Απάντηση στον κ. Βασίλειο Φραντζολά για τους ψεκασμούς δακοκτονίας

Σε απάντηση της από 6/11/2017 επιστολή σας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Tο σύστημα της συλλογικής καταπολέμησης του δάκου μέσω των δολωματικών από εδάφους ψεκασμών που εφαρμόζεται στο πρόγραμμα δακοκτονίας είναι η πλέον συμβατή μέθοδος με την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του δάκου με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση στο περιβάλλον. Πέραν δε του γεγονότος ότι είναι επαρκώς αποτελεσματική όταν εφαρμόζεται σωστά, είναι και η πλέον οικονομική συγκρινόμενη με τις υπόλοιπες μεθόδους καταπολέμησης του δάκου. Είναι, επίσης, ο μοναδικός συμβατικός τρόπος αντιμετώπισης του δάκου που επιτρέπεται στην παραγωγή ΠΟΠ ελαιολάδου Καλαμάτας.
2. O αριθμός των δολωματικών ψεκασμών που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή είναι περίπου 2 κατά μέσο όρο, από τους μικρότερους σε όλες τις σημαντικές ελαιοκομικές περιοχές της χώρας.
3. Στο σύνολο των 150 περίπου Τοπικών ή Δημοτικών Κοινοτήτων που εκτελείται το πρόγραμμα, έως τις 20 Οκτωβρίου είχε ολοκληρωθεί το 72% των περιοχών του τελευταίου γενικού ψεκασμού, έως τις 26 Οκτωβρίου το 8% και έως το τέλος του προγράμματος το υπόλοιπο 20%. Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι όψιμοι ψεκασμοί αντιστοιχούν μόλις στο 20% του συνόλου, γίνονται δε σε Τοπικές Κοινότητες που κατά κανόνα η συγκομιδή ξεκινά μετά τις 15 Νοεμβρίου
4. Τα σκευάσματα που χρησιμοποιήθηκαν στον τελευταίο ψεκασμό είναι κυρίως το FORZA (l-cychalotrhine) με χρόνο συγκομιδής μόλις 7 ημέρες μετά τον ψεκασμό και επίσης το BISCAYA (thiacloprid) και το SUCCESS (spinosad), το οποίο περιλαμβάνεται στα βιολογικά σκευάσματα, με χρόνο συγκομιδής 14 ημέρες μετά τον ψεκασμό. Στους όψιμους ψεκασμούς χρησιμοποιήθηκε κατά κανόνα το FORZA, με χρόνο συγκομιδής 7 ημέρες μετά τον ψεκασμό.
5. Από τη συνήθη πρακτική που ακολουθείται από τους ελαιοπαραγωγούς της περιοχής μας και σχετίζεται άμεσα με την πορεία ωρίμανσης του ελαιοκάρπου, προκύπτει ότι ο κύριος όγκος παραγωγής συγκομίζεται τους μήνες Δεκέμβριο-Ιανουάριο. Συγκεκριμένα, από τα στοιχεία των τελευταίων ετών εξάγεται το συμπέρασμα ότι η παραγωγή του Νοεμβρίου αντιπροσωπεύει μόλις το 17% του συνόλου.
6. Πράγματι ο αριθμός των δακοσυλλήψεων, όπως καταγράφεται από το δίκτυο των παγίδων, υπήρξε μικρότερος σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Το γεγονός, όμως, ότι οι αριθμοί των φθινοπωρινών δακοσυλλήψεων από τις παγίδες Mc Phail, δεν αποτυπώνουν τον πραγματικό δακοπληθυσμό στους ελαιώνες, ο οποίος είναι πολλαπλώς μεγαλύτερος, όπως προκύπτει από αρκετές μελέτες και ερευνητικές εργασίες που έχουν δημοσιευτεί, σε συνδυασμό με το ιστορικό της περιοχής, όπου κατά τα προηγούμενα χρόνια εμφανίζονταν όψιμες δακοπροσβολές Νοεμβρίου, Δεκεμβρίου εξαιτίας των υψηλών για την συγκεκριμένη περίοδο θερμοκρασιών, καθιστά απαραίτητη ανάλογη στρατηγική χρονοδιαγράμματος ψεκασμών, η οποία να δημιουργεί συνθήκες βέλτιστης αποτελεσματικότητάς τους.
7. Οι περιοχές στις οποίες ο ελαιόκαρπος έχει πληγεί έντονα από την παρατεταμένη ανομβρία, με αποτέλεσμα να έχουν επηρεαστεί αρνητικά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου, είναι προφανές ότι δε θα επιλεγούν από τους ελαιοπαραγωγούς για παραγωγή «αγουρελαίου» με τα χαρακτηριστικά που αναφέρετε στην επιστολή σας. Το συγκεκριμένο, ωστόσο, γεγονός που αφορά στην αρνητική επίδραση της ξηρασίας στην ποιότητα ελαιολάδου σε ελαιώνες με έντονα συμπτώματα δε σχετίζεται με το χρόνο διενέργειας των δολωματικών ψεκασμών.
8. Για τους ελαιώνες που έχουν επηρεαστεί από την παρατεταμένη ανομβρία με ήπια ή και σοβαρότερα κλιμακούμενης έντασης συμπτώματα, παρά το γεγονός ότι επηρεάζεται αρνητικά η διαδικασία ελαιοποίησης στον ελαιόκαρπο, από πουθενά δεν προκύπτει για τα ελληνικά δεδομένα, με αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα τεκμηρίωση, ότι σταματά εντελώς η διαδικασία της ελαιοποίησης, η οποία υπό κανονικές συνθήκες διαρκεί έως και τον Ιανουάριο, αναλόγως της ποικιλίας και των συνθηκών κάθε περιοχής.
Εκ των όσων παραπάνω εκτέθηκαν προκύπτει ότι μέλημα της υπηρεσίας μας, σε σχέση με την εφαρμογή του προγράμματος δακοκτονίας, είναι η υλοποίηση ενός χρονοδιαγράμματος δολωματικών ψεκασμών απολύτως συμβατού και προσαρμοσμένου στις συνθήκες της περιοχής μας με τη βέλτιστη δυνατή αποτελεσματικότητα και προσέχοντας ιδιαίτερα να μη δημιουργούνται προβλήματα επιβάρυνσης του ελαιολάδου με υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων.
Επισημαίνουμε ότι η πορεία ωρίμανσης του ελαιοκάρπου για το σύνολο σχεδόν των ελαιοκομικών περιοχών του νομού μας, σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα των μόλις 2 κατά μέσο όρο ψεκασμών περίπου, δε στερεί τη δυνατότητα από τη μεγάλη πλειοψηφία των ελαιοπαραγωγών να συγκομίσουν σχετικά νωρίς τον ελαιόκαρπο, με στόχο την παραγωγή του λεγόμενου «αγουρελαίου», με ποσοστά ωστόσο ελαιοαπόδοσης συμβατά με βιώσιμα οικονομικά αποτελέσματα.
Τέλος, όσον αφορά στην πρόσκλησή σας για ανοιχτό διάλογο για το θέμα των δολωματικών ψεκασμών και της ποιότητας του ελαιολάδου, επισημαίνουμε τα ακόλουθα: το ζήτημα του προγράμματος δακοκτονίας έχει αναλυτικά εκτεθεί και συζητηθεί στην περιοχή μας το τελευταίο διάστημα με σχετικές εισηγήσεις της υπηρεσίας μας σε αντίστοιχες ημερίδες και εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν είτε από το ΤΕΙ Καλαμάτας το Φεβρουάριο 2016, είτε από το Φεστιβάλ Ελιάς και Ελαιολάδου τον Απρίλιο του 2016, είτε από το Σύλλογο των Γεωπόνων Μεσσηνίας τον Απρίλιο του 2017, είτε από ενημερωτικές εκδηλώσεις του ΑΣ «Ένωση Μεσσηνίας» το χειμώνα του 2016-17, είτε σε ενημερωτικές συγκεντρώσεις των τοπικών προέδρων στις έδρες των περισσοτέρων Δήμων.
Στις παραπάνω εκδηλώσεις συζητήθηκαν και θέματα σχετιζόμενα με αυτά που θέσατε στην επιστολή σας. Στην περίπτωση δε, που στο εγγύς μέλλον οργανωθεί εκδήλωση από την ΠΕ Μεσσηνίας, ή από άλλο σχετιζόμενο με την ελαιοπαραγωγή φορέα, στην οποία θα συμμετάσχει και η ΔΑΟΚ ΠΕ Μεσσηνίας, η υπηρεσία μας αναλαμβάνει την υποχρέωση να σας ενημερώσει εγκαίρως να εκθέσετε τις απόψεις σας.
Σε κάθε περίπτωση, θα ήταν χαρά μας να επισκεφτείτε την υπηρεσία μας και να συζητήσουμε από κοντά κάθε θέμα που άπτεται της αρμοδιότητάς μας και σχετίζεται με την παραγωγή ελαιολάδου, για την οποία είναι θετικό ότι επιδεικνύετε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και λόγω της ιδιότητάς σας με την οποία υπογράφετε την επιστολή σας.
Ο αν. προϊστάμενος της Διεύθυνσης
Ιωάννης Κυριακόπουλος