Ένα μεγάλο ζήτημα που απασχολεί ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο δε θίχτηκε ούτε κατ’ ελάχιστον στην ημερίδα για την παραβατικότητα ανηλίκων με θέμα «Μπορούμε να προλάβουμε;», η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 2 Απριλίου από το Τοπικό Συμβούλιο Παραβατικότητας του Δήμου Καλαμάτας. Πρόκειται για παιδιά της ευάλωτης κοινωνικής ομάδας των Ρομά και το πώς «Μπορούμε να προλάβουμε», να τα πάρουμε από τους δρόμους και να τα βάλουμε σε ένα σχολείο για να γνωρίσουν την αξία της ζωής, να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους, να έρθουν σε επαφή με την πολιτιστική δημιουργία και, τελικά, να γίνουν μέρος της προσπάθειας κοινωνικής ενσωμάτωσης.
Η Πολιτεία, παρά τις πολλές προσπάθειες, δυστυχώς, έχει αποτύχει στα προγράμματα στέγασης, παιδείας και κοινωνικοποίησης των Ρομά.
Από στατιστικά στοιχεία που υπάρχουν από τη ζωή των Ρομά σταχυολογώ τα εξής:
•Το 90% ζει στο όριο της φτώχειας
•Το 50% μένει σε παραπήγματα
•Το 70% δεν τελειώνει τη βασική εκπαίδευση.
Μας κάνει σε όλους μας αλγεινή εντύπωση ότι πιτσιρίκια Ρομά, αγόρια και κορίτσια, ζητιανεύουν καθημερινά στις πλατείες και τα καφενεία, αντί να είναι στο σχολείο τους.
Η επαιτεία δεν είναι, βέβαια, έγκλημα, αλλά είναι εισαγωγή στην παρανομία. Δεν πρέπει να είναι ανεκτό τα μικρά παιδιά να μην πηγαίνουν σχολείο επειδή οι γονείς τους κρίνουν διαφορετικά.
Όλοι νομίζω ότι συμφωνούμε ότι το μεγάλο αυτό ποσοστό των παιδιών Ρομά που δεν τελειώνει την εκπαίδευση πρέπει να το ελαχιστοποιήσουμε ή ακόμα καλύτερα να το μηδενίσουμε, διότι έτσι θα κατορθώσουμε πιο εύκολα αυτά τα παιδιά να ενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο.
Αλλά πώς θα το πετύχουμε; Στέλνοντας τα παιδιά Ρομά σε ένα συγκεκριμένο σχολείο δημιουργώντας «γκέτο», όπως, για παράδειγμα, στο Ασπρόχωμα ή στο Πλατύ, με αποτέλεσμα τα άλλα παιδιά να μεταγράφονται σε κοντινά σχολεία. Έτσι, τα παιδιά Ρομά βρίσκονται σε ένα σχολείο μόνο των Ρομά. Ουσιαστικά συναναστρέφονται μόνο μεταξύ τους με κρούσματα ανυπακοής και απειθαρχίας παρ’ όλες τις φιλότιμες προσπάθειες των εκπαιδευτικών μας.
Κανείς δεν έχει την ψευδαίσθηση ότι τα παιδιά των Ρομά θα γίνονταν δεκτά σε τάξεις με παιδιά των υπόλοιπων κατοίκων μιας περιοχής. Εάν όμως τα παιδιά Ρομά κατανέμονταν ανά 2-3 σε όλα τα σχολεία του Δήμου, με δωρεάν μεταφορά από την Πολιτεία βέβαια, τότε και οι αντιρρήσεις θα ήταν πολύ μικρές, αλλά το σπουδαιότερο είναι ότι θα κάναμε ένα μεγάλο βήμα για την πλήρη ένταξη των παιδιών αυτών στη μαθητική κοινότητα.
Στο θέμα της εκπαίδευσης πρέπει να σταθούμε ως αυτοδιοίκηση, γιατί είναι καθοριστικός ο ρόλος της στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των νέων, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν εξαιρετικά προβληματικές καταστάσεις στην οικογένεια. Και βέβαια, η εκπαίδευση των παιδιών Ρομά να είναι υποχρεωτική, χωρίς υποχωρήσεις, όπως με την επιβολή του όρου ότι αν τα παιδιά δεν παρακολουθούν το πλήρες πρόγραμμα του σχολείου, τότε οι οικογένειες τους θα χάνουν το επίδομα που λαμβάνουν (είναι ένα πρόχειρο παράδειγμα στο σχεδιασμό, το σχεδιασμό βέβαια πρέπει να τον κάνουν οι ειδικοί).
Η Πολιτεία οφείλει να παρέμβει αποτελεσματικά. Αν οι Ρομά αφεθούν στην τύχη τους με μόνο ενδιαφέρον του κράτους στην παροχή επιδομάτων, θα συνεχίσουν να είναι μια παράλληλη κοινωνία καθηλωμένη στην υπανάπτυξη και την παρανομία.
Αυτό που χρειάζονται τα παιδιά Ρομά είναι ενσωμάτωση. Και πρέπει να κάνουμε πολλά προς αυτή την κατεύθυνση.
Του Κώστα Τσαπόγα
Δημοτικού Συμβούλου με παράταξη «Καλαμάτα_Μετά»
Υ.Γ. Κάθε φορά που μπαίνει το θέμα των παιδιών Ρομά έρχεται με συγκίνηση στη μνήμη η εικόνα και τα λόγια του φίλου φωτισμένου, δυναμικού δασκάλου και συναδέλφου στην αυτοδιοίκηση Γιάννη Χριστόπουλου, που είχε στηρίξει με πάθος αυτή την πρόταση, όπως και πολλές άλλες για την εκπαίδευση των παιδιών Ρομά και την ενσωμάτωσή τους στο κοινωνικό σύνολο. Το οφείλουμε και στη μνήμη του να συνεχίσουμε την προσπάθειά του.
