Στην… κλίνη του Προκρούστη η ΠΟΠ Eλιά Καλαμών

Χάνουμε 200 εκ.  ευρώ το χρόνο «φωνάζουν» σε Αιτωλοακαρνανία και Φθιώτιδα
 
 
Οι δύο ταχυτήτων ελιές Καλαμών και η ακατανόητη άρνηση του κεντρικού κράτους να αναγνωρίσει το αυτονόητο και να δώσει αξία στον πραγματικό πλούτο της χώρας, διασφαλίζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, σε μια περίοδο μάλιστα που η εθνική οικονομία και πολύ περισσότερο η ελληνική κοινωνία τα έχει ανάγκη, ήταν το αντικείμενο σύσκεψης που προκάλεσε η Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ), με τη συμμετοχή της Ένωσης Μεταποιητών, Τυποποιητών και Εξαγωγέων Επιτραπέζιας Ελιάς (ΠΕΜΕΤΕ) και του Α.Σ. Ένωση Αγρινίου.
Όπως αναφέρει η Ένωση Αγρινίου στην ιστοσελίδα της, η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 31 Οκτωβρίου υπό το γενικό γραμματέα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, Νίκου Αντώνογλου, κατόπιν σχετικών παρεμβάσεων της ΔΟΕΠΕΛ, με αφορμή ένα ακόμη περιστατικό με “ελιές Καλαμών”, αυτή τη φορά στην Κροατία.
Κοινός τόπος υπήρξε η διαπίστωση ότι οι εμμονές και οι ιδεοληψίες της διατήρησης του ΠΟΠ Καλαμών στα στενά όρια της Μεσσηνίας, στερεί από την πολύπαθη εθνική οικονομία πόρους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ: “Δεν είναι δυνατόν, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες, να μην αξιοποιούμε τον εθνικό θησαυρό της ελιάς Καλαμών και να αφήνουμε ανεκμετάλλευτο ένα προϊόν που στο διεθνή ανταγωνισμό μπορεί να κυριαρχήσει”, τονίζει ο κ. Καλλίμορφος από την Ένωση Αγρινίου, συμπληρώνοντας ότι η Αιτωλοακαρνανία, τόσο σε επίπεδο παραγωγού όσο και σε επίπεδο μεταποίησης-εξαγωγών, έχοντας παραγωγή ελιών Καλαμών περί τους 30-35.000 τόνους, στερείται πολύτιμων πόρων, με τον πληθυσμό να υποφέρει, και τη στιγμή που θα μπορούσε να αποκτήσει ουσιαστικό πλεονέκτημα, να βρίσκεται στην ίδια μοίρα με περιοχές της Τουρκίας, της Αιγύπτου και χωρών της Λατινικής Αμερικής, που επίσης παράγουν ελιές “τύπου” Καλαμών, σαφώς υποδεέστερες ποιοτικά, βέβαια, απ’ τις δικές μας, που έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτές της Μεσσηνίας.
Ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ κ. Ντούτσιας, υπερθεματίζει εναντίον της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί τονίζοντας: “Σήμερα, η χώρα παράγει περί τους 65.000 τόνους ελιές Καλαμών, απ’ τις οποίες εξάγονται οι 50.000 τόνοι. Από αυτούς, όμως, μόνο οι 190 τόνοι έχουν το δικαίωμα να λέγονται ‘ελιές Καλαμών’, γιατί τόση είναι η παραγωγή της Μεσσηνίας.
Με άλλα λόγια, η χώρα μας χάνει 200.000.000 ευρώ, σε καιρούς κρίσης, μνημονίων, περικοπών, ανεργίας, ακραίας φτώχειας. Και τα μισά από αυτά τα χάνει η Αιτωλοακαρνανία. Κι όλα αυτά, επειδή το κεντρικό κράτος αρνείται να δει την πραγματικότητα και να αναγνωρίσει το ΠΟΠ Καλαμών σε εθνικό επίπεδο”.
Η διεύρυνση του ΠΟΠ σε όλη τη χώρα και δη σε περιοχές όπως η Αιτωλοακαρνανία και η Φθιώτιδα που έχουν μεγάλη παραγωγή, ήταν και το κύριο αίτημα που διατυπώθηκε στη συνάντηση, κατά την οποία ο γενικός γραμματέας του υπουργείου παρουσίασε ένα “σχέδιο” της κυβέρνησης, επί του οποίου όμως διαπιστώθηκαν πολλές διαφορές με αυτό που προτείνει η Διεπαγγελματική.
 
Η θέση του ΣΥΜΕΠΟΠ
Από την πρώτη στιγμή που δημιουργήθηκε το θέμα, το οποίο ταλανίζει εδώ και χρόνια παραγωγούς και τυποποιητές, ο ΣΥΜΕΠΟΠ (Σύλλογος Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών προϊόντων ΠΟΠ) πήρε σαφή θέση, υποστηρίζοντας ότι στην προσπάθειά του να ενώσει την αγροτοβιομηχανική μεσσηνιακή αλυσίδα, ως μοναδικό μέσο απάλειψης των προπατορικών αμαρτημάτων και ξεπεράσματος της πολιτειακής αδιαφορίας στην εφαρμογή της προσφερόμενης από την κοινοτική νομοθεσία προστασίας των προϊόντων αυτών, αγωνίστηκε και ολοκλήρωσε μια πρόταση που εκφράζει όλο τον κόσμο της μεσσηνιακής αγροτοβιομηχανικής αλυσίδας.
Όπως σημειώνει και σε παλιότερη ανακοίνωσή του, όταν και πάλι είχε προκύψει ανάλογο θέμα,  “είναι γνωστό ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις των ελαιοκομικών τομέων, του λαδιού και της επιτραπέζιας ελιάς, στο στίβο της παγκοσμιοποιημένης αγοράς είναι αναγκασμένες να αντιμετωπίζουν με δόρατα και τόξα τους γίγαντες ανταγωνιστές πάνοπλους με σύγχρονο οπλισμό. Ανταγωνισμός που απαιτεί σχέδια στρατηγικής και τακτικής μιας εθνικής πολιτικής προώθησης των αγροτικών μας προϊόντων και τροφίμων στηριγμένης στην ποιότητα, στην καινοτομία, στην αξιοπιστία και πάνω απ’ όλα υποδομές και πόρους που να αποσκοπούν στην αξιοποίηση στις διεθνείς αγορές του δυναμικού των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν την ελληνική πραγματικότητα.
Μπροστά στην έλλειψη μιας τέτοιας εθνικής πολιτικής καταλαβαίνουμε επίσης ότι είναι πιο εύκολη, αντί να ανασκουμπωθούμε και να συμβάλλουμε στη δημιουργία της, η προσφυγή στην αναζήτηση χιμαιρών μονοπατιών και εύκολων λύσεων.
Όπως οι απομιμήσεις, οι παραποιήσεις, η παράνομη χρήση των ονομασιών κι όλα τα άλλα τερτίπια παράκαμψης των πραγματικών προβλημάτων. Εξάλλου οι παραποιήσεις στην παγκόσμια αγορά βασιλεύουν και παράγονται από τους παρίες της βιοτεχνίας και της βιομηχανίας και όχι λίγες φορές από τους νέους σκλάβους της παγκοσμιοποίησης. Εκεί στοχεύουμε;
Είναι δυνατό να φτιάξουμε ελληνική εθνική ελαιοκομική πολιτική σε αυτή τη βάση;
Η ελληνική επιτραπέζια ελιά στις παγκόσμιες αγορές είναι γνωστή μέσω της ονομασίας ‘Ελιά Καλαμάτας’ του τελικού προϊόντος κι όχι της ποικιλίας. Η ονομασία ‘ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ’ αποτελεί τη σημαία, το μνημείο, τον Παρθενώνα της ελληνικής επιτραπέζιας ελιάς. Και οι σημαίες και οι Παρθενώνες δεν πουλιούνται ούτε δωρίζονται. Το πολύ-πολύ επισκευάζονται χωρίς αλλοίωση.
Θα πρέπει όλες οι πλευρές να καταλάβουν ότι βασικό στοιχείο μιας προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης, μιας ΠΟΠ, είναι ο δεσμός της φήμης του τελικού, του επεξεργασμένου, προϊόντος με τη γεωγραφική ζώνη προέλευσης (στην οποία ανήκουν και τα πνευματικά δικαιώματα) κι όχι η ποικιλία. Έχει προταθεί ότι αντί για ΠΟΠ να την κάνουμε προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη (ΠΓΕ). Που σημαίνει ότι οι ελιές μπορούν να έρχονται από όλο τον κόσμο και η επεξεργασία να γίνεται στην οριοθετημένη γεωγραφική ζώνη.
Αλλά αν πραγματικά έχουν τόση δύναμη για να περάσουν μια τέτοια ερμηνεία του κανονισμού στην αρμόδια επιτροπή της Ε.Ε., πιστεύουμε ότι οι Mεσσήνιοι θα μπορούσαν να το συζητήσουν. Υπό τον όρο ότι όλες οι επιχειρήσεις που θα παρήγαγαν ‘Ελιά Καλαμάτας’ θα ανοίξουν εργοστάσια στην οριοθετημένη περιοχή προέλευσης, δηλαδή στη Μεσσηνία, γιατί έτσι προβλέπει ο κανονισμός, και οι ελιές θα πρέπει να είναι μόνο ελληνικές, κι εφόσον υπάρχει ένα αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου.
Από την άλλη πλευρά, σκεφτείτε την αντίδραση των Ευρωπαίων αν οι Έλληνες εκπρόσωποι στην Επιτροπή τους προτείνουν την αλλαγή των ονομασιών με υψηλό επίπεδο κατάχρησης π.χ. του Roquefort σε Roquefort-sur-Soulzon de Aveyron, του Έμμενταλ σε Emmentaler Canton Bern, του parmiggiano-reggiano σε parmiggiano-reggiano di Parma, Reggio Emilia, Bologna e Mantova, το prosciutto di parma σε prosciutto di parma dell‘ Emilia Romagna. Είναι εμφανές ότι προτείνεται η ελευθεροποίηση της χρήσης της προστατευόμενης ονομασίας υποτιμώντας πλήρως τις συνέπειες.
Πράγματι δε χρειάζεται να είμαστε οικονομολόγοι, για να καταλάβουμε ότι η τροποποίηση προστατευόμενης ονομασίας σε εμπορική, εκτός από την απώλεια κάθε εμπορικής αξίας της νέας ονομασίας, θα έχει σαν πρώτο αποτέλεσμα την αύξηση των εισαγωγών ελιών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη με την ονομασία Κalamata olives από τις άλλες παραγωγικές χώρες.
Κι αυτό δεν μπορεί παρά να έχει βαριές συνέπειες στις εξαγωγές μας και, κατ’ επέκταση, ιδιαίτερα σε όλη την ελληνική παραγωγή. Η Τουρκία και η Αίγυπτος καραδοκούν”.
 
Του Αντώνη Πετρόγιαννη