ΣΥΡΙΖΑ –Tι έγινε και τι ημπόρει να γίνει
Κεντρικό σημείο του κειμένου του Κώστα Βαξεβάνη με το οποίο ασχολούμαστε για τρίτη συνεχόμενη φορά , είναι το κόμμα, τα κομματικά στελέχη και ποια πρέπει να είναι η σχέση τους με την κοινωνία. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια αναφέρει, μεταξύ πολλών άλλων ενδιαφερουσών απόψεων, ότι «Όσοι σκέφτονται με όρους κομματικών γραφείων, κομματικών μελών που είναι ένα είδος ηρωικών ερημιτών που δεν τους αφουγκράζεται η κοινωνία και ιστορικής νομοτέλειας για την επικράτηση του (αριστερού) καλού, θα έχουν την τύχη των κατά καιρούς Λαφαζάνηδων ενώ η κοινωνία θα ζει στην εικονική και καταστροφική ευωχία της…»
Υπάρχει, κατά την άποψη μας, πολύ μεγάλη αλήθεια σε αυτή τη θέση του Κ.Β. Είναι αναρίθμητες τέτοιες περιπτώσεις «ηρωικών ερημιτών», που κλεισμένοι σε γραφεία και απομονωμένοι από τις μάζες, προσπαθούν με τρίγωνα και μοιρογνωμόνια να χαράξουν πορεία για «την επικράτηση του (αριστερού) καλού».
Μόνο που η περίπτωση του Παναγιώτη Λαφαζάνη και της ΛΑΕ δεν εμπίπτει σ’ αυτή την κατηγορία. Όχι μόνο δεν κλείστηκαν σε γραφεία ως ηρωικοί ερημίτες, αλλά έτρεξαν, προσπάθησαν να κτίσουν μετωπικές οργανώσεις όπως «Η επιτροπή αλληλεγγύης και αγώνα» για να σταθούν εμπόδιο στις εκποιήσεις και στις εξώσεις ανθρώπων από τα σπίτια τους.
Πρόγραμμα για έξοδο από την κρίση –η πιο επείγουσα ανάγκη
Το πρόβλημα με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και τη ΛΑΕ, είναι ότι η πολιτική τους δεν είχε τίποτε να κάνει με την προσπάθεια για «επικράτηση του (αριστερού) καλού». Για να το τοποθετήσουμε πιο καθαρά, ενώ δεν αμφιβάλουμε ούτε στιγμή για την εντιμότητα του ανθρώπου και άλλων στελεχών της ΛΑΕ, δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε πολιτική που να έχει τόσο λίγη σχέση με την Αριστερά. Η αντιπολίτευση τους δεν στάθηκε, με εξαίρεση κάποια αριστερή ρητορική όπως «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», ούτε σε μια περίπτωση στα αριστερά του Σύριζα στα ουσιαστικά θέματα. Η αντιπολίτευση τους πήρε σχεδόν χαρακτήρα εντελώς προσωπικής αντιπαράθεσης με τον Τσίπρα, ολοένα και περισσότερο φαινόταν να στηρίζεται πάνω σε προσωπική εμπάθεια.
Από το σκοπιανό και τα ελληνοτουρκικά μέχρι και την έξοδο από το ευρώ και την επιστροφή στη δραχμή, η αντιπολίτευση τους δεν διαφοροποιήθηκε από ελληνικά αλλά και ευρωπαϊκά εθνικιστικά πολιτικά σχήματα και κόμματα.
H εναλλακτική στον Σύριζα και τον Τσίπρα ήταν η ΛΑΕ και ο Λαφαζάνης, που θα πρότασσαν τα στήθια στους Σκοπιανούς, στους Τούρκους, στους Ευρωπαίους –απόλυτη έλλειψη ταξικής προσέγγισης, καμιά σοβαρή πολιτική ανάλυση. Η ευρωπαϊκή πάλη της Αριστεράς για ευρωπαϊκές αλλαγές, η πιο βαριά κληρονομιά του παλιού ΣΥΡΙΖΑ και η μόνη πορεία με δυνατότητες, παρέμεινε εντελώς στα αζήτητα.
Όχι μόνο δεν υπήρχε κάτι στο πρόγραμμα τους που να δίνει την εντύπωση της πάλης για «επικράτηση του (αριστερού) καλού», έστω αφελούς πάλης, όχι μόνο δεν υπήρξαν αριστερή αντιπολίτευση, αλλά υπήρξαν η πιο αδιέξοδη δυνατή αντιπολίτευση.
Αν τα λέω αυτά δεν είναι για να εκθέσω τα αδιέξοδα της πολιτικής της ΛΑΕ, μια και δεν υπάρχει αντικείμενο αφού ΛΑΕ δεν υπάρχει πια, αλλά για να στρέψω όσο μπορώ την προσοχή στη σημασία του πολιτικού προγράμματος που η αριστερά πρέπει να φτιάξει. Πολιτικού προγράμματος που να έχει πραγματικά δυνατότητες να παρέχει διέξοδο από τα καπιταλιστικά αδιέξοδα που η παγκόσμια κρίση θα επιτείνει, από την προοπτική εθνικών συγκρούσεων και πολέμων που η καπιταλιστική κρίση θα βάζει στην ημερήσια ατζέντα. Και αυτό επιβάλλει την πιο βαθιά και εκτεταμένη εσωτερική συζήτηση.
Η δημοκρατία και το πρόγραμμα της Αριστεράς
Παρόλη τη τόλμη και τη φρεσκάδα στη διατύπωση μιας σειράς απόψεων για το που πρέπει να κινηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ για να παραμείνει κόμμα της αριστεράς, των εργαζομένων και της νεολαίας, το κείμενο του ΚΒ πάσχει από την έλλειψη θέσης όσον αφορά την πολιτική πορεία Σύριζα μετά το δημοψήφισμα. Πάσχει από την έλλειψη θέσης αν η πορεία αυτή ήταν η μοναδική επιλογή, αν είχε δυνατότητες, αν υπήρχε κάτι άλλο που μπορούσε να γίνει.
Δεν μπορούν ούτε οι «ηρωικοί ερημίτες» ούτε η «αέναη αντιπαράθεση για την αριστεροσύνη και το μέτρο της» (φράση που χρησιμοποιεί ο Κ.Β. σε άλλο σημεία του κειμένου του), να δώσουν διέξοδο. Όπως όμως δεν μπορεί να το κάνει ούτε ένα κόμμα που είναι μεν ανοιχτό στην κοινωνία, είναι δημοκρατικό, κάτι που θεωρεί προτεραιότητα ο Κ.Β., αλλά δεν έχει απαντήσεις στο πως αντιμετωπίζεται η ελληνική κρίση που δεν είναι παρά μέρος της παγκόσμιας.
Η δημοκρατία είναι ό,τι πιο απαραίτητο στη λειτουργία ενός αριστερού κόμματος. Όχι όμως απλά για χάρη της δημοκρατίας, αλλά διότι δεν υπάρχει άλλο περιβάλλον για να φτιαχτεί πρόγραμμα που να έχει ελπίδες, να φτιαχτούν στελέχη που θα καθοδηγήσουν μάζες σε αγώνες στους δρόμους και στα εργοστάσια.
Λειτούργησε μια τέτοια δημοκρατία ελεύθερης αντιπαράθεσης ιδεών μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ μετά την συνθηκολόγηση; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα αρνητική.
Αυτό όμως δεν μπορεί να αντικατασταθεί. Αυτό πρέπει να αποκατασταθεί στον Σύριζα. Η θέση ότι «Ο χώρος του διαδικτύου σήμερα αποτελεί τη σύγχρονη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα», είναι απόλυτη. Το διαδίκτυο αποτελεί μια πραγματικότητα που πρέπει να πάρει κάποιος στα σοβαρά, δεν μπορεί όμως να αποτελέσει υποκατάστατο μιας πλέρια δημοκρατικής εσωτερικής λειτουργίας. Μπορεί να τη συμπληρώσει όχι να την υποκαταστήσει.
Με τη δημοκρατία, το κόμμα και το πρόγραμμα της αριστεράς θα συνεχίσουμε σε αυτήν εδώ την στήλη, «ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ», την επόμενη Κυριακή.
Του Σωτήρη Βλάχου
