Το «Θάρρος» κλείνει σήμερα, 4 Ιανουαρίου 2020, τα 121 χρόνια συνεχούς έκδοσής του.
1899 – 2020: 121 χρόνια με «Θάρρος»
Στις 17 Απριλίου 1938 δημοσιεύθηκε ένα πολυσέλιδο αφιέρωμα για τα 40 χρόνια του «Θάρρους» με τις υπογραφές δημοσιογράφων που ξεκίνησαν την καριέρα τους από αυτό, την οποία και συνέχισαν, με μεγάλη ευκολία, όπως οι ίδιοι παραδέχονταν, σε αθηναϊκές εφημερίδες, ως προερχόμενοι από τη «Σχολή του “Θάρρους”».
Επίσης, το αφιέρωμα περιλάμβανε κείμενα επώνυμων Καλαματιανών, καθώς και τους διατελέσαντες, μέχρι τότε, μόνιμους συνεργάτες και συντάκτες της εφημερίδας.
Για τους γνωρίζοντες, πολλοί εξ αυτών άφησαν τη σφραγίδα τους στην ελληνική δημοσιογραφία.
ΠΑΛΑΙΟΙ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΑΙ ΕΚΑΤΟΝ ΣΑΡΑΝΤΑ
Τα σαράντα χρόνια του «Θάρρους»;
Το λιγώτερο θα έπρεπε να χαρακτηρισθούν ως σπάνιος δια τους χρόνους μας θρίαμβος δημοσιογραφικής αντοχής και μακροζωίας, αλλά και γλυκό και ήρεμον στεφάνωμα των μόχθων και της αγάπης προς την πόλιν της Καλαμάτας μιας οικογενείας, αυτής των ιδρυτών του.
Διότι πώς άλλως θα ημπορούσες να εξηγήσης, αλλά και να δικαιώσης αυτόν τον ακατάλυτον θυμικόν σύνδεσμον που λέγοντας «Θάρρος» βλέπεις με τα μάτια του νου την Καλαμάτα και οραματιζόμενος την Μεσσηνιακήν πρωτεύουσαν, βλέπεις την ίδια στιγμή επάνω από το όραμά της να ανεμίζεται ως άλλη σημαία το αχώριστον «Θάρρος» της.
Οι νεώτεροι δεν εγνώρισαν την πρώτην δεκαετίαν της εφημερίδος αυτής και δεν ημπορούν βέβαια να αντιληφθούν πλήρως αυτόν τον αδιάσπαστον σύνδεσμον.
Αλλ’ εγώ ενθυμούμαι ακόμη, μείραξ τότε, τον ευθυτενή, κομψόν κύριον, τον δικηγόρον, που μου έδειξαν δια πρώτην φοράν κάποτε, προ τριάντα τόσων ετών, να βολτάρη εις την πλατείαν των Καλαμών εν ώρα μεσημβρίας, ενώ πέριξ του και μακράν του κραυγαλέοι, οι εφημεριδοπώλαι είχον φανή από τα στενά των τυπογραφείων του και διελάλουν ορμητικοί το «Θάρρος» του, με νωποτάτην ακόμην την τυπογραφικήν του μελάνην.
Ήτο ο κυρ Γιάννης ο Αποστολάκης, ο έτερος των ιδρυτών του. Αυτός έγραφε το άρθρον, εστηλίτευε τα μύρια άτοπα και στραβά της κοινωνικής και δημοσίας ζωής, χωρίς κακίαν, αλλ’ όμως μετά τόλμης και επιμονής, αυτός υπενθύμιζε εις τον εκάστοτε Δήμαρχον, είτε τον είχε υποστηρίξει εις τας εκλογάς, είτε όχι, ότι έξω από τους απαραιτήτους τότε μπράβους του, υπήρχε αυτή η πόλις, αυτό το πλήθος των καλών Καλαμίων, που εδικαιούτο έργων, τραμ, νερού, φωτισμού.
Και παρά τον αρθρογράφον υπήρχε και κάποιος άλλος, ο έτερος Διόσκουρος, ο κατόπιν Διευθυντής, που επάλαιε παρά το πλευρόν του αδελφού, δια να γράφεται το υπόλοιπον φύλλον, να κυκλοφορή, να στέκεται οικονομικώς.
Ύστερα μετά τον θάνατον του πρώτου και μετά χρόνια, η εφημερίς ηνδρώθη, εξελίχθη, ηγήθη τοπικών και γενικωτέρων κινήσεων, απέκτησεν επιτελείον σπουδαίων συνεργατών, ανέδειξε λογίους, πολιτικούς, επιστήμονας, αλλά το «Θάρρος» ετήρησεν απαράβατα, αυστηρά, με αγγλικόν σχεδόν πουριτανισμόν την γραμμήν του και την παράδοσιν του ψέγειν και ελέγχειν από περιωπής, άνευ μοχθηρίας.
Εδώ ίσως έγκειται το μυστικόν της μεγίστης επιρροής του επί της όλης ζωής της Μεσσηνίας, ίσως και της μακροζωίας του, καθ’ ον χρόνον παράπλευρά του εξεδόθησαν τόσα πολλά φύλλα δια να σβήσουν και λησμονηθούν.
Είπα ότι απέκτησεν ύστερον επιτελείον σπουδαίων συνεργατών. Εκυριολέκτησα. Διότι, εκτός τόσων άλλων επιστημόνων, πολιτικών που ανεδείχθησαν εις το «Θάρρος», εδώ εις τας στήλας αυτάς πρωτοενεφανίσθη ως δειλός και τρυφερός χρονογράφος και ως αρθρογράφος και Διευθυντής ύστερον, ο πολύς, ο απαράβλητος Γ. Βεντήρης, απ’ εδώ εξεκίνησεν ο Πότης Τσιμπιδάρος και εις τας ιδίας στήλας ετιτίβισεν, από γυμνασιόπαις ακόμα, ο λαμπρός Γ. Φτέρης, δια να πετάξη προς το Παρίσι και να γυρίση Διευθυντής των «Αθηναϊκών Νέων».
Και είναι και τούτο τίτλος τιμής και γενικώτερα εισφορά του «Θάρρος» όχι πλέον μόνον υπέρ της Μεσσηνίας, αλλά και υπέρ της χώρας.
Τοιαύτα ειλικρινή όργανα της δημοσίας γνώμης που δεν επρόδωσαν ποτέ το καθήκον των, αξίζουν ειλικρινώς όχι σαράντα, αλλά εκατόν σαράντα χρόνια να ζουν, να μάχωνται, να επικρατούν, να θριαμβεύουν. Και ευτυχώς και ως προς αυτό, πάσα πρόβλεψις είναι υπέρ του πανηγυρίζοντος «Θάρρους».
ΗΛΙΑΣ ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗΣ
Δικηγόρος
Αθήνα, Απρίλιος 1938
**********
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ
Σαράντα χρόνια πίσω
Ήταν η Καλαμάτα τότε μια μικρή, μεσαιωνική, πολιτεία που το Κάστρο άπλωνεν ως την καρδιά της το βαρύ του ίσκιο, σύμβολο μαζί και φοβέρα. Οι στενοί της δρόμοι βυθίζονταν στο σκοτάδι του πετρελαίου, οι άνθρωποί της στην άγονη μόνωσιν. Στην απάνω Πλατεία βασίλευεν η παράδοσις του τυπωμένου χαρτιού με το περίφημο: «ας μάθη ο Βήκονσφιλδ».
Ήρθε ο Ιωάννης Αποστολάκης. Ούτε μηχανές, ούτε συστήματα ανεκάλυψε. Έδωκε στον τόπο του την εφημερίδα – είδησι, την εφημερίδα όχι «οργίλον» άρθρον, την εφημερίδα – βλέμμα πέρ’ από το Νέδοντα. Μα κοντά σ’ αυτό και γι’ αυτό, το αίμα της καρδιάς του.
Έπειτα ήλθαν οι πλατείς δρόμοι, τα μεγάλα πλοία, το φως στα μέτωπα των ανθρώπων.
Και η σκιά του Κάστρου δεν αγγίζει πια την καρδιά της Πολιτείας.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΕΝΤΗΡΗΣ
Αθήναι, Απρίλιος 1938
***********
ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΝ ΠΑΝΘΕΟΝ ΤΟΥ «ΘΑΡΡΟΥΣ»
Διατελέσαντες κατά καιρούς μόνιμοι συνεργάται και συντάκται του «Θάρρους»
Ιωάν. Π. Παρασκευόπουλος +
Π. Πετρόπουλος
Παναγ. Θ. Οικονόμου
Ιωάν. Μανωλάκος
Ευστρ. Κτεναβέας
Κώστας Αθάνατος
Ηλίας Μικρουλέας
Στέφ. Γ. Παπασταθόπουλος
Ηλίας Κατσαντώνης
Γεράσιμος Λύχνος
Παναγ. Γιαννακόπουλος +
Σπυρίδων Γεωργούλης
Α. Δογάνης +
Γεώργιος Μπάμπαλης
Δημ. Ηλ. Μητρόπουλος
Γ. Βεντήρης
Ν. Βεντήρης
Γ. Μαράκας
Π. Τσιμπιδάρος
Β. Κωστόπουλος
Ν. Οικονομόπουλος +
Γ. Φτέρης
Π. Μικρουλέας
Σ. Σταθόπουλος
Γ. Αργ. Περσόπουλος
Γ. Αδαμόπουλος
Γ.Χ. Κανελλακόπουλος
Νότης Σ. Ζακόπουλος
Δημήτρης Φερέτος
