Για την ιστορία της πόλης: Βασίλης Ι. Μανιάτης
Τoν τελευταίο καιρό έχει αναστατώσει την Καλαμάτα η απόφαση κατάργησης του ιστορικού 9ου Συντάγματος Πεζικού.
Νιώθω την ανάγκη, για λόγους μνήμης και τιμής, σε όλους όσοι το τίμησαν, ν’ αναφερθώ στην ιστορικότητα του τιμημένου και ηρωικού συντάγματος.
Κυρίαρχος σκοπός όλων αυτών των ιστορικών αναμνήσεων είναι η πληροφόρηση στους νέους μας, τα παιδιά και εγγόνια μας, για την πραγματική ιστορία του τόπου μας.
Η πρώτη αναφορά στο 9ο Σύνταγμα είναι αυτή για την άφιξή του από το Μεσολόγγι, η οποία αφορά στη δημιουργία στρατώνων το 1910. Το 19ο αιώνα, λοιπόν, οριστικοποιήθηκε ότι έδρα του θα είναι η Καλαμάτα.
Οι εγκαταστάσεις του φυσικά θα ήταν πρωτόγονες και οι ανέσεις ανύπαρκτες. Από το Χρονικό της Καλαμάτας γνωρίζουμε ότι ο συνοικισμός του Αγιοσίδερη δημιουργήθηκε γύρω από το ιδιωτικό εκκλησάκι Άγιος Ισίδωρος, του Λεουτσάκου. Όταν κτίστηκαν εκεί οι στρατώνες, η περιοχή ήταν ημιάγρια.
Στον πόλεμο του 1912 εκεί ήταν στρατόπεδο Τούρκων και Βουλγάρων αιχμαλώτων.
Συμπεραίνεται , λοιπόν, ότι εκεί, σε πρόχειρα παραπήγματα, θα πρέπει να ήταν μέχρι τότε οι στρατώνες του 9ου Σ.Π.
Από αυτό το σημείο πολλοί αξιωματικοί και στρατιώτες δήλωσαν εθελοντές και έλαβαν μέρος στο Μακεδονικό Αγώνα.
Ξεχωριστή θέση στο πάνθεον των ηρώων του μεγάλου αυτού ξεσηκωμού κατέχει η 6μελής ομάδα υπαξιωματικών του 9ου Σ.Π., που υπό την ηγεσία του Λάκωνα ανθυπολοχαγού Ν. Τσοτάκου ή Καπετάν – Γέρμα πολέμησαν ηρωικά και έπεσαν μέχρι ενός το 1907 στο Βογατσικό του Κιλκίς.
Επίσης, ο Μαρίνος Λυμπερόπουλος, ή Καπετάν – Κρόμπας, αδελφός των γνωστών βιβλιοπωλών της πόλης μας, Κώστα και Δημήτρη, που έπεσε ηρωικά το 1905, μαχόμενος για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, στο Πεταλινό του Μαριχόβου.
Και ακόμη δύο λόγια για το σπουδαίο αγωνιστή Σαράντο Αγαπηνό ή Τέλλο Άγρα, που κι αυτός θυσιάστηκε στο βωμό του μεγάλου αγώνα. Απαγχονίστηκε, κατόπιν ανέντιμης παγίδας από τους Βουλγάρους, στο Τέχοβο το 1907 και τον κρέμασαν – κατόπιν διήμερων βασανιστηρίων – από δέντρο καρυδιάς. Προς τιμήν του, το Τέχοβο λέγεται Καρυδιά – Άγρας!
Όλοι αυτοί οι ήρωες πέρασαν από την πύλη του 9ου Σ.Π.
Και φθάνουμε στους Βαλκανικούς Πολέμους. Στους πολέμους που διπλασίασαν την Ελλάδα και της έδωσαν τη σημερινή έκταση.
Στους πολέμους αυτούς το 9ο Σ.Π. έγραψε λαμπρές σελίδες μεγαλείου και δόξας. Πάντοτε στην πρώτη γραμμή, πολέμησε ηρωικά σε όλες τις νικηφόρες μάχες του στρατού μας και άφησε στα πεδία των μαχών εκατοντάδες νεκρούς.
Όταν κατά τη γιορτή του Συντάγματος, για την επέτειο της μάχης των Γιαννιτσών στις 20/10/1929, ο υπασπιστής διάβασε τον κατάλογο των νεκρών, ανέφερε ότι απουσιάζουν 12 αξιωματικοί και 242 οπλίτες, ο διοικητής, συνταγματάρχης Παναγόπουλος Αλκιβιάδης, απάντησε συγκινημένος ότι δεν απουσιάζουν , αλλά ζουν ανάμεσά μας και στις καρδιές όλων των Ελλήνων, αφού θυσιάστηκαν για την πατρίδα!
Και πού δεν πολέμησε το Σύνταγμά μας. Στο Μπιζάνι και γενικά στην Ήπειρο (νεκροί 22), στα στενά της Πόρτας στα Γιανντισά (νεκροί 47), στο Όστροβο, στο Δεογλή και στο Μόκρινο (νεκροί 90), στο Κιλκίς (νεκροί 52, μεταξύ των οποίων και ο ηρωικός ταγματάρχης από τα Βαρούσια της Αβίας, Αντώνης Κουτήφαρης), στο τζαμί – Τεπέ (νεκροί 36), στο Χασάν Πασά (νεκροί 47).
Το 1932 ανηγέρθη στο χώρο του στρατοπέδου το Ηρώον των πεσόντων και στις τέσσερις πλευρές του είναι χαραγμένα τα ονόματα όλων των ηρωικών του νεκρών. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 20 Νοεμβρίου του 1932.
Όμως, η ιστορία του δε σταματά με τους Βαλκανικούς Πολέμους. Συνεχίστηκε στη Μικρασία, όπου επίσης πρωταγωνίστησε. Πρωτοπόρο στη νικηφόρα προέλαση του στρατού μας, έφθασε μέχρι το Αφιόν Καραχισάρ και την Αλμυρά Έρημο, στα πρόθυρα της Άγκυρας. Οι στρατιώτες του επέστρεψαν αγνώριστοι στα σπίτια τους, όσοι επέστρεψαν, ύστερα από δέκα χρόνια, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Για τη συμμετοχή του 9ου Σ.Π. και τον πόλεμο του ’40, αφηγείται ο οφθαλμίατρος Θρασύβουλος Κετσέας, γιος του αείμνηστου Βενετσάνου Κετσέα, ο οποίος υπήρξε διοικητής του Συντάγματός μας, ότι
το 9ο Σ.Π. είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη ζωή της Μεσσηνίας και η παρουσία του είναι ψυχική ανάγκη του λαού της.
Στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τότε που η πατρίδα μας δοξάστηκε νικώντας μια αυτοκρατορία, το 9ο ΣΠ έγραψε μια δική του, ιδιαιτέρα λαμπρή, σελίδα δόξας.
Έφθασε στο Αλβανικό Μέτωπο, όταν είχε αρχίσει η δεύτερη φάση το πολέμου εκείνου, η αποθετική. Ανήκε στην 4η Μεραρχία και είχε διοικητή το Συνταγματάρχη Βενετσάνο Κετσέα.
Με θυελλώδεις επιθέσεις απώθησε τους Ιταλούς, κατέλαβε το κομβικό χωριό Νιβίτσα, συνέλαβε 1.200 Ιταλούς αιχμαλώτους και άφθονα λάφυρα πολεμικού υλικού και συνέχισε την προέλασή του, βαθιά στη μαρτυρική βόρειο Ήπειρο!
Οι επιτυχίες αυτές είχαν βέβαια και το κόστος τους σε αίμα. Το 9ο Σ.Π. υπήρξε το πρώτο σε απώλειες νεκρών και τραυματιών και το δεύτερο σε κρυοπαγήματα!
Κι όταν σε επικουρία των Ιταλών ήρθε και η δεύτερη μεγάλη δύναμη του Άξονα, η Γερμανία, και ο στρατός μας κυκλώθηκε, συνθηκολόγησε, και το 9ο Σύνταγμά μας, με επικεφαλής τον ηρωικό διοικητή του, επέστρεψε συντεταγμένο στην πόλη μας, όπου και διαλύθηκε όταν ακούστηκε το παράγγελμα… «Τους ζυγούς λύσατε».
Το εντυπωσιακό αυτό γεγονός αναφέρεται από όλους όσοι ασχολήθηκαν με την ιστορία του Ελληνο-Ιταλικού Πολέμου.
Αυτή είναι η ηρωική ιστορία του 9ου Συντάγματός μας.
Μπορούμε να διαγράψουμε αυτή την ιστορία;
Αν και είμαστε άξιοι της τύχης μας, γιατί θα πρόκειται για ιστορικό έγκλημα.
ΠΑΝΘΕΟΝ ΜΕΣΣΗΝΙΩΝ ΗΡΩΩΝ
Ο Συνταγματάρχης Κετσέας Βενετσάνος, διοικητής του 9ου ΣΠ (1940 – 41)
Ο συνταγματάρχης Μίνης Παναγιώτης, διοικητής του 9ου ΣΠ (1918)
Ο ανθυπολοχαγός Σαράντος Αγαπηνός από τους Γαργαλιάνους ή Τέλλος Άγρας
Ο ανθυπολοχαγός Μαρίνος Λυμπερόπουλος ή Καπετάν Κρόμπας
Έλληνες στρατιώτες εξορμούν για την κατάληψη υψώματος στο Αλβανικό Μέτωπο. Σύμφωνα με έναν υπολογισμό, το σύνολο των Ελλήνων που έπεσαν στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο φτάνει τους 14.000
