Ο Κωστής Παπαγιώργης πέρασε στην…άλλη όχθη τον Μάρτιο του 2014. Συνεπώς κατέχει, πλέον, τη λύση του αιώνιου…αινίγματος. Για όλους τους υπόλοιπους στενούς και περισσότερο απόμακρους φίλους του έχουν μείνει ως κληρονομιά οι ιστορίες, τα βιώματα δίπλα του, αλλά και τα βιβλία του.
Η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε προχθές στην Καλαμάτα στο “bar- bar” με ομιλητές τον συγγραφέα Γιώργος – Ίκαρο Μπαμπασάκη και μαζί του στο πάνελ τον Καλαματιανό εκδότη και συγγραφέα, Νίκο Χριστόπουλο, ήταν κάτι σαν δώρο για όσους την παρακολούθησαν. Η πρωτοβουλία ήταν του βιβλιοπωλείου ”greekbooks” και της ΚΟΙΝΣΕΠ ”πράματα και θάματα”.
Αυτό που κατέθεσαν οι ομιλητές, αλλά και οι πολίτες που συμμετείχαν στην εκδήλωση, ήταν ότι η τέχνη του Κωστή Παπαγιώργη στο δοκίμιο, στη συγγραφή εν γένει, η λοξή και τόσο εύστοχη ματιά του στα πράγματα, στα ανθρώπινα πάθη, η αιρετική και η ακαταμάχητη ματιά του ήταν τέτοια, που άλλη δεν θα ανατείλει επί των ημερών μας. Το μαρτυρούν, άλλωστε, τα ίδια τα βιβλία του, ζωντανότερα από ποτέ, κι όσοι τον γνώρισαν μέσα από αυτά θα χρειαστούν να τον ξαναβρούν. Όσοι πάλι δεν είχαν την τύχη μέχρι πρότινος, καιρός να την αδράξουν, να μάθουν για τον Κωστή Παπαγιώργη.
Σε κάποια σημεία από την κουβέντα του Ίκαρου Μπαμπασάκη σημειώσαμε “Τον γνώρισα στην Καλλιδρομίου, το 1980. Είχε τότε κατσαρό, βαθυκάστανο μαλλί και πλούσιο μουστάκι.
Βλέμμα σαν βραχνό blues, αγέρωχα ηττημένο, αλλά ηττημένο όχι σε μάχη ή σε πόλεμο, ηττημένο από θέση, από τοποθέτηση, ύστερα από σοφή απόφαση, ηττημένο μπροστά στον πελώριο πλούτο και το συντριπτικό χάος του παρελθόντος της ανθρωπότητας.
Αυτό το παρελθόν της ανθρωπότητας μοχθούσε αγρίως ο Κωστής να το γνωρίσει και να το κατανοήσει. Ένα τέτοιο εγχείρημα είναι απ’ την αρχή καταδικασμένο. Και καταδικαστικό. Σε τσακίζει. Αξίζει όμως να το τολμήσεις. Ήταν ο πιο τρυφερός ανάμεσά μας. Καμωνόταν τον κυνικό, αλλά ήταν καρδούλα. Δεν μπλέχτηκε σε καμία από τις πάμπολλες ίντριγκες της Σόλωνος. Τρικλοποδιές δεν έβαλε, ποτέ και σε κανέναν.
Υπήρξε, τουναντίον, γενναιόδωρος, χωρίς να το κάνει θέμα. Κάμποσοι συγγραφείς οφείλουν στον Κωστή το ότι εκδοθήκανε, και μάλιστα με επιτυχία. Και όπως έχω πει, ξανά και ξανά, οφείλουμε στον Κωστή το ότι ανανεώθηκε το ενδιαφέρον για το δοκίμιο, το δύσκολο είδος που διακόνησε δυνατά.
Το τι χρωστάμε στα βιβλία που μετέφρασε είναι ανυπολόγιστο (πρόχειρα θυμίζω: Μισέλ Φουκώ, Εμμανουέλ Λεβινάς, Φρανσουά Σατλέ, Ρενέ Ζιράρ, Εμίλ Σιοράν). Το τι χρωστάμε στα όσα έγραψε για τη Μέθη, τους Ξυλοδαρμούς, την Αποτυχία, τον Εαυτό, το Βάδισμα, αλλά και για τον Όμηρο, τον Χάιντεγκερ, τον Παπαδιαμάντη, τον Χέγκελ, τον Βακαλόπουλο είναι τόσο πολύτιμο που δεν μπορώ να το πω εδώ με λέξεις.
Ας επαναλάβω μονάχα τα λόγια του Λάγιου, στη «Νέα Εστία», δέκα χρόνια πριν: «Ο Παπαγιώργης είναι μακράν ο καλύτερος πεζογράφος τα τελευταία τριάντα σαράντα χρόνια. Ο Παπαγιώργης είναι από τους Παλαιούς Πολύτιμους αυτού εδώ του πάθους που λέγεται Ελλάδα. Είναι στην παρέα του Πικιώνη και του Προβελέγγιου, του Εμπειρίκου και του Εγγονόπουλου, του Τσιτσάνη και του Σαββόπουλου, του Αρανίτση και του Ράμφου, του Πεντζίκη και του Σπηλιώπουλου, του Παπατάκη και του Σταθόπουλου, του Ρέτσου και του Κουν, του Βογιατζή και του Βακαλόπουλου».
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
