Τα POS «εξαφάνισαν» μετρητά 5,3 δισ. και έφεραν 2,66 δισ. στα κρατικά ταμεία
Στο «προαιώνιο ερώτημα» αν τα αυξημένα κρατικά έσοδα του 2024 οφείλονται στην Ανάπτυξη, στην ακρίβεια ή στην αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης, η απάντηση είναι… τα POS και τα myDATA.
Πέρυσι οι επιχειρήσεις και επαγγελματίες ανακάλυψαν τα POS, καθώς ολόκληροι κλάδοι (πχ υπαίθριο εμπόριο, ταξί κλπ) εισέπραξαν υπερτριπλάσια έσοδα με κάρτες, αντί μετρητά. Σε κάποιους κλάδους μάλιστα, η ετήσια αύξηση αγγίζει το 2500%.
Έτσι εξηγείται καλύτερα ίσως γιατί το 2024, σύμφωνα με την ειδική μελέτη που δημοσίευσε χθες η ΑΑΔΕ:
- Τα δηλωθέντα έσοδα των επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 5,8% σε σχέση με το 2023, δηλαδή πάνω από το άθροισμα του ετήσιου πληθωρισμού και της ανάπτυξης της χρονιάς εκείνης (2,6% + 2,6% = 5,2%). Αυτό αποδίδεται στην διασύνδεση με τις ταμειακές και στην αυτόματη καταγραφή από την εφορία, όλων των πληρωμών που δέχθηκαν οι επιχειρήσεις με POS το 2024.
- Οι δαπάνες (έξοδα που μειώνουν τα φορολογητέα έσοδα) τις οποίες δηλώνουν οι επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 4,1% το 2024, δηλαδή «συγκρατήθηκαν» κάτω από το άθροισμα πληθωρισμού και ανάπτυξης. Αυτό αποδίδεται κυρίως στην online ηλεκτρονική καταγραφή όλων των τιμολογίων δαπανών του 2024, αντί των χειρόγραφων δηλώσεων «χάρτινων» τιμολογίων.
- Η «καθαρή» φορολογική βάση του ΦΠΑ (έσοδα μείον έξοδα των επιχειρήσεων) αυξήθηκε κατά σχεδόν 9,9 δισ. ή 12% σε ένα χρόνο, ποσοστό υπερδιπλάσιο της αύξησης που είχαν τα φορολογητέα έσοδα (5,8%).
- Παρά την εκτίναξη της φορολογητέας βάσης και τα επιπλέον 2,66 δισ. ΦΠΑ που βεβαιώθηκαν το 2024, η εισπραξιμότητα για το δημόσιο παρέμεινε σταθερά υψηλή, στα 91,3%. Δηλαδή 9 στα 10 ευρώ από ΦΠΑ κατέληξαν αυτόματα στο κράτος, αντί στα «μαύρα ταμεία» επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τη μελέτη, τουλάχιστον το 1/3 της ετήσιας αύξησης των εσόδων από ΦΠΑ την περίοδο 2023-2024 αποδίδεται στη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης, κάτι που σημαίνει ότι κατά τα 2/3 συνδέεται με την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Με τα δεδομένα άλλων εποχών, είτε λόγω ανάπτυξης και ακρίβειας, είτε και λόγω αύξησης φορολογικών συντελεστών, τα κρατικά ταμεία δύσκολα θα έβλεπαν τέτοια αύξηση εσόδων, καθώς οι εισπράξεις άλλαζαν εύκολα χέρια και διαδρομές.
Η διαφορά όμως είναι ότι 2024 η αγορά ανακάλυψε τα «POS παντού». Και αυτά, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, «εξαφάνισαν» μετρητά 5,28 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2023.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2024:
- Ο κλάδος του λιανικού εμπορίου κατέγραψε τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση (+3,11 δισ. ευρώ) στις εισπράξεις μέσω καρτών πληρωμής
- Σημαντικές αυξήσεις σε ετήσια βάση σημείωσαν οι κλάδοι της εστίασης και των καταλυμάτων, κατά 1,47 δισ. και 567 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Όπως τονίζεται στην έρευνα, οι πραγματοποιηθείσες ηλεκτρονικές συναλλαγές μέσω καρτών πληρωμής κατέγραψαν αύξηση 8,3 δισ. ευρώ το διάστημα 2023 – 2024, φτάνοντας πέρυσι στα 47,7 δισ. ευρώ από 39,5 δισ. ευρώ το 2023.
Πρόκειται για τα στοιχεία που διαβιβάζονται από τις τράπεζες και δεν συνιστούν το συνολικό ύψος της αξίας των ηλεκτρονικών συναλλαγών που πραγματοποιούνται στην οικονομία. Παρόλα αυτά αποκαλύπτουν την αισθητά ανοδική τάση που καταγράφεται την τελευταία διετία. Το 93% των εν λόγω πληρωμών αφορά σε συναλλαγές του τριτογενή τομέα (υπηρεσίες και εμπόριο).
Από 241 επιμέρους κλάδοι (σε σύνολο 282 κλάδων άσκησης οικονομικής δραστηριότητας του τριτογενούς τομέα) κατεγράφη αύξηση στα έσοδα που πραγματοποίησαν μέσω καρτών πληρωμής.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις αποτελούν οι κλάδοι:
* δραστηριότητες παροχής συμβουλών για Η/Υ (+2.459%). Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με εκτιμήσεις αξιωματούχων, ενδέχεται να συνδέεται με τα προπληρωμένα vouchers για την αναβάθμιση επιχειρήσεων κλπ που δόθηκαν το 2024.
* εκμετάλλευση αιθουσών θεαμάτων (+469%)
* εκμετάλλευση ταξί (+221%)
* λιανικό εμπόριο σε υπαίθριους πάγκους ή αγορές (+271%)
* υποστηρικτικές δραστηριότητες για τις τέχνες του θεάματος (+148%),
* εσωτερικές πλωτές μεταφορές επιβατών (+101%),
* λιανικό εμπόριο μέσω αλληλογραφίας ή διαδικτύου (+82%) και
*εγκαταστάσεις γυμναστικής (+81%).
Οι 30 κλάδοι με τη μεγαλύτερη εκτιμώμενη μείωση στη χρήση μετρητών μεταξύ 2024 και 2023 είναι, μεταξύ άλλων, το λιανικό εμπόριο τροφίμων, καπνού και ποτών, η εστίαση και οι υπηρεσίες παροχής ποτών, το λιανικό εμπόριο καυσίμων κίνησης, το λιανικό εμπόριο ενδυμάτων, τα ξενοδοχεία και καταλύματα, οι δραστηριότητες παροχής συμβουλών σχετικά με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Αξιοποιώντας ευρήματα μελέτης του ΙΟΒΕ, η έκθεση της ΑΑΔΕ στηρίζεται στην εκτίμηση ότι κάθε 10 ευρώ αύξησης των ηλεκτρονικών πληρωμών, αποδίδουν 0,67 ευρώ από έσοδα ΦΠΑ που έμεναν αδήλωτα. Και, όπως τονίζεται, «η αντικατάσταση ποσού 5,78 δισ. ευρώ μετρητών με πληρωμές μέσω καρτών το 2024 φαίνεται να συνεισφέρει επιπλέον έσοδα ΦΠΑ 388 εκ. ευρώ χάρη στη βελτίωση της συμμόρφωσης εντός του 2024».
Σύμφωνα με την έρευνα:
· Παραδοσιακά η φοροδιαφυγή έχει συνδεθεί με υψηλότερο βαθμό χρήσης μετρητών. Πράγματι, η εκτέλεση μιας συναλλαγής με χρήση μετρητών δίνει την ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη για μη έκδοση παραστατικού και κατακράτηση των σχετικών φόρων. Ωστόσο, μόνο ένα μέρος των συναλλαγών που διενεργούνται με μετρητά αποτελεί σκιώδη και αδήλωτη πράξη.
· Η αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών δεν συνεπάγεται αυτόματα την επίτευξη υψηλότερου βαθμού συμμόρφωσης. Προκειμένου ένα μέρος της αύξησης της αξίας των συναλλαγών που εισπράττεται με κάρτες να μεταφραστεί σε αποκάλυψη προηγουμένως αποκρυβείσας φορολογητέας ύλης θα πρέπει πρώτα οι επιπλέον ηλεκτρονικές πληρωμές να αντικαταστήσουν ένα μέρος της αξίας των συναλλαγών που προηγουμένως διενεργούνταν με χρήση μετρητών. Για να συμβεί αυτό, ο ρυθμός αύξησης του κύκλου εργασιών που εισπράττεται μέσω ηλεκτρονικών πληρωμών πρέπει να υπερβαίνει τον ρυθμό αύξησης της αξίας του συνολικού κύκλου εργασιών. Με άλλα λόγια, η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών ως ποσοστό της συνολικής αξίας των πραγματοποιούμενων εκροών θα πρέπει να αυξάνεται μεταξύ των δύο περιόδων.
Πηγή: protothema.gr
