Ανταπάντηση του Β. Φραντζόλα στον Ι. Κυριακόπουλο για τους ψεκασμούς δακοκτονίας στη Μεσσηνία

 Ψεκασμοί δακοκτονίας στη Μεσσηνία
 
Τις τελευταίες μέρες, μέσω του “Θάρρους”, έχει αναπτυχθεί ένας διάλογος ουσίας μεταξύ του αναπληρωτή προϊστάμενου της ΔΑΟΚ Μεσσηνίας, Ι. Κυριακόπουλου και του Β. Φραντζολά, για τους δακοψεκασμούς στη Μεσσηνία.
Στο πρώτο μέρος δημοσιεύσαμε την άποψη του τελευταίου, ακολούθησε χθες η απάντηση του κ. Κυριακόπουλου και σήμερα δημοσιεύουμε την ανταπάντηση του δοκιμαστή και συμβούλου ποιότητος ελαιολάδου, ο οποίος ασχολείται επαγγελματικά με το προϊόν, κυρίως με τη διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων στα οποία διδάσκουν εισηγητές από την Ελλάδα, καθώς και καθηγητές πανεπιστημίων από το εξωτερικό.
Ακολουθεί η απάντησή του:
«Αγαπητέ κύριε Κυριακόπουλε, σας ευχαριστώ ειλικρινά για την εμπεριστατωμένη και άμεση απάντησή σας. Θα προσπαθήσω, με την ευκαιρία που μου δίνετε, να σας απαντήσω σε όλα τα σημεία, με έμφαση στις επιπτώσεις από τους καθυστερημένους δακοψεκασμούς, οι οποίοι έχουν ως αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η παραγωγή υψηλής ποιότητος αγουρελαίων, τα οποία όμως παράγουν και κυκλοφορούν πολύ ενωρίτερα (1,5 – 2 μήνες) από εμάς, όλες ανεξαιρέτως οι ανταγωνίστριες και, μάλιστα, με πολύ δυσμενέστερα κλιματολογικά στοιχεία (Σικελία, Μαρόκο).
1. Δεν έχω κάποια βασική αντίρρηση για το σύστημα συλλογικής καταπολέμησης, επισημαίνω όμως ότι αναφερόμαστε πάντοτε σε ένα πρόγραμμα κρατικής δακοκτονίας, το οποίο, ως γνωστόν, εκτελείται στην Ελλάδα από το Δημόσιο και στα δύο βασικά του τμήματα: α) Παρατηρήσεις μέσω αριθμού δακοσυλλήψεων κ.λπ, και εξαγωγή συμπερασμάτων και β) Εκτέλεση των δακοψεκασμών. Αν οι δολωματικοί ψεκασμοί εκτελούντο από ιδιωτικά συνεργεία σε κάθε περιοχή, το ακολουθούμενο σύστημα περιληπτικά θα είχε ως εξής: από την π.χ. ΔΑΟΚ γίνεται καθημερινή λήψη όλων των απαραίτητων στοιχείων (αριθμός δακοσυλλήψεων κ.λπ.) και ενημέρωση μέσω ηλεκτρονικής online πλατφόρμας των παραγωγών μαζί με τις προτεινόμενες οδηγίες, μετεωρολογικά στοιχεία, στατιστικές κ.λπ. Το σύστημα αυτό εφαρμόζεται σε ΟΛΕΣ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ τις ευρωπαϊκές χώρες, της Κύπρου και Τουρκίας περιλαμβανομένων. Η χώρα μας η οποία μάλιστα φημίζεται για την αναποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης, αποτελεί μοναδική εξαίρεση, με τα γνωστά σε όλους μας προβλήματα, που έχουν ως βασική αιτία τη μη έγκαιρη έναρξης των δακοψεκασμών, με ό,τι καταστρεπτικό αυτό συνεπάγεται, στο εισόδημα των Ελλήνων παραγωγών.
2. Δεν αναφέρεται πουθενά στην απάντησή σας το πλέον κρίσιμο και ενδιαφέρον στοιχείο, το οποίο είναι η ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΩΝ ΨΕΚΑΣΜΩΝ, οι οποίοι, για να έχουν αποτελεσματικότητα, πρέπει να αρχίζουν αρχές Ιουνίου ή και από τα μέσα Μαΐου.
Γράφει στο εξαιρετικό του σχετικό νεοκδοθέν βιβλίο ο κ. Βασίλειος Μπουρνάκας τα εξής συγκλονιστικά: “O (πρώτος) ψεκασμός πρέπει να τελειώνει πριν πήξει ο πυρήνας των καρπών στην ευρύτερη περιοχή, γιατί ο δάκος είναι στην περιοχή πριν από την έναρξη πήξης του πυρήνα, ώστε να μην προλάβουν να ωριμάσουν σεξουαλικά τα θηλυκά και γίνουν ικανά για εναποθέσεις.
Για τη σημασία του πρώτου ψεκασμού θα αναφέρουμε ότι σκοτώνοντας ένα θηλυκό του δάκου τον Ιούνιο, απαλλασσόμεθα από εκατομμύρια δάκους το φθινόπωρο”.
Αν μπορώ να κρίνω από το δημοσίευμα εδώ: tinyurl.com/yaow2tpd , ότι δηλαδή, “μπήκαμε και στο τελευταίο δεκαήμερο του Ιούλη, όμως ακόμη οι διαγωνιστικές διαδικασίες για τους ψεκασμούς και την παγιδοθεσία κατά του δάκου της ελιάς δεν έχουν ολοκληρωθεί!”, σε συνδυασμό με την επιστημονική γνώση που υπάρχει, οι δακοψεκασμοί (ασχέτως που εφέτος λόγω έντονης ξηρασίας ο δάκος μάς χαρίστηκε, κυριολεκτικά), οι κρατικοί ψεκασμοί για πολλοστή φορά θα ήταν τελείως αναποτελεσματικοί, από καθυστερήσεις στις διαδικασίες, προμήθειες, χρηματοδοτήσεις κ.λπ.
3. Η συγκομιδή των καρπών μετά τις 15 Νοεμβρίου έχει γίνει (κακή) συνήθεια, ακριβώς λόγω των κρατικών ψεκασμών, οι οποίοι ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΥΝ ΤΡΑΓΙΚΑ, ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ, σε όλες Π.Ε. της χώρας, και όχι ότι οι ψεκασμοί γίνονται μέχρι αργά επειδή όλοι οι παραγωγοί θέλουν να συλλέγουν τους καρπούς αργά, από Δεκέμβριο μέχρι Ιανουάριο.
Πρέπει στη Μεσσηνία να γίνει μια μικρή επανάσταση, για την αλλαγή της νοοτροπίας και τελικά της ποιότητος του μεσσηνιακού ελαιολάδου. Πιστεύω ακράδαντα, και το γράφω μετά λόγου γνώσεως, ότι το μεσσηνιακό ελαιόλαδο μπορεί να γίνει σε 2-3 χρόνια αντίστοιχης ποιότητας όπως και της ξακουστής Ιταλικής Τοσκάνης, το οποίο φέτος έχει τιμή χύμα πώλησης 8,5 ευρώ (από δύο συνεταιριστικά ελαιοτριβεία τα οποία γνωρίζω).
4. Δυστυχώς, για το επιτρεπόμενο σκεύασμα BISCAYA (thiacloprid), παραπέμπω σε σχετική βιβλιογραφία, όπου αναφέρεται ότι είναι πιθανά καρκινογόνο, μη κατηγοριοποιημένο (tinyurl.com/y97qcvb7), ενώ κατά την κατάταξη επικινδυνότητος του ΠΟΥ (tinyurl.com/y9uq268m) είναι για τον άνθρωπο τρίτου βαθμού επικινδυνότητος (Class II).
Πέραν των ανθρώπων, η δραστική ουσία thiacloprid είναι εξαιρετικά επιβλαβής για τις μέλισσες και όλα τα άλλα έντομα, τα οποία φέρονται ήδη μειωμένα κατά 80% στη φύση, από το 1980 (tinyurl.com/y9om5s96), και όταν εκλείψουν τελείως, δε θα υπάρχει παραγωγή, παρά μόνο σε φυτώρια. Πέραν αυτών και η έκθεση του προσωπικού σε τέτοιου είδους σκευάσματα, εν αγνοία των κινδύνων, αποτελεί μία άλλη σοβαρή παράμετρο για τη μη χρήση τους.
5. Προφανώς, αν οι δακοψεκασμοί επεκταθούν μέχρι π.χ. τον Ιανουάριο, το σύνολο των παραγωγών θα συγκομίζει το Φεβρουάριο. Θεωρώ ότι εδώ ακριβώς είναι η καρδιά του προβλήματος. Καθυστερημένοι ψεκασμοί, καθυστερημένη η συγκομιδή ελαιοκάρπων και καθυστερημένη η λειτουργία των ελαιοτριβείων.
6. Γράφετε ότι “αν και ο αριθμός των φθινοπωρινών δακοσυλλήψεων, είναι χαμηλός, αυτό δεν αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση στους ελαιώνες, σύμφωνα και με επιστημονικές μελέτες” κ.λπ. Μα εδώ δε χρειαζόμαστε μελέτες, υποθέσεις κ.λπ., έχουμε τα δεδομένα στα χέρια μας, δηλαδή την πραγματική κατάσταση. δηλ. τον πολύ μικρό αριθμό δάκων στις Mc Phail. Αν θεωρήσουμε τις ενδείξεις από τις Mc Phail ως μη βάσιμες ενδείξεις για ψεκασμούς ή μη, θα καταρρεύσει όλο το σύστημα δολωματικών δακοψεκασμών, που βασίζεται βεβαίως στη συνεχή παρατήρηση των πληθυσμών με Mc Phail.
7. Έχω την πεποίθηση ότι η ζημιά ενισχύθηκε από την επιβεβλημένη καθυστέρηση συλλογής των καρπών λόγω των δακοψεκασμών. Το “προφανές” συμπέρασμα που αναφέρετε για την παραγωγή αγουρελαίου, είναι ένα υποκειμενικό συμπέρασμα, προεξοφλώντας την τακτική που πρέπει να ακολουθήσουν οι παραγωγοί, απέναντι στην ξηρασία. Εξάλλου δε θίγεται μόνον το “αγουρέλαιο” από την ξηρασία, θίγεται όλη η παραγωγή γενικώς, από τη δημιουργία οργανοληπτικών ελαττωμάτων (ξερό ξύλο, κυρίως) σε καρπούς που έχουν ζαρώσει.
8. Λυπάμαι, που δε θα συμφωνήσω καθόλου, σε αυτό ίσως το πλέον κρίσιμο σημείο το οποίο αποτελεί βασικό κριτήριο για τη συνέχιση των δακοψεκασμών. Υπάρχουν πάρα πολλές πηγές, διεθνείς και ελληνικές, μεταξύ αυτών το σύγγραμμα OLIVES, στην Ισπανία, (αγγλική γλώσσα) όπου ρητώς αναφέρεται το ίδιο ακριβώς που γράφει στο σύγγραμμά του “Ελαιόλαδο” και ο καθ. Δρ. Απόστολος Κυριτσάκης (σελίδα 93): “Η υψηλότερη συγκέντρωση πτητικών (αρωματικών) συστατικών στο ελαιόλαδο και η μεγαλύτερη περιεκτικότητα των καρπών σε έλαιο, συμπίπτουν με την ΑΡΧΗ της αλλαγής του χρώματος των καρπών, από πρασινοκίτρινο σε μελανοϊώδες”. Επίσης και σε πρόσφατες μελέτες με ποικιλία κορωνέικη (Ν. Ζηλανδία, 2010). Από αυτό συμπεραίνουμε ότι επιπλέον της μη αύξησης περαιτέρω της ελαιοπεριεκτικότητος των καρπών, έχουμε και απώλεια αρωματικών στοιχείων, με καθυστέρηση συλλογής των καρπών.
9. Η δυνατότητα ξεχωριστής ελαιοποίησης είναι αδύνατη για όσους παραγωγούς το θελήσουν, εκτός αν αυτοί έχουν δικό τους ελαιοτριβείο. Όταν όλα τα ελαιοτριβεία μιας περιοχής παραμένουν υποχρεωτικά κλειστά λόγω των ψεκασμών, είναι προφανές ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως δυνατότητα ελαιοποίησης και διαφοροποίησης της ποιότητος κάποιων παραγωγών.
Το αν τα ποσοστά ελαιαπόδοσης που αναφέρετε, είναι συμβατά με βιώσιμα οικονομικά αποτελέσματα, νομίζω είναι θέμα της ποιότητος και συναρτάται με τις – μελλοντικά – υψηλότερες τιμές πώλησης του προϊόντος, αν τους το επιτρέψει βεβαίως το πρόγραμμα κρατικής δακοκτονίας, το πρόγραμμα της οποίας, δυστυχώς, καθορίζει και επιβάλλει πολλές δεσμεύσεις σε όλη την επικράτεια στην βελτίωση της ποιότητας του ελληνικού ελαιολάδου.
Πεποίθησή μου είναι ότι αν ακολουθήσουμε συμβουλευόμενοι το σύστημα δακοπροστασίας, των υπολοίπων ελαιοπαραγωγικών χωρών (η Κύπρος το έχει θέσει σε σωστές βάσεις), θα είναι δυνατή η παραγωγή ελαιολάδων πολύ υψηλής ποιότητος, σε μεγάλες πλέον ποσότητες και όχι σε μερικές, λίγες εκατοντάδες τόνους που παράγεται σήμερα.
Αγαπητέ κύριε Κυριακόπουλε, ολοκληρώνοντας θέλω και πάλι να σας ευχαριστήσω για την αμεσότητα της απάντησης και το χρόνο που διαθέσατε να συντάξετε την ολοκληρωμένη άποψη της ΔΑΟΚ. Θεωρώ ότι μόνο με μια μικρή “επανάσταση” το μεσσηνιακό ελαιόλαδο θα μπορέσει μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια να αρχίσει να κατακτά την υψηλότερη ποιοτική θέση που του ανήκει λόγω εδάφους, κλίματος κ.λπ. Οι επεμβάσεις όμως που πρέπει να γίνουν είναι πάμπολλες. Μόνον αν ξεφύγουμε από αγκυλώσεις και κακές πρακτικές του παρελθόντος, τις οποίες εξακολουθούμε να υπηρετούμε, θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε.
Πρέπει ταχύτατα να φύγουμε από την εποχή των σακιών και να πάμε όχι ένα, αλλά πέντε βήματα μπροστά. Η βοήθεια της Υπηρεσίας σας μπορεί να αποδειχθεί καταλυτική».