Νικήτας Τζώρτζης: Αυξημένη ζήτηση αλλά μικρή η παραγωγή στην Ελλάδα
Η παρουσία του φραγκόσυκου στην Ελλάδα μετρά εκατοντάδες χρόνια, όμως στο παρελθόν δεν υπήρχε οργανωμένη καλλιέργεια, κάτι που δειλά δειλά αλλάζει.
Πρόκειται για φρούτο εύκολο στην καλλιέργειά του, με πολλές ευκαιρίες μεταποίησης και θρεπτικές ουσίες, με αποτέλεσμα να παρατηρείται μεγάλη ζήτηση, με μικρή ωστόσο προσφορά, τουλάχιστον σε επίπεδο Ελλάδας.
Το «Θάρρος» βρέθηκε στη Μεσσήνη, όπου συνάντησε τον Νικήτα Τζώρτζη, ένα νέο που αποφάσισε να ασχοληθεί με τον αγροτικό τομέα και έπειτα από έρευνα κατέληξε στην καλλιέργεια του φραγκόσυκου.
Όπως μας εξήγησε, η αυξημένη ζήτηση, αλλά και το είδος της καλλιέργειας, τον έφεραν ένα βήμα παρακάτω και έτσι, εκτός από την πώληση των φρούτων, προχώρησε στη δημιουργία φυτωρίου. Εκεί μας έδειξε τις τεχνικές φύτευσης, που είναι απλές και εύκολες για τον καθέναν, αρκεί βέβαια να γίνουν υπό την επίβλεψη κάποιου που να γνωρίζει το αντικείμενο όπως ο κ. Τζώρτζης.
-Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με τον πρωτογενή τομέα και ειδικότερα με το φραγκόσυκο;
Πριν από τέσσερα χρόνια αποφάσισα να δημιουργήσω μία δική μου καλλιέργεια. Ψάχνοντας κατέληξα στο ότι το φραγκόσυκο είναι μια καλή επιλογή. Είναι μια ανέξοδη καλλιέργεια, της οποίας το προϊόν έχει πολλές δυνατότητες και ως φρούτο και σε μεταποιητικό επίπεδο.
Σημαντικός παράγοντας στην επιλογή της καλλιέργειας ήταν και τόσο πόσο εύκολη είναι. Δεν απαιτεί πολλά πράγματα, ούτε λιπάσματα, ούτε κλαδέματα, ούτε ποτίσματα, αυτά δηλαδή που χρειάζονται οι περισσότερες καλλιέργειες.
Το μόνο που πρέπει να κάνει ένας καλλιεργητής φραγκόσυκων είναι να προσέχει στα πρώτη έτη του φυτού, ενώ μετά αυτό δεν έχει καμία απαίτηση.
-Αν κάποιος ενδιαφέρεται να ασχοληθεί με αυτή την καλλιέργεια, τι κεφάλαιο χρειάζεται;
Σχετικά με άλλες καλλιέργειες το κόστος είναι πολύ χαμηλότερο. Το φραγκόσυκο, αφού φυτευτεί, έχει μηδενικό κόστος, καθώς, για παράδειγμα, δε χρειάζεται εργατικά όπως η ελιά.
Από εκεί και πέρα, το φυτό παράγει για δύο μήνες το καλοκαίρι και δε θέλει καμία άλλη βοήθεια από τον παραγωγό.
Το θέμα αυτή τη στιγμή είναι ότι υπάρχει έλλειψη φραγκοσυκιών στη χώρα, ενώ η ζήτηση είναι μεγάλη. Έτσι στόχος μας είναι παραγωγοί να στραφούν σε αυτό.
Μέχρι στιγμής υπάρχουν αρκετοί σε όλη τη χώρα που έρχονται στο φυτώριό μας και θέλουν να μάθουν για την καλλιέργεια.
Για να ξεκινήσει κάποιος δε χρειάζεται να έχει έναν ολόκληρο κάμπο δικό του, και 5 στρέμματα για αρχή είναι μια καλή έκταση. Να σημειωθεί εδώ ότι το κάθε στρέμμα χωρά περίπου 120 με 150 φυτά.
-Καλείτε τον κόσμο να ασχοληθεί με αυτό όπως παρατηρώ…
Ναι, φυσικά, εμείς θέλουμε κόσμο να ασχοληθεί, αφού υπάρχει ζήτηση, ζήτηση που είναι αδύνατη να καλύψει ένα άτομο. Έτσι, αν όλοι μαζί δημιουργήσουμε μια ομάδα παραγωγών, το μέλλον θα είναι καλύτερο για όλους, αφού θα μπορούμε να καλύψουμε τις μεγάλες ποσότητες που οι εταιρείες ζητούν.
Δε σας κρύβω ότι έγινε μια προσπάθεια να συγκεντρωθούμε όλοι οι παραγωγοί, αλλά τελικά η παραγόμενη ποσότητα είναι μικρή.
-Από πότε ένα τέτοιο φυτό αρχίζει να δίνει καρπούς και τι ποικιλίες έχετε;
Η φραγκοσυκιά δίνει τα πρώτα της φρούτα στον τρίτο χρόνο ζωής. Εμείς πλέον έχουμε 2.500 ρίζες τριών διαφορετικών ποικιλιών. Αυτές ξεχωρίζουν μεταξύ τους από το χρώμα του καρπού, ενώ πρέπει εδώ να τονιστεί ότι τα φύλλα δεν έχουν αγκάθια, κάτι πολύ σημαντικό και για τον καταναλωτή και για τον καλλιεργητή.
-Όποιος, λοιπόν, το αποφασίσει, πού μπορεί να βρει τα φυτά και πόσο εύκολη είναι η φύτευσή τους;
Εμείς μέχρι σήμερα έχουμε δώσει πάρα πολλά φυτά σε νέους καλλιεργητές και, φυσικά, είμαστε δίπλα τους στα πρώτα τους βήματα.
Το μόνο δύσκολο σε αυτή την καλλιέργεια είναι εκείνο της αρχής, γι’ αυτό θα χρειαστεί κάποιον που να έχει ασχοληθεί.
-Μπορεί σε όλη την Ελλάδα να ευδοκιμήσει η φραγκοσυκιά;
Όχι, δεν μπορεί σε περιοχές που έχει συχνά πάγο, όπως σε περιοχές της βορείου Ελλάδος. Η νότια Ελλάδα είναι ιδανική, αφού τα εδάφη μας είναι κατάλληλα, ενώ το σημαντικό για το φυτό και ουσιαστικά αυτό που το τρέφει είναι ο ήλιος!
Το έδαφος που είναι καταλληλότερο για την καλλιέργειά του είναι το μέσης συστάσεως, που έχει καλή στράγγιση. Δεν έχει ιδιαίτερη προτίμηση στο έδαφος, αρκεί αυτό να μη είναι υγρό και να στραγγίζει καλά. Μπορεί να αναπτυχθεί σε πετρώδεις, αμμώδεις ή ξηρές τοποθεσίες, σε αβαθή εδάφη ή μετρίου βάθους, φτωχά σε οργανική ύλη, ακόμη και σε πλαγιές, όπου άλλη καλλιέργεια είναι δύσκολη έως αδύνατη.
Στα αργιλώδη και ασβεστώδη εδάφη ευδοκιμεί λιγότερο απ’ όσο στα μέσης συστάσεως. Η δε ανάπτυξη σε βραχώδη εδάφη επιτυγχάνεται χάριν του ισχυρού συστήματος ριζών το οποίο διαθέτει και σταδιακά προκαλεί διάσπαση και αποσάθρωση αυτών.
-Από εκεί και πέρα, πού μπορεί κάποιος να πουλήσει τα φρούτα;
Γενικότερα στην Ελλάδα υστερούμε σε ποσότητες, έτσι γίνεται εισαγωγή μεγάλων ποσοτήτων, κυρίως, από την Ιταλία. Η Ελλάδα, πάντως, τα δύο τελευταία χρόνια προσπαθεί οργανωμένα να καλλιεργήσει αυτό το φυτό.
Ένα σημαντικό ακόμα ατού του φραγκόσυκου είναι ότι ο πολτός του μπορεί να διατηρηθεί όλο το χρόνο, αν υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες, γι’ αυτό υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από εταιρείες που παράγουν γαλακτοκομικά προϊόντα και ειδικότερα γιαούρτι και παγωτά.
-Τι θρεπτικές ουσίες έχει το φραγκόσυκο, που όλο και πιο πολύ ακούμε να το ζητούν;
Το φραγκόσυκο εξαιτίας των φυτικών ινών και της πηκτίνης που περιέχει μπορεί να ελαττώσει τη γλυκόζη του αίματος, μειώνοντας την απορρόφηση του σακχάρου στο στομάχι και το έντερο. Είναι φρούτο το οποίο καταπολεμά το σακχαρώδη διαβήτη. Αναλυτικότερα, το κιτρικό και μηλικό οξύ που περιέχει βοηθά στην καλή πέψη μέσω του μεταβολισμού των σακχάρων και αυξάνει τη σωματική αντοχή.
Είναι πλούσιο σε φλαβονοειδή και αντιοξειδωτικά, που δρουν προστατευτικά ενάντια στον καρκίνο, αλλά και σε διάφορους ιστούς και όργανα, όπως στις αρτηρίες, τα νεύρα, τους οφθαλμούς και τις αρθρώσεις.
Επίσης, δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς τα άνθη και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται ως διουρητικά, αντισπασμωδικά, αντιδιαρροϊκά, αιμολυτικά, καθώς για καταπολέμηση της ψαμμιάσεως, της άμμου στα νεφρά και της νεφρίτιδας.
ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ
Το φραγκόσυκο χρησιμοποιείται από γλυκό και ποτό μέχρι… καλλυντικά και ζωοτροφή. Από το φραγκόσυκο παράγονται από γλυκά και φυσικές χρωστικές ουσίες μέχρι ζωοτροφές και οινόπνευμα.
Στο Μεξικό, άλλωστε, από όπου και προέρχεται, παράγεται το γνωστό αλκοολούχο ποτό που όλοι έχουμε δοκιμάσει, η τεκίλα.
Στη Σικελία, επίσης, από το φραγκόσυκο παρασκευάζουν ένα λικέρ, το Ficodi, ενώ από τους καρπούς και τα άνθη παρασκευάζουν αλοιφές για το δέρμα.
Το φραγκόσυκο καλλιεργείται, κυρίως, για τον καρπό του. Σε πολλές περιοχές, όμως, καλλιεργείται για την παραγωγή μίας κόκκινης χρωστικής ουσίας. Επίσης, παράγεται μία ακόμη χρωστική ουσία, που είναι η μόνη χρωστική τροφίμων (Ε120) που επιτρέπεται στην παραγωγή λουκάνικων, ποτών, ειδών ζαχαροπλαστικής κ.λπ.
Οι καρποί του χρησιμοποιούνται, κυρίως, ως φρούτο. Οι καρποί, όπως και τα άνθη, έχουν μεγάλες ποσότητες βιταμίνης C, που υπολογίζεται στο 0,04% του χυμού.
Γενικά πωλούνται δύο ειδών καρποί στον περισσότερο κόσμο:
-Οι καρποί που προέρχονται από τα πρώτα άνθη. Τα φραγκόσυκα αυτά έχουν ικανοποιητικό μέγεθος και καλή γεύση
-Οι καρποί που είναι όψιμοι. Οι καρποί αυτοί παράγονται, αφού απομακρυνθούν με τα χέρια οι πρώτοι οφθαλμοί. Έχουν μεγάλο μέγεθος και υπέροχη γεύση.
Ένα άλλο προϊόν του φραγκόσυκου που έχει μεγάλη ζήτηση είναι το έλαιο που παράγεται από τους σπόρους του και το οποίο διανέμεται στην αγορά ως ελιξίριο της νεότητας, καθώς έχει ευεργετικές ιδιότητες για το δέρμα, πωλείται δε σε πολύ υψηλές τιμές.
Για τους Μαροκινούς, ένα σημαντικό παράγωγο της φραγκοσυκιάς είναι η πρωτεΐνη AGP (αραβινογαλακτική), η οποία έχει πολύ μεγάλη εμπορική επιτυχία. Έπειτα από ζύμωση των καρπών του φραγκόσυκου, παράγεται ένα μη αλκοολούχο ποτό με υπέροχη γεύση.
Στην Αμερική, παράγεται από τους σπόρους του φραγκόσυκου ένα είδος λευκού αλεύρου, από το οποίο παράγεται ψωμί.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
Περισσότερες πληροφορίες για το φυτώριο του Νικήτα Τζώρτζη δείτε εδώ
