Αυτοκινητόδρομοι: Μονά – ζυγά… κερδίζουν πάντα οι εργολάβοι

Θα καλύπτει τους παραχωρησιούχους εάν έχουν μικρό κυκλοφοριακό φόρτο
 
Επιμέλεια: Αντώνης Πετρόγιαννης
 
Οι περίφημοι «παγωμένοι» και μη αυτοκινητόδρομοι αποδεικνύονται η «χαρά των εργολάβων». Ιδιαίτερα με τις αποφάσεις που ελήφθησαν για την επανεκκίνησή τους φαίνεται ότι τα παίρνουν όλα, μηδενίζοντας το όποιο επιχειρηματικό ρίσκο, σε μια αγορά που θα δούλευε υπό κανονικούς ρυθμούς.
Έτσι, το Δημόσιο δέχθηκε τελικά να θυσιάσει για τη σωτηρία των τεσσάρων παγωμένων οδικών έργων τα δύο μεγαλύτερα «ατού» που του έδιναν οι συμβάσεις παραχώρησης. Το ρίσκο της χαμηλής κυκλοφορίας, το οποίο ανήκε στον παραχωρησιούχο, και τα μελλοντικά έσοδά του από τα διόδια.
Όπως προβλέπεται στα σχέδια των υπό τροποποίηση συμβάσεων παραχώρησης, εφόσον τα έσοδα του παραχωρησιούχου κατά την περίοδο λειτουργίας του άξονα είναι ελλειμματικά (λόγω μικρού κυκλοφοριακού φόρτου), τότε το Δημόσιο θα αναλαμβάνει να καλύψει το κενό από το μερίδιο των εσόδων του από τα διόδια. Όλα αυτά, εκτός από την καταβολή αποζημιώσεων, την απόφαση επιπλέον χρηματοδότησης έργων και, σε δύο περιπτώσεις, τη γενναία περικοπή του τεχνικού αντικειμένου.
 
Λίγες ημέρες έχουν πλέον απομείνει μέχρι την υπογραφή των τεσσάρων συμβάσεων παραχώρησης και την κατάθεσή τους στη Βουλή. Ήδη, όπως αποκάλυψε η «Καθημερινή», οι τέσσερις συμβάσεις έχουν αποσταλεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Μάλιστα, την προηγούμενη εβδομάδα ο υπεύθυνος της ομάδας διαπραγμάτευσης, Ευθύμης Βιδάλης, πραγματοποίησε σε εμπιστευτικό κλίμα αναλυτική ενημέρωση σε εκπροσώπους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ για τις αλλαγές στις συμβάσεις.
Έτσι, οι αλλαγές στο χρηματοδοτικό μοντέλο των τεσσάρων συμβάσεων παραχώρησης αρχίζουν πλέον να αποκρυσταλλώνονται. Εκτός από την υπογραφή συμφωνίας για το κλείσιμο όλων των οικονομικών διαφορών μέσω της καταβολής 400 εκατ. ευρώ αποζημιώσεων και την απόφαση καταβολής επιπλέον 1-1,2 δισ. ευρώ ως πρόσθετη χρηματοδοτική συμβολή, όπως προκύπτει το Δημόσιο αποφάσισε να διαθέσει και μέρος των μελλοντικών εσόδων του από τα διόδια στους παραχωρησιούχους.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «Κ», με τις νέες συμβάσεις πρόκειται να επέλθει μια πολύ σημαντική αλλαγή: το Δημόσιο αναλαμβάνει να καλύψει τυχόν έλλειμμα στα ετήσια έσοδα των παραχωρησιούχων και έτσι θα έρχεται πλέον τρίτο σε προτεραιότητα αναφορικά με την είσπραξη οποιουδήποτε εσόδου από το έργο (από πρώτο στις αρχικές συμβάσεις). Άμεση προτεραιότητα του νέου χρηματοοικονομικού μοντέλου των έργων θα είναι η εξόφληση των τραπεζών που δανείζουν τον παραχωρησιούχο.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στις υπό τροποποίηση συμβάσεις παραχώρησης προβλέπεται ότι το Δημόσιο ξεκινά να εισπράττει ένα ποσοστό από τα διόδια μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής κάθε έργου (στην Ολυμπία Οδό κατ’ εξαίρεση λίγο αργότερα), το οποίο ποσοστό αυξάνεται σταδιακά μέχρι να φθάσει το 100% στο τέλος της 30ετούς περιόδου παραχώρησης των δρόμων.
Όπως, λοιπόν, ορίζεται σαφώς στα σχέδια τροποποίησης των συμβάσεων, το Δημόσιο αποδέχεται ότι θα πληρώνεται τελευταίο, όχι μόνο για τα έσοδα από τα διόδια, αλλά και για κάθε άλλη πληρωμή (λ.χ. απόδοση ΦΠΑ από τα διόδια). «Οποιαδήποτε ποσά πρόκειται να πληρωθούν στο Δημόσιο, σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, θα είναι πληρωτέα από τον παραχωρησιούχο μόνο σύμφωνα με τον “καταρράκτη” πληρωμών της δανειακής σύμβασης, ο οποίος θα κατατάσσει πάντοτε τις ληξιπρόθεσμες και απαιτητές πληρωμές από τον παραχωρησιούχο προς τους δανειστές πριν από τις ληξιπρόθεσμες και απαιτητές πληρωμές από τον παραχωρησιούχο προς το Δημόσιο», αναφέρεται.
Επιπλέον, το Δημόσιο αναλαμβάνει και το κυκλοφοριακό ρίσκο, μέσα από ένα «Μηχανισμό Ανακύκλωσης Εσόδων». Κύριο στοιχείο του, η δημιουργία από το Δημόσιο ενός τραπεζικού λογαριασμού (περιγράφεται ως λογαριασμός αποθεμάτων) στον οποίον θα κατατίθεται από τους παραχωρησιούχους το μερίδιο του Δημοσίου από τα διόδια.
Ο παραχωρησιούχος ή/και οι δανειστές θα μπορούν να καταθέσουν «αίτημα υποστήριξης» και να αντλήσουν χρήματα από το λογαριασμό αυτό, δηλαδή από τα έσοδα του Δημοσίου.
 
Δύο αλλαγές
Ακόμα ενδιαφέρουσες αλλαγές σε σχέση με το κατασκευαστικό κομμάτι των έργων «κλείδωσαν» τις προηγούμενες ημέρες. Μία από τις αλλαγές αφορά στην Ολυμπία Οδό: ύστερα από σκληρές διαπραγματεύσεις με τον κατασκευαστή, τελικά το Δημόσιο συμφώνησε να δοθεί μια μικρή παράταση 6 μηνών (δηλαδή μέχρι τον Ιούνιο του 2016) για την ολοκλήρωση του κόμβου του Ρίου και κάποιων άλλων έργων, που είναι πολύ σύνθετα και δε θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2015.
Συμφωνίες για τη χορήγηση του ποσού των 550 εκατ. ευρώ υπέγραψαν χθες το μεσημέρι υπουργοί της κυβέρνησης με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Τα χρήματα αυτά θα δοθούν για την επανεκκίνηση των έργων στους αυτοκινητόδρομους. Σε ό,τι αφορά την Ολυμπία Οδό, αρχικά το έργο θα κατασκευαστεί μέχρι την Πάτρα, ενώ για το υπόλοιπο τμήμα το Δημόσιο πρέπει μέχρι το 2018 να αποφασίσει με ποιον τρόπο θα το υλοποιήσει, για να αποφευχθούν καθυστερήσεις και περαιτέρω αποζημιώσεις προς τον παραχωρησιούχο.