Είναι γεγονός ότι στην Καλαμάτα είδε το φως της δημοσιότητας η πρώτη ελληνική εφημερίδα. Εκδόθηκε την 1η Αυγούστου του 1821 και ονομαζόταν «Σάλπιγξ Ελληνική». Τυπώθηκε με τυπογραφικά στοιχεία που στάλθηκαν απ’ την Τεργέστη και τυπογράφους από τα κατεστραμμένα τυπογραφεία των Κυδωνιών της Μικράς Ασίας. Εκδότης της, ο Θεόκλητος Φαρμακίδης, ο οποίος, μη δεχόμενος τη λογοκρισία του Υψηλάντη, τη σταμάτησε μετά την έκδοση του τρίτου φύλλου.
Πληροφοριακά αναφέρεται ότι τα τρία αυτά φύλλα φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής.
Για τρία ολόκληρα χρόνια – μέχρι το 1824 – δεν κυκλοφόρησε καμία άλλη ελληνική εφημερίδα.
Στη συνέχεια η δημοσιογραφία εξελίχθη προοδευτικά και εξυπηρέτησε κατά πολύ την κοινωνική ζωή.
Στον τόπο μας εκδόθηκαν και κυκλοφόρησαν πολλές εφημερίδες και περιοδικά. Οι ασχολούμενοι ιστοριοδίφες γράφουν ότι στην Καλαμάτα έχουν κυκλοφορήσει πάνω από 120 εφημερίδες και 60 περιοδικά.
Στο σημερινό δημοσίευμα θα αναφερθούν, ενδεικτικά, τα πιο γνωστά φύλλα, που εκδόθηκαν από το 1868 μέχρι σήμερα, για λόγους ιστορικούς.
Μετά την «Σάλπιγγα ελληνική», κάνει την εμφάνισή της ο «Αριστόδημος». Εκδόθηκε το 1868 μέχρι το 1876. Διέκοψε για δύο χρόνια και εκδόθηκε ξανά το 1878 μέχρι το 1879. Μετά απ’ αυτόν η «Άμυνα», απ’ το 1879 μέχρι το 1884.
Ακολούθησε ο «Αριστομένης» με εκδότη τον Κ. Γεωργαντόπουλο, το 1884. Μετά απ’ αυτήν η «Ανόρθωσις» το 1886. Κατόπιν το «Καθήκον» του Λεων. Δεληγιάννη το 1888 και η «Ιθώμη» του Δ. Λυμπερόπουλου. Μετά το «Ενεστώς» των Ι. Κυριακού και Κ. Λυκουρέζου.
Κατόπιν η «Σάλπιγξ», την οποία εξέδωσε ο Γεώργιος Μιχαλακέας, βιβλιοπώλης, με τη συνεργασία του Σπύρου Δουκάκη, δικηγόρου.
Ακολουθεί η «Ευνομία» του Γιάννη Πολυμενάκη από το 1894 έως το 1900. Εν συνεχεία η «Μεσσηνία» του Δημ. Μπενή, οι «Φαραί» του Ν. Πήλιουρα, η «Σάλπιγξ» του Γιάννη Παρασκευόπουλου, πρώην συμβολαιογράφου, το «Φως» του Π. Πήλιουρα, το «Θάρρος» του Γιάννη Αποστολάκη το 1899, ο «Ταχυδρόμος», ο «Φρουρός» του Μουντανάκου, ο «Γάτος» και πολλές άλλες, μέχρι που εμφανίστηκε και η εφημερίδα «Σημαία», η οποία εκδόθηκε στις 18 Ιανουαρίου του 1914 με διευθυντή τον Γεώργιο Μαράκα ή «κόρακα» όπως υπογραφόταν.
Σήμερα κυκλοφορούν στον τόπο μας 4 εφημερίδες. Το «Θάρρος», η «Ελευθερία» του Ντίνου Πλεμμένου που εκδόθηκε το 1979, ο «Μεσσηνιακός λόγος» της Σοφίας Θεοδ. Μπρεδήμα που εκδόθηκε το 1989 και η «Φωνή» του Θανάση Τσαμούλη που ξεκίνησε το 1987.
Η δημοσιογραφία της παλιάς εποχής πέρασε μέσα από δύσκολες συνθήκες. Καιροί, με φανατικούς οπαδούς της πολιτικής, έφθαναν μέχρι δολοφονίας κατά των δημοσιογράφων που ήταν αντίθετοι στα δικά τους φρονήματα.
Για λόγους ιστορικούς και, κυρίως, για να μαθαίνουν οι νεώτεροι, πώς ήταν η τότε κοινωνική ζωή, θα δημοσιευθούν αγγελίες και διαφημίσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται από απλότητα και γλωσσική ευγένεια.
Του Βασίλη Ι. Μανιάτη
Αφιέρωμα στην ιστορία του τοπικού Τύπου της Καλαμάτας
