Να θεσπιστούν αυστηρότερες χημικές και οργανοληπτικές απαιτήσεις
Πάγια θέση του Επιμελητήριου Μεσσηνίας είναι πως η ποιοτική γεωργία και τα πιστοποιημένα αγροτικά προϊόντα αποτελούν μονόδρομο για την αγροτική οικονομία και την εξωστρέφεια του νομού μας.
Για τα αγροτικά μας προϊόντα, συμφωνούμε απόλυτα και συντασσόμαστε με τα αιτιολογικά επιχειρήματα του ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (EE) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Νοεμβρίου 2012 «Για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων», όπου αναφέρονται τα κάτωθι:
•Προοίμιο 3 «…οι παραγωγοί μπορούν να εξακολουθούν να παράγουν ποικίλο φάσμα ποιοτικών προϊόντων μόνο εάν λαμβάνουν δίκαιη ανταμοιβή για τους κόπους τους».
•Προοίμιο 4 «…η εφαρμογή συστημάτων ποιότητας για τους παραγωγούς, τα οποία τους ανταμείβουν για τις προσπάθειές τους να παράγουν ποικίλο φάσμα προϊόντων ποιότητας, μπορεί να είναι ωφέλιμη για την αγροτική οικονομία. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως για τις λιγότερο ευνοημένες περιοχές, όπου ο γεωργικός κλάδος καλύπτει σημαντικό τμήμα της οικονομίας και το κόστος παραγωγής είναι υψηλό».
Επιπλέον, θεωρούμε πως, ως επιμελητηριακός θεσμός, υποχρέωσή μας αποτελεί η ίση μεταχείριση όλων όσοι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα στη Μεσσηνία, ιδιώτες, ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς, δίχως διακρίσεις και με μοναδικό στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και εξωστρέφειας των τοπικών μας επιχειρήσεων, σε μια εποχή που η χώρα δοκιμάζεται σκληρά τόσο σε οικονομικό όσο και κοινωνικό επίπεδο.
Το Επιμελητήριο Μεσσηνίας δεν αποσκοπεί σε μικροπολιτικά οφέλη, δεν εξυπηρετεί προσωπικά ή ομαδικά συμφέροντα και ως Ανεξάρτητη Αρχή έχει χρέος να εξετάσει με κριτική επιστημονική, αλλά και μακροοικονομική σκοπιά, κάθε πολιτική απόφαση που επηρεάζει την πρόοδο και προκοπή του τόπου, συμβάλλοντας έτσι ενεργά στη μείωση της ανεργίας, την προσέλκυση επενδύσεων, καθώς και την προστασία ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της περιοχής και των τοπικών μας επιχειρήσεων.
Αναφορικά με την απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Γεωργικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ε.Ε.), κατόπιν εισήγησης του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της Ελλάδος, για την επέκταση της οριοθετημένης γεωγραφικής ζώνης και βελτίωση της περιγραφής για το ελαιόλαδο ΠΟΠ «ΚΑΛΑΜΑΤΑ», το Επιμελητήριο διατηρεί σοβαρές επιφυλάξεις, ανησυχεί σφόδρα και επισημαίνει τα ακόλουθα:
Α) Με την επιστολή μας της 23ης Απριλίου 2013 προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ζητήσαμε την τυποποίηση και συσκευασία εντός ζώνης, Νομού Μεσσηνίας.
-Καθώς αποδεικνύεται από την τριετή ταλαιπωρία και τις ενστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Επιμελητήριο είχε απόλυτο δίκιο για τις ελλείψεις πληρότητας του αρχικού φακέλου. Είχαμε δε προτείνει το 2013 την προετοιμασία ενός νέου αιτήματος από Ανεξάρτητη Αρχή, με την υποστήριξη ομάδας ειδικών επιστημόνων (τεχνικών και οικονομικών εμπειρογνώμων με εμπειρία και στο διεθνές BRANDING), με στόχο την προστασία τόσο του ελαιολάδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ όσο και της τοπικής οικονομίας.
-Με την έγκριση πλέον από την Ε.Ε. για τυποποίηση (δηλαδή εμφιάλωση και συσκευασία) του ελαιόλαδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ εκτός της Μεσσηνίας, είμαστε απολύτως σίγουροι πως, δυστυχώς, θα επαληθευτούν οι καταστροφικές φοβίες του αναπληρωτή υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Βαγγέλη Αποστόλου, στην περίοδο κρίσης που διανύει η χώρα. Δηλαδή, «η ποσοτική ενίσχυση του ΠΟΠ “Καλαμάτα” με αρκετές χιλιάδες τόνους ελαιολάδου, δίνει μεν μια προστιθέμενη αξία στο προϊόν, αλλά βάζει όλους τους συμμετέχοντες στην ελαιοπαραγωγή σε σοβαρά ερωτήματα. Κι αυτό, γιατί για να διατηρήσει το προϊόν την αξία του θα πρέπει σε όλα τα στάδια της παραγωγής του να επικρατήσει η αξία της ποιότητας. Σε διαφορετική περίπτωση, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι και καταστροφικά» [ΘΑΡΡΟΣ new.gr 15/07/2015].
-Ενισχυμένοι από την απόφαση αυτή θα είναι μόνον οι τυποποιητές εκτός Μεσσηνίας, και ιδίως αυτοί που επενδύουν σε χαμηλότερες τιμές και μικρότερη ανταμοιβή στους γεωργούς μας. Έτσι εξυπηρετούνται μόνο τα συμφέροντα πολυεθνικών (ξένων) επιχειρήσεων που δρουν ανταγωνιστικά με Μεσσήνιους τυποποιητές, ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς.
-Με την απόφαση αυτή, επίσης, προωθείται άμεσα η διακίνηση του προϊόντος χύμα από τη Μεσσηνία, προς τυποποιητήρια σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.
Χάνεται η προστιθεμένη αξία της συνολικής τυποποίησης εντός της περιοχής παραγωγής και οδηγεί στην αύξηση της επικινδυνότητας εκφυλισμού του προϊόντος, εφόσον σε περίοδο κρίσης απαιτεί από το κράτος να διευρύνει τους ελεγκτικούς του μηχανισμούς σε ολόκληρη την επικράτεια, ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα του εξαιρετικού και ιδιαίτερου ελαιόλαδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ από μη ενδεδειγμένες πρακτικές και νοθεία.
-Με τη νέα απόφαση επέκτασης ζώνης και τυποποίησης εκτός συνόρων Μεσσηνίας, δίδεται η δυνατότητα τυποποίησης (εμφιάλωσης) ελαιόλαδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ και από τυποποιητές εκτός Ελλάδος. Έτσι, διεθνείς εταιρείες ελαιόλαδου στην Ιταλία και Ισπανία (πιστοποιημένες από τον τοπικό τους “AGROCERT”) θα ανταγωνίζονται με άνισους όρους δικές μας τοπικές εξαγωγικές μονάδες. Η απόφαση αυτή θα επιφέρει σίγουρα εξάλειψη νέων επιχειρηματικών επενδύσεων στον τόπο και αύξηση της ανεργίας, λόγω του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος χαμηλού κόστους τυποποίησης στο εξωτερικό. Αναρωτιέται δε το Επιμελητήριο και τα μέλη του, πού θα βρουν δουλειά τα παιδιά των Μεσσήνιων παραγωγών και επιχειρηματιών, στη Μακεδονία, την Αθήνα ή στο εξωτερικό;
-Η ενίσχυση της δυνατότητας πώλησης χύμα ελαιόλαδου υψηλής ποιότητας είναι αντιδιαμετρικά αντίθετη με την εθνική μας στρατηγική για αύξηση της προστιθέμενης αξίας στον τόπο και μείωση εξαγωγής χύμα ελαιολάδου, τώρα και με πιστοποίηση ΠΟΠ.
-Η ρητορική που επικαλείται το ΥΠ.Α.Α.Τ. ότι «Θα γίνει αίτημα περιορισμού της ζώνης τυποποίησης (εμφιάλωσης) στο μέλλον», θα είναι εξαιρετικά δύσκολο έως ακατόρθωτο να επιτευχθεί διότι:
–Σύμφωνα με τον ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ (EE) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Νοεμβρίου 2012, Άρθρο 7, «Προδιαγραφές Προϊόντος», θα πρέπει να τεκμηριωθεί επαρκώς και αιτιολογηθεί επιστημονικά η απαίτηση για συσκευασία εντός της Μεσσηνίας μόνο, ώστε να διασφαλισθεί η ποιότητα, η καταγωγή ή ο έλεγχος του ελαιολάδου.
Εφόσον η ίδια η Ελλάδα μέσω του ΥΠ.Α.Α.Τ. κατέθεσε τεκμηριωμένο φάκελο και τον υποστήριξε σθεναρά από το 2009, ότι το ελαιόλαδο ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ δύναται να τυποποιηθεί εκτός της ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, πώς άραγε θα «το πάρει πίσω».
Πώς, εφόσον αρχικά υποστήριξε το ΥΠ.Α.Α.Τ. ότι η εμφιάλωση εκτός ζώνης παραγωγής δεν επηρεάζει την ποιότητα του τελικού προϊόντος, τώρα ξαφνικά θα αλλάξει γνώμη και θα προσκομίσει νέες επιστημονικές μελέτες υποστηρίζοντας το αντίθετο;
Λαμβανομένου δε υπόψη του δικαίου της Ε.Ε., ιδίως όσον αφορά στην ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών και την ελεύθερη παροχή των υπηρεσιών, αυτό θα είναι αδύνατον να επιτευχθεί.
Τέτοιες πρακτικές ανόητες έχουν φέρει τη χώρα στη δεινή θέση που βρίσκεται σήμερα!
–Εφόσον ο AGROCERT αδειοδοτήσει τυποποιητήρια εκτός Μεσσηνίας ώστε να τυποποιούν (εμφιαλώνουν) ελαιόλαδο ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ, και εφόσον γίνουν σχετικές επενδύσεις από επιχειρηματίες εκτός Μεσσηνίας, με ποιον μηχανισμό θα αρθεί αργότερα το δικαίωμα εμπορικής και οικονομικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων αυτών;
–Αντιθέτως, σήμερα και, δυστυχώς, ως φαίνεται, και με την υποστήριξη του ΥΠΑΑΤ -Δ/ση Βιολογικής Γεωργίας- και αδιαφορώντας πλήρως για τις απόψεις και ενστάσεις των παραγωγών, των ελαιοκομικών συνεταιρισμών, τυποποιητών, και βραβευμένων τοπικών εξαγωγικών μονάδων του ελαιόλαδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, προσπαθεί να προκαλέσει διεθνή σύγχυση, διαχωρίζοντας πλήρως από τη συνολική διεργασία τυποποίησης του ελαιολάδου που διεκπεραιώνεται σε ελαιοτριβεία και τυποποιητήρια του νομού μας, τη διεργασία της εμφιάλωσης ή/και συσκευασίας του τελικού προϊόντος.
Το Επιμελητήριο επιμένει πως η εμφιάλωση που διενεργείται στα μεσσηνιακά τυποποιητήρια, αποτελεί πάγια και σημαντική παραγωγική διεργασία του ελαιολάδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ, επηρεάζει σημαντικά την ΠΟΙΟΤΗΤΑ του τελικού προϊόντος και ΔΕΝ μπορεί να εκχωρείται σε επιχειρήσεις εκτός ζώνης παραγωγής και ειδικότερα του εξωτερικού.
Β) Θεωρούμε πως οι τεχνικές προδιαγραφές (χημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά) που έχουν εγκριθεί, αδικούν το ελαιόλαδο ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ και ΔΕΝ προστατεύουν επαρκώς την ανώτερη ποιότητα που οι Μεσσήνιοι παραγωγοί και εξαγωγείς έχουν καθιερώσει στις διεθνείς αγορές του εξωτερικού.
Ειδικότερα:
-Η Ελλάδα έχει 19 εγκεκριμένες περιοχές ΠΟΠ ελαιόλαδου και 11 περιοχές ΠΓΕ.
Η ΙΤΑΛΙΑ 42 εγκεκριμένες περιοχές ΠΟΠ ελαιόλαδου και 0 περιοχές ΠΓΕ.
Η ΙΣΠΑΝΙΑ 29 εγκεκριμένες περιοχές ΠΟΠ ελαιόλαδου και 1 περιοχή ΠΓΕ.
Μόνο σε μια περίπτωση μέχρι σήμερα επιτρέπεται η εμφιάλωση εκτός ζώνης παραγωγής στην Ελλάδα, στην Ιταλία μόνο σε δύο και στην Ισπανία επίσης σε δύο περιπτώσεις, διατηρώντας έτσι την αξία παραγωγής εντός της γεωγραφικής γεωργικής ζώνης.
Γ) ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Για μια ακόμα φορά ανακοινώνουμε την πλήρη αντίθεση του Επιμελητηρίου στην τυποποίηση (εμφιάλωση) του ελαιολάδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ εκτός Μεσσηνίας. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας ενέργειας, με παραγωγή μεσσηνιακού ελαιολάδου που προσεγγίζει τους 50.000 τόνους, θα είναι καταστροφικά και για την τοπική οικονομία και για τη διασφάλιση της ποιότητας του εξαιρετικού αυτού προϊόντος.
Στην κρίσιμη περίοδο που διανύει η χώρα και ενώ η εθνική, αλλά και ευρύτερη ευρωπαϊκή στρατηγική, ανάπτυξης επικαλείται την τοπική περιφερειακή ανάπτυξη, αντί να δίνεται το ερέθισμα επενδύσεων στη Μεσσηνία προς συμφέρον των ελαιοπαραγωγών και του νομού μας γενικότερα, στρατηγική του ΥΠ.Α.Α.Τ. με την απόφαση αυτή αποτελεί η πώληση χύμα ελαιολάδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ εκτός Μεσσηνίας, αλλά και στο εξωτερικό, ώστε να ανταγωνίζονται ξένα συμφέροντα τις μεσσηνιακές επιχειρήσεις.
Ειδικότερα, ζητάμε:
1. Να κατατεθεί άμεσα πλήρως τεκμηριωμένο και επιστημονικά άρτιο αίτημα περιορισμού της ζώνης τυποποίησης (εμφιάλωσης) ελαιόλαδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ εντός της ζώνης παραγωγής, δηλαδή τη ΜΕΣΣΗΝΙΑ.
2. Ο AGROCERT να μην εκδίδει επιπλέον άδειες τυποποίησης (εμφιάλωσης) ελαιολάδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ, εκτός της ζώνης παραγωγής, μέχρι την τελική έκβαση του ανωτέρω αιτήματος.
3. Να απαγορευτεί η εξαγωγή χύμα ελαιολάδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ, πράγμα που διασφάλιζαν μέχρι σήμερα οι Μεσσήνιοι παραγωγοί και τυποποιητές, μέχρι την έκβαση του αιτήματος.
4. Να θεσπιστούν αυστηρότερες χημικές και οργανοληπτικές απαιτήσεις για το ελαιόλαδο ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ, ώστε να προστατευτεί η ΠΟΙΟΤΗΤΑ του προϊόντος.
5. Άμεση ανακοίνωση από το ΥΠ.Α.Α.Τ. της διαδικασίας επίσημων ελέγχων του ελαιολάδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ, καθώς και την οικονομική επιβάρυνση τόσο στο κράτος όσο και στον παραγωγό, βάσει των Άρθρων 35, 36 και ειδικότερα του Άρθρου 37 και 38 του ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (E.E.) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορούν στην «Εξακρίβωση της Συμμόρφωσης προς Προδιαγραφές», αλλά και «Επιτήρηση της Χρήσης των Ονομασιών στην Αγορά».
Με την αδειοδότηση της τυποποίησης εκτός ζώνης, την υπερ-πολλαπλάσια αύξηση των ποσοτήτων ελαιόλαδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ και αναγνωρίζοντας τις εγγενείς αδυναμίες του σημερινού κρατικού ελεγκτικού μηχανισμού, το εθνικό κόστος θα είναι σημαντικά αυξημένο, με απαιτήσεις ανάπτυξης νέου αλλά και πολυπληθέστερου Συστήματος Ελέγχου!
Εν τω μεταξύ, ζήτω η νοθεία και οι προσμείξεις, μειώνοντας έτσι την ποιότητα και αξιοπιστία του προϊόντος.
Εν κατακλείδι, διατυπώνουμε προς κάθε κατεύθυνση, κρούοντας για μια ακόμα φορά τον κώδωνα του κινδύνου, πως μοναδικός στόχος του Επιμελητηρίου ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ με τις ανωτέρω μας επισημάνσεις, είναι:
1. Η αύξηση εργασιών στα τυποποιητήρια της Μεσσηνίας.
2. Μείωση ανεργίας στη Μεσσηνία μέσω της διατήρησης αξίας τυποποίησης ποιοτικών αγροτικών προϊόντων εντός ορίων του νομού.
3. Η προσέλκυση επενδύσεων για νέες παραγωγικές μονάδες και εκσυγχρονισμό υφιστάμενων στη Μεσσηνία για την επεξεργασία και διακίνηση ελαιολάδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ.
4. Εξάλειψη της μεταφοράς ελαιόλαδου ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ εντός της χώρας, αλλά και στο εξωτερικό, διασφαλίζοντας έτσι τα εξαιρετικά οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά και μειώνοντας τη δυνατότητα προσμείξεων και νόθευσης.
5. Διατήρηση της προνομιακής τιμής παραγωγών ελαιολάδου υψηλής ποιότητας – ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΑΤΑ.
