανότητα τόσο των κυβερνώντων όσο και των υπόλοιπων κομμάτων εξουσίας. Τους καθιστούμε υπευθύνους για το εμπάργκο προς τη Ρωσία, το οποίο επέφερε πολλά μέχρι σήμερα δεινά στον Έλληνα παραγωγό και που με τις τωρινές εξελίξεις μάς έχει βυθίσει σε τέλμα. Με τους δασμούς που επέβαλαν πρόσφατα οι ΗΠΑ, κινδυνεύουμε το εθνικό μας προϊόν να μείνει τα αζήτητα!
Τα “Ανυπότακτα Φιλιατρά” προβλέψαμε στα κείμενά μας ότι η τιμή θα πέσει κι άλλο, ώστε πλέον η καλλιέργεια της ελιάς να είναι ζημιογόνα κι ότι προβλέπεται φτώχεια κι ερημοποίηση. Και φυσικά, αναφερθήκαμε στην ανυπαρξία οργάνωσης παραγωγών στα Φιλιατρά στον τομέα του ελαιολάδου, συνέπεια της καχυποψίας και δυσπιστίας λόγω κακοδιαχείρισης των συνεταιρισμών του παρελθόντος στην πόλη μας. Τραγικές καταστάσεις, δηλαδή, οι οποίες δημιούργησαν αυτή την αρνητικότατη παρακαταθήκη, που μας έχει αφήσει πολλά χρόνια πίσω, παρότι η περιοχή μας είναι ευνοημένη κλιματολογικά. Δε θέλουμε να ωραιοποιήσουμε τα πράγματα, ότι όπου υπάρχουν συνεταιρισμοί τα πράγματα είναι τέλεια κι όλα κυλάνε ομαλά, εκτός από τα Φιλιατρά που η κατάσταση είναι χάλια…
Με απόλυτο ρεαλισμό γνωρίζουμε καλά σήμερα ότι πολλές Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών πανελλαδικά είναι ουσιαστικά χωρίς καμία παραγωγική δραστηριότητα. Επίσης, ελάχιστα είναι τα παραδείγματα συνεταιρισμών που έχουν καταφέρει να προχωρήσουν σε κοινές προσπάθειες π.χ. προμήθειες. Ακόμα χειρότερα είναι η κατάσταση σε άλλους τομείς, όπως η συνεργασία στην πώληση των προϊόντων π.χ. ελαιολάδου, γάλακτος, η δημιουργία παραγωγικών μονάδων κ.τ.λ. Όμως, η εποχή απαιτεί περισσότερο συνεργατισμό. Αυτό σημαίνει να δημιουργηθούν μεγαλύτεροι και ισχυρότεροι αγροτικοί συνεταιρισμοί με αυξημένο κύκλο εργασιών και περισσότερα μέλη».
Ομιλίες – τοποθετήσεις
Ο γεωπόνος – βιοτεχνολόγος ΕΛΓΟ – “ΔΗΜΗΤΡΑ” – Ινστιτούτο Ελαίας & Οπωροκηπευτικών Καλαμάτας, Παναγιώτης Κάτσαρης, αφού ανέλυσε την παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου, μίλησε και μια μεγάλη εταιρεία, τη “SOVENO”, που έχει φυτεύσει χιλιάδες εκτάρια ελιές σε υπερεντατική μορφή (1 ελιά ανά μέτρο) σε μια περιοχή της Πορτογαλίας που επισκέφθηκε πρόσφατα. Θέτοντας, παράλληλα, τον προβληματισμό ότι αύριο τυχόν εγκατάλειψη της καλλιέργειας, λόγω του ότι θα είναι ζημιογόνα οικονομικά, ίσως έχει αυτά τα αποτελέσματα, αφού δεν μπορεί να αποκλειστεί μία εταιρεία να αγοράσει τις πεδινές εκτάσεις των Γαργαλιάνων ή Φιλιατρών ή Κυπαρισσίας, να ξεριζώσει τους σημερινούς ελαιώνες και να φτιάξει ένα ανάλογο της Πορτογαλίας, κι αυτό είναι που βαράει το καμπανάκι για αυτοοργάνωση.
Ο πρόεδρος Αγροτικού Ελαιοπαραγωγικού Συνεταιρισμού “Νηλέας”, Γιώργος Κόκκινος, αναφέρθηκε στο “Νηλέα”, που είναι συνεταιρισμός από το 2001 στη Χώρα και έδωσε σημασία στο ρόλο που πρέπει να έχει η ηγεσία, «να κάνει τη θέληση της συνέλευσης πράξη. Η ομάδα πρέπει να έχει κοινούς κανόνες». Επισήμανε δε τις προδιαγραφές, την τεχνογνωσία και ότι «είναι σημαντικό πλέον που υπάρχει στη μέση η ιχνηλασιμότητα στο λάδι, να μην είναι έρμαιο ο μεμονωμένος παραγωγός, και ο συνεταιρισμός τέτοια ζητήματα μπορεί να τα αντιμετωπίσει».
Στην ιχνηλασιμότητα αναφέρθηκε και ο πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιοπαραγωγικού Συνεταιρισμού “Ελαιώνας” Γαργαλιάνων, Νίκος Αθανασόπουλος, σημειώνοντας ότι δεν μπορεί πλέον να παλέψει μόνος του ο κάθε παραγωγός. Οι απαιτήσεις της Ε.Ε. είναι τεράστιες για τα κράτη – μέλη, όχι όμως στις εισαγωγές από τρίτες χώρες Τουρκία – Τυνησία κ.α. Τόνισε, επίσης, ότι το άλφα και το ωμέγα για να πάει καλά ένας συνεταιρισμός είναι η ευλαβική τήρηση του καταστατικού από τα μέλη του, ενώ για να μπουν γερές βάσεις θα πρέπει στην αρχή να είναι λίγα τα μέλη, π.χ. 15, ώστε να μπορούν να εξασφαλίζουν τις αγορές και μετά να εισέρχονται και νέα .
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι στην περιοχή δε θέλουν εφαρμογή μοντέλων υπερεντατικής καλλιέργειας, τονίζοντας πως «οι ελαιώνες είναι και αιωνόβιοι και ζωντανοί, υπάρχει βιοποικιλότητα και με τις εξαιρετικές εδαφοκλιματικές μας συνθήκες αυτό είναι που δίνει το ποιοτικά ανώτερο λάδι».
Και οι τρεις ομιλητές προέτρεψαν στη δημιουργία Συνεταιρισμού Ελαιοπαραγωγών στα Φιλιατρά. Μάλιστα, στη συνέχεια ο διευθυντής ΔΑΟΚ Τριφυλίας, Αντώνης Παρασκευόπουλος, επισήμανε ότι ο πρώτος στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους συνεταιρισμός, τότε σταφίδας, έγινε στα Φιλιατρά και πως προσωπικά ο ίδιος θα ήθελε “κλείνοντας” την καριέρα του να φτιαχτεί μια ομάδα παραγωγών κι εδώ.
Ο κ. Παρασκευόπουλος ενημέρωσε σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση και το ισχύον νομικό πλαίσιο για τη δημιουργία συνεταιρισμών, καθώς και την αξιοποίηση προγραμμάτων στον αγροτικό τομέα.
Παίρνοντας το λόγο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Φιλιατρών, Αγγελής Κοροβίλας, ανέφερε ότι κατά τη γνώμη του θα πρέπει ο Συνεταιρισμός που θα γίνει να απαρτίζεται από περίπου 50 μέλη, ενώ το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να εφαρμόζει εξαιρετικά αυστηρά το καταστατικό, λόγω του ότι υπάρχει κακό προηγούμενο από την κακοδιαχείριση συνεταιρισμών του παρελθόντος. Εκείνο, όμως, που έκανε μεγάλη αίσθηση είναι η θλιβερή διαπίστωσή του ότι από τους νέους της περιοχής ολοένα και λιγότεροι ασχολούνται πλέον με τη γεωργία, πράγμα που βαράει το καμπανάκι για ύφεση οικονομική, εγκατάλειψη καλλιεργειών και ερημοποίηση της υπαίθρου!
