«Να αποφασίσουμε ως γονείς να λέμε λιγότερα και να κάνουμε περισσότερα προσφέροντας το καλό παράδειγμα»
Διαβάζοντας κάποιος το βιογραφικό του κυρίου Γιώργου Παπαπροδρόμου θα εντυπωσιαστεί με όσα έχει καταφέρει, αφού πρόκειται για έναν αντιστράτηγο ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας και παράλληλα έναν δικαστικό γραφολόγο- πτυχιούχο Νομικής του ΑΠΘ, ο οποίος έκλεισε την καριέρα του στην Αστυνομία ως διευθυντής της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ΑΕΑ.
Μπορεί μεν να αποστρατεύτηκε από την Αστυνομία, όμως δεν έχει αποστρατευτεί από την έρευνα για το διαδίκτυο, την τεχνολογία και τις εξελίξεις. Έτσι συνεχίζει κάνοντας παρεμβάσεις με ομιλίες, άρθρα και άλλες δράσεις, με τον ίδιο να δίνει έμφαση στα ακριτικά σημεία, αλλά και στην ομογένεια.
Μέσα από αυτή τη μεγάλη πορεία ο κ. Παπαπροδρόμου κατάφερε να γνωρίσει, μεταξύ άλλων, καλά το χώρο του διαδικτύου, καθώς και τους κινδύνους του, κι έτσι απόψε στις 7.30 θα βρεθεί στο Δημαρχείο Μεσσήνης.
Εκεί θα συμμετέχει σε εκδήλωση που στόχο έχει να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τις σύγχρονες προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε στον ψηφιακό κόσμο και τους τρόπους πρόληψης και προστασίας, ειδικά για παιδιά και εφήβους. Ειδικότερα, θα αναλύσει το θέμα «Διαδικτυακή πραγματικότητα και προκλήσεις», ενώ πριν από την εκδήλωση θα μιλήσει σε μαθητές των 1ου και 2ου Γυμνασίων Μεσσήνης. Αύριο δε, θα συνεχίσει μιλώντας σε μαθητές των ΓΕΛ και ΕΠΑΛ Μεσσήνης.
Με αφορμή την παρουσία του στη Μεσσήνη, το «Θάρρος» μίλησε μαζί του και περιορίσαμε τη συζήτηση στην ορθή χρήση του διαδικτύου, μιας και κάποιος μπορεί να κουβεντιάσει με τον κ. Παπαπροδρόμου για διάφορα σχετικά με την εμπειρία του θέματα.
-Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το διαδίκτυο και ειδικότερα με το ηλεκτρονικό έγκλημα;
Με τις νέες τεχνολογίες και το διαδίκτυο ειδικότερα ξεκίνησα να ασχολούμαι από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, περίοδο κατά την οποία δημιουργήθηκε κι αναπτύχθηκε το διαδίκτυο. Τις επόμενες δεκαετίες εμπλούτισα την εμπειρία μου αυτή μέσα από συνεχείς εκπαιδεύσεις στα εγκληματολογικά εργαστήρια της Ελληνικής Αστυνομίας, της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Ακαδημίας (CEPOL), σε δομές εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας και δομές εκπαίδευσης των ΕΔ (ΑΔΙΣΠΟ, ΣΕΘΑ).
Οι βασικές μου σπουδές είναι γύρω από τη Νομική Επιστήμη (πτυχιούχος Τμήματος Νομικής ΑΠΘ) και η βασική μου ειδικότητα, ύστερα από διετή ειδική εκπαίδευση, η Δικαστική Γραφολογία.
Η γνώση αυτή, πέραν της επαγγελματικής μου εμπειρίας, εμπλουτίσθηκε και εμπλουτίζεται ακόμη από έντονη μελέτη και τριβή, μεταξύ άλλων, γύρω από τα θέματα της κυβερνοασφάλειας και ειδικότερα τον τρόπο αντιμετώπισης των εγκλημάτων στον κυβερνοχώρο.
Αναφορικά με το ερώτημά σας περί «ηλεκτρονικού εγκλήματος», θεωρώ ότι μέσα από την έρευνα, τεκμηρίωση και παρουσίαση, ακόμη και σε διεθνή Fora (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Europol & Interpol κ.ά.), αγωνίσθηκα για να αποδοθεί ο σωστός επιστημονικά και διεθνώς αναγνωρισμένος όρος «Κυβερνοέγκλημα» (Cybercrime). Μόλις λίγες μέρες πριν ήρθε και η δικαίωση, αφού ο νομοθέτης μετονομάζει τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος σε Διεύθυνση Δίωξης Κυβερνοεγκλήματος (άρθρο 51 του Ν. 5187/2025 ΦΕΚ Α48).
-Πόσο
αθώο ήταν στην αρχή και πόσο πιο επικίνδυνο γίνεται όσο περνά ο χρόνος;
Ένα
χαρακτηριστικό που διαπερνά όλες τις τεχνολογίες αιχμής, μεταξύ των οποίων και
το διαδίκτυο, είναι ο δυναμικός χαρακτήρας τους και η εκθετική αύξηση της
πολυπλοκότητας, που δημιουργεί πλέον συνθήκες μόνιμης αβεβαιότητας με χαοτικά
χαρακτηριστικά. Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο μη αναστρέψιμο και οφείλουμε όλοι μας,
άτομα, εταιρείες, οργανισμοί και κράτη, να δουλέψουμε πάνω στην καλύτερη και
αποτελεσματικότερη διαχείριση αυτού του νέου τοπίου και οικοσυστήματος που
λέγεται κυβερνοχώρος (5η διάσταση του χώρου).
-Καθημερινά ακούμε για περιστατικά με απάτες. Ποιοι είναι οι πιο ευάλωτοι χρήστες και τι θα μπορούσε να γίνει για να σταματήσει ή, έστω, να περιοριστεί αυτό;
Οι απάτες, παγκοσμίως αλλά και στη χώρα μας, υπερβαίνουν το ήμισυ των συνολικών εγκλημάτων στον κυβερνοχώρο που επίσημα αναφέρονται (δεν περιλαμβάνεται ένας πολύ σημαντικός αριθμός απατών, που δεν καταγγέλλονται για διάφορους λόγους).
Ο συνολικός παγκόσμιος οικονομικός αντίκτυπος του κυβερνοεγκλήματος υπερβαίνει τα 10 τρισεκατομμύρια δολάρια για το τρέχον έτος 2025.
Για το τι πρέπει να γίνει έχω επισημάνει μια σειρά μέτρων που θα υπερβούν το παρωχημένο πλαίσιο, το οποίο παρουσιάζει σημάδια κόπωσης κι έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις.
Ενδεικτικά μέτρα που αναφέρω είναι:
-Η αλλαγή του νόμου για το τραπεζικό απόρρητο
-Η εξειδίκευση δικαστών και εισαγγελέων (ένας εισαγγελέας αρμόδιος για το κυβερνοέγκλημα για όλη τη χώρα)
-Αλλαγές στον ΚΠΔ για να προχωρήσουμε στην άυλη δικογραφία (όπως μιλάμε για άυλη συνταγογράφηση)
-Ενίσχυση των υποδομών αντιμετώπισης του κυβερνοεγκλήματος [συμπεριλαμβανομένων των αρμόδιων Εργαστηρίων της ΔΕΕ, Τμημάτων της Διεθνούς Συνεργασίας (Europol, Interpol, Cepol)]
-Ενίσχυση της διεθνούς αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας
-Επικύρωση κρίσιμων διεθνών συμβάσεων (Medicrime Convention, 2nd Additional Protocol of Budapest Convention κ.ά.)
-Εμπλουτισμός της πλατφόρμας του Gov για online καταγγελίες και ορισμός ειδικού εισαγγελέα που θα επιβλέπει όλες τις καταγγελίες της πλατφόρμας αν δρομολογούνται άμεσα αρμοδίως (λόγοι διαφάνειας και λογοδοσίας).
-Η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας σε τι επίπεδο βρίσκεται σε σχέση με άλλες ανάλογες διεθνώς;
Η σημερινή πλέον Διεύθυνση Δίωξης Κυβερνοεγκλήματος διαθέτει πολύ αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές, δίχως αυτό να σημαίνει ότι δεν επιδέχεται βελτιώσεων (π.χ. να ακολουθήσει ένα συγκροτημένο επιχειρησιακά αποκεντρωτικό μοντέλο).
Είχα προτείνει στο παρελθόν, αλλά και πρόσφατα στην διαβούλευση, να υπάρχουν σε κάθε νομό διαπιστευμένα και εξειδικευμένα στο κυβερνοέγκλημα στελέχη.
Επίσης, έχω προτείνει να γίνει περαιτέρω αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προκύπτουν από την πλατφόρμα καταγγελιών στο Gov, στη λογική «η υπηρεσία να πηγαίνει στον πολίτη που έχει ανάγκη» κι όχι ο πολίτης να ψάχνει τον αρμόδιο! Για το λόγο αυτό, ήδη από το 2016, φτιάξαμε με τους τότε συνεργάτες μου την πλατφόρμα για να μπορεί ο πολίτης να καταγγέλλει το κυβερνοέγκλημα online!
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω όλα τα παιδιά που εργάζονται στις διάφορες υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ., τους λεγόμενους «αφανείς» ήρωες, μέσα από τη συνεργασία των οποίων καταφέραμε τότε, αλλά συνεχίζουν πιο δυνατά σήμερα να αντιμετωπίζουν το κυβερνοέγκλημα. Είναι μια συλλογική, απαιτητική και χρονοβόρα διαδικασία.
Οι βελτιώσεις αυτές του συνολικού πλαισίου επιβάλλονται, αφενός, διότι το κυβερνοέγκλημα εξελίσσεται και αυξάνεται και, αφετέρου, καλείται, ως υπηρεσία, να λειτουργεί μέσα σε ένα πολλές φορές «αγκυλωμένο» γραφειοκρατικά πλαίσιο, κι αυτό διότι η θεσμική θωράκιση δεν μπορεί να ακολουθήσει τους ρυθμούς εξέλιξης του κυβερνοεγκλήματος.
Ο συγκεκριμένος προβληματισμός επηρεάζει όλες τις αντίστοιχες υπηρεσίες εντός κι εκτός Ε.Ε.
Θεωρώ μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα τη συμμετοχή της χώρας μας εδώ και χρόνια στην Ε.Ε., αφού μας δίνεται η δυνατότητα να συμμετέχουμε στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Αντιμετώπισης τους Κυβερνοεγκλήματος (EC3), με τεράστιο επιστημονικό και επιχειρησιακό εκτόπισμα.
-Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών καθημερινά είναι μπροστά σε οθόνες, περιπλανώμενα στο διαδίκτυο, τι κινδύνους κρύβει αυτό;
Σήμερα, μικροί και μεγάλοι ζούμε σε ένα οθονοδέσμιο περιβάλλον, σε μια διαδοχική σειρά του χρόνου, όπου η οθόνη ως μια κεντρική ψηφιακή συσκευή μίκραινε διαρκώς (κινηματογράφος, τηλεόραση, Η/Υ, τάμπλετ, κινητό), αλλά ο συσχετισμός ατόμου οθόνης περιορίσθηκε, ενώ μας περιόρισε (απομόνωσε) ως άτομα.
Η γενιά των Zoomers και η γενιά Alpha (οι νέοι του σήμερα) γεννιούνται βλέποντας τους γονείς πάνω από μια οθόνη, οπότε έχουν κάθε λόγο να μας μιμηθούν. Κάνουν απλά ό,τι εμείς κάνουμε.
Επίσης, τα συγκινεί ο ψηφιακός κόσμος, κυρίως από την οπτική του παιχνιδιού και της ψυχαγωγίας, εντάσσοντας στην καθημερινότητά τους πλατφόρμες ροής βίντεο, αλλά και συμμετοχή στα social media (κυρίως instragram και Tik Tok), όπως και σε μια σειρά άλλων εφαρμογών.
Εκεί ακριβώς διαμορφώνονται πολλές φορές οι συνθήκες που τα παιδιά μπορούν να καταστούν θύματα ανεπιθύμητων καταστάσεων και συμπεριφορών και να τύχουν εκμετάλλευσης κάθε μορφής (από χρήση ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών, σεξουαλική εκμετάλλευση, εκβιασμοί, εκφοβισμός, εξαρτήσεις από τζόγο κ.α.).
-Οι
γονείς τι μπορούν να κάνουν;
Να
αποφασίσουμε ως γονείς να λέμε λιγότερα και να κάνουμε περισσότερα προσφέροντας
το καλό παράδειγμα.
Να είμαστε καλοί πρεσβευτές της ορθής χρήσης της τεχνολογίας και να μην τους στερούμε την προοπτική για καινοτομία και ευημερία.
Να γίνουμε και οι ίδιοι ως γονείς μαθητές, δίνοντας το καλό παράδειγμα (ενδεικτικά αναφέρω την Εθνική Ακαδημία Ψηφιακών Ικανοτήτων του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, την οποία η πλειοψηφία των γονέων αγνοεί, τη νέα πλατφόρμα Parco.gov.gr).
Να καλλιεργούμε τον αλληλοσεβασμό, προσφέροντας αγάπη και διάλογο ουσίας.
-Η τεχνητή νοημοσύνη δείχνει να έχει μπει στη ζωή όλων μας. Σας προκαλεί κάποιον φόβο αυτό;
Η ΤΝ δεν είναι τωρινή υπόθεση. Αποτελεί το αποτέλεσμα μιας συνεχούς διαδικασίας και προσπάθειας της φυσικής νοημοσύνης γενιών και γενιών και έχει ως τελικό αποδέκτη τη δική μας πάλι φυσική νοημοσύνη. Κι αυτό για να μας δίνει λύσεις σε πολύπλοκα προβλήματα κι όχι να μας δημιουργεί νέα.
Το πρόβλημα στην εποχή μας είναι η απουσία κριτικής σκέψης και η αύξηση της φυσικής ανοημοσύνης.
Θα τρομάξω ενδεχομένως, όταν πια η τεχνητή νοημοσύνη δε θα μας χρειάζεται άλλο, αλλά θα επικοινωνεί με τον εαυτό της (ΤΝ με ΤΝ). Ως τότε παραμένω αισιόδοξος…
-Έχετε αποστρατευτεί, αλλά συνεχίζετε… Τι θέλετε να πετύχετε με τις δράσεις σας;
Η αποστρατεία έκλεισε έναν κύκλο από τη ζωή μου, δίνοντας μου τη μοναδική ευκαιρία να γίνω διαχειριστής ελεύθερου χρόνου (Manager of Free Time).
Επιλογή μου υπήρξε να μετατρέψω το χρόνο αυτό σε δημιουργικό ελεύθερο χρόνο, προσφέροντας στην ελληνική κοινωνία και ιδιαίτερα στα ακριτικά σημεία (μακριά από τα υδροκεφαλικά κέντρα), αλλά και σε κάθε γωνιά της χώρας και της ομογένειας, όπου με καλούν οι άνθρωποι που τυχαίνει να με γνωρίζουν.
Μεγάλωσα σε ένα χωριό της Πέλλας (Εσώβαλτα), σε δύσκολες για την εποχή μου συνθήκες (μακριά από τους γονείς μου, που ήταν μετανάστες στη Γερμανία), αξιώθηκα να περάσω στο πανεπιστήμιο (Νομική) δίχως φροντιστήρια, με μια πολύ φιλότιμη γιαγιά (β΄ τάξης Δημοτικού), στη δε Σχολή Αξιωματικών της Αστυνομίας πήγα ως πτυχιούχος της Νομικής. Στη ζωή αυτή δε μου χαρίσθηκε τίποτα.
Αυτό που θέλω να πετύχω με την εθελοντική δράση μου ως ενεργός πολίτης και μαθητής «εσαεί», είναι να βοηθήσω τον τόπο μου με τον τρόπο μου.
Η ευαισθητοποίηση, μέσω της υπεύθυνης κι ορθολογικής ενημέρωσης, η ενδυνάμωση συνεργατικών λογικών ανάμεσα στους φορείς είναι το κλειδί της επιτυχίας για την απόκτηση κουλτούρας κυβερνοασφάλειας.
Κι αυτό το κάνω γράφοντας άρθρα σε περιοδικά κι εφημερίδες, δίνοντας διαλέξεις σε σχολεία και πανεπιστήμια, σε συνανθρώπους που ανήκουν σε ευάλωτες και μη προνομιούχες ομάδες.
Νιώθω ευγνωμοσύνη, αγάπη και περηφάνια για την Ελλάδα μας, τη Μακεδονία μας, για την ομογένειά μας, τους απλούς και φιλότιμους ανθρώπους, γι’ αυτούς που δεν έχουν τα μέσα και το «μέσο».
-Μιλήστε
μας για τη σημερινή εκδήλωση στη Μεσσήνη…
Είναι μια
πρωτοβουλία και κοινή προσπάθεια του Δήμου Μεσσήνης και του Τοπικού Συμβουλίου
Πρόληψης Παραβατικότητας του Δήμου.
Απευθύνεται σε όλο τον κόσμο, σε γονείς, εκπαιδευτικούς, αλλά και στα παιδιά.
Με τα παιδιά-μαθητές του Δήμου Μεσσήνης θα έχουμε την ευκαιρία παροχής ειδικής ενημέρωσης στα σχολεία τους, 1ο, 2ο Γυμνάσιο, Γενικό Λύκειο και ΕΠΑΛ.
Η διαδικτυακή πραγματικότητα και οι προκλήσεις μάς αφορούν όλους.
Στην εκδήλωση θα είναι μαζί μου ως εισηγήτριες η κα Αγγελική Ρουμελιώτη και η κα Ελισάβετ Σταθοπούλου, εξαιρετικές στο επιστημονικό αντικείμενο με το οποίο η κάθε μία ασχολείται.
Θα έχουμε τη δυνατότητα να ακούσουμε τα σημαντικά ερωτήματα γύρω από τα θέματα των προκλήσεων που αναφύονται από τη διαδικτυακή πραγματικότητα και απασχολούν τον κόσμο που θα μας τιμήσει με την παρουσία του, υποσχόμενοι να δώσουμε ουσιαστικές απαντήσεις.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον δήμαρχο Μεσσήνης Γιώργο Αθανασόπουλο, τους άξιους συνεργάτες του, τους φορείς της Μεσσήνης και της Μεσσηνίας για την τιμητική πρόσκληση, της οποίας θα προσπαθήσω να φανώ αντάξιος.
Ποιος είναι ο Γιώργος Παπαπροδρόμου
Ο Γιώργος Παπαπροδρόμου (αντιστράτηγος ε.α., πρώην διευθυντής της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας) γεννήθηκε στα Γιαννιτσά Πέλλας και μεγάλωσε στο χωριό Εσώβαλτα.
Υπηρέτησε σε
διάφορες υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας από το 1984 έως το 2019, κι
αποστρατεύθηκε από την Ελληνική Αστυνομία, έχοντας σήμερα το βαθμό του αντιστρατήγου
ε.α.
Διετέλεσε, μεταξύ άλλων, διευθυντής στη νεοϊδρυθείσα Υποδιεύθυνση Δίωξης
Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος (2015), και στη συνέχεια (2016-2018) διευθυντής
στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος του Αρχηγείου της Ελληνικής
Αστυνομίας.
Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1991), απόφοιτος της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ), καθώς και απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ) του ΓΕΕΘΑ.
Έχει την ειδικότητα, κατόπιν διετούς εκπαίδευσης, του δικαστικού γραφολόγου (Forensic Document Examiner-FDE), τυγχάνοντας ταυτόχρονα και πρώτος προϊστάμενος του Εργαστηρίου Δικαστικής Γραφολογίας στη Βόρεια Ελλάδα.
Έχει επίσης εκπαιδευθεί σε θέματα Ειδικών Εγκληματολογικών Ερευνών, Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Κρυπτοχρήματος, Οργάνωσης και Διοίκησης, Ριζοσπαστικοποίησης, Πολιτικής Άμυνας, Πολιτικής Προστασίας, Εξαρτήσεων από ψυχοτρόπες ουσίες, CEPOL (Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Ακαδημίας) κ.ά.
Έχει διατελέσει τακτικό μέλος στο European Cybercrime Task Force (EUCTF) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αντιμετώπισης του Κυβερνοεγκλήματος (European Cybercrime Center -EC3) της Europol (2016-2018).
Επίτιμο μέλος της Πανελλήνιας Επιστημονικής Ένωσης Πληροφορικής της Υγείας (Π.Ε.Ε.ΠΛ.Υ.). Μέλος της Επιστημονικής Ομάδας του Ινστιτούτου Αντιναρκωτικής Δράσης – PADA. Έχει συμμετάσχει και ως εισηγητής σε σειρά συναντήσεων, επιστημονικών συνεδρίων και ημερίδων, εντός κι εκτός Ελλάδας, σε πανεπιστήμια, σχολεία, ερευνητικά κέντρα και οργανισμούς.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
