Στην Καλαμάτα βρέθηκε χθες ο δήμαρχος Σπάρτης, Βαγγέλης Βαλιώτης, μαζί με το δημοτικό σύμβουλο, Σταύρο Αργυρόπουλο, προκειμένου να παρουσιάσουν στους δημοσιογράφους πώς ο Δήμος Σπάρτης «κατάφερε» να λύσει το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Να σημειωθεί ότι η επίσκεψη έγινε ύστερα από πρόσκληση του επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας, Μανώλη Μάκαρη.
Ξεκινώντας ο κ. Μάκαρης μίλησε για την επίσκεψη που είχε κάνει πριν από 6 μήνες στη Σπάρτη, όπου και διαπίστωσε τότε μια πολύ καλή πρακτική στο ζήτημα των απορριμμάτων, την τοπική διαχείριση που γίνεται στη λακωνική πρωτεύουσα.
Στη συνέχεια ανέφερε ότι το πρόβλημα είναι μεγάλο σε όλη την Ελλάδα, ενώ για την Καλαμάτα σχολίασε ότι είναι τεράστιο.
Θέλοντας να εξηγήσει το λόγο που κάλεσε το δήμαρχο Σπάρτης, δήλωσε ότι η ανακύκλωση βρίσκεται στη χώρα μας στο 19%, ενώ πρέπει μέχρι το 2020 να φτάσει στο 50%. Αυτή, λοιπόν, τη λύση χαρακτήρισε ως μεγάλο άλμα, την ανακύκλωση δηλαδή, τη διαλογή στην πηγή, την επαναχρησιμοποίηση και, τελικά, τη μείωση του υπολείμματος.
Για να επιτευχθεί αυτό, όπως είπε, χρειάζεται η συμμετοχή του κόσμου, αφού ο κάθε πολίτης πρέπει να κάνει διαχωρισμό των απορριμμάτων του και να μη χρειάζεται να γίνει με πολυδάπανες μεθόδους, είτε με ΣΔΥΤ είτε με εργολαβική διαχείριση.
Κλείνοντας το χαιρετισμό του ο κ. Μάκαρης χαρακτήρισε πετυχημένο το παράδειγμα της Σπάρτης, που μπορεί μάλιστα, όπως είπε, να αποτελέσει οδηγό για τις υπόλοιπες περιοχές της Πελοποννήσου.
Η ιστορία της ανακύκλωσης στο Δήμο Σπάρτης
Ο κ. Βαλιώτης ανέφερε ότι για το ζήτημα των απορριμμάτων ο Δήμος του έχει αποφασίσει και λειτουργεί το σύστημα της διαλογής στην πηγή, από τις αρχές του 2016. Ειδικότερα, το Δεκέμβριο του 2014 ο Δήμος αποφάσισε να στραφεί σε αυτό το μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων και έτσι επιλέχθηκε ο διαχωρισμός σε 6 κατηγορίες: χαρτί, γυαλί, πλαστικό, μέταλλο, οργανικό και υπόλειμμα.
Ξεκινώντας ήρθε σε επαφή με την αρμόδια εταιρεία που κάνει τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων υλικών, ώστε να την πείσουν ότι από τους μπλε κάδους πρέπει να δώσει στο Δήμο κάδους διαλογής ανάλογα με την κατηγορία.
Στη συνέχεια, το Σεπτέμβριο του 2015, μετά την αλλαγή της κυβέρνησης, ο Δήμος του έκανε μια σύμβαση τύπου Β, η οποία προέβλεπε ότι η Σπάρτη είναι από τους προνομιακούς Δήμους και θα λάμβανε από την αρμόδια εταιρεία 12.500 κάδους, διαφορετικών χρωμάτων, ανάλογα με τα απορρίμματα που θα δεχόταν ο καθένας. Ο Δήμος τότε κατάφερε να επιδοτηθεί με 100 ευρώ τον τόνο σε πλαστικά, γυαλί και μέταλλο, καθώς και 15 ευρώ στο χαρτί, με τη διαδικασία της διαχείρισης να περνά μέσα από αυτό.
Ήταν ένα στοίχημα, όπως είπε, μεγάλο για το Δήμο, καθώς δε διέθετε ειδικό μηχάνημα και έπρεπε να τα μεταφέρει στην Τρίπολη, ενώ τότε συνεργάστηκε με μια εταιρεία λαϊκής βάσης που είχε τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων και μέσα από αυτή έγινε ο σχεδιασμός.
Τα αποτέλεσμα της ανακύκλωσης στη Σπάρτη
Το σύστημα της ανακύκλωσης ξεκίνησε στο κέντρο της πόλης, αφού προηγήθηκε κατάργηση των κάδων και έγινε διανομή κάδων ανακύκλωσης σε σπίτια και καταστήματα, ώστε να γίνεται διαλογή στην πηγή, ένα εγχείρημα δύσκολο, όπως τόνισε ο δήμαρχος Σπάρτης.
Πλέον, έπειτα από ένα χρόνο εφαρμογής, η ανακύκλωση έχει αγκαλιαστεί από την πλειοψηφία των κατοίκων, με την αστοχία των υλικών στους κάδους να φτάνει μόλις το 1 με 2%, σε αντίθεση με τους μπλε κάδους, όπου το υπόλειμμα έφθανε το 40%.
Πλέον, πέραν του κέντρου της πόλης, οι κάδοι έχουν διανεμηθεί στο 35% όλου του Δήμου, με στόχο στο τέλος του χρόνου το ποσοστό να έχει φθάσει στο 90%. Η καθυστέρηση οφείλεται, όπως είπε ο κ. Βαλιώτης, στην προμήθεια του καφέ κάδου, ο οποίος είναι για τα οργανικά απορρίμματα.
Σε δύο δε χωριά που έγινε η δοκιμή με αυτούς τους κάδους και ειδικότερα στου Αφυσσού, όπου βρίσκεται ο ανεξέλεγκτος σκουπιδότοπος της περιοχής και στου Κλαδά, τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Σε σχέση με πέρυσι τα απορρίμματα των δρόμων του χωριού, ήταν, αντί για 10 σακούλες, 1,5 σακούλα.
Σχετικά με τη συχνότητα των δρομολογίων των οχημάτων που έκαναν αποκομιδή των ανακυκλώσιμων, αντί για δύο φορές την εβδομάδα τώρα γίνεται ανά δεκαπενθήμερο για το χαρτί και κάθε μήνα για το πλαστικό.
Έτσι, η αύξηση της ανακύκλωσης στο Δήμο φτάνει στο 70%, ενώ το 25% του συνολικού όγκου των σκουπιδιών πηγαίνει στην ανακύκλωση, έναντι του 8% όταν παρέλαβε το Δήμο, με μελλοντικό στόχο στα δύο επόμενα χρόνια το ποσοστό να φθάσει στο 40%.
Όταν αυτό επιτευχθεί, όπως είπε ο δήμαρχος Σπάρτης, ο Δήμος θα έχει ένα όφελος της τάξης των 50.000 ευρώ ετησίως, κι αν καταφέρει να λειτουργήσει το δικό του μηχάνημα διαχείρισης των ανακυκλώσιμων, το ποσό θα αυξηθεί από τη διαχείρισή τους.
Το κόστος των σκουπιδιών πριν από την ανακύκλωση
Μιλώντας για το κόστος των σκουπιδιών πριν από αυτή την αλλαγή, ο δήμαρχος Σπάρτης ανέφερε ότι το 2011 ο τόνος στοίχιζε 204 ευρώ, ενώ πλέον το ποσό έχει φθάσει στα 62 ευρώ/τόνο.
Η διαχείριση της μονάδας κομπόστ και των υπόλοιπων απορριμμάτων
Πέραν, όμως, των ανακυκλώσιμων, όπως είναι λογικό, ο Δήμος παράγει και άλλα απορρίμματα. Για αυτά ο δήμαρχος ανέφερε ότι έχει ζητήσει αδειοδοτήσεις για την κατασκευή μονάδας διαχείρισης του κομπόστ.
Με βάση, πάντως, το σχέδιο του Δήμου, υπολογίζεται ότι το κομπόστ κοστολογείται στα 40 ευρώ ανά τόνο, χωρίς να υπολογίζονται έσοδα από πιθανή πώληση του ποιοτικού.
Η προσωρινή διαχείριση
Για το ζήτημα της προσωρινής διαχείρισης, ο δήμαρχος δήλωσε ότι υπήρξε επιδότηση 800.000 ευρώ, ποσό που ο Δήμος δεν έδωσε για μεταφορά, αλλά θα διαθέσει για τη διαγωνιστική διαδικασία αγοράς μηχανημάτων της μονάδας κομποστοποίησης.
Ο Δήμος Σπάρτης που συνεχίζει να θάβει τα σκουπίδια
Παράλληλα, ο δήμαρχος Σπάρτης δήλωσε ότι ο Δήμος του συνεχίζει να θάβει σκουπίδια στον ανεξέλεγκτο ΧΑΔΑ στου Αφυσσού, που λειτουργεί, όπως είπε, με δικαστικές αποφάσεις.
Η αποκατάσταση της χωματερής και η υποχρέωση της Περιφέρειας
Στις 23 Μαΐου η Περιφέρεια Πελοποννήσου, όπως ενημέρωσε ο κ. Βαλιώτης, δημοπρατεί το συγκεκριμένο σημείο για αποκατάσταση, κάτι που, όπως είπε, έπρεπε να έχει γίνει πολύ πιο πριν. Υποχρέωση της Περιφέρειας, συμπλήρωσε, είναι τη μεταβατική περίοδο και πριν τα απορρίμματα πάνε στην περιοχή του Δήμου Ευρώτα, να δημιουργήσει χώρο, πράγμα που δεν έχει κάνει μέχρι σήμερα.
Αίτημα στο Δασαρχείο για χώρο
Πέρα από τα παραπάνω ο δήμαρχος Σπάρτης ανέφερε ότι έχει υποβληθεί αίτημα στο Δασαρχείο να παραχωρηθούν στο Δήμο χώροι για να τοποθετηθούν οι εγκαταστάσεις του, καθώς αναζητούνται χώροι για να αγοραστούν και να γίνεται η διαχείριση, αλλά δε βρίσκονται. Δύο φορές που έγιναν στο παρελθόν διαγωνισμοί, κατέληξαν άγονοι.
Τα οφέλη της αποκεντρωμένης διαχείρισης σύμφωνα με τον κ. Βαλιώτη και το κόστος της ΤΕΡΝΑ
Ο δήμαρχος Σπάρτης, που δήλωσε υπέρμαχος της αποκεντρωμένης διαχείρισης, τόνισε ότι τα οφέλη έχουν ως εξής: με βάση τη σύμβαση της ΤΕΡΝΑ, στο Δήμο του αναλογούν 16.000 τόνοι σκουπίδια, ενώ παράγει 12.500 τόνους. Με βάση την εγγυημένη ποσότητα που αναφέρει η ΤΕΡΝΑ, αντιστοιχούν στο Δήμο Σπάρτης περίπου 9.000 τόνοι. Αναλογιζόμενος ο δήμαρχος τα 100 ευρώ ανά τόνο που είναι η τιμή, συν το ΦΠΑ, χωρίς τα έξοδα μεταφοράς, ο Δήμος θα πληρώσει για 28 χρόνια 900.000 ευρώ το χρόνο, ενώ μετά τη διυπουργική απόφαση στο Δήμο αναλογούν 606.000 ευρώ το χρόνο.
Έτσι, σύμφωνα με υπολογισμούς που παρουσίασε, κατέληξε ότι η διαχείριση της ΤΕΡΝΑ είναι 4 φορές πιο ακριβή, ενώ με τη νέα εγγυημένη ποσότητα που έχει αποφασιστεί καταλήγει να είναι 2,5 φορές πιο ακριβή. Άρα οι αποκεντρωμένες διαχειρίσεις, σύμφωνα με τον κ. Βαλιώτη, είναι προς όφελος των δημοτών και του Δήμου τους, ενώ από την άλλη δεν απαιτούν δέσμευση 28 χρόνων. Για αυτό το λόγο η διαχείριση μέσω της ΤΕΡΝΑ τον βρίσκει αντίθετο και προέτρεψε την κυβέρνηση να κινηθεί με βάσεις τις αποφάσεις του ΦΟΣΔΑ.
Η επιλογή της κυβέρνησης να συμφωνήσει με τη λύση του περιφερειάρχη
Σε ερώτηση για το αν θεωρεί λάθος ή σωστό η κυβέρνηση «να πάει» στη λύση του Πέτρου Τατούλη, ο δήμαρχος Σπάρτης απάντησε ότι είναι λανθασμένη, ισχυριζόμενος ότι η αποκεντρωμένη διαχείριση είναι πιο οικονομική και φιλική με το περιβάλλον.
Η άποψη του Μ. Μάκαρη
Ζητώντας από τον Μανώλη Μάκαρη να σχολιάσει αυτή την απόφαση, απάντησε ότι ακόμα δεν έχει δει το τελικό σχέδιο της κυβέρνησης, αλλά ως παράταξη συνεχίζει να είναι υπέρ της αποκεντρωμένης διαχείρισης.
Υποστήριξε ακόμη το παράδειγμα της Σπάρτης, που, όπως είπε, δείχνει ότι μπορεί να γίνει διαχείριση των απορριμμάτων αποκεντρωμένα.
Το υπόλειμμα της Σπάρτης που αυτή στιγμή θάβεται στη χωματερή
Ρωτώντας το δήμαρχο Σπάρτης για το πού καταλήγει το υπόλειμμα αυτή τη στιγμή, ο κ. Βαλιώτης απάντησε ότι καταλήγει στο ΧΑΔΑ Αφυσσού, ενώ σε συνέχεια της ερώτησης αν αυτό επιτρέπεται, απάντησε αρνητικά. Μάλιστα, επανέλαβε ότι στις 23 Μαΐου θα γίνει η δημοπρασία αποκατάστασης του χώρου, με το υπόλειμμα πλέον να πηγαίνει στη μονάδα που ορίζει η ΑΕΠΟ στην περιοχή του Δήμου Ευρώτα, σημείο στο οποίο, όπως είπε, προβλέπεται η προσωρινή διαχείριση.
Το κομπόστ που αυτή τη στιγμή θάβεται
Σε άλλη ερώτηση για το πού καταλήγει το κομποστ αυτή τη στιγμή, ο δήμαρχος Σπάρτης απάντησε ότι θάβεται και αυτό, αφού ακόμα δεν υπάρχει μονάδα διαχείρισης στο Δήμο Σπάρτης.
Ο δήμαρχος αγρότης και η γάτα που «σκεπάζει τα κόπρανά της»
Λίγο πριν το τέλος της ενημέρωσης, ο δήμαρχος Σπάρτης δήλωσε ότι ως αγρότης που είναι γνωρίζει ότι κάποια πράγματα μπορεί να σκεπάζονται, όπως κάνει και η γάτα με τα κόπρανά της, αλλά υπόγεια ο υδροφόρος ορίζοντας δέχεται μόλυνση.
Οι προτροπές στην κυβέρνηση να παρακάμψει ΦΟΣΔΑ και δημάρχους
Σχολιάζοντας το σενάριο που αναφέρει τη νομοθετική ρύθμιση ως λύση για τα σκουπίδια, παρακάμπτοντας έτσι δημάρχους και ΦΟΣΔΑ, ο κ. Βαλιώτης απάντησε ότι ο ΦΟΣΔΑ έχει τρεις ομόφωνες αποφάσεις. Πάντως, είπε ότι θεωρεί ότι είναι αρμοδιότητα του πρώτου βαθμού η συγκεκριμένη διαχείριση και μπορεί η αυτοδιοίκηση να λύσει το πρόβλημα χρηματοδοτούμενη από το κράτος, ενώ τους δημάρχους που προτιμούν τη λύση αυτή, χαρακτήρισε «αδύναμους να βρουν λύση».
Από την πλευρά του, ο Μανώλης Μάκαρης για το ίδιο θέμα δήλωσε ότι πρέπει η αυτοδιοίκηση του πρώτου βαθμού να αναλάβει τις ευθύνες της, λέγοντας ότι από την Πελοπόννησο μόνο ο δήμαρχος Σπάρτης έχει κάνει αυτό το βήμα. Όπως είπε, στο Δήμο Καλαμάτας υπάρχουν 30.000 τόνοι υπολείμματος και κανείς δεν απαντά πού βρίσκονται, ενώ κατά τη γνώμη του είναι θαμμένοι. Επίσης, τα δημοτικά τέλη στην πόλη είναι βαριά, με το 40% αυτών να πηγαίνει στην ατελή διαχείριση της Μαραθόλακκας. Μάλιστα, όπως είπε, αν κάποιος κάνει μια επίσκεψη στη Μαραθόλακκα, θα δει υλικά που θα μπορούσαν έχουν καταλήξει στην ανακύκλωση.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
