Αδιαφορία, ανεπάρκεια μέτρων, έλλειψη παιδείας
Η στάση των Μεσσήνιων οδηγών απέναντι στην οδική ασφάλεια
Επιμέλεια: Αντώνης Πετρόγιαννης
Με τη ζωή τους παίζουν κάθε ημέρα χιλιάδες οδηγοί και πεζοί στην Καλαμάτα, αφού παρά τη μείωση, λόγω κρίσης, της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων, οι ειδήσεις με τροχαία ατυχήματα, περισσότερα με υλικές ζημιές, λιγότερα θανατηφόρα, γεμίζουν τις σελίδες των Μέσων Ενημέρωσης.
Οι λόγοι της παραπάνω κατάστασης είναι πολλοί. Μπορούν, όμως, να συνοψιστούν στην έλλειψη οδικής ασφάλειας από την πλευρά των οδηγών. Όταν δε σταματούν ούτε στις διαβάσεις των πεζών, όταν παραβιάζουν τους φωτεινούς σηματοδότες, είναι σαν να κυνηγάς την τύχη σου.
Η άγνοια… σκοτώνει!
Η κατάσταση, βέβαια, δεν είναι επικίνδυνη μόνο στην Καλαμάτα. Ποιος γνωρίζει, άραγε, τη θέση της Ελλάδας στην παγκόσμια κατάταξη χωρών με βάση τα τροχαία εγκλήματα και ότι από το 1990 έχουμε 40.000 νεκρούς από τροχαία, δηλαδή όσοι ήταν οι νεκροί στο Ναγκασάκι ή όσο ο πληθυσμός μιας μικρής πόλης;
Ποιος γνωρίζει ότι αν ζήσει κάποιος πάνω από 30 ημέρες στην εντατική έπειτα από τροχαίο και πεθάνει για παράδειγμα την 31η ημέρα, τότε ο θάνατός του παύει να αποδίδεται σε τροχαίο δυστύχημα;
Η μάστιγα που στοιχίζει, όχι μόνο κατεστραμμένες ανθρώπινες ζωές, αλλά και σε τεράστια σπατάλη χρημάτων των φορολογουμένων (νοσοκομεία, εντατικές, απώλεια παραγωγικού δυναμικού, πρόωρες συντάξεις κ.λπ.), λόγω ανυπαρξίας σοβαρών μέτρων πρόληψης, είναι αδιάφορη στην Ελλάδα.
Πρόσφατα διοργανώθηκε μια ημερίδα για το θέμα αυτό και τα συμπεράσματά της άφησαν άφωνους τους μη υποψιασμένους παρευρισκόμενους. Παρουσιάστηκαν συγκλονιστικά στοιχεία από τους ειδικούς γιατρούς, τους διασώστες και τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στο Σύλλογο Ατόμων Θυμάτων Τροχαίων, ώστε να αποκτήσει η ελληνική κοινωνία τη γνώση και να περάσει κάποτε και στην πρόληψη.
Την ημερίδα άνοιξε ο μηχανικός Φαίδωνας Καρυδάκης, που έχασε το 15χρονο γιο του Σόλωνα σε τροχαίο έγκλημα, όταν το παιδί παρασύρθηκε και εγκαταλείφθηκε από οδηγό Ι.Χ. που έτρεχε ιλιγγιωδώς. «Το δύσκολο δεν είναι να καταλάβεις το μέγεθος. Το δύσκολο είναι να καταλάβεις γιατί το αγνοούμε, γιατί το κρύβουμε, γιατί δεν το αντιμετωπίζουμε, γιατί δεν το προλαβαίνουμε», είπε ο κ. Καρυδάκης και συμπλήρωσε: «Τότε, πριν από 4 χρόνια, έξω από την εντατική άκουσα έναν πολίτη να ρωτάει το γιατρό τι θα έπρεπε να προσέχει με τη γρίπη των πτηνών και το εμβόλιο. Και ο γιατρός τού έδωσε την αφοπλιστική απάντηση: Να προσέχετε, φυσικά, τα αυτοκίνητα!».
Τα μισά θύματα της ασφάλτου ανήκουν σε ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου (πεζοί, ποδηλάτες, οδηγοί δικύκλων). Οι περισσότεροι θάνατοι παρατηρούνται σε χώρες μεσαίων εισοδημάτων. Το ανατριχιαστικό στοιχείο που προέκυψε από τη διεθνή μελέτη είναι ότι σε κάθε ένα πρόσωπο που πεθαίνει αντιστοιχούν 20 τραυματίες, ενώ ο ένας θα ζήσει με μόνιμη αναπηρία. Οι συστάσεις του ΟΗΕ και του ΠΟΥ για πολλές χώρες παραμένουν κενό γράμμα: Εφαρμογή μιας αυστηρής νομοθεσίας για την οδική ασφάλεια που πρέπει να συνοδεύεται από την κοινωνική επαγρύπνηση. Περιορισμός των θανάτων από τροχαία με έμφαση στις ανάγκες των πεζών, των ποδηλατών και των μοτοσικλετιστών. Ασφαλέστερες υποδομές, crash tests με ενιαία κριτήρια και βελτίωση της μετά τη σύγκρουση φροντίδας και των βάσεων δεδομένων για την οδική ασφάλεια.
Έχει ξεφύγει η κατάσταση
Τα πράγματα ξεφεύγουν εντελώς στην αποτύπωση της ελληνικής πραγματικότητας, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο γιατρός Γιώργος Κουβίδης: «Η Ελλάδα είναι αδιαφιλονίκητη πρωτοπόρος στο τροχαίο τραύμα». Ανάμεσα στις χώρες και στην προσπάθειά τους να μειώσουν τους θανάτους από τροχαία στη δεκαετία δράσης που διανύουμε, η Ελλάδα κατέχει μία από τις τελευταίες θέσεις. Η Ελλάδα είναι σήμερα ΚΑΤΩ από το μέσο όρο μείωσης θανάτων στην Ευρώπη, ενώ το 2010 ήταν στη χειρότερη θέση πανευρωπαϊκά. «Κυκλοφορώ στην Ελλάδα σημαίνει: Διπλάσια πιθανότητα θανάτου στο οδικό δίκτυο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο». Μηδενική είναι η ελληνική συμμετοχή στις διεθνείς πρωτοβουλίες.
Το ίδιο υπουργείο Υγείας δεν αναγνωρίζει το πρόβλημα θανάτων από τροχαία ως πρόβλημα δημόσιας υγείας. Η μόνη (μη ασφαλής) πηγή για τα στοιχεία παραμένει η Τροχαία, όπως απεικονίζεται στη διεθνή έρευνα, την ώρα που ο αριθμός θανάτων από τροχαία είναι πολλαπλάσιος από τον αριθμό θανάτων από ναρκωτικά και HIV. Η μέριμνα για την πρόληψη απουσιάζει εντελώς, δε χρηματοδοτείται κρατικά η έρευνα, ούτε η συλλογή στοιχείων και δεν υπάρχει οποιοσδήποτε σχεδιασμός. Στα στοιχεία που παραθέτει ο ΟΗΕ-ΠΟΥ αλγεινή εντύπωση προκαλούν τα συμπεράσματα για την Ελλάδα (ενώ το υπουργείο ούτε καν έχει μεταφράσει τα στοιχεία του ΟΗΕ-ΠΟΥ).
Απουσία κατάλληλων πολιτικών
Το έγκλημα συνεχίζεται διότι: Δεν υπάρχει καμιά μέριμνα ούτε πολιτικές που να προωθούν το βάδισμα και το ποδήλατο με ασφάλεια. Υπάρχει αναγκαιότητα για κατασκευή νέων δρόμων και διαπιστώνεται παντελής έλλειψη τακτικής επιθεώρησης στους υπάρχοντες δρόμους. Επισημαίνεται η απουσία Σταθμών Άμεσης Ανάγκης και η ανυπαρξία ενιαίας τηλεφωνικής κλήσης. Δεν υπάρχει ειδική εκπαίδευση γιατρών και νοσηλευτών για έκτακτες καταστάσεις. Οι τοπικές αρχές αφήνονται μόνες να καθορίζουν τα (μεγάλα) όρια ταχύτητας μέσα στις πόλεις. Υπάρχουν και εφαρμόζονται οι νόμοι για τα κράνη, το αλκοόλ και τις ζώνες, αλλά παρατηρείται πολύ χαλαρή εφαρμογή της απαγόρευσης χρήσης κινητού στην οδήγηση.
Την πρώτη θέση σε θύματα κατέχουν τα δίκυκλα και τη δεύτερη οι πεζοί και η ποδηλάτες, ενώ το μικρότερο ποσοστό σε νεκρούς κατέχουν τα δημόσια μέσα μεταφοράς.
Στη διεθνή κατάταξη με τις χώρες και τους κρίσιμους παράγοντες αντιμετώπισης τροχαίων συμβάντων η Ελλάδα (ξανα)αποδεικνύει την ανυπαρξία της, μη καταγράφοντας καν τις «επιδόσεις» της στην άμεση ανταπόκριση του συμβάντος (τηλέφωνο, ασθενοφόρο, σταθμός πρώτων βοηθειών και φροντίδας κ.λπ.), ενώ ακόμα δε διαθέτει ειδικές υπηρεσίες για τα τροχαία. Για παράδειγμα, η Γκάνα και η Γουατεμάλα έχουν και υπηρεσίες αλλά και σύνθετη καταγραφή δεδομένων. Στη στήλη δίπλα στην λέξη Ελλάδα υπάρχει απλά μια παύλα!
