Τα τρία μεταπτυχιακά και το 41ο Παγκόσμιο Συμπόσιο Αρχαιομετρίας «ανοίγουν» προοπτικές
Θυμίζω τα λόγια του πρώην πρύτανη του Κέιμπριτζ: «Αν πιστεύετε ότι η παιδεία είναι ακριβή, πού να δείτε η άγνοια»
Με το νέο πρόεδρο του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, καθηγητή Νικόλαο Ζαχαριά, συνομιλεί σήμερα το «Θάρρος».
Στην ενδιαφέρουσα συνέντευξη που ακολουθεί, ο κ. Ζαχαριάς περιγράφει το τοπίο που διαμορφώνεται στο χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης την εποχή των μνημονίων, θεωρώντας μονόδρομο την επέκταση της Πανεπιστημιακής Σχολής Καλαμάτας, γιατί μόνο με ένα ολοκληρωμένο campus εγκαταστάσεων θα θωρακιστεί για πάντα.
Παράλληλα, αναφέρεται στις προοπτικές του Τμήματος, τη συνεργασία με το «αδελφό», όπως το χαρακτηρίζει, Τμήμα Φιλολογίας, το 41ο Παγκόσμιο Συμπόσιο Αρχαιομετρίας, τα δύο νέα μεταπτυχιακά προγράμματα, αλλά και το τρίτο που θα ξεκινήσει μαζί με το ΤΕΙ Πελοποννήσου κατά το εαρινό εξάμηνο.
-Πώς κρίνεται τη γενικότερη κατάσταση στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης;
Ανέλαβα πρόσφατα την προεδρία του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου που εδρεύει στην Καλαμάτα. Η ευθύνη είναι, όπως πάντα, σημαντική, αλλά ιδιαίτερα αυτή την περίοδο που το ελληνικό πανεπιστήμιο συνεχίζει την πορεία του μέσα από ένα πλήθος αυξανόμενων θεσμικών και λειτουργικών αναταράξεων. Ενδεικτικά, αναφέρω τη μειωμένη κατά 75% χρηματοδότηση στο διάστημα 2010-2016 και τη μείωση προσωπικού, η οποία επίσης θα αποτελέσει το κυρίαρχο εμπόδιο στα αμέσως επόμενα χρόνια.
-Πώς γίνεται, λοιπόν, και λειτουργεί το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου υπό το βάρος τέτοιων προβλημάτων;
Συνεχίζει τη λειτουργία του και την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας για δύο βασικούς λόγους. Λειτουργούσε ήδη σε εθνικό επίπεδο και από την αρχή της κρίσης με το χαμηλότερο κόστος ανά φοιτητή, εξαιτίας, αφενός, της χαμηλής αναλογίας διδακτικού και διοικητικού προσωπικού ανά φοιτητή και, αφετέρου, λόγω του μεγάλου ποσοστού ιδιόκτητων εγκαταστάσεων, αλλά και σύγχρονων, οι οποίες δεν έχρηζαν μέχρι τώρα μεγάλων εξόδων συντήρησης και λειτουργίας.
-Πώς την προσδιορίζετε την «παροχή ανώτατης εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας»;
Νομίζω πως συμφωνούμε στο γεγονός ότι ο πτυχιούχος ελληνικού πανεπιστημίου δεν έχει υπάρξει ποτέ ο περίγελως της διεθνούς κοινότητας. Αυτό έχει βαθιές ρίζες στην εκπαίδευσή του, η οποία μπορεί να ξεκινάει κάπως «διστακτικά», θα έλεγα, στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, αλλά στη συνέχεια, στις επόμενες τάξεις, αναπτύσσει γνώσεις σε βάθος, καθώς και στο Γυμνάσιο, φτάνοντας σε κορύφωση στη λυκειακή εκπαίδευση. Έτσι, όταν προσέρχεται στο πανεπιστήμιο, είναι μεν συχνά κουρασμένος, αλλά «εκπαιδευμένος» να προχωρήσει και να ολοκληρώσει. Αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι ακριβώς η κούραση, η έλλειψη φρεσκάδας που τους διακρίνει και είναι η μεγάλη κρίση που βιώνει πρωτίστως, η ευκαιρία να το αναιρέσουμε δουλεύοντας τη μεγάλη μας έλλειψη: της δημιουργικότητας, της εξωστρέφειας και της καινοτομίας. Οι φοιτητές στο τμήμα μας βρίσκονται σε ένα χώρο αναβαθμισμένο αισθητικά, αν μάλιστα αναλογιστούμε τον εθνικό μέσο όρο, αλλά και λειτουργικό τεχνολογικά και, μάλιστα, σε επαφή με τους διδάσκοντες και το υπόλοιπο προσωπικό.
Από φέτος προσφέρει και δύο μεταπτυχιακά προγράμματα, το ένα είναι το αγγλόφωνο Cultural Heritage Materials and Technologies, που είναι σε λειτουργία από τον Οκτώβριο και το δεύτερο της Πολιτισμικής Διαχείρισης, που θα ξεκινήσει το Φεβρουάριο του 2016. Για το αγγλόφωνο, είμαι επιπλέον χαρούμενος, γιατί αποτέλεσε ένα προσωπικό όραμα πολλών ετών, αλλά και επειδή στοχεύει στο να βάλει τη χώρα στο χάρτη των χωρών προορισμού για ανώτατη εκπαίδευση. Πιστεύω ότι κάθε αλλοδαπός φοιτητής αυτού του μεταπτυχιακού είναι «χρυσός», γιατί μετά το τέλος των σπουδών του θα είναι πρεσβευτής της πόλης και της χώρας μας.
Να αναφέρω και το 41ο Παγκόσμιο Συμπόσιο Αρχαιομετρίας που μου ανατέθηκε, κατόπιν καθολικής ψηφοφορίας των συνέδρων στο Λ. Άντζελες το 2014 και θα διοργανώσουμε τον ερχόμενο Μάιο στο Μέγαρο Χορού, όπου θα καλωσορίσουμε κάπου 1.000 συνέδρους από 40-50 χώρες για μια ολόκληρη εβδομάδα.
Κι εδώ πιστεύουμε στην παρακαταθήκη που θα αφήσει αυτή η διοργάνωση στην Πανεπιστημιακή Σχολή Καλαμάτας.
-Ποια είναι η σχέση σας με το άλλο Τμήμα, αυτό της Φιλολογίας, καθώς και με το ΤΕΙ Πελοποννήσου (Καλαμάτας);
Το αποκαλούμε «αδερφό τμήμα», γιατί βιώνουμε τις ίδιες αγωνίες και τα ίδια οράματα. Η Φιλολογία προχώρησε ταχύτερα στη θεσμοθέτηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων, έχοντας ήδη τρία σε λειτουργία. Το τελευταίο διάστημα αναγνωρίζω παράλληλα ότι έχει καταφέρει και ένα μεγαλύτερο «διάλογο» με το ευρύτερο κοινό μέσω επιτυχημένων ημερίδων και διαλέξεων. Μαζί θα το κερδίσουμε το στοίχημα του μέλλοντος.
Με την ευκαιρία της ερώτησής σας θέλω να αναφέρω την ανάγκη που αισθανόμαστε για μεγαλύτερη συνέργεια με το ΤΕΙ Πελοποννήσου, αφού ταυτόσημα τα δύο ιδρύματα δημιουργούν το χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Το νέο της δημιουργίας κοινού μεταπτυχιακού στην Επιχειρηματικότητα και Διακυβέρνηση, με λειτουργία στο επόμενο εαρινό εξάμηνο, είναι το πρώτο απτό κοινό βήμα.
-Υπάρχει μια αίσθηση ότι το Πανεπιστήμιο δεν ακούγεται, ότι δεν έχει τον όγκο που θα αναμέναμε, για την πόλη της Καλαμάτας.
Το κατανοώ. Θέλω, όμως, να θυμίσω ότι η Σχολή είναι μόλις 10 ετών. Μήπως είναι λίγο νωρίς ακόμη για συμπεράσματα; Να θυμίσω σε αριθμούς ότι έχει 2.400 εγγεγραμμένους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές. Ότι απασχολεί 47 μόνιμους εργαζόμενους και άλλους 17 συμβασιούχους. Επίσης, ότι σημαντικό ποσοστό των χρηματοδοτούμενων ερευνητικών προγραμμάτων του διοχετεύεται σε επιχειρήσεις της πόλης. Το επόμενο βήμα και το μέλλον της, όμως, όντως είναι συνυφασμένο με την πόλη και τις υπηρεσίες της. Είναι γεγονός ότι η Σχολή λειτουργεί σε χώρους που παραχωρήθηκαν από το Δήμο, με τον οποίο έχουμε εξαιρετική συνεργασία, που αναπτύσσεται και αναβαθμίζεται διαρκώς. Η επέκταση της Σχολής θεωρώ ότι είναι μονόδρομος, γιατί μόνο με ένα ολοκληρωμένο campus εγκαταστάσεων θα θωρακιστεί για πάντα η Πανεπιστημιακή Σχολή Καλαμάτας, και θα κοιτάζει με ίσους όρους άλλες παρόμοιου μεγέθους σχολές σε παρόμοιες πληθυσμιακά πόλεις του εξωτερικού. Ξέρετε, είμαι μέτοικος στην πόλη σας, γι’ αυτό και η σκέψη μου -νομίζω απαλλαγμένη από κάθε είδους εντοπιότητες- είναι απλή και ξεκάθαρη: ότι αυτή η τόσο όμορφη πόλη να ζεις και να εργάζεσαι δε θα γίνει ποτέ πραγματικά μεγάλη, αν παράλληλα με τις υποδομές της δεν έχει ένα δυνατό Πανεπιστήμιο, όπως άλλωστε είναι και η παγκόσμια πραγματικότητα.
-Μήπως η Παιδεία είναι μια ακριβή υπόθεση;
Θα αστειεύεστε. Θυμίζω τα λόγια του πρώην πρύτανη του Κέιμπριτζ: «Αν πιστεύετε ότι η παιδεία είναι ακριβή, πού να δείτε η άγνοια».
