Σαράντα, ακριβώς χρόνια μετά, στο πλαίσιο του «2017, Έτος Μαρίας Κάλλας», ο Δήμος Οιχαλίας και το Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο Athenaeum (Ατενέουμ) επέλεξαν να θυμίσουν το ξεκίνημα της Ντίβας του λυρικού τραγουδιού, στην Ελλάδα, με μία συναυλία αφιερωμένη στην αξεπέραστη λυρική τραγουδίστρια που οριοθέτησε την όπερα στο πριν και το μετά με την παρουσία της.
Η συναυλία οργανώνεται το Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου, στις 9.00 το βράδυ, στο Θέατρο της Αρχαίας Μεσσήνης, με ελεύθερη είσοδο, σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Πελοποννήσου, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας και την υποστήριξη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Πελοποννήσου.
Η ίδια η Μαρίας Κάλλας (2/12/1923 – 16/9/1977) σημείωνε σε συνέντευξή της το 1968, στον Edward Downes, Νέα Υόρκη: «Πρώτη μου καριέρα θεωρώ κι ονομάζω εκείνη στην Αθήνα, στη διάρκεια του πολέμου. Αυτή που μου πρόσφερε την πείρα μου, είμαι σίγουρη, γιατί εκεί ασκήθηκα, εκεί απέκτησα τις σκηνικές εμπειρίες μου, εκεί είχα τα πάνω μου και τα κάτω μου… Ώσπου να πάω στην Ιταλία είχα ήδη μάθει τόσους ρόλους, (αφού) τραγουδούσα επί οκτώ χρόνια…».
Το δε πρόγραμμα της συναυλίας, πρωτότυπο και γοητευτικό, διαμορφώθηκε από το σπουδαίο σολίστ και παιδαγωγό του κλασικού τραγουδιού Άρη Χριστοφέλλη και πρωτοπαρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε δική του παραγωγή το Φεβρουάριο 2017. Θα συμμετέχουν, δε, οι υψίφωνες Νίνα Κουφοχρήστου, Μαρία Κωστράκη και Άρτεμις Μπόγρη, οι οποίες, με τον Θανάση Αποστολόπουλο στο πιάνο, θα ερμηνεύσουν αποκλειστικά έργα που η νεότατη Μαρία Άννα Σοφία Σεσιλία Καλογεροπούλου, ξεκινώντας μόλις τη μεγάλη της καριέρα, στα δύσκολα για τη χώρα χρόνια από το 1938 έως το 1945, τραγούδησε σε διάφορες συναυλιακές εκδηλώσεις -ωδειακές εξετάσεις και ακροάσεις, γιορτές, ρεσιτάλ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη- με συνοδεία πιάνου. Τραγούδια που δεν ηχογραφήθηκαν ποτέ με τη φωνή της και σε μας φτάνει μόνο ο απόηχος της ερμηνείας της μέσα από διηγήσεις και κριτικές της εποχής. Μία συναυλία η οποία, εκτός από οφειλόμενο αφιέρωμα στη μνήμη μίας τεράστιας Ελληνίδας καλλιτέχνιδας, εντάσσεται στην προσπάθεια του Δήμου Οιχαλίας για αναστήλωση του πατρογονικού σπιτιού της Μαρίας Κάλλας στο Νεοχώρι Μεσσηνίας, στόχο που ένθερμα υποστηρίζει τόσο το Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο Athenaeum όσο και όλοι οι συνδιοργανωτές της βραδιάς.
Το πρόγραμμα
-Georg Friedrich Handel: Care Selve/Δάση αγαπημένα
από την όπερα Atalanta
Νίνα Κουφοχρήστου
(Αθήνα, Ωδείον Αθηνών, 28/5/1940 & θερινόν θέατρο Μουσούρη, 21/7/1943)
-Wolfgang Amadeus Mozart: Batti, Batti o bel Masetto/ Χτύπα, χτύπα ωραίε Μαζέττο, από την όπερα Ντον Τζοβάννι
Νίνα Κουφοχρήστου
(Αθήνα, Ρεξ, 3/8/1945)
-Gioacchino Rossini: Assisa al pie d’un salice/Στη ρίζα της ιτιάς
από την Όπερα Οθέλλος
Μαρία Κωστράκη
(Θεσσαλονίκη, θέατρο Παλλάς, 31/8/1943)
-Landon Ronald: Love, I have won you / Αγάπη, σε κέρδισα
από τον κύκλο τραγουδιών A Cycle of Life
Άρτεμις Μπόγρη
(Αθήνα, Ολύμπια 20/3/1945, Αγγλικό Μουσικό Απόγευμα)
-Jules Massenet (1842-1912): Air du miroir: Dis moique je suis belle/Άρια του καθρέφτη: Πες μου ότι είμαι όμορφη, από την όπερα Θαΐς
Άρτεμις Μπόγρη
(Αθήνα, Παρνασσός, 22/5/1939 & Ολύμπια 29/9/1943)
-Ildebrando Pizzetti: Ballo/Χορός (Χαρείτε νιοι, χαρείτε νιές)
από τα Tre canzoni Greci
Άρτεμις Μπόγρη
(Ωδείον Αθηνών, 29/5/1942 & 27/5/1943 & Casa d’ Italia 21/4/1943)
-Joaquin Turina: Te amare / Θα σ’ αγαπώ
Άρτεμις Μπόγρη
(Αθήνα, Ολύμπια 29/9/1943 & Ρεξ 12/12/1943)
-Μενέλαος Παλλάντιος: Κοιμητήρι
Άρτεμις Μπόγρη
(Αθήνα, Θερινόν θέατρο Μουσούρη, στην οδό Μαυροματαίων, 21/7/1943)
-Ιωάννης Ψαρούδας: Δυο νύχτες
(Τραγούδι Αφιερωμένο στην Αλεξάνδρα Τριάντη)
Νίνα Κουφοχρήστου
(Αθήνα, Παρνασσός, 1/4/1938)
-Luigi Arditi: Il bacio /Το φιλί
Νίνα Κουφοχρήστου
(Αθήνα, νυχτερινό κέντρο Argentina στην Ομόνοια, 7/1942)
Διάλειμμα
-Carl Maria von Weber: Perche non giunge il sonno/ Βαραίνουν τα βλέφαρά μου από την όπερα Ο ελεύθερος σκοπευτής
Μαρία Κωστράκη
(Αθήνα, Παρνασσός 11/4/1938 & Θεσσαλονίκη, Θέατρο Λευκού Πύργου 17/5/1945)
-Charles Gounod: Plus grand dans son obscurite/ Μεγαλειώδης μες στην ταπεινότητά του Καβατίνα από την όπερα Η βασίλισσα του Σαβά / La reine de Saba
Άρτεμις Μπόγρη
(Αθήνα, Παρνασσός 11/4/1938)
-Leo Delibes: Les Filles de Cadix / Τα κορίτσια από το Κάδιξ
Νίνα Κουφοχρήστου
(Αθήνα, Ωδείο Αθηνών 1943)
-Ruggiero Leoncavallo: Mattinata /Πρωινό τραγούδι
Νίνα Κουφοχρήστου
(Αθήνα, Νυχτερινό κέντρο Argentina, 7/1942)
-Sebastian Yradier: Παλόμα
Νίνα Κουφοχρήστου
(ένα από τα πρώτα τραγούδια που έμαθε η Μαρία πριν ακόμη έρθει στην Ελλάδα και σίγουρα εκείνο που τραγούδησε περισσότερο απ’ όλα, συχνά συνοδεύοντας η ιδία τον εαυτό της στο πιάνο)
-Δημήτριος Ρόδιος: Αστέρω
Νυκτωδία του 1928, σε στίχους Π. Νιρβάνα, από το κινηματογραφικό ειδύλλιο Αστέρα της Νταγκ Φιλμ
Άρτεμις Μπόγρη
(Αθήνα, Ωδείο Αθηνών, 1937)
-Νικόλαος Λάβδας: Παντρεύουν την αγάπη μου (Δημώδες)
Μαρία Κωστράκη
(Αθήνα, Θερινόν θέατρο Μουσούρη, 21/7/1943 & Ολύμπια 29/9/1943)
Ιωάννης Ψαρούδας: Δε θα ξεχάσω
Μαρία Κωστράκη
(Μουσική τραγωδία αφιερωμένη στον Κλέωνα Τριαντάφυλλο «Αττίκ»)
(Αθήνα, Παρνασσός, 22/5/1939)
«Η δεσποινίς Μαρία Καλογεροπούλου» στο Θέατρο Αρχαίας Μεσσήνης
