Γεώργιος Βλαχοπουλιώτης: Ένας από τους «ήρωες» των σεισμών του ’86 θυμάται 31 χρόνια μετά…
«Οι ξένοι διασώστες είχαν τα μέσα, εμείς είχαμε την καρδιά, την τόλμη και το θάρρος να μπούμε μέσα στα χαλάσματα, να σώσουμε ζωές»
Η 13η Σεπτεμβρίου του 1986 αποτελεί αναμφίβολα ημερομηνία «σταθμό» για την πόλη της Καλαμάτας. Το βράδυ εκείνου του Σαββάτου, στις 8:23 μ.μ. όπως «χαράχθηκε» και στο ρολόι του γκρεμισμένου τρούλου της Υπαπαντής, η πόλη άλλαξε για πάντα. Το χτύπημα του Εγκέλαδου ήταν φονικό. 22 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τα 6.2 Ρίχτερ, ενώ πάνω από 300 ήταν οι τραυματίες. Οι ζημιές ήταν επίσης πολλές, στα σπίτια, σε δημόσια κτήρια, καθώς και στα περισσότερα σχολεία. Χαρακτηριστικά, το 70% των κτηρίων της πόλης κρίθηκε ακατάλληλο. Ο δε σεισμός της Δευτέρας 15ης Σεπτεμβρίου και τα 5,6 Ρίχτερ αποτελείωσαν ό,τι είχε αφήσει ο μεγάλος πρώτος σεισμός.
Η Καλαμάτα ερήμωσε, καθώς αρκετοί κάτοικοι έφυγαν για τα χωριά της μεσσηνιακής υπαίθρου. Για μεγάλο διάστημα αρκετά σχολεία στεγάστηκαν σε σκηνές, λυόμενα, ακόμα και σε στρατόπεδα, στον πιο βαρύ ομολογουμένως χειμώνα που θυμάται η πόλη μέχρι και σήμερα.
Από την πρώτη στιγμή η Καλαμάτα έγινε το επίκεντρο της χώρας και όχι μόνο. Η βοήθεια ήταν μεγάλη, ενώ άμεσα έφτασαν συνεργεία ξένων μέσων διάσωσης. Μεγάλη ήταν και η συμβολή των Ελλήνων πυροσβεστών, ενώ μετά τους σεισμούς της Καλαμάτας δημιουργήθηκε η ΕΜΑΚ από το Πυροσβεστικό Σώμα.
Η Καλαμάτα ξεπέρασε τα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν το σεισμό και θωρακίστηκε, μαθαίνοντας να ζει με τον Εγκέλαδο. Λένε, άλλωστε, ότι η μοίρα των ανθρώπων που ζουν σε μια τόσο όμορφη περιοχή, είναι συνυφασμένη με το να μάθουν να συμβιώνουν με τους σεισμούς.
Μετά από 31 χρόνια το «Θάρρος» συνάντησε και συνομίλησε με έναν «ήρωα» εκείνων των ημερών. Τον τότε «Πυρονόμο», σημερινό συνταξιούχο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Γεώργιο Βλαχοπουλιώτη. Μας μίλησε για τις πρώτες ώρες που ακολούθησαν το σεισμό, τις επιχειρήσεις διάσωσης στην πολυκατοικία που κατέρρευσε στην οδό Αριστείδου, αλλά και τη διάσωση των μικρών κοριτσιών, της Δήμητρας και Σταυρούλας Μασουρίδη, από την οικία τους στην οδό Κολοκοτρώνη, καθώς και για το έργο που επιτελούν οι Έλληνες πυροσβέστες, που καθήκον τους παντοτινό είναι να βρίσκονται στο πλευρό του πολίτη σε ό,τι αυτός χρειάζεται. Παράλληλα, τονίζει ότι το έργο που επιτέλεσαν ήταν ομαδικό και «ήρωες» ήταν όλοι οι άνδρες του Πυροσβεστικού Σώματος, από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο, σε ό,τι κι αν έκαναν.
Οι πρώτες στιγμές…
Την ώρα που ο φονικός εγκέλαδος «χτύπησε» την πόλη, ο νεαρός τότε πυρονόμος, Γεώργιος Βλαχοπουλιώτης, βρισκόταν εκτός υπηρεσίας. «Θυμάμαι ήμουν στο ύψος της αρχής του Πάρκου του ΟΣΕ, μαζί με τα δύο μικρά, τότε, παιδιά μου πηγαίναμε στο λιμάνι, για τα εγκαίνια της ακτοπλοϊκής σύνδεσης της Καλαμάτας με την Κρήτη. Ευτυχώς πολύς κόσμος σώθηκε από το πλοίο. Ξαφνικά νιώσαμε τη γη να σείεται και έναν εκκωφαντικό θόρυβο να έρχεται από την περιοχή “νησάκι”. Κοιτώντας προς τα εκεί, θυμάμαι, είδα ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης. Αμέσως γύρισα σπίτι μου να βρω τη γυναίκα μου και παρά το γεγονός ότι και αυτό είχε υποστεί ζημιές και η σύζυγος μου είχε τραυματιστεί ελαφρά, έφυγα για να πάω στην υπηρεσία μου, που στεγαζόταν τότε στην οδό Μπουλούκου, εκεί που είναι σήμερα το σούπερ μάρκετ. Δεν κυριαρχούσε πανικός, απ’ όσο θυμάμαι, αλλά ήταν πάρα πολλά τα περιστατικά που έπρεπε να αντιμετωπίσουμε, ειδικά τις πρώτες ώρες».
Η επιχείρηση διάσωσης στην πολυκατοικία της οδού Αριστείδου…
Από τα πρώτα λεπτά του σεισμού, οι ομάδες διάσωσης της Πυροσβεστικής και όχι μόνο «επικεντρώθηκαν» στην προσπάθεια ανεύρεσης ζωντανών ανθρώπων στην πολυκατοικία που κατέρρευσε στην οδό Αριστείδου 29. Ένας από αυτούς που βρέθηκαν εκεί, από τις πρώτες κιόλας στιγμές, ήταν και ο Γεώργιος Βλαχοπουλιώτης. «Για να είμαι ειλικρινής δεν μπορώ να θυμηθώ τι ώρα έφθασα στην οδό Αριστείδου. Θυμάμαι είχα το κομπρεσέρ και άνοιγα διόδους εισόδου στα χαλάσματα της πολυκατοικίας. Στο σημείο που επιχειρούσαμε βρισκόταν η γιαγιά που δεν τα κατάφερε, ώσπου ένας συνάδελφος άκουσε το κλάμα του μωρού, λίγα μέτρα πιο μακριά, το οποίο διασώθηκε, καθώς η κούνια, από θαύμα δεν έπαθε το παραμικρό. Πολύτιμες βοήθειες για το πώς θα έπρεπε να μπούμε στα χαλάσματα, μας έδινε και ο Υποσμηναγός Παπαδόπουλος, που δυστυχώς δεν τα κατάφερε να βγει ζωντανός. Πέθανε μαζί με τα δυο του παιδιά. Μόνο η γυναίκα τα κατάφερε και βγήκε ζωντανή».
Η πολύωρη δύσκολη διάσωση στην οδό Κολοκοτρώνη…
Η διάσωση για τις αδερφές Μασουρίδη από την οικία τους στην οδό Κολοκοτρώνη, έχει μείνει ανεξίτηλα χαραγμένη στη μνήμη του κ. Βλαχοπουλιώτη. Όντας αυτός που κατάφερε να φθάσει πρώτος στη 16χρονη τραυματισμένη Δήμητρα Μασουρίδη, μας περιγράφει τις στιγμές που έζησε, καθώς και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν. «Αμέσως μετά την πολυκατοικία της Αριστείδου, θυμάμαι, πήγαμε στην οδό Κολοκοτρώνη, όπου ήταν μια από τις πιο δύσκολες περιπτώσεις διάσωσης, καθώς το σπίτι είχε καταρρεύσει ολοσχερώς και από τη μια του πλευρά το στήριζε ένας γερανός, από δε την άλλη στηριζόταν σε διπλανό κτήριο. Ακούγαμε πιο πολύ τις φωνές της πιο μεγάλης κοπέλας που βρισκόταν κάτω από το κρεβάτι.
Είχε τραυματιστεί και φώναζε από τον πόνο. Η 12χρονη αδερφή της βρισκόταν σε καλύτερη κατάσταση κάτω από το τραπέζι. Ανοίξαμε την πρώτη δίοδο στα χαλάσματα στις 10:30 το βράδυ και καταφέραμε να φθάσουμε στην κοπέλα το άλλο πρωί. Ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο εγχείρημα, γιατί ένας ισχυρός μετασεισμός θα μπορούσε να μας είχε σκοτώσει όλους. Όταν έφθασα μαζί με ένα συνάδελφο στην πρώτη κοπέλα, αυτή με αγκάλιασε αμέσως. Της ζήτησα να με αφήσει, καθώς έπρεπε να απεγκλωβίσουμε το πόδι της από το πολύ βαρύ κρεβάτι που την είχε τραυματίσει στο μηρό. Ήταν πολύ δύσκολη επιχείρηση, μαζί με ένα συνάδελφο όμως τα καταφέραμε. Η 12χρονη αδερφή της, η Σταυρούλα, κατέβηκε σχεδόν μόνη της, καθώς δεν είχε σοβαρά τραύματα. Θυμάμαι ως ηθική επιβράβευση το χειροκρότημα του συγκεντρωμένου πλήθους όταν βγάλαμε έξω τα δυο κορίτσια. Μακάρι να είχαμε καταφέρει να βγάλουμε κι άλλους ζωντανούς. Ακόμα και νεκρούς όταν βρίσκαμε, πρώτα βγάζαμε αυτούς έξω και μετά βγαίναμε εμείς από τα χαλάσματα».
Οι «15 του Λεωνίδα» και οι ξένοι διασώστες…
Ρωτήσαμε τον κ. Βλαχοπουλιώτη για τα μέσα διάσωσης της τότε εποχής, καθώς δεν υπήρχε ακόμα και η σημερινή ΕΜΑΚ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ουσιαστικά η ΕΜΑΚ ιδρύθηκε αμέσως μετά τους σεισμούς της Καλαμάτας. «Τα μέσα που είχαμε ήταν πολύ λίγα σε σχέση με σήμερα. ΕΜΑΚ όχι δεν υπήρχε, αλλά κάτι σαν ΕΜΑΚ ήταν μια ομάδα με 15 άνδρες και έναν αξιωματικό που ήταν γνωστοί ως οι “15 του Λεωνίδα”.
Από την πρώτη στιγμή βρέθηκαν και αυτοί στην Καλαμάτα και η συμβολή τους ήταν μεγάλη. Σπουδαία βοήθεια προσέφεραν και οι ξένοι διασώστες που έφθασαν από τις πρώτες ημέρες στην Καλαμάτα. Θυμάμαι οι Γάλλοι είχαν τα σκυλιά , οι Γερμανοί τα τεχνικά μέσα, εμείς όμως είχαμε την τόλμη και το θάρρος να μπούμε μέσα στα χαλάσματα αψηφώντας τους όποιους κινδύνους. Θέλω να τονίσω και να υπογραμμίσω ότι όλοι οι συνάδελφοι υπερέβαλαν εαυτόν και η δουλειά και το καθήκον μας έγινε με ομαδική προσπάθεια. Ποτέ δεν μας κατέβαλε πανικός, αντιμετωπίσαμε όλες τις καταστάσεις με ψυχραιμία. Αυτό είναι άλλωστε το καθήκον κάθε πυροσβέστη, να βρίσκεται δίπλα στον πολίτη σε ό,τι αυτός χρειάζεται. Θυμάμαι ότι δεν σώζαμε μόνο ζωές, αλλά μπαίναμε σε χαλασμένα σπίτια να κατεβάσουμε ρούχα, χρήματα, ακόμα και πλυντήριο από τον 6ο όροφο κατεβάσαμε. Ό,τι είχαν ανάγκη οι συμπολίτες μας που χτυπήθηκαν από το σεισμό…».
Η Πυροσβεστική Υπηρεσία πάντα δίπλα στον πολίτη
Κλείνοντας, ο κ. Βλαχοπουλιώτης, ως συνταξιούχος πλέον και με μακρά διαδρομή και εμπειρία στο Πυροσβεστικό Σώμα υπογραμμίζει, ότι «Καθήκον κάθε πυροσβέστη είναι η πράξη που αισθάνεται και πρέπει να εκτελέσει, όχι για να είναι υπάκουος στις εντολές και τις οδηγίες που έχει, αλλά γιατί η προσωπική του συνείδηση το προστάζει και ηθικά το απαιτεί». Παράλληλα, σημείωσε ότι και η σημερινή Πυροσβεστική Υπηρεσία Καλαμάτας υπό τον διοικητή κ. Θεοφιλόπουλο, τον υποδιοικητή κ. Γεωργανά, τους αξιωματικούς, τους υπαξιωματικούς και όλους του πυροσβέστες, είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι και πάντοτε έτοιμοι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο κοινωνικό σύνολο.
*Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Γιώργο Πολυχρονόπουλο για την πολύτιμη βοήθεια του καθώς και για το συγκλονιστικό βίντεο από την Εκπομπή “Ρεπορτερς” που μας παραχώρησε από το προσωπικό του αρχείο και το οποίο μπορείτε να δείτε στο www.tharrosnews.gr αργότερα…
Του Κώστα Γαζούλη
