Η γραφειοκρατία και οι τοπικές αντιδράσεις
Aπό το 2012, που η Ελλάδα επιχείρησε ένα δυναμικό άνοιγμα στην εγχώρια αγορά υδρογονανθράκων, μέχρι και το 2019 έχουν παραχωρηθεί 12 συνολικά περιοχές (τέσσερις χερσαίες και οκτώ υποθαλάσσιες) συνολικής έκτασης 73.767 τ. χλμ. Ωστόσο, γραφειοκρατικές διαδικασίες αδειοδότησης στις οποίες πέραν των συναρμόδιων υπουργείων εμπλέκονται Περιφέρειες και δήμοι, καθώς και τοπικές αντιδράσεις, δεν έχουν επιτρέψει μέχρι σήμερα την πραγματοποίηση ερευνητικών γεωτρήσεων για τον εντοπισμό των πιθανολογούμενων κοιτασμάτων, γεγονός που προβληματίζει ελληνικές και ξένες πετρελαϊκές εταιρείες που έχουν αναλάβει τις παραχωρήσεις.
Tα πρώτα γεωτρύπανα αναμένονται μέσα στη διετία 2020-2021 για το κοίτασμα των ΕΛΠΕ στον Πατραϊκό κόλπο και της Εnergean στο Κατάκολο. Η υπεράκτια περιοχή του Κατάκολου, στη Δυτική Πελοπόννησο, αποτελεί τη μοναδική περιοχή στη Δυτική Ελλάδα (ζώνη Ιονίου) με αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η ανακάλυψη χρονολογείται στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Τότε, τα ανακτήσιμα αποθέματα εκτιμήθηκαν σε 3 εκατ. βαρέλια πετρελαίου.
Η επεξεργασία των τρισδιάστατων σεισμικών ερευνών που πραγματοποίησαν τα ΕΛΠΕ στον Πατραϊκό κόλπο επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός «δεύτερου Πρίνου». Πρόκειται για κοίτασμα με πιθανολογούμενα αποθέματα 80-100 εκατ. βαρελιών απολήψιμου πετρελαίου. Τα έσοδα του ελληνικού Δημοσίου για κάθε κοίτασμα 100 εκατ. βαρελιών εκτιμώνται σε περίπου 300 εκατ. ευρώ ετησίως (0,2% του ΑΕΠ), για 25 χρόνια.
H περιοχή «Αιτωλοακαρνανία», έκτασης 4.360 τ. χλμ., που έχει παραχωρηθεί στην κοινοπραξία Εnergean-Repsol, έχει ελάχιστα ερευνηθεί στο παρελθόν. Aνήκει στο ίδιο πετρελαϊκό σύστημα που συχνά αναφέρεται ως Ιόνιος λεκάνη ή ζώνη. Σε τοπική κλίμακα, η περιοχή θα μπορούσε να θεωρηθεί η προέκταση στα νότια της Περιαδριατικής λεκάνης, η οποία αποδεδειγμένα έχει δώσει πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην Αλβανία, στην Ιταλία και στην Κροατία.
Πάνω από 10 εκατ. βαρέλια πετρελαίου και 30 τρισ. κυβ. πόδια φυσικού αερίου έχουν ανακαλυφθεί σε περιοχές που σχετίζονται με την περιοχή του μπλοκ της Αιτωλοακαρνανίας. Η περιοχή των Ιωαννίνων, έκτασης 4.187 τ. χλμ. (Εnergean-Repsol), έχει ερευνηθεί σε μικρό βαθμό (λιγότερα από 1.500km 2D γεωφυσικών γραμμών, ενώ έχει πραγματοποιηθεί μόνο μία γεώτρηση τα τελευταία 25 χρόνια). Τα αποδεδειγμένα πετρελαϊκά πεδία της Αλβανίας στην Ιόνιο λεκάνη προεκτείνονται και νότια, στην περιοχή του μπλοκ των Ιωαννίνων, στο οποίο παραμένουν ουσιαστικά ανεξερεύνητα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Royal Dutch Shell έχει τα δικαιώματα έρευνας και παραγωγής στο γειτονικό μπλοκ 4, στην Αλβανία. Η περιοχή «Αρτα-Πρέβεζα» (EΛΠΕ), έκτασης 4.762.9 km2, βορείως οριοθετείται από το μπλοκ των Ιωαννίνων, νοτίως, μερικώς, από τον Αμβρακικό κόλπο, στα δυτικά από το Ιόνιο πέλαγος και στα ανατολικά από την οροσειρά της Πίνδου και αποτελεί επίσης συνέχεια γεωλογικών ζωνών όπου έχουν βρεθεί κοιτάσματα. Η περιοχή της ΒΔ Πελοποννήσου, έκτασης 3.778 τ. χλμ. (ΕΛΠΕ), εμφανίζει γεωλογικά χαρακτηριστικά ζωνών που παράγουν υγρούς υδρογονάνθρακες φυσικού αερίου.
Από τις πιο ελπιδοφόρες περιοχές είναι οι υποθαλάσσιες του Ιονίου και δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, στις οποίες εμπλέκονται και οι μεγάλες πολυεθνικές Τotal, ExxonMobil, Repsol και Εdison.
Οι εκτάσεις 20.058,4 τ. χλμ. δυτικά της Κρήτης και 19.868,37 τ. χλμ. νοτιοδυτικά της νήσου, που έχουν παραχωρηθεί στην κοινοπραξία των ΕΛΠΕ – Total – ExxonMobil, χαρακτηρίζονται από μεγάλα βάθη και δεν υπάρχουν παλαιότερες γεωτρήσεις. Το γεωλογικό περιβάλλον, ωστόσο, και οι γεωμετρικές δομές του υπεδάφους, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΔΕΥ, παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες με αυτές της Αιγύπτου, της Κύπρου και του Ισραήλ, όπου τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί μεγάλα κοιτάσματα.
Στην περιοχή του Ιονίου, το οικόπεδο 2, έκτασης 2.422 τ. χλμ. (ΕΛΠΕ – Total – Edison) βρίσκεται 30 χλμ. δυτικά της Κέρκυρας και αποτελεί συνέχεια της Απούλιας ζώνης, όπου έχουν εντοπιστεί τα κοιτάσματα της Αδριατικής. Το δυτικό τμήμα της Περιοχής 1 του Ιονίου, που παραχωρήθηκε στα ΕΛΠΕ έκτασης 1.801 τ. χλμ. ανήκει στην ίδια ζώνη. Το ανατολικό κομμάτι ανήκει στην Ιόνια ζώνη και καλύπτεται από ένα πυκνό δίκτυο δισδιάστατων σεισμικών γραμμών, οι οποίες προσκτήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Βορειοδυτικά του Ιονίου έχει παραχωρηθεί σε κοινοπραξία των ΕΛΠΕ – Repsol υποθαλάσσια έκταση 6.671 τ. χλμ. Οι ανακαλύψεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στα ανοικτά της Αλβανίας και στην Ιταλία αποτελούν ενδείξεις ενός ενεργού πετρελαϊκού συστήματος στο βορειοδυτικό Ιόνιο πέλαγος. Η θαλάσσια περιοχή 10 στον Κυπαρισσιακό κόλπο, έκτασης 3.420 τ. χλμ. έχει παραχωρηθεί στα ΕΛΠΕ.
Οι ενδείξεις υδρογονανθράκων στην περιοχή προσείλκυσαν το ενδιαφέρον πετρελαϊκών εταιρειών το 1938 και έγιναν πολλές ρηχές γεωτρήσεις πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
