«Οι δασικές υπηρεσίας δεν έχουν προσωπικό και χρήματα για καταπολέμηση της ασθένειας»
Τα προληπτικά μέτρα και η ενημέρωση του κόσμου μπορεί να σώσουν τα πλατάνια της Μεσσηνίας, καθώς φάρμακο για την ίαση ενός προσβεβλημένου δέντρου δεν υπάρχει ακόμα.
Αυτό επισήμανε μιλώντας στο «Θάρρος» ο καθηγητής, ερευνητής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΘΙΑΓΕ, Παναγιώτης Τσόπελας, ο οποίος έχει μελετήσει σε βάθος το πρόβλημα.
Η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους πρωτοεμφανίσθηκε στη Μεσσηνία το 2003 και έκτοτε έχει εξαπλωθεί σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Όπως σημείωσε ο κ. Τσόπελας, αυτή την στιγμή στην Ήπειρο υπάρχουν χιλιάδες νεκρά πλατάνια.
Όπως γράφαμε προ ημερών, τα πλατάνια σε μήκος περίπου 2 χιλιομέτρων μέσα στο Νέδοντα, από τη Νέδουσα προς Καλαμάτα, έχουν προσβληθεί. Όποιο δέντρο προσβληθεί, δεν έχει γιατρειά και είναι καταδικασμένο, ενώ ο ανθρώπινος παράγοντας έχει «βοηθήσει» καταλυτικά στην εξάπλωση της νόσου.
Προληπτικά μέτρα
«Όταν έχουμε ένα προσβεβλημένο δέντρο, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Δεν υπάρχει τρόπος ίασης, δεν έχουμε βρει κάποιο φάρμακο να μπορούμε να το σώσουμε. Μπορούμε, όμως, να αποφύγουμε τη διάδοση της ασθένειας με προληπτικά μέτρα. Δυστυχώς, δεν έχουν ληφθεί τα προληπτικά μέτρα που πρέπει και είναι θέμα ενημέρωσης του κόσμου. Γιατί την ασθένεια τη διαδίδουν οι άνθρωποι, δε διαδίδεται μόνη της. Οι άνθρωποι είναι υπεύθυνοι για τη διάδοση της ασθένειας. Κόβοντας ένα μολυσμένο δέντρο και μετά κλαδεύοντας ή κόβοντας ένα υγιές με τα ίδια εργαλεία, μεταφέρουμε την ασθένεια από τη μια περιοχή στην άλλη. Ή από ένα σκαπτικό μηχάνημα το οποίο θα δουλέψει σε μία περιοχή που έχει μολυσμένα πλατάνια και μετά θα πάει σε μία άλλη. Το θέμα, λοιπόν, είναι να αποφύγουμε τη διάδοση της ασθένειας. Και κανείς δεν μπορεί να είναι συνεχώς πάνω από το κεφάλι του καθενός και να του λέει: καθάρισε το αλυσοπρίονο για να μη μεταφέρεις την ασθένεια», τόνισε ο κ. Τσόπελας στη συνομιλία που είχαμε.
Έγκαιρη διάγνωση
Ο καθηγητής εξήγησε πως η ασθένεια διαδίδεται με ταχύτητα σε διπλανά δέντρα, γι’ αυτό και όταν εντοπισθεί έγκαιρα σε ένα σημείο, μπορούν να τη σταματήσουν σκοτώνοντας όλα τα δέντρα σε ακτίνα 15 – 20 μέτρων από το προσβεβλημένο.
«Το έχουμε κάνει αυτό σε κάποια χωριά της Μεσσηνίας, όπως στον Αετό. Εκεί υπήρχε ένα μολυσμένο δέντρο, το σκοτώσαμε και τελείωσε. Τα άλλα δεν έπαθαν τίποτα. Άρα, η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να σώσει τα διπλανά δέντρα. Το ίδιο έγινε και στη Θεσσαλία σε αρκετά σημεία. Άρα το ένα θέμα είναι τα προληπτικά μέτρα τα οποία πρέπει να λαμβάνονται για να μη διαδώσουμε την ασθένεια και το δεύτερο είναι μέτρα εκρίζωσης της ασθένειας, τα οποία προβλέπονται από το νόμο, αλλά δεν εφαρμόζονται. Και δεν εφαρμόζονται, γιατί οι δασικές υπηρεσίες δεν έχουν το προσωπικό και τα χρήματα για να το κάνουν αυτό. Επίσης, δεν υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια από το κράτος. Όταν έχουμε ένα προσβεβλημένο δέντρο, μόνο για να το κόψεις και να το καταστρέψεις χρειάζεται χρήματα», υπογράμμισε ο κ. Τσόπελας.
Άμεση επέμβαση
Ακολούθως εξήγησε ότι στους αστικούς χώρους, όπως η Καλαμάτα, είναι εύκολο να αποφύγουμε τη διάδοση της ασθένειας με το σωστό καθαρισμό των εργαλείων που χρησιμοποιούμε για να κλαδέψουμε ένα πλατάνι.
«Έξω από τον αστικό χώρο, τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα, γιατί είναι πολλά μαζί τα πλατάνια και η ασθένεια μεταφέρεται και με το νερό κατά μήκος των ποταμών. Επίσης, οι άνθρωποι στα χωριά δε λαμβάνουν κανένα μέτρο πρόληψης.
Η ασθένεια ξεκίνησε το 2003 και το 2004 μόνο στη Μεσσηνία και αυτή τη στιγμή έχει διαδοθεί σε όλη την Πελοπόννησο. Το 2010 τη βρήκαμε στην Ήπειρο, προφανώς από κάποια μηχανήματα που έφυγαν από τη Μεσσηνία και δούλεψαν στην Εγνατία οδό και μετέφεραν την ασθένεια. Αυτή στιγμή στην Ήπειρο έχουμε πολύ περισσότερα προσβεβλημένα πλατάνια από ό,τι έχουμε στην Πελοπόννησο. Η κατάσταση εκεί είναι τραγική με χιλιάδες νεκρά δέντρα. Τώρα την ασθένεια τη βρίσκουμε στην Αιτωλοακαρνανία και τη Φωκίδα. Δηλαδή, εξαπλώνεται πλέον σε όλη την Κεντρική Ελλάδα, κι αυτό σημαίνει ότι θα πάει παντού. Γι’ αυτό επιμένουμε για τα προληπτικά μέτρα. Και το AIDS μεταδιδόταν με μεγάλη ταχύτητα κάποια στιγμή, αλλά δεν προσβληθήκαμε όλοι, γιατί πήραμε προληπτικά μέτρα.
Είναι, λοιπόν, μία μολυσματική ασθένεια που χρειάζεται έγκαιρη διάγνωση και άμεση επέμβαση», κατέληξε ο καθηγητής του ΕΘΙΑΓΕ.
Της Βίκυς Βετουλάκη
Π. Τσόπελας – ΕΘΙΑΓΕ: «Στο χέρι όλων μας είναι να σώσουμε τα πλατάνια»
