Επτά στους 10 οφειλέτες του Δημοσίου κινδυνεύουν με κατάσχεση των πάσης φύσεως περιουσιακών τους στοιχείων αν δε σπεύσουν είτε να αποπληρώσουν τα χρέη τους προς το κράτος είτε να τα ρυθμίσουν.
Το αποκαλυπτικό αυτό στοιχείο προκύπτει, σύμφωνα με το ΒΗΜΑ, από τα δεδομένα που τηρεί στα αρχεία της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ενώ ήδη τα μηνύματα που έρχονται από τις τράπεζες είναι ότι εφέτος ο ρυθμός των κατασχέσεων για χρέη προς το Δημόσιο έχει αυξηθεί κατά πολύ σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (Ιανουαρίου 2025) της ΑΑΔΕ, ο συνολικός αριθμός των ληξιπρόθεσμων οφειλετών ανέρχεται 3.841.369 φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Στα τέλη Δεκεμβρίου 2024, ο αριθμός των οφειλετών στους οποίους δύναται να ληφθούν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης ανέρχεται σε 2.205.544, οι οποίοι έχουν σταθερά αρρύθμιστα χρέη από 500 ευρώ και πάνω, ενώ 1.565.751 οφειλέτες βρίσκονται ήδη υπό αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.
Αναγκαστικά μέτρα
Αξιοσημείωτο, σύμφωνα με το δημοσίευμα, είναι το γεγονός ότι αν κανείς ρίξει μία ματιά στα στοιχεία της ΑΑΔΕ στα τέλη του 2020, ο συνολικός αριθμός των οφειλετών ήταν 4.045.217 άτομα (δηλαδή περίπου 273.000 περισσότεροι οφειλέτες σε σύγκριση με τα τέλη του 2024) και εκείνοι στους οποίους δύναται να ληφθούν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης είναι 356.000 περισσότεροι σήμερα σε σύγκριση με το 2020. Δηλαδή, ενώ ο αριθμός των οφειλετών βάνει μειούμενος, ο αριθμός εκείνων που κινδυνεύει με κατάσχεση αυξάνεται σημαντικά.
Ένα ακόμη στοιχείο που δείχνει την εικόνα που επικρατεί σήμερα στους οφειλέτες του Δημοσίου είναι ότι από το 2020 έως τα τέλη 2024 έχει αυξηθεί κατά περίπου 272.000 ο αριθμός των οφειλετών που έχουν ήδη επιβληθεί αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.
Τα συνολικά ληξιπρόθεσμα χρέη στην Εφορία ανέρχονται σε 110,6 δισ. ευρώ, ενώ από αυτά, τα 26,3 δισ. ευρώ, ή το ένα τέταρτο επί του συνόλου, θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης, δηλαδή το κράτος δεν πρόκειται ποτέ να τα δει στα δημόσια ταμεία του και δεν προχωράει στη διαγραφή τους, με αποτέλεσμα διαρκώς να προστίθενται στο σύνολο των χρεών ιδιωτών και επιχειρήσεων και να φουσκώνουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Για τέλη κοιμητηρίου
Την ίδια στιγμή οι κατασχέσεις, υποστηρίζει το ρεπορτάζ της εφημερίδας, δίνουν και παίρνουν όχι μόνο από την Εφορία ή τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και από τους Δήμους, όπου πολλοί οφειλέτες διαμαρτύρονται ότι δεν είχαν ενημερωθεί ότι έως τις 14 Μαρτίου (μετά και τις παρατάσεις που δόθηκαν) έτρεχε σχετική ευνοϊκή ρύθμιση.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα καταγγελίας δημότη που κατοικεί στα βόρεια προάστια της Αττικής, στον οποίο έγινε κατάσχεση στον τραπεζικό λογαριασμό από το Δήμο στον οποίο υπάγεται, γιατί όφειλε λιγότερα από 260 ευρώ για τέλη κοιμητηρίου.
Αξιοσημείωτο δε είναι το γεγονός ότι στο συγκεκριμένο δημότη πριν «φύγουν» τα χρήματα από το λογαριασμό του για να πάνε στα ταμεία του Δήμου είχαν δεσμεύσει πέντε τραπεζικούς λογαριασμούς, με το συνολικό ποσό να ξεπερνά τα 1.500 ευρώ.
Μάλιστα, αυτό πραγματοποιήθηκε στο δημότη χωρίς προηγουμένως να έχει λάβει ο ίδιος στη διεύθυνση που κατοικεί ή στο email που είναι καταχωρισμένο στο Δήμο και υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των δύο πλευρών, σχετική ειδοποίηση για την οφειλή.
Σε συνεχείς επικοινωνίες του δημότη τόσο με την τράπεζα όσο και με το Δήμο προκειμένου να αποδεσμευτούν τα ποσά, αφού υπερκάλυπταν το ποσό της οφειλής, η κάθε πλευρά μετέθετε την ευθύνη στην άλλη. Το άκρον άωτον της όλης υπόθεσης είναι ότι τελικά ο δημότης αναγκάστηκε να πληρώσει απευθείας στο Δήμο την οφειλή και μετά ο Δήμος αναγκάστηκε να στείλει άρση της κατάσχεσης στην τράπεζα, προκειμένου να αποδεσμευτούν οι λογαριασμοί.
Ουσιαστικά ο οφειλέτης από τη στιγμή που του είχε γίνει δέσμευση των τραπεζικών του λογαριασμών, ακόμη και αν ήθελε μέσω αυτών να πληρώσει την οφειλή του, το σύστημα δεν του το επέτρεψε!
Όσον αφορά στις κατασχέσεις ποσών από τραπεζικούς λογαριασμούς που πραγματοποιεί η Εφορία, μετά και την πλήρη εφαρμογή του νέου αυτοματοποιημένου συστήματος Eispraxis, εκεί παρατηρείται μία αύξηση άνω του 10% σε σύγκριση με πέρυσι και αφορά χιλιάδες λογαριασμούς οφειλετών του Δημοσίου – μικρών και μεγάλων – με στόχο όλους εκείνους που ενώ έχουν την οικονομική δυνατότητα ή διαθέτουν καταθέσεις, δεν ανταποκρίνονται στα καλέσματα της Εφορίας, μη εξυπηρετώντας τα χρέη τους προς το κράτος.
Αξίζει να τονιστεί ότι μέσω του νέου ηλεκτρονικού συστήματος Eispraxis, η ΑΑΔΕ γνωρίζει σε πραγματικό χρόνο για κάθε ΑΦΜ οφειλέτη τι χρωστάει και στέλνει ανάλογα στις τράπεζες εντολές κατάσχεσης και ανάλογα τι έχει ο κάθε οφειλέτης στους τραπεζικούς λογαριασμούς του, «τραβάει» μέρος ή και το σύνολο των ληξιπρόθεσμων χρεών.
Ψάχνουν περιουσίες
Το σύστημα Eispraxis, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στην παραπάνω διαδικασία, αλλά προχωρεί σε πλήρη χαρτογράφηση κινητών και ακινήτων των οφειλετών, πραγματικών εισοδημάτων, επενδυτικών τοποθετήσεων που έχουν πραγματοποιήσει, κινήσεων στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους, ενώ θα μπορεί να ζητηθούν στοιχεία και από φορολογικές αρχές του εξωτερικού, προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει «κρυφή» περιουσία που ουσιαστικά έχει δημιουργηθεί από τα χρέη που έχουν δημιουργηθεί εις βάρος του Δημοσίου.
Πάντως, το τελευταίο διάστημα φαίνεται να έχει περιοριστεί ο αριθμός των λεγόμενων μικρο-οφειλετών, δηλαδή εκείνων που χρωστούν στην Εφορία έως 500 ευρώ, ενώ οι μεγάλοι οφειλέτες εξακολουθούν να γυρνούν την πλάτη στα ειδοποιητήρια που λαμβάνουν.
Για το λόγο αυτόν έχει ενεργοποιηθεί το όπλο των κατασχέσεων ως μέσο πίεσης, αλλά και ως μέσο είσπραξης των ληξιπρόθεσμων χρεών, όπως δηλώνουν αρμοδίως.
Μηχανισμοί προστασίας
Η νομοθεσία έχει προβλέψει συγκεκριμένους μηχανισμούς προστασίας, γνωστούς ως «ακατάσχετο», που επιτρέπουν στους πολίτες να διατηρήσουν ένα ελάχιστο οικονομικό δίχτυ ασφαλείας. Σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία:
Μισθοί και συντάξεις μέχρι 1.000 ευρώ μηνιαίως δεν επιτρέπεται να κατασχεθούν. Για ποσά από 1.000 έως 1.500 ευρώ, η Εφορία μπορεί να δεσμεύσει το 50% του υπερβάλλοντος ποσού, ενώ για μεγαλύτερα ποσά μπορεί να κατασχεθεί το σύνολο της διαφοράς.
Ακατάσχετος τραπεζικός λογαριασμός, στον οποίο κάθε φορολογούμενος μπορεί να προστατεύσει μέχρι 1.250 ευρώ μηνιαίως, αρκεί να τον έχει δηλώσει μέσω του συστήματος Taxisnet.
Κοινωνικά επιδόματα όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το επίδομα ανεργίας και τα αναπηρικά βοηθήματα εξαιρούνται από την κατάσχεση. Από την άλλη, μπορεί να γίνει κατάσχεση του οικογενειακού επιδόματος.
