Οι πόλεις είναι ο βασικός παράγοντας της οργάνωσης της ζωής μας καθώς, παρά το γεγονός ότι καταλαμβάνουν μόλις το 2% της επιφάνειας του πλανήτη, σε αυτές ζει το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, με προοπτική το 2050 το ποσοστό να ανέβει στο 70%, δεδομένου ότι αναμένεται 2,5 δισ. νέοι κάτοικοι να εισρεύσουν σε αυτές (ήδη το ποσοστό στην Ευρώπη είναι 65%). Επιπρόσθετα, καταναλώνοντας ήδη το 75% της παραγόμενης ενέργειας και όντας υπεύθυνες για το 80% των εκπομπών αερίου, είναι το κύριο πεδίο κοινωνικής προόδου και των αγώνων για την επίτευξή της.
Η αστικοποίηση, ενώ ανατρέπει τα δεδομένα στην εύρεση κατοικίας, στην κυκλοφορία, η οποία γίνεται σταδιακά εφιαλτική και επιβαρύνει τις συνθήκες υγιεινής λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, παράλληλα εδραιώνει το αστικό μοντέλο διαβίωσης, αποτελώντας μία ευκαιρία για την ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις με αμεσότητα και συλλογικότητα. Με όπλο τις προσφερόμενες από τη σύγχρονη τεχνολογία δυνατότητες επικοινωνίας οι τοπικές κοινότητες έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στο δημόσιο βίο επηρεάζοντας τις αποφάσεις που καθορίζουν τη ζωή στην περιοχή τους.
Σε τρία σημαντικά ζητήματα που απασχολούν τις πόλεις σήμερα, όπως το κυκλοφοριακό πρόβλημα στην καρδιά του αστικού κέντρου τους, η ραγδαία εξάπλωση των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων και η έλλειψη χώρων πρασίνου, η απάντηση μπορεί να δοθεί μόνο με βασικό εργαλείο τη συλλογική προσπάθεια, καθώς, όπως εύστοχα έχει ειπωθεί, «η αστική εξάπλωση είναι μία ευκαιρία για τη μετατόπιση στην ανθρώπινη συνειδητότητα».
Η ύπαρξη του κυκλοφοριακού προβλήματος στο κέντρο των πόλεων αντιμετωπίζεται σε όλο τον κόσμο με εκτεταμένες πεζοδρομήσεις σε αυτό, αφού όμως έχει προηγηθεί κυκλοφοριακή μελέτη, έχουν εξασφαλισθεί θέσεις στάθμευσης περιμετρικά (πολλές φορές υπόγειες), έχει προβλεφθεί η άνετη πρόσβαση σε αυτό με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και η χωρίς κόστος χρήση κοινόχρηστων ποδηλάτων (εάν είναι δυνατόν ηλεκτρικών) εντός των ορίων του.
Η αποσπασματική, όμως, όπως πολλές φορές γίνεται, πεζοδρόμηση χωρίς προηγούμενη μελέτη και προετοιμασία των δράσεων που αναφέρθηκαν πιο πάνω, δημιουργεί αντιδράσεις και περισσότερα προβλήματα από αυτά που προσπαθεί να επιλύσει.
Η βραχυπρόθεσμη ενοικίαση, ενώ έδωσε τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες κατοικιών να αυξήσουν τα εισοδήματά τους, οδήγησε σταδιακά σε αύξηση των ενοικίων των κατοικιών και στην απομάκρυνση από συγκεκριμένες περιοχές κατοίκων που είχαν μακροπρόθεσμη μίσθωση. Από τα διάφορα μέτρα τα οποία σχεδιάζονται και δοκιμάζονται σε άλλες χώρες για τον περιορισμό και έλεγχο του φαινομένου, οφείλουμε να επιλέξουμε αυτά τα οποία ανταποκρίνονται στις δικές συνήθειες και νοοτροπίες.
Τέλος, όσο θα αυξάνεται ο πληθυσμός των πόλεων τόσο μεγαλύτερη θα γίνεται και η ανάγκη για ανάπτυξη των πάρκων και των πράσινων αστικών χώρων. Η προϋπάρχουσα, όμως, ρυμοτομία, ιδίως στο κέντρο τους, κάνει την εύρεση ελεύθερων χώρων για την κατασκευή νέων πάρκων πρακτικά αδύνατη. Η απάντηση σε αυτήν την περίπτωση είναι οι πράσινες (φυτεμένες) στέγες. Η Πολιτεία οφείλει μέσα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει να χρηματοδοτήσει την κατασκευή των πράσινων στεγών, τόσο στα παλαιά όσο και στα νεόδμητα κτήρια, στο κέντρο των πόλεων και ο Δήμος να βοηθήσει προς την κατεύθυνση αυτή, προσαρμόζοντας ανάλογα τα δημοτικά του τέλη.
Του Βασίλη Κοσμόπουλου
Πολιτικού μηχανικού, δημοτικού συμβούλου, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Καλαμάτα Μπροστά»
